Ένα βιβλίο για μια απίστευτη ιστορία ενός... εφτάψυχου Ιταλού που επιβίωσε σχεδόν από τα πάντα και είναι ακόμα ζωντανός. Ο Ιταλός Μπρούνο Μπρετόλντι ξεκίνησε από τον ορεινό όγκο της Κεφαλονιάς επιβίωσε ενός ναυαγίου και γλίτωσε και από τα γκουλάγκ του Στάλιν στη Σιβηρία. Σήμερα είναι 107 ετών και ζει στο Μπολτσάνο της Ιταλίας.
Μια ανθρώπινη ιστορία επιβίωσης και τύχης που φωτίζει σκοτεινά επεισόδια του 20ου αιώνα.
Η απίστευτη ιστορία του, καταγράφηκε στο βιβλίο «Η Σφαγή της Κεφαλονιάς και ο εφτάψυχος Ιταλός» του δημοσιογράφου - συγγραφέα Σταύρου Τζίμα και της αρχιτεκτόνισσας Μαρίνας Γούσια, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Επίκεντρο.
Η παρουσίαση του βιβλίου πραγματοποιήθηκε στο Δημαρχείο της Θεσσαλονίκης το απόγευμα της Παρασκευής. Στην εκδήλωση μίλησαν οι δύο συγγραφείς, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης, ο Εκδότης και Δρ. Βαλκανικών Σπουδών Πέτρος Παπασαραντόπουλος και ο αναπληρωτής καθηγητής ιστορίας ΑΠΘ Στρατός Δορδανάς.
Μιλώντας για το βιβλίο, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης σημείωσε πως "δεν πρόκειται απλώς την αφήγηση της προσωπικής ιστορίας του στρατιώτη, αλλά για ένα οδοιπορικό στα μαύρα χρόνια του Α' Παγκοσμίου πολέμου. Μια μαρτυρία μνήμης με σχεδόν μυθιστορηματικά χαρακτηριστικά. Είναι ένα έργο που θα διαβαστεί σε μια νύχτα. Μου το είπε ο Σταύρος, αλλά δεν τον πίστεψα μέχρι που το διάβασα. Έτσι ήταν. Το βιβλίο φέρνει στον αναγνώστη δύο γεγονότα που δε πρέπει να χαθούν στη λήθη. Την ανάδειξη των εγκλημάτων πολέμου το 1943 στην Κεφαλονιά, μια πτυχή της ιστορίας που δεν είναι γνωστή - Μόνο η ταινία "Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι" έστριψε μέχρι τώρα τα μάτια σε μια άλλη Κεφαλονιά, του τόπου μαρτυρίου των άνω 5.000 στρατιωτών. Δεύτερον την ανθρώπινη διάσταση της ιστορίας ενός στρατιώτη που γύρισε σπίτι του μετά από σχεδόν εννιά χρόνια, μόλις 44 κιλά. Αυτό το βιβλίο μας φέρνει αντιμέτωπους με το πιο αγνό στοιχείο της ανθρώπινης ύπαρξης. Τον πόθο για ζωή. Δεν είναι απλώς ένα ιστορικό ντοκουμέντο αλλά μια δοκιμασία αντοχής, φόβου, ελπίδας και πίστης".
"Η γνώση της ιστορίας είναι πολύ σημαντική σε μια ιδιαίτερη εποχή που απειλείται συχνά με παραμόρφωση και παραπληροφόρηση" συνέχισε ο κ. Αγγελουδης. "Πρέπει να κρατούμε ζωντανή τη μνήμη όχι με προσδοκία εκδίκησης αλλά για χτίσουμε ένα καλύτερο μέλλον. Η ιστορική αλήθεια δε μπορεί να διαγραφεί από την συλλογική μας μνήμη. Η ιστορία αυτή μας αποκαλύπτει ότι η ανθρώπινη ζωή έχει μια απίστευτη δύναμη αντίστασης" κατέληξε.
Ο κ. Παπασαραντόπουλος σημείωσε μεταξύ άλλων πως πρόκειται για ένα βιβλίο που εξελίσσεται σαν θρίλερ. "Παράλληλα με την περιπέτεια του πρωταγωνιστή φωτίζονται και τα γεγονότα της εποχής. Ο μύθος της σφαγής της Κεφαλονιάς άρχισε να απλώνεται αλλά χτιζόταν διχασμένη μνήμη μεταξύ των ζώντων. Οι αντίθετες μαρτυρίες δίνουν και την αξία του βιβλίου που ανέδειξαν ένα θέμα που ξεκίνησε από ένα απλό ρεπορτάζ. Αυτού του είδους τη δημοσιογραφία έχει ανάγκη ο τόπος" είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Δορδανάς, από την πλευρά του εξαίροντας το πόνημα, μίλησε για τις ιστορικές πτυχές που αγγίζει το βιβλίο, αναφέρθηκε στις σχέσεις των Ιταλών και των Γερμανών και την ιδιαιτερότητα της Κεφαλονιάς συγκριτικά με την υπόλοιπη Ελλάδα. Τέλος κατέληξε στο ότι ο Μπρετόλντι, κατάφερε να επιβιώσει για τέσσερις λόγους: τον βοήθησε η ιδιοσυγκρασία του, το γεγονός ότι ήταν οδηγός, το ότι ήξερε έστω ελάχιστα γερμανικά αλλά και την πόλη καταγωγής του. "Δεν έχουμε μαρτυρίες και τεκμήρια υλικά κατάλοιπα για την κατοχή στην Ελλάδα. Το βιβλίο μας δίνει το παράδειγμα τι έχουμε χάσει για πάντα προφορικές μαρτυρίες και το πρέπει να κάνουμε ποιες περιόδους να μελετήσουμε" είπε κλείνοντας.
Η αρχιτέκτονας Μαρίνα Γούσια ζει στην Ιταλία και συνυπέγραψε το βιβλίο με τον κ. Τζίμα. Η ίδια αφηγήθηκε το πώς προέκυψε αυτό το βιβλίο.
"Μια μέρα άκουσα το σ' αγαπώ σε ένα ιταλικό ραδιόφωνο. Έτσι έμαθα την απίστευτη ιστορία του Μπρούνο Μπρετόλντι. Ο πατέρας μου γνώστης και φίλος του κ. Τζίμα και έτσι ξεκίνησαν όλα. Επικοινώνησα με τον κ. Μπρετόλντι του είπα πως ένας δημοσιογράφος ενδιαφέρεται να γράψει ένα άρθρο. Δέχτηκε και έτσι ο κ. Τζίμας ήρθε στην Ιταλία, πήγαμε στο σπίτι του και μας διηγήθηκε την ιστορία του. Εγώ έκανα παράλληλα τη μετάφραση. Ήταν μια κουραστική διαδικασία αλλά απίστευτη εμπειρία. Μετά τη συναρπαστική του περιπέτεια ο Μπρετόλντι εγκαταστάθηκε στο Μπλοτσάνο, έκανε οικογένεια και τρία παιδιά. Δαούλεψε στα χαλυβουργία της πόλης και για πολλά χρόνια δεν υπήρχε κανένα ενδιαφέρον για την ιστορία του. Όταν άρχισε να υπάρχει ενδιαφέρον, ο Μπρετόλντι ξεκίνησε να λέει την ιστορία του όπου τον καλούσαν, έτσι την άκουσα και εγώ. Το 2018 γράφτηκε ένα άρθρο στην Καθημερινή από τον κ. Τζίμα. Την προηγούμενη εβδομάδα του παρέδωσα το βιβλίο.
Μου είπε να σας πω πως είναι καλά, είναι 107 τον πονάει μόνο λίγο το πόδι του γιατί όταν πήγε στην Ιταλία -πριν έρθει στην Ελλάδα & τον βρήκε μια σφαίρα στο πόδι. Έμεινε δέκα μέρες στο νοσοκομείο και του είπαν δεν θα έχει πρόβλημα. Σήμερα τον πονάει το πόδι σε ακριβές εκείνο το σημείο. Πέρα από την όλη περιπέτεια του, είναι απίστευτο ότι έφτασε στα 107. Λέει κάποτε έπιανε τον εαυτό του να κλαίει τα βράδια. Βλέπει ακόμα μπροστά του τους Ρώσους να του λένε Γερμανέ καπούτ. Οι Ρώσοι τον περνούσαν για Γερμανό και οι Γερμανοί για Ρώσο.
Θέλει να επισκεφτεί ξανά την Ελλάδα αν και είναι μάλλον αδύνατο στην ηλικία του" σημείωσε.
Τέλος ο κ. Τζίμας τόνισε πως όταν πήγε στην Κεφαλονιά για να βρει στοιχεία που συνδέονται με την σφαγή συνειδητοποίησε πόσο δεν μας ενδιαφέρει η ιστορία πια. "Η ιστορία είναι ένας πολύ ισχυρό εργαλείο για να καταλάβει κανείς τις σημερινές εξελίξεις. Αυτό το βιβλίο είναι μια δική μας κατάθεση στην ιστορία μέσα από αυτή τη μαρτυρία. Το κάναμε γιατί πρώτον ήταν εντυπωσιακό θέμα και δεύτερον γιατί πιστεύω πάρα πολύ στη δύναμη της μαρτυρίας.
Η συγκέντρωση των μαρτυριών θα είναι πάρα πολύ χρήσιμες για τους ιστορικούς του μέλλοντος".
Στη σύντομη συζήτηση που ακολούθησε, ενδιαφέρουσα διάσταση έδωσε στο ζήτημα ο συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης που βρισκόταν στο ακροατήριο. Ο κ. Σκαμπαρδώνης τόνισε την έννοια της τύχης στην ιστορία.
Είναι μοιραίο ότι είχε την τύχη μαζί του. Αυτός είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο. Η δύναμη της τυχαιότητας είναι απίστευτη. Η μοιρα που είναι απρόβλεπτη και ακατανόητη, στην ιστορία. Αν η σφαίρα εβρισκε ένα εκατοστό πιο δίπλα τον Τραμπ, αν πετύχαινε η πρώτη απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ όλα θα ήταν διαφορετικά. Ένα εκατοστό μιας σφαίρας θα άλλαζε την ιστορία του πλανήτη" τόνισε.
