- Newsroom
Με προεδρικό διάταγμα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προχώρησε στην απομάκρυνση του Αλί Ερμπάς από τη θέση του επικεφαλής της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας (Diyanet), σηματοδοτώντας το τέλος μιας εποχής για τον θρησκευτικό βραχίονα του τουρκικού κράτους.
Η αποπομπή του ανακοινώθηκε την Τετάρτη, 17 Σεπτεμβρίου 2025, και έγινε γνωστή μέσω προεδρικού διατάγματος, χωρίς να δοθούν επίσημες εξηγήσεις από την τουρκική προεδρία. Σύμφωνα με τον ανταποκριτή του ΣΚΑΪ στην Κωνσταντινούπολη, Μανώλη Κωστίδη, πρόκειται για μια εξέλιξη με βαρύνουσα πολιτική και θρησκευτική σημασία, καθώς ο Ερμπάς υπήρξε για χρόνια από τους πλέον στενούς συνεργάτες του Ερντογάν και ισχυρή φιγούρα του ισλαμικού κατεστημένου στη χώρα.
Ο Αλί Ερμπάς είχε διοριστεί επικεφαλής της Diyanet το 2017, ενός οργανισμού με καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της θρησκευτικής πολιτικής της Τουρκίας και επιρροή σε χιλιάδες τζαμιά ανά τη χώρα. Το όνομά του είχε συνδεθεί με αρκετές αμφιλεγόμενες δηλώσεις και κινήσεις, με πιο χαρακτηριστική τη δημόσια εμφάνισή του με σπαθί στο χέρι κατά την πρώτη μουσουλμανική προσευχή στην Αγία Σοφία, μετά τη μετατροπή της από μουσείο σε τζαμί το 2020 — μια κίνηση που είχε προκαλέσει διεθνείς αντιδράσεις και είχε εκληφθεί ως έντονο σύμβολο πολιτικού και θρησκευτικού φανατισμού.
Η απομάκρυνση Ερμπάς ενδέχεται να συνδέεται με εσωτερικές διεργασίες στο κυβερνών κόμμα και τη γενικότερη προσπάθεια του Τούρκου προέδρου να ανανεώσει το πρόσωπο και το αφήγημα της τουρκικής θρησκευτικής πολιτικής. Αναλυτές εκτιμούν ότι ο Ερντογάν επιχειρεί, ενόψει πιθανών πολιτικών εξελίξεων, να ελέγξει εκ νέου τους θρησκευτικούς θεσμούς με πρόσωπα μεγαλύτερης ευελιξίας ή χαμηλότερου συμβολικού φορτίου.
Ποιος είναι ο Αλί Ερμπάς
Ο Αλί Ερμπάς είναι φανατικός με την παράδοση.
Οι παρεμβάσεις του έχουν επανειλημμένα προκαλέσει αντιδράσεις στην Τουρκία. Σφοδρές αντιδράσεις είχε ξεσηκώσει το «λεξικό θρησκευτικών εννοιών» που ανάρτησε το 2018 η Diyanet, καθώς ανέφερε ότι τα κορίτσια μπορούν να παντρεύονται από την ηλικία των 9 ετών· η αναφορά αυτή αποσύρθηκε μετά τις πιέσεις γυναικείων οργανώσεων και κεμαλικών κύκλων.
Ο Ερμπάς βρέθηκε στο στόχαστρο και για το κήρυγμά του στην Αγία Σοφία, στις 24 Ιουλίου του 2020, κρατώντας το οθωμανικό ξίφος. Στο λόγο του κατηγόρησε εμμέσως τον Κεμάλ Ατατούρκ, που είχε μετατρέψει τον ναό σε μουσείο το 1934, υποστηρίζοντας ότι όσοι «παρεμβαίνουν» στο καθεστώς της Αγίας Σοφίας είναι «καταραμένοι». Οι αντιδράσεις των κεμαλιστών υπήρξαν έντονες, ενώ κατατέθηκε και ποινική αναφορά σε βάρος του από τον κεμαλικό πολιτικό Αϊτούν Τσιράι.
Ο επικεφαλής της Diyanet έχει κατηγορηθεί επίσης για ρητορική μίσους απέναντι στους ΛΟΑΤΚΙ+, υποστηρίζοντας ότι η ομοφυλοφιλία «φέρνει ασθένειες» και «απειλεί την ανθρωπότητα». Δικηγόροι που κινήθηκαν νομικά εναντίον του βρέθηκαν σύντομα υπό έρευνα για «προσβολή θρησκευτικών αξιών». Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έσπευσε να τον στηρίξει, δηλώνοντας πως «η επίθεση στον ηγέτη της Diyanet είναι επίθεση στο ίδιο το κράτος» και ότι «όσα είπε ήταν απολύτως σωστά».
