21 έργα για να κόψουν την ανάσα

- Newsroom

Του Αλέξη Ν. Δερμεντζόγλου Ποια θεατρικά έργα, που έγιναν ταινίες, θα μπορούσε να προτείνει ο γράφων ανεπιφύλακτα για να τις προμηθευτείτε σε DVD; Δεν είναι μόνον μια αναφορά στη σημερινή παγκόσμια ημέρα του θεάτρου, αλλά ιδίως στην καλώς εννοούμενη ψυχαγωγία με ποιότητα, ένταση, αγωνία, στυλ, ανατροπές. Υπάρχουν πάντα οι κλασικοί δραματουργοί από τον Σαίξπηρ μέχρι τον Τένεσι Ουίλιαμς, με επιδόσεις διαχρονικές, αξεπέραστες, υψηλού επιπέδου. Από την άλλη μεριά η σύγχρονη δραματουργία έχει να παρουσιάσει μεγάλες εκπλήξεις με έργα εντυπωσιακά, που σου κόβουν την ανάσα. Με γέλιο αλλά και σασπένς, δραματουργίες «μαύρες» και σκοτεινές με δομή νουάρ, οι εκπλήξεις να διαδέχονται η μία την άλλη. Επιθυμώ να σας προσφέρω μια λίστα με 21 φίλμ. Δεν μπορώ να παραγνωρίσω το κλασικό, μια και τα πρώτα ανήκουν σ΄ αυτήν την κατηγορία. Από τις υπόλοιπες, κάποιες είναι γνωστές, ορισμένες όμως αποτελούν μέγιστες εκπλήξεις. Ειδικά τρία γαλλικά κωμικά έργα θα σας διασκεδάσουν αφάνταστα. Δεν θα ξεχάσω να περιλάβω και εκείνα που ασκούν κοινωνική κριτική σε όλα τα επίπεδα. 1) Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι. Από το ομώνυμο έργο του Τένεσι Ουίλιαμς, ο Τζότζεφ Μάνκιαβιτς, με αφορμή μια λοβοτομή, γυρίζει ένα εκπληκτικό, υποβλητικό, αγωνιακό φίλμ με ψυχαναλυτική έρευνα και στοιχεία νουάρ. Κάθριν Χέημπορν, Μοντκόμερυ Κλιφτ, Ελίζαμπεθ Τέιλορ στους βασικούς ρόλους. 2) Λεωφορείο ο πόθος. Και πάλι Τένεσι Ουίλιαμς τον οποίο διασκευάζει ο Ελία Καζάν. Με Μάρλον Μπράντο, Βίβιαν Λη, μια εκπληκτική σπουδή στην ψυχοπαθολογία της μοναξιάς. 3) Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ από το ομώνυμο έργο του ΄Εντουαρντ ΄Αλμπυ, σε μια μυθοπλασία που υπερβαίνει τον Μπέργκμαν σε ότι αφορά στην ανατομία των διαπροσωπικών σχέσεων, έχουμε μια έξοχη οσκαρική δημιουργία από τον Μάικ Νίκολς με εκπληκτικούς ρόλους από Ελίζαμπεθ Τέιλορ, Ρίτσαρντ Μπάρτον και Σάντυ Ντενκ, Τζωρτζ Σήγκαλ. 4) Σλούθ. Από το θεατρικό έργο του ΄Αντονυ Σάφερ ο Μάνκιεβιτς σκηνοθετεί τους σερ Λώρενς Ολίβιε, Μάικλ Κέην σ΄ ένα σκοτεινό εσωτερικό νουάρ, ένα παιγνίδι γάτας και ποντικού. Το σύγχρονο ρημέηκ Παιγνίδια μυαλού ασήμαντο. 5) Έκβους. Ο Σίντνευ Λουμέτ διασκευάζει Πήτερ Σάφερ σε ένα συγκλονιστικό φίλμ, με τον Ρίτσαρντ Μπάρτον ιδανικό. Μια ψυχαναλυτική ιστορία επιστρέφει στον ίδιο τον αναλυτή, που διερευνά μια περίπτωση. Γέλιο από την Γαλλία Ξεχωρίζω από τη Γαλλία έργα άσημα, αλλά σπουδαία σε όλα τα επίπεδα, με ψυχαγωγία και εντονότατη κριτική των μικροαστικών συμπεριφορών και αξιών. 6) Το δείπνο των ηλιθίων. Από θεατρικό έργο του Φράνσις Βέμπερ προκύπτει μια κινητική κωμωδία γεμάτη κακία, παγίδες και ανατροπές. Σπουδαία ψυχαγωγία. 7) Εγώ, δυο γυναίκες, τρείς βαλίτσες. Ο Εντουάρ Μολιναρό διασκευάζει το θεατρικό έργο του Κλωντ Μανιέ «΄Οσκαρ» με τον Λουί Ντε Φυνές συγκλονιστικό στο βασικό ρόλο να πιάνει φοβερές επιδόσεις. Παράλληλα, η κριτική για το «κυνήγι» του χρήματος είναι ενδιαφέρουσα. 8) Για όλα φταίει το όνομά σου. Οι Ματιέ Ντελαπόρτ και Αλεξάντρ Ντε λα Πατελιέρ σκηνοθετούν με μπρίο και «μαύρο» χιούμορ ένα δικό τους θεατρικό έργο. Μια οικογένεια σχεδόν διαλύεται εξ’ αιτίας διαφωνιών για το όνομα ενός παιδιού που θα γεννηθεί. Συγκλονιστική δημιουργία. Κοινωνική κριτική Στον τομέα της εντονότατης κοινωνική κριτικής ξεχωρίζω τον σπουδαίο αμερικανό δραματουργό και σκηνοθέτη Ντέηβιντ Μάμετ. Γράφει και σκηνοθετεί το 9) American buffalo. Μια ομάδα υποπρονομιούχων σχεδιάζουν πώς θα πιάσουν την καλή, αλλά στο τέλος το «όνειρο» διαλύεται. 10) Οικόπεδα με θέα. Ο Τζέημς Φόλευ διασκευάζει το θεατρικό έργο του Μάμετ, αξιοποιεί σπουδαίους σταρ όπως οι Αλ Πατσίνο, Άλεκ Μπάλντουιν. Με συνταρακτικό τρόπο δείχνει την κατάρρευση του αμερικανικού «ονείρου» μέσα από μια σειρά πωλητών γης, που θεωρούνται ξοφλημένοι και ο πυρετός της αγωνίας τους πυρακτώνει. Κριτική όχι κοινωνική, αλλά επί των σχέσεων προκύπτει από το θεατρικό έργο του Πάτρικ Μπάρμπερ 11) Εξ’ επαφής. Που σκηνοθέτησε διακριτικά και ατμοσφαιρικά ο Μάικ Νίκολς, με Τζούλια Ρόμπερτς, Νάταλι Πόρτμαν, Κλάιβ Οουέν σ΄ ένα υπέροχο εσωτερικό δράμα. Σκληρή κριτική για τις ταξικές διαφορές και το «αμερικάνικο» όνειρο προκύπτει από το βιβλίο και το θεατρικό έργο του Τζότζεφ Χέηζ απ΄ όπου ο Γουίλλιαμ Γουάιλερ γυρίζει την ταινία. 12) Σκληροί άνδρες (1955) με τους Χάμφρευ Μπόγκαρντ και Φρεντερίκ Μάρτς. Παραβατικοί εισβάλουν στο σπίτι ενός μεσοαστού και ζητούν μερίδιο από την ευτυχία του. Το ρημέηκ του Μάικλ Τσίμινο μέτριο. Σε χαλαρούς τόνους Σε πιο χαλαρό, αλλά πάντα αποτελεσματικό στυλ ξεχωρίζουν 13) Εφτά χρόνια φαγούρα. Από το θεατρικό έργο του Τζωρτζ Αξελροντ προκύπτει μια υπέροχη ταινία, που σχολιάζει την απιστία, με τον Μπίλυ Γουάιλντερ να αξιοποιεί υπέροχα την Μαίριλυν Μονρόε. 14) Ένα παράξενο ζευγάρι .Μια περίφημη ανατρεπτική ταινία, όπου ο Τζην Σακς, αξιοποιώντας ένα θεατρικό έργο του Νηλ Σάιμον  βρίσκει ως ιδανικούς ερμηνευτές  τους Τζακ Λέμον, Γουώλτερ Ματάου. Δύο τύποι συγκατοικούν μεν, αλλά έχουν αντιδιαμετρικές απόψεις για το νοικοκυριό και την τάξη. Κατά βάθος αγαπιούνται, αλλά γκρινιάζουν τρομερά. Η μεγάλη τόλμη είναι πως η σκηνοθετική ματιά τους αντιμετωπίζει ως ετερόφυλο ζευγάρι κι έτσι προκύπτει ένα υπόγειο σχόλιο για την ομοφυλοφιλία. 15) Άλφι. Ο Λουίς Τζίλμπερτ μ΄ έναν φοβερό Μάικ Κέην διασκευάζει το θεατρικό του Μπιλ Νότον. 16) Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα. Και πάλι Μάικλ Κέην και Λουίζ Τζίλμπερτ στη διασκευή του έργου του Γουίλι Ράσελ. Οι άλλες περιπτώσεις Ο Άιρα Λέβιν είναι γνωστός από το μυθιστόρημά του Το μωρό της Ρόζμαρι. Δείτε πάντως οπωσδήποτε το φιλμ του Σίντνευ Λούμετ. 17) Θανάσιμη παγίδα με εκπληκτικούς τους Κρίστοφερ Ρηβς και Μάικλ Κέην. Οι δυό τους σε μια ερμηνευτική, αλλά και θανατηφόρα μονομαχία σ΄ένα νουάρ γεμάτο ανατροπές, εκπλήξεις και πολλά άλλα. 18) Άλμπερτ Νόμπς. Η Γκλεν Γκλόουζ είναι έξοχη στο ρόλο μιας γυναίκας που ντύνεται ως άνδρας, ερωτεύεται γυναίκα και έχει τραγικό τέλος. Σημειώστε το θεατρικό έργο του Σιμόν Μπενμούσα. 19) Στάση λεωφορείου. Από το θεατρικό έργο του Γουίλλιαμ Ιντζ προκύπτει η ευχάριστη ταινία του Τζόσουα Λόγκαν. Η Μαίριλυν Μονρόε είναι μια τραγουδίστρια σ΄ ένα σαλούν. Την ερωτεύεται σφοδρά ένας άξεστος, αλλά καλοκάγαθος σύγχρονος καουμπόυ. Επιθυμεί να της αλλάξει ζωή και να την πάρει να φύγουν μαζί, αλλά τελικά αποτυχαίνει. 20) Ξυπόλυτοι στο πάρκο. Ένα θεατρικό έργο του Νηλ Σάιμον καταλήγει σε μια μεγάλη κινηματογραφική επιτυχία με εμβληματικό τίτλο και υπέροχους τους Ρόμπερτ Ρέντφορντ και Τζέην Φόντα. Αυτός, ένας καθωσπρέπει δικηγόρος, ερωτεύεται μια ανέμελη κοπέλα και παντρεύονται. Ωστόσο, εξ αιτίας των διαφορών τους, ο γάμος καταλήγει σε κωμικό σενάριο. 21) Ξαναπαντρεύομαι τη γυναίκα μου. Ο Χάουαρντ Χωκς αξιοποιεί το θεατρικό έργο των Μπεν Χεκτ και Τσαρλς Μακάρθουρ και γυρίζει μια σπαρταριστή κωμωδία γύρω από την δημοσιογραφία. Έξοχο το έγχρωμο ρημέηκ του Μπίλυ Γουάιλντερ. 22) Η πρώτη σελίδα με τους Τζακ Λέμον, Γουώλτερ Ματάου. Δεδομένου ότι ο μέγας Γουάιλντερ υπήρξε και δημοσιογράφος στα νιάτα του, το σχόλιο για τον κιτρινισμό του Τύπου είναι πολύ λειτουργικό. Καλή απόλαυση στη θέαση.    

---

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Θεσσαλονίκη" την Δευτέρα 27 Μαρτίου 2017