Δέσμη μέτρων για να συνεχιστεί ομαλά η λειτουργία του ΧΥΤΑ Μαυροράχης

- Newsroom

Ανάσα στο νομό Θεσσαλονίκης, που κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπος με στοίβες σκουπιδιών, εξαιτίας των προβλημάτων που σημειώνονται στο ΧΥΤΑ Μαυροράχης, αναμένεται να δώσουν τα μέτρα που αποφάσισε να προωθήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος σε συνεργασία με τον Φορέα Διαχείρισης Απορριμμάτων ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας.

 

Της Φανής Σοβιτσλή
fanisovi@gmail.com

Η παρέμβαση του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννη Τσιρώνη έγινε προκειμένου να δοθούν κατευθύνσεις για την ασφαλή ταφή των περίπου 500.000 τόνων απορριμμάτων, που αποτίθενται ετησίως στη Μαυροράχη. Το πρόβλημα εντοπίστηκε εδώ και καιρό στην τρίτη κυψέλη, όπου πλέον γίνεται η ταφή τους, μετά το κορεσμό των δυο πρώτων, καθώς διαπιστώθηκαν τεχνικές αστοχίες λόγω της αρχικής μελέτης που κρίθηκε ακατάλληλη.
Μετά την αποχώρηση του εργολάβου που ανέλαβε το έργο, ο ΦΟΣΔΑ προχωρά στην αναγκαστική επαναδημοπράτηση τόσο της επίμαχης κυψέλης 3 όσο και της τέταρτης, προκειμένου να αυξηθεί ο χρόνος ζωής του ΧΥΤΑ τουλάχιστον κατά πέντε χρόνια.
Αν τα έργα προχωρήσουν χωρίς άλλα προβλήματα, η Θεσσαλονίκη εκτιμάται ότι θα έχει διασφαλίσει την υγειονομική ταφή των απορριμμάτων της για τα επόμενα χρόνια, ενώ σε άλλη περίπτωση θα ήταν ορατός ο κίνδυνος τα σκουπίδια να κατέληγαν σε αυτοσχέδιες χωματερές, με σοβαρές επιπτώσεις για το περιβάλλον.
Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, τηρώντας τη δέσμευση που είχε αναλάβει για τα προβλήματα στο ΧΥΤΑ Μαυροράχης, έπειτα από τηλεφωνική παρέμβασή του στην τελευταία συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Λαγκαδά ζήτησε από τη διοίκηση του φορέα να επισπεύσει τις διαδικασίες για να δημοπρατηθούν τα έργα και να λειτουργήσουν στο συντομότερο δυνατόν, καθώς και να λάβει τα αναγκαία μέτρα για τη θωράκιση του ΧΥΤΑ από οσμές λόγω του βιοαερίου και των υγρών διασταλλαζόντων που καταλήγουν σε χωράφια και ρέματα, καθώς δεν λειτουργεί ο βιολογικός σταθμός

Να αλλάξει η διαχείριση των απορριμμάτων
Στη διάρκεια σύσκεψης που έγινε προ ημερών στο υπουργείο Περιβάλλοντος με επικεφαλής τον κ. Τσιρώνη, τέθηκε όλο το πλαίσιο προβλημάτων στο ΧΥΤΑ Μαυροράχης, τα οποία έχουν προκαλέσει την οξεία αντίδραση της τοπικής κοινωνίας και του οικείου δήμου Λαγκαδά. Οι τελευταίοι αντιδρούν επειδή μετά τον κορεσμό των δυο πρώτων κυψελών άρχισαν να δημιουργούνται προβλήματα στο περιβάλλον από τις υπερφορτώσεις σκουπιδιών στις δυο πρώτες κυψέλες, από τα στραγγίσματα, λόγω της συσσώρευσης των απορριμμάτων, αλλά και από τις δυσάρεστες οσμές από το βιοαέριο, το οποίο θα πρέπει άμεσα να συλλεχθεί.
Ο υπουργός αναγνώρισε τα προβλήματα που υποβαθμίζουν το περιβάλλον και απειλούν την υγεία των κατοίκων, για αυτό και ζήτησε να επισπευσθεί η αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), που θα υποδείξει τα  αναγκαία έργα, τα οποία θα πρέπει να γίνουν συμπληρωματικά. Επίσης, αναφέρθηκε στην ανάγκη ανατροπής του υφιστάμενου τρόπου διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, ενώ τάχθηκε κατά της καύσης συμμείκτων απορριμμάτων. Επέμεινε μάλιστα σε έναν σύγχρονο τρόπο ολοκληρωμένης διαχείρισης των αποβλήτων, με σημαντικά οφέλη στο περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία.
«Η προώθηση άλλωστε ανώτερων ιεραρχικά μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες, όπως επαναχρησιμοποίηση, διαλογή στην πηγή, προδιαλογή και επεξεργασία βιοαποβλήτων, αποτελεί θεμελιώδη στρατηγικό στόχο του υπουργείου και προϋποθέτει την ενεργητική συμμετοχή της Κοινωνίας των Πολιτών» τόνισε μεταξύ άλλων ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος.
Ο ίδιος ανακοίνωσε μάλιστα ότι σύντομα ολοκληρώνεται το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, με αλλαγές που θα άρουν, όπως είπε, την αναξιοπιστία και την ανυποληψία του κράτους.

Δέσμη μέτρων για τη Μαυροράχη
Η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, αφού ενημερώθηκε για τα προβλήματα στο ΧΥΤΑ Μαυροράχης από τη διοίκηση του ΦΟΔΣΑ και τους υπηρεσιακούς παράγοντες της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, πρότεινε δέσμη άμεσων μέτρων που έγιναν αποδεκτά από το ΦΟΔΣΑ. Ειδικότερα ζήτησε:
* Να οριοθετηθεί ο χώρος τμηματικής ταφής στο ΧΥΤΑ και να δοθεί νέο χρονοδιάγραμμα με συνεχή έλεγχο των συνθηκών λειτουργίας σε συνεργασία ΦΟΔΣΑ και περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας
* Να προχωρήσει από τον ΦΟΔΣΑ το έργο άντλησης βιοαερίου και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα που θα θέσει ο ΦΟΔΣΑ.
* Κατασκευή λιμνοδεξαμενής στραγγισμάτων και ασφαλής λειτουργία της υφιστάμενης μονάδας επεξεργασίας των στραγγισμάτων. Το υπουργείο ζήτησε από τον ΦΟΔΣΑ χρονοδιάγραμμα και για το εν λόγω έργο.
* Ολοκλήρωση του έργου των κυψελών ταφής Α3 και Α4, με βάση και την τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων που θα εγκριθεί, ενώ ο ΦΟΔΣΑ θα πρέπει να καταθέσει χρονοδιάγραμμα εγκατάστασης νέου αναδόχου για την άμεση ολοκλήρωση του έργου.
* Επίσπευση της μελέτης για την αναθεώρηση του περιφερειακού σχεδιασμού διαχείρισης απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ), που προκηρύχθηκε από τον ΦΟΔΣΑ ΚΜ και ολοκλήρωσή της με βάση τη νέα στρατηγική διαχείρισης απορριμμάτων της ΕΕ και με απαραίτητη προϋπόθεση την κοινωνική διαβούλευση.

ΦΟΔΣΑ Δεσμεύσεις από τη διοίκηση
Ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ Μιχάλης Γεράνης, απαντώντας στα ζητήματα που θέτουν κυρίως δήμος και κάτοικοι του Λαγκαδά, ανέφερε ότι ήδη προχωρά η επαναδημοπράτηση της κυψέλης 3 και 4 με στόχο έως το τέλος του 2015 να λειτουργούν απρόσκοπτα και η ταφή των απορριμμάτων να γίνεται χωρίς προβλήματα.
Σε ό,τι αφορά το βιοαέριο, παραδέχθηκε ότι υπάρχει πρόβλημα και γι’ αυτό, όπως είπε, ανατέθηκε μελέτη συλλογής και αξιοποίησής του. Όσο για τα διασταλλάζοντα, το πρόβλημα, ανέφερε ο κ. Γεράνης, είναι παλιό και επιδεινώνεται διαρκώς όποτε υπάρχουν πολλές βροχοπτώσεις, όπως φέτος. Αιτία είναι η αδυναμία του υπάρχοντος βιολογικού καθαρισμού να τα διαχειριστεί. «Έχουμε υποβάλει αίτηση για πρόσθετη μονάδα (επέκταση βιολογικού) και για την προμήθεια κινητής μονάδας βιολογικού, ενώ θα κατασκευάσουμε λιμνοδεξαμενή 25.000 κ.μ. για τη συγκέντρωση των υγρών διασταλλαζόντων» σημείωσε ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ.
Παρότι όμως η κατασκευή των κυψελών, προϋπολογισμού 8 εκατ. ευρώ, θεωρείται από τα πιο σημαντικά περιβαλλοντικά έργα στο νομό Θεσσαλονίκης, αυτές δεν επαρκούν για να λυθεί σχεδόν οριστικά το πρόβλημα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων.
Ο ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας όπως και όλοι οι συναρμόδιοι φορείς είναι πλέον υποχρεωμένοι να τηρούν την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία επιβάλλει νέα έργα στη μάχη κατά των σκουπιδιών, όπως μονάδες ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων (κομποστοποίηση, ανακύκλωση κ.ά.) με στόχο τη μείωση του όγκου των παραγόμενων σκουπιδιών.
Εξάλλου σε αυτήν την κατεύθυνση αναμένεται να κινηθεί η πολυπόθητη αναθεώρηση του περιφερειακού σχεδιασμού διαχείρισης στερεών αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), η μελέτη του οποίου αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του έτους. Επί της ουσίας, ο ΦΟΔΣΑ θα παραλάβει το νέο χάρτη των έργων που απαιτούνται τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και ευρύτερα στην Κεντρική Μακεδονία.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο κ. Γεράνη, η μελέτη της αναθεώρησης θα υποδείξει τα αναγκαία έργα σε ολόκληρη τη περιφέρεια, καθώς θα λάβει υπόψη τα νέα οικιστικά δεδομένα που διαμορφώνονται στις περιοχές, τις παραγόμενες ποσότητες σκουπιδιών και τις μονάδες που χρειάζονται για τη διαχείρισή τους. «Η μελέτη θα παραδοθεί σε λίγους μήνες και από εκεί και έπειτα ο ΦΟΔΣΑ θα πρέπει με κάθε τρόπο να επισπεύσει τις διαδικασίες για την υλοποίηση των νέων έργων, δίνοντας προτεραιότητα στη Θεσσαλονίκη, όπου ο χρόνος ζωής του ΧΥΤΑ είναι μόλις μια πενταετία» υπογράμμισε.
Σημείωσε μάλιστα ότι με δεδομένο ότι θα χρειαστούν περίπου τρία χρόνια για τις μελέτες, τους διαγωνισμούς και τις ενστάσεις, μένουν μόλις δυο χρόνια για την κατασκευή των μονάδων πριν αναγκαστούν οι πόλεις να επιστρέψουν στις χωματερές. Σε ό,τι αφορά πάντως τη Θεσσαλονίκη, θεωρείται αναγκαιότητα η κατασκευή μονάδων ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων, όπως διαλογή, κομπόστ και ανακύκλωση, με στόχο στον ΧΥΤΑ να καταλήγει μόλις το 30% των απορριμμάτων.

ΔΗΜΟΙ Νέο τιμολόγιο για τα σκουπίδια
Εκτός όμως από την παραλαβή του νέου περιφερειακού σχεδίου για το χάρτη των περιβαλλοντικών έργων, ο ΦΟΔΣΑ θα παραλάβει και το νέο τιμολόγιο που αφορά το τέλος ταφής στο ΧΥΤΑ Μαυροράχης που πληρώνουν οι δήμοι. Τα τελευταία δύο χρόνια, λόγω της κρίσης και της μεγάλης περικοπής των κονδυλίων των δήμων, ο ΦΟΔΣΑ διατήρησε το τέλος ταφής στα 22 ευρώ ανά τόνο για τους δήμους της Θεσσαλονίκης, ωστόσο αυτό αναμένεται να αλλάξει, καθώς άλλαξαν και τα δεδομένα μετά τον Καλλικράτη. «Υπολογίζουμε ότι η μελέτη για το νέο τιμολόγιο που αφορά στους ΟΤΑ θα είναι έτοιμο το καλοκαίρι, οπότε και θα κληθούμε το εφαρμόσουμε. Μέχρι στιγμής δεν είναι γνωστό αν θα υπάρχει αύξηση ή μείωση του τέλους ταφής, καθώς το κόστος θα είναι διαφορετικό σε κάθε περιοχή» επισήμανε ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ Μ. Γεράνης και πρόσθεσε ότι αυτό οφείλεται στις αποστάσεις που διανύουν τα απορριμματοφόρα, για να φτάσουν στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης και στους άλλους των γειτονικών νομών. Παρ’ όλα αυτά, όπως είπε, οι δήμαρχοι αγωνιούν για το πώς θα διαμορφωθεί το κόστος για το τέλος ταφής, βάσει της μελέτης, καθώς υπάρχει οικονομική αδυναμία κάλυψης του. «Στόχος μας δεν είναι να ασκήσουμε φορομπηχτική πολιτική στους δήμους, αλλά να εφαρμόσουμε δίκαια οικονομικά μέτρα για τους ΟΤΑ, καθώς το τέλος ταφής είναι ανταποδοτικό για τους ίδιους» υπογράμμισε ο κ. Γεράνης.