Ιστορίες

Ο ιστορικός

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι πληροφορίες τις οποίες παρέχει ο Ι.Μ. Χατζηφώτης, ως προς τη χρήση των καμπανών και των ταλάντων:

«Εκτός από τα τάλαντα υπάρχουν μικρές και μεγάλες καμπάνες, σίδερα, και άλλα σήμαντρα, που τα χτυπάνε στην κατάλληλη περίσταση. Όπως περιγράφει ο π. Καλλίνικος στη μονή Διονυσίου, ο εκκλησιαστικός θα βάλει μέσα στη βαθιά νύχτα μετάνοια στον ηγούμενο (αν λείπει, στο Τρίμορφο) και θα κρούσει πρώτα την καμπάνα: νταν-νταν-νταν. Κατόπιν αρχίζουν τα τάλαντα. Με το τρίτο μπαίνει «Ευλογητός».

Στο μεταξύ ανάβει τα καντήλια ή αν το έχει πράξει πριν, τραβάει «κομποσκοίνι», δηλαδή λέει την ευχή: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με...

Ο αυτόπτης μάρτυς

Οι καμπάνες βρίσκονται συνήθως σε κωδωνοστάσια με τη μορφή πύργων. Ο ακαδημαϊκός Αναστάσιος Ορλάνδος σημειώνει στο έργο του «Μοναστηριακή αρχιτεκτονική»: «Προ της εισαγωγής κωδώνων, τον 9ο αιώνα εγένετο εις τας μονάς της Ανατολής αποκλειστικώς χρήσις σημάντρων ξυλίνων ή μεταλλικών, από χαλκόν, ακτίνα εκρέμωντο επί υψηλών πύργων επίτηδες προς τούτον κατασκευαζομένων. Αφ’ ου λοιπόν πύργοι χάριν των σημάντρων κατασκευάζονται ήδη λίαν νωρίς εν Ανατολή, είναι φυσικόν να δεχθώμεν ότι ο τύπος των είχε ήδη διαμορφωθή από των βυζαντινών αρχιτεκτόνων πολύ προ της εισαγωγής των εις Ανατολής και έτι περισσότερον προ της επισκέψεως των Σταυροφόρων, οίτινες εις τούτον μόνον δυνατόν να επέδρασαν...