Η ανάδειξη του τρόπου με τον οποίο η διδασκαλία του Αριστοτέλη μπορεί να βοηθήσει τον σύγχρονο άνθρωπο στην αναζήτηση λύσεων για τις κρίσιμες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σε παγκόσμιο επίπεδο, αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της διεθνούς ημερίδας που πραγματοποίησε τη Δευτέρα, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, το Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Μελετών του ΑΠΘ.
Στην ημερίδα, με τίτλο: «Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΣΗΜΕΡΑ: Πολιτική και Ηθική Φιλοσοφία, Παιδεία, Επιστήμες, Τεχνητή Νοημοσύνη», συμμετείχαν καταξιωμένοι φιλόσοφοι και επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Την εκδήλωση χαιρέτησαν ο υφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Νικόλαος Παπαϊωάννου, ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Μιχάλης Τιβέριος, και ο αντιπρύτανης Διεθνών Σχέσεων, Εξωστρέφειας, Διά Βίου Μάθησης και Φοιτητικής Μέριμνας του ΑΠΘ, καθηγητής Ιάκωβος Μιχαηλίδης.
Ο κ. Παπαϊωάννου σημείωσε ότι στο πλαίσιο εορτασμού των 100 χρόνων από την ίδρυση του ΑΠΘ, το ΔΙΚΑΜ διοργανώνει μία ημερίδα μέσα από την οποία διαπιστώνεται «η διαχρονικότητα και επικαιρότητα της φιλοσοφίας. Μας υπενθυμίζει ότι η φιλοσοφία δεν είναι κεφάλαιο του παρελθόντος αλλά, μία ζωντανή δύναμη που εμπνέει, φωτίζει και καθοδηγεί την πορεία μας στο παρόν και στο μέλλον».
«Αν και ο Αριστοτέλης έζησε τον 4ο αιώνα π.Χ. είχε σκεφτεί την Τεχνητή Νοημοσύνη, θέμα που θίγεται σήμερα στην ημερίδα καθώς, ο Αριστοτέλης είχε προβλέψει ότι η Τ.Ν. θα αντικαταστήσει το ανθρώπινο δυναμικό. Το ότι το σκέφτηκε αυτό ένα μυαλό που έζησε στον 4ο αιώνα, είναι από μόνο του σπουδαίο», σημείωσε ο κ. Τιβέριος.
Εκπροσωπώντας τον πρύτανη του ΑΠΘ, Κυριάκο Αναστασίαδη, ο αντιπρύτανης κ. Μιχαηλίδης ανέφερε πως «το ΑΠΘ, γιορτάζοντας τα 100 χρόνια ίδρυσης και λειτουργίας του, δεν θα μπορούσε να μην συμπεριλάβει μία εκδήλωση αφιερωμένη στον Αριστοτέλη. Θεωρούμε ότι ως Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο δεν έχουμε ακόμα τιμήσει στον βαθμό που θα έπρεπε τον αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο. Δεσμευόμαστε ότι θα προχωρήσουμε σε πρωτοβουλίες, όπως η προσφορά μαθημάτων στα αγγλικά και στη διεθνή κοινότητα καθώς υπάρχει μεγάλη ζήτηση από πολλές χώρες όπως η Κίνα». Περιέγραψε ότι αυτά τα μαθήματα θα είναι αξιοποιήσιμα στη διεθνή κοινότητα και να αναγνωρίζονται οι μονάδες ects. «Έχουμε ήδη προχωρήσει τις απαραίτητες συζητήσεις με την πρόεδρο του ΔΙΚΑΜ κ. Σφενδόνη-Μέντζου και τα μαθήματα αυτά θα σχετίζονται με τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη και την προσφορά του στην παγκόσμια κοινότητα». Για την ημερίδα σημείωσε ότι «συμμετέχουν σπουδαίοι επιστήμονες και είναι πολύ σημαντικό το έργο του ΔΙΚΑΜ».
Σημειώνεται πως η συγκεκριμένη ημερίδα αποτελεί τον Δ΄ κύκλο των διαλέξεων, με θέμα: «Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΣΗΜΕΡΑ», ο οποίος διοργανώνεται, σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, από το 2018. Την ευθύνη της διοργάνωσης των διαλέξεων έχει η ιδρύτρια και πρόεδρος του Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών του ΑΠΘ, ομότιμη καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Επιστήμης και Μέλος της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών (σ.σ. OeAW), Δήμητρα Σφενδόνη-Μέντζου.
Όπως επισημάνθηκε, στη σημερινή διεθνή συγκυρία, η δράση του ΔΙΚΑΜ αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς στον πυρήνα της παγκόσμιας κοινότητας διαμορφώνεται μία ισχυρή στροφή προς τη φιλοσοφία ως χώρο αναζήτησης λύσεων. Στο πλαίσιο αυτό, ο Αριστοτέλης προβάλλει με ξεχωριστή βαρύτητα, ως ένας στοχαστής που κληροδότησε στην ανθρωπότητα τεράστιο έργο, στο οποίο η φιλοσοφία και οι επιστήμες συνυπάρχουν σε ένα οργανικά δεμένο και εννοιολογικά συνεκτικό σύνολο.
«Ο Αριστοτέλης έχει επηρεάσει την ευρωπαϊκή και δυτική σκέψη για 2.500 χρόνια. Το έργο του είναι αναγνωρισμένο στον χώρο της πολιτικής, ηθικής, φιλοσοφίας αλλά όχι ιδιαίτερα στον χώρο των επιστημών. Κι αυτό είναι ένα από τα θέματα που μελετούμε και προβάλουμε στο ΔΙΚΑΜ για αυτό και εγώ τον όρο Διεπιστημονικό που είναι το μοναδικό που υπάρχει στον κόσμο. Θέλουμε έτσι να τονίσουμε τη διεπιστημονικότητα του έργου του αλλά και δίχως τη συνεργασία των επιστημών, δεν μπορείς να φτάσεις σε σωστά συμπεράσματα. Πρέπει να συνεργαστούν οι θετικές επιστήμες με τη φιλοσοφία και τις ανθρωπιστικές επιστήμες έτσι θέτουμε τη βάση στο ΔΙΚΑΜ για την ολοκληρωμένη μελέτη του έργου του Αριστοτέλη. Σήμερα έχουμε τόσες προκλήσεις και προβλήματα παγκοσμίως που θέτουν σημαντικά ερωτήματα που απαιτούν λύσεις. Οι πολιτικοί, οικονομολόγοι, τεχνοκράτες παγκοσμίως απέτυχαν άρα μας χρειάζεται και μία άλλη φιλοσοφική προσέγγιση. Να θυμηθούμε τον ορθολογισμό που υποστηρίζει ο Αριστοτέλης, να θυμηθούμε τις ηθικές αρχές που βρίσκουμε στα ηθικά Νικομάχεια και την πολιτική φιλοσοφία που βρίσκουμε στα Πολιτικά του Αριστοτέλη. Αποτελεί λοιπόν μία πηγή έμπνευσης για όσους θέλουν να σκεφτούν, να προβληματιστούν και πέρα από τις σκοπιμότητες των πολεμοχαρών αρχηγών κρατών, να βρουν καλύτερες λύσεις για το μέλλον των παιδιών μας», τόνισε η Δήμητρα Σφενδόνη-Μέντζου.
Για τη νεωτερική νομική επιστήμη στο εδώλιο της αριστοτελικής διδασκαλίας μίλησε, ο Νίκος Παρασκευόπουλος, ομότιμος καθηγητής Νομικής ΑΠΘ και πρώην υπουργός. Όπως σημείωσε στο emakedonia.gr «ο Αριστοτέλης έχει ένα έργο το οποίο καλύπτει το πεδίο της σκέψης στο σύνολό της. Καλύπτει τα θέματα όλων των Επιστημών αλλά και τα θέματα ηθικής. Έχει εκφράσει τη γνώμη του για τα θεμέλια της δικαιοσύνης και αυτές οι σκέψεις του, έχουν μία διαχρονική σημασία και μπορούμε να δούμε κατά πόσο αυτά μας είναι χρήσιμα σήμερα. Από αλλά πεδία των μελετών του, πέραν της δικαιοσύνης βλέπουμε ότι η σκέψη του Αριστοτέλη είναι χρήσιμη. Ακόμα και στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης οι τεχνολόγοι προσφύγουν σε αυτόν για να ζυγίσουν την εγκυρότητα της γνώμης τους, με βάση τις αξίες της ισότητας, της δημοκρατίας κτλ. Αυτό λοιπόν αξίζει να γίνει και στο πεδίο της Νομικής ώστε να δούμε αν απέχει από τις βάσεις του δικαίου που έχει διακρίνει ο Αριστοτέλης».
Ο Παναγιώτης Μπαμίδης, καθηγητής Ιατρικής Φυσικής και Πληροφορικής στην Ιατρική Εκπαίδευση, διευθυντής στο εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής της Ιατρικής ΑΠΘ αναφέρθηκε στη διασύνδεση των λειτουργιών καρδιάς και εγκεφάλου μέσα από σύγχρονες τεχνικές και μεθοδολογίες, "προβληματισμοί και συνάφειες με τις αριστοτελικές θεωρίες". Υπενθυμίζοντας πως ο Αριστοτέλης θεωρούσε την καρδιά ως το κέντρο ζωής του ανθρώπου και όχι τον εγκέφαλο, σημείωσε πως σήμερα έχουμε τη δυνατότητα και τα μέσα να διερευνήσουμε πώς δουλεύει η καρδιά και ο εγκέφαλος καθώς και τις μεταξύ τους διασυνδέσεις που κατά το παρελθόν απασχολούσε το θέμα τους φιλοσόφους. «Με βάση τα νέα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας της τεχνολογίας, της νευροεπιστήμης μπορούμε να βρούμε τις διασυνδέσεις με πιο ασφαλή τρόπο αλλά και τι θα σημαίνει αυτό για τον ασθενή και την ιατρική συνολικά».
Ο Ζαχαρίας Σκούρας, ομότιμος καθηγητής γενετικής στο ΑΠΘ ανέπτυξε στην ημερίδα το πόσο επίκαιρη είναι η βιολογική σκέψη του Αριστοτέλη. Ανέφερε πως «χρειαζόμαστε το ήθος και την αριστοτελική σκέψη. Τον τρόπο με τον οποίο εξάγει τα συμπεράσματά του και τα φίλτρα που βάζει για να καθαρίσει τις έννοιες και να δώσει ιδιότητες σε όλη την ύπαρξη στη γη. Τα βιολογικά του Αριστοτέλη καλύπτουν το 37% του διασωθέντος έργου του και αφορά το τι είναι η ζωή, τη διαφορά του έμψυχου από το άψυχο. Δεν δίνει μεταφυσική αντίληψη στη ζωή και στην ψυχή και μέσα από τη βιολογία βλέπει το ζην και στη συνέχεια το ευ ζην. Σκοπός μας είναι λοιπόν να συνδέσουμε το τότε με το σήμερα».
