Χάος στην εξωτερική πολιτική η κληρονομιά του Τραμπ σε ΗΠΑ και πλανήτη

- Newsroom

Η ξαφνική απόλυση του υπουργού Άμυνας, Μαρκ Έσπερ, και η αναφορά περί σχεδίων για πολλαπλές νέες κυρώσεις στο Ιράν κατέστησε σαφές ότι οι τελευταίες 10 εβδομάδες του Ντόναλντ Τραμπ στο αξίωμα του Προέδρου των ΗΠΑ θα μπορούσαν να προκαλέσουν περαιτέρω χάος και αναταραχή στον πλανήτη. 

Ο Τραμπ αρνείται να παραδεχτεί την ήττα του από τον Τζο Μπάιντεν και, ενώ ξεκινά μια σειρά από αβάσιμες νομικές προκλήσεις στα αποτελέσματα, επιδιώκει επίσης να αποδείξει ότι εξακολουθεί να είναι υπεύθυνος για την εξωτερική και αμυντική πολιτική - τροφοδοτώντας φόβους για τον αντίκτυπο ενός εκδικητικού προέδρου στην παγκόσμια σκηνή κατά την περίοδο της μετάβασης. 

Δεν ήταν ξεκάθαρο τη Δευτέρα εάν η απόλυση του Έσπερ με tweet ήταν απλώς η λογική συνέπεια σ' έναν απερχόμενο γραμματέα άμυνας ο οποίος διαφώνησε ανοιχτά με τον πρόεδρο ή αν ο Τραμπ σκοπεύει να ανοίξει το δρόμο για ενέργειες στην εγχώρια ή ξένη σκηνή που είχε ο Esper μπλοκάρει.  

Την ίδια ημέρα με την αναχώρηση του Έσπερ, ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Axios ανέφερε πως σύμφωνα με ισραηλινές πηγές οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και οι σύμμαχοί τους στον Κόλπο συζητούσαν ένα σχέδιο για την προσθήκη επιπλέον μέτρων στον τοίχο κυρώσεων που έχουν οικοδομήσει γύρω από το Ιράν, ενδεχομένως με μια νέα σειρά μέτρων στην περίοδο που απομένει μέχρι την ορκωμοσία του Μπάιντεν στις 20 Ιανουαρίου. 

Η στρατηγική της διοίκησης του Τραμπ τους τελευταίους μήνες ήταν να ενισχύσει την πίεση στο Ιράν με σκοπό να προκαλέσει μια απάντηση από την Τεχεράνη, η οποία θα καθιστούσε δυσκολότερη για την νέα κυβέρνηση να σώσει την πυρηνική συμφωνία του 2015, το Κοινό Συνολικό Πρόγραμμα Δράσης (JCPOA).  Μέχρι στιγμής, η Τεχεράνη παρέμεινε εντός της συμφωνίας καταφέρνοντας να αναστρέψει κάποιους από τους περιορισμούς που έχουν επιβληθεί στην πυρηνική της δραστηριότητα, σε μια απάντηση στις κυρώσεις των ΗΠΑ. Ωστόσο, η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει σταματήσει να προσπαθεί να οδηγήσει τους Ιρανούς σε μη αναστρέψιμες ενέργειες. «Δεδομένου του ιστορικού του Ντόναλντ Τραμπ που αγνοεί τους κανόνες και το εθιμικό δίκαιο, θα ανησυχούσα πολύ για τις 'δολιοφθορές' που θα μπορούσε να κάνει αυτός και η κυβέρνησή του κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, η οποία είναι επικίνδυνη ακόμη και σε κανονικές στιγμές, πόσο μάλλον αυτές που ζούμε σήμερα δεδομένων των εσωτερικών και διεθνών κρίσεων που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες », δήλωσε η Rebecca Lissner, ειδική σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. 

Ο Τραμπ θα μπορούσε να κηρύξει και επίσημη απόσυρση των ΗΠΑ από τη συνθήκη New Start με τη Ρωσία, η οποία περιορίζει τα πυρηνικά οπλοστάσια και των δύο κρατών και η οποία αναμένεται να λήξει τον Φεβρουάριο, ή θα επιδιώξει να «υπογράψει» τη Συνθήκη για την Πλήρη Απαγόρευση Δοκιμών, την οποία υπέγραψαν οι ΗΠΑ αλλά η οποία δεν έχει επικυρωθεί από τη Γερουσία. 

Αυτές οι εκτελεστικές πράξεις θα μπορούσαν να αντιστραφούν από τη νέα κυβέρνηση του Μπάιντεν, αλλά παρόλα αυτά μπορούν να προκαλέσουν χάος και να προσθέσουν νέα επιχειρήματα σε όσους υποστηρίζουν πως η Ουάσιγκτον δεν τηρεί τις συμφωνίες που υπογράφει. Οι φημολογούμενες νέες κυρώσεις στο Ιράν δείχνουν ότι ο Τραμπ και ο υπουργός Εξωτερικών του, Μάικ Πομπέο, δεν έχουν σταματήσει να προσπαθούν να σκοτώσουν τη συμφωνία για το Ιράν, η οποία έχει εν πολλοίς τρωθεί αλλά παραμένει ζωντανήπαρά την απόσυρση των ΗΠΑ το 2018, το εμπάργκο στο Ιράν και τις απαντήσεις της Τεχεράνης. 

Η ομάδα του Μπάιντεν σκοπεύει να διαπραγματευτεί την επιστροφή στο JCPOA και από τις δύο χώρες, αλλά οι νέες κυρώσεις θα βλάψουν τις συνομιλίες. Την Κυριακή και τη Δευτέρα, ο ειδικός απεσταλμένος της κυβέρνησης Τραμπ για το Ιράν, Έλιοτ Άμπραμς, βρισκόταν στο Ισραήλ για συνομιλίες σχετικά με τα νέα μέτρα με τον πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου και άλλους ανώτερους αξιωματούχους και αναμένεται να ταξιδέψει στο Αμπού Ντάμπι και το Ριάντ.  

Προσπαθεί να παγιδεύσει και να δεσμεύσει τον Μπάιντεν 

Οι νέες κυρώσεις αναμενόταν να επιβληθούν για το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν, για τους φερόμενους δεσμούς του με την τρομοκρατία και για τη θλιβερή καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κι όχι για το πυρηνικό πρόγραμμα κι έτσι ο Μπάιντεν και η κυβέρνησή του θα βρεθεί σε τρομερά δύσκολη θέση εάν προσπαθήσει να τις ακυρώσει. Κι εκεί, λένε ειδικοί αναλυτές, πώς θα ποντάρει ο Τραμπ σε μια εμφανή προσπάθεια να παγιδεύσει τον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου. 

Η άρνηση του Τραμπ να αναγνωρίσει το εκλογικό αποτέλεσμα και να συνεργαστεί για μια ομαλή μετάβαση έχει κι άλλες σημαντικές επιπτώσεις στην εξωτερική πολιτική και την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Η ομάδα του Μπάιντεν δεν λαμβάνει ενημερώσεις για θέματα άμυνας όπως θα έπρεπε κατά τη διάρκεια μιας μετάβασης, επειδή ένας αξιωματούχος που διορίστηκε από τον Τραμπ, διευθυντής της Γενικής Υπηρεσίας Υπηρεσιών, αρνήθηκε να υπογράψει τα απαραίτητα έγγραφα. «Η ανάληψη της τεράστιας ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ σε δύο μήνες είναι από μόνη της μια απερίγραπτα δύσκολη υπόθεση υπό οποιεσδήποτε συνθήκες», δήλωσε η Λίσνερ, ειδικός στο Κέντρο Μελετών Ασφαλείας του Πανεπιστημίου Georgetown. «Το γεγονός είναι ότι τόσο μεγάλο μέρος της ανταλλαγής πληροφοριών που συμβαίνει συνήθως κατά τη μεταβατική περίοδο είναι στη διακριτική ευχέρεια του προέδρου. Έτσι, συνήθως κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο εκλεγμένος πρόεδρος μαθαίνει για συνεχιζόμενες ή προγραμματισμένες κρυφές ή στρατιωτικές επιχειρήσεις που ενδέχεται να βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά δεν υπάρχει νόμος που να υπαγορεύει ότι ο Πρόεδρος Τραμπ πρέπει να μοιραστεί αυτές τις πληροφορίες. "  

Νέοι αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας που εισέρχονται στα γραφεία τους για πρώτη φορά τον Ιανουάριο θα μπορούσαν να μην έχουν ιδέα για τις ενέργειες που πραγματοποιούν οι ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο. Η κυβέρνηση Τραμπ ενδέχεται να αποτύχει να αναγκάσει τον διάδοχό της να ακολουθήσει την κατεύθυνση της σε κρίσιμα ζητήματα, αλλά δείχνει με κάθε τρόπο πως σκοπεύει να αφήσει μια... κληρονομιά χάους.

Πηγή: Guardian