ΑΠΘ: Πρόταση για ίδρυση τμήματος Κοινωνιολογίας καταθέτει ο Κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών & Οικονομικών Επιστημών

«Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι ώριμες οι συνθήκες για τη δημιουργία ενός Τμήματος Κοινωνιολογίας, στο πλαίσιο της Σχολής Κοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών. Η ίδρυσή του δεν θα αποτελέσει απλώς θεσμική αποκατάσταση μιας επιστήμης με μακρά παράδοση στο πανεπιστήμιο — αλλά επένδυση στη γνώση, τη δημοκρατία και την κοινωνική συνοχή», σημειώνει ο Χρήστος Φραγκονικολόπουλος, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών & Οικονομικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Η συγκεκριμένη πρόταση για την ίδρυση Τμήματος Κοινωνιολογίας αναμένεται να κατατεθεί σύντομα στη Σύγκλητο του πανεπιστημίου και το φθινόπωρο, (αφότου περάσει από τη Σύγκλητο), η πρόταση θα κατατεθεί στο υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού. Πέραν των επιστημονικών και ερευνητικών λόγων για τους οποίους θα ήταν χρήσιμη η ίδρυση ενός τέτοιου τμήματος στο μεγαλύτερο ακαδημαϊκό ίδρυμα της νοτιοανατολικής Ευρώπης, και η ηγεσία του υπουργείου έχει δείξει ότι αναμένεται να επενδύσει στον συγκεκριμένο κλάδο. Συγκεκριμένα, η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη πρόσφατα ανακοίνωσε, στο πλαίσιο παρουσίασης της νέας στρατηγικής για την πρόληψη της ανηλικότητας και της βίας στα σχολεία, πως αναμένεται να ενισχυθεί η παρουσία Κοινωνικών Λειτουργών και Ψυχολόγων στα σχολεία, (τομέας που θα μπορούσε να απορροφήσει τους αποφοίτους ενός τέτοιου τμήματος). Επιπλέον, όσον αφορά τους τομείς απασχόλησης των αποφοίτων, ο κ. Φραγκονικολόπουλος συμπληρώνει πως «η κοινωνία χρειάζεται κοινωνιολόγους που να μπορούν να εργαστούν στην εκπαίδευση, στην κοινωνική πολιτική, στην τοπική αυτοδιοίκηση, στα ΜΜΕ, στις ΜΚΟ, στη διαχείριση κρίσεων, στη χάραξη πολιτικών και στην ανάλυση δεδομένων με κοινωνικές παραμέτρους».

«Απαραίτητη η διδασκαλία και η έρευνα της Κοινωνιολογίας»

Όπως εξηγεί ο Κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών & Οικονομικών Επιστημών, το ΑΠΘ δεν διαθέτει αυτόνομο Τμήμα Κοινωνιολογίας. «Η κοινωνιολογική σκέψη και έρευνα έχουν μακρά και σημαντική παρουσία στο πανεπιστήμιο, ενσωματωμένες σε διάφορα τμήματα και τομείς (τμήμα Θεολογίας, Πολιτικών Επιστημών, Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης). Η διδασκαλία και η έρευνα στην Κοινωνιολογία είναι απαραίτητες για μια σειρά από λόγους που αγγίζουν τόσο την επιστημονική γνώση όσο και τη λειτουργία της κοινωνίας συνολικά. Ζούμε σε μια εποχή εντάσεων, αβεβαιότητας και επιταχυνόμενης αλλαγής. Σε αυτό το περιβάλλον, η κοινωνιολογική σκέψη είναι όχι μόνο χρήσιμη, αλλά αναγκαία επειδή οι ανισότητες βαθαίνουν, η δημοκρατία απειλείται, η τεχνολογία αλλάζει τα πάντα - αλλά όχι όλους με τον ίδιο τρόπο, ο δημόσιος λόγος χρειάζεται τεκμηρίωση και ενσυναίσθηση, δεν αρκεί να ξέρουμε τι συμβαίνει - πρέπει να κατανοούμε γιατί και τέλος, χρειαζόμαστε παιδεία κριτική και δημοκρατική».

Ο κ. Φραγκονικολόπουλος επισημαίνει πως «όσο οι κοινωνίες γίνονται πιο πολύπλοκες, άνισες και κατακερματισμένες, τόσο πιο απαραίτητη γίνεται η διδασκαλία και η έρευνά της Κοινωνιολογίας, όχι για να εξηγεί τον κόσμο μόνο, αλλά για να βοηθά να τον αλλάζουμε».

Τονίζει πως η δημιουργία ενός Τμήματος Κοινωνιολογίας στο ΑΠΘ δεν θα ανταγωνιζόταν τα υφιστάμενα Τμήματα της Σχολής Κοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών (Οικονομικών, Πολιτικών Επιστημών, Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ) αντίθετα, θα τα συμπλήρωνε ουσιαστικά, διευρύνοντας τη διεπιστημονική κατανόηση των σύγχρονων κοινωνικών φαινομένων. «Η Κοινωνιολογία είναι μια επιστήμη συνθετική και λειτουργικά συνδεδεμένη με όλα τα άλλα Τμήματα της ΣΚΟΕ. Η ίδρυση Τμήματος Κοινωνιολογίας θα ενισχύσει την επιστημονική ταυτότητα της Σχολής, θα καλύψει στρατηγικά ερευνητικά πεδία αιχμής, θα ενδυναμώσει τη διασύνδεση της ακαδημαϊκής κοινότητας με την κοινωνία», υπογραμμίζει ο κ. Φραγκονικολόπουλος.

Προγράμματα σπουδών και συνεργασίες

Αναπτύσσοντας τον στρατηγικό σχεδιασμό ίδρυσης και λειτουργίας του τμήματος, ο Κοσμήτορας της Σχολής αναφέρει: «Σε προπτυχιακό επίπεδο το Τμήμα Κοινωνιολογίας μπορεί να προσφέρει ένα συνεκτικό και σύγχρονο πρόγραμμα σπουδών με βασικά και εξειδικευμένα μαθήματα, πολλά από τα οποία θα είναι διαθέσιμα και σε φοιτητές άλλων Τμημάτων της ΣΚΟΕ. Ενδεικτικά μαθήματα:

• Κοινωνιολογία της Οικονομίας (συμπληρωματικό προς τα Οικονομικά)

• Πολιτική και Κοινωνία: Θεωρία και Πρακτική (κοινό ενδιαφέρον με Πολιτικές Επιστήμες)

• Κοινωνικές Ανισότητες και Ταυτότητες (φύλο, τάξη, φυλή, ηλικία)

• Ποιοτικές και Ποσοτικές Μέθοδοι Κοινωνικής Έρευνας

• Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης / της Θρησκείας / του Πολιτισμού / της Υγείας

• Ψηφιακή Κοινωνιολογία και Νέες Τεχνολογίες

• Κοινωνιολογία της Κρίσης και της Αβεβαιότητας

Η Κοινωνιολογία μπορεί να λειτουργήσει ως συνεκτικός κρίκος για τη δημιουργία νέων ή ενίσχυση υφιστάμενων προγραμμάτων:

• Διατμηματικό πρόγραμμα "Κοινωνία, ΜΜΕ και Πολιτική" (Κοινωνιολογία + Δημοσιογραφία + Πολιτικές Επιστήμες)

• Ειδίκευση στην "Κοινωνική Πολιτική και Οικονομικές Ανισότητες" (Κοινωνιολογία + Οικονομικά)

• Θερινά Σχολεία σε κρίσιμα ζητήματα: κοινωνική ένταξη προσφύγων, κοινωνική συνοχή, νεολαία και πολιτική αποξένωση κ.ά.

Η συγκρότηση Τμήματος θα επιτρέψει την ίδρυση εξειδικευμένων ερευνητικών εργαστηρίων και μονάδων, με στόχο την προσέλκυση χρηματοδοτήσεων και την εθνική/διεθνή συνεργασία. Προτάσεις εργαστηρίων:

• Εργαστήριο Κοινωνικών Ανισοτήτων και Κοινωνικής Κινητικότητας

• Εργαστήριο Ψηφιακής Κοινωνίας και Πολιτικής Συμμετοχής

• Εργαστήριο Μεταναστευτικών Ροών και Διαπολιτισμικότητας

• Εργαστήριο Εμπειρικής Κοινωνικής Έρευνας και Μεθοδολογίας

Τα παραπάνω εργαστήρια θα μπορούν να αναλάβουν προγράμματα ΕΣΠΑ, Horizon Europe, ERC, ερευνητικά έργα για Δήμους, Περιφέρειες, ΜΚΟ, διεθνείς οργανισμούς, συνεργασίες με άλλα ΑΕΙ (εγχώρια και ξένα), πρακτική άσκηση φοιτητών.

Η ίδρυση Τμήματος Κοινωνιολογίας θα επιτρέψει τη δημιουργία αυτόνομων ή διατμηματικών μεταπτυχιακών προγραμμάτων (ΠΜΣ) και την προσέλκυση διδακτορικών φοιτητών υψηλού επιπέδου.

• "Κοινωνιολογία και Δημόσια Πολιτική"

• "Κοινωνιολογία της Επικοινωνίας και των Νέων Μέσων"

• "Κρίσεις, Κοινωνικές Μεταβολές και Συλλογική Δράση"

• "Μεθοδολογία Κοινωνικής Έρευνας και Ανάλυση Δεδομένων"».

Διημερίδα 23-24 Μαΐου 2025

Τα Τμήματα Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ και Μηχανικών Χωροταξίας & Ανάπτυξης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, σε συνεργασία με το Σύλλογο Ελλήνων/-ίδων Κοινωνιολόγων – Παράρτημα Θεσσαλονίκης, διοργανώνουν διημερίδα στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων του ΑΠΘ. Η διημερίδα εστιάζει στο γεγονός ότι το 1926 στο ΑΠΘ ιδρύθηκε η πρώτη έδρα κοινωνιολογίας στη χώρα. Η διημερίδα περιλαμβάνει παρουσιάσεις και συζητήσεις για την εξέλιξη της κοινωνιολογίας και των κοινωνικών επιστημών στο ΑΠΘ, αλλά και για σύγχρονες ερευνητικές προσεγγίσεις. Διοργανώνονται, επίσης, δύο βιωματικά εργαστήρια κοινωνιολογικής έρευνας και παρέμβασης, με αντικείμενο την εμπειρική κοινωνιολογική έρευνα, και την εργασία με ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Στόχος είναι η διημερίδα να αποτελέσει ένα φόρουμ εμπειρίας και δημιουργικού διαλόγου για τους τρόπους με τους οποίους αντιλαμβανόμαστε και ερευνούμε την κοινωνική πραγματικότητα και τις μεταβολές της, αλλά και για τη συμβολή του επιστημονικού λόγου στον μετασχηματισμό της.

Η διημερίδα θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 23 (09:30-20:15) και το Σάββατο 24 Μαΐου (10:00-14:30), στην Πανεπιστημιούπολη, στο κτίριο των Σχολών Νομικής και Κοινωνικών & Οικονομικών Επιστημών (1οςόροφος, Αίθουσα 4) και η είσοδος είναι ελεύθερη, ενώ θα μεταδοθεί ζωντανά από τη διεύθυνση https://audiovisual.auth.gr/vi...