Δικαίωση μετά 64 χρόνια για τη σφαγή στο Δίστομο

- Newsroom

Το εφετείο της Φλωρεντίας με απόφασή του θεωρεί εκτελεστέα την απόφαση του δικαστηρίου της Λιβαδειάς ότι η Γερμανία οφείλει να καταβάλει αποζημιώσεις στα θύματα της ναζιστικής σφαγής στο Δίστομο το 1944.

Στην τελική ευθεία βρίσκεται πλέον η υπόθεση δικαίωσης των συγγενών των θυμάτων της σφαγής του Διστόμου το 1944, μετά την απόφαση που εξέδωσε δικαστήριο της Ιταλίας την περασμένη Τρίτη. Με την απόφαση 1996/2008 το εφετείο της Φλωρεντίας κήρυξε εκτελεστή την απόφαση της ολομέλειας του ελληνικού Αρείου Πάγου για τα θύματα της σφαγής του Διστόμου και αποδέχτηκε την εκτέλεσή της στην Ιταλία. Η αρχική απόφαση του ελληνικού δικαστηρίου της Λιβαδειάς (1997), που επικυρώθηκε από την απόφαση του Αρείου Πάγου, υποχρέωνε τη Γερμανία σε αρχική αποζημίωση 28 εκατ. ευρώ στους συγγενείς των 218 θυμάτων της σφαγής του Διστόμου. Όμως η εκτέλεση της απόφασης του Αρείου Πάγου σκόνταψε στην άρνηση της ελληνικής πολιτείας να επιτρέψει την αναγκαστική εκτέλεση των αποφάσεων των ελληνικών δικαστηρίων για κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων του γερμανικού κράτους στην Ελλάδα.

ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

Οι δικαστικοί αγώνες άρχισαν πριν χρόνια από τον αείμνηστο δικηγόρο των θυμάτων του Διστόμου Ιωάννη Σταμούλη, ο οποίος, για να ξεπεράσει το μπλοκάρισμα της ελληνικής πολιτείας, προσέφυγε στην ιταλική δικαιοσύνη, η οποία διέθετε το κατάλληλο νομικό πλαίσιο. Απόφαση του ιταλικού συνταγματικού δικαστηρίου του 1992 επέτρεπε υποθέσεις για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας να εκδικάζονται στην Ιταλία, ακόμη και αν αυτές είχαν διαπραχθεί σε άλλη χώρα. Επιπλέον, ο Ι. Σταμούλης είχε βασιστεί στη διάταξη των ευρωπαϊκών κανονισμών που ορίζει ότι μια απόφαση που είναι εκτελεστή σε ένα κράτος-μέλος μπορεί να κηρυχθεί εκτελεστή και σε άλλο κράτος-μέλος. Έτσι επέλεξε να μεταφέρει την υπόθεση στην Ιταλία και συγκεκριμένα στη Φλωρεντία, όπου το γερμανικό κράτος διαθέτει μεγάλη περιουσία.

ΑΠΟΡΡΙΦΘΗΚΕ Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΦΕΣΗ

Το αίτημα για αποζημίωση στην Ιταλία έγινε δεκτό σε πρώτο βαθμό, ενώ η έφεση του γερμανικού κράτους απορρίφθηκε από το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της Ιταλίας τον περασμένο Ιούνιο. Στις 22 Απριλίου 2009 αναμένεται να γραφτεί ο επίλογος αυτής της μακράς ιστορίας δικαστικών αγώνων και δικαστικών περιπετειών. Η ιταλική δικαιοσύνη θα πρέπει τότε να αποφανθεί αν θα επικυρωθεί η υποθήκη της βίλας Βιγκόνι, στο Κόμο της Ιταλίας, που στεγάζει γερμανοϊταλικό πολιτιστικό κέντρο, το οποίο έχει εγγραφεί προληπτικά για την ικανοποίηση των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας, προκειμένου να ρευστοποιηθεί η αξία της προς όφελος των οικογενειών των θυμάτων του Διστόμου. Η Γερμανία, ωστόσο, αρνείται την υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης, οχυρωμένη πίσω από το προνόμιο της ετεροδικίας. Επιπρόσθετα, έχει προαναγγείλει ότι θα προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Από τις μεγαλύτερες θηριωδίες των ναζιστικών δυνάμεων

Στις 10 Ιουνίου 1944 οι γερμανικές κατοχικές στρατιωτικές δυνάμεις διέπραξαν μία από τις μεγαλύτερες θηριωδίες-σφαγές στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Τότε τρεις λόχοι γερμανών στρατιωτών των SS λεηλάτησαν την περιοχή του Διστόμου και σκότωσαν 218 κατοίκους του, εκ των οποίων 53 παιδιά κάτω των 16 χρόνων. Ο 2ος λόχος του 1ου τάγματος του 7ου τεθωρακισμένου συντάγματος των SS και υπό τη διοίκηση του λοχαγού Φριτς Λαούφενμπαχ έλαβε διαταγή και μετακινήθηκε από τη Λεβαδιά προς την Άμφισσα μέσω Διστόμου, με στόχο τον εντοπισμό και την εξόντωση ελλήνων ανταρτών. Μαζί τους και για “δόλωμα” οι Γερμανοί είχαν δύο επιταγμένα ελληνικά φορτηγά με άνδρες των SS μεταμφιεσμένους σε χωρικούς, οι οποίοι προπορεύονταν της γερμανικής φάλαγγας. Τ

ην ίδια εντολή με στόχο την περιοχή του Διστόμου είχαν λάβει ο 10ος και ο 11ος λόχος του 3ου τάγματος από την Άμφισσα. Στο δρόμο οι Γερμανοί εντόπισαν 18 παιδιά, από τα οποία σκότωσαν τα 6 που προσπάθησαν να διαφύγουν. Οι γερμανοί στρατιώτες μπήκαν στο Δίστομο, όπου εκφοβίζοντας τους κατοίκους έμαθαν ότι κρύβονταν αντάρτες στο Στείρι. Καθʼ οδόν έπεσαν σε ενέδρα των ελλήνων ανταρτών του 11ου λόχου του 3ου τάγματος του 34ου συντάγματος του ΕΛΑΣ. Η μάχη ήταν σκληρή και οι αντάρτες υποχώρησαν έπειτα από δύο ώρες μπροστά στις υπέρτερες δυνάμεις των Γερμανών. Οι απώλειες των Γερμανών ήταν 40 νεκροί και των ανταρτών 15. Οι Γερμανοί προέβησαν σε αντίποινα για τις απώλειές τους, σφαγιάζοντας όσους κατοίκους έβρισκαν μπροστά τους, χωρίς να εξαιρούν γυναικόπαιδα ή γέροντες. Γυναίκες βιάστηκαν, βρέφη θανατώθηκαν και ο ιερέας του χωριού αποκεφαλίστηκε. Μετά τη θηριωδία που διέπραξαν, έκαψαν και κατάστρεψαν όλα τα σπίτια του Διστόμου. Κατά την αποχώρησή τους από την περιοχή συνέχιζαν να σκοτώνουν όποιον έβρισκαν. Να σημειωθεί ότι κατά τον απεσταλμένο του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού Τζορτζ Γουέρλι, ο συνολικός αριθμός των νεκρών σε όλη την ευρύτερη περιοχή ανέρχεται στους 600. Ο γερμανός στρατιωτικός που θεωρήθηκε υπεύθυνος της σφαγής στο Δίστομο είναι ο Χανς Ζάμελ, ο οποίος συνελήφθη στη Γαλλία και στη συνέχεια εκδόθηκε στην Ελλάδα. Αργότερα μεταφέρθηκε στη Γερμανία για να εξεταστεί στις εκεί έρευνες, όπου και παρέμεινε. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ζει έως σήμερα ελεύθερος.

Δήμαρχος Διστόμου: Δικαιώνονται οι αγώνες μας

Πανηγυρίζουν στο Δίστομο Βοιωτίας μετά την απόφαση του εφετείου της Φλωρεντίας. “Δικαιώνονται οι αγώνες μας, τουλάχιστον δέκα ετών, και δυστυχώς σε μία ξένη χώρα και όχι στη χώρα μας”, επισήμανε στη “Μ” ο δήμαρχος Διστόμου Αθανάσιος Πανουργιάς, εκφράζοντας παράπονο για τη στάση της ελληνικής πολιτείας στην υπόθεση των αποζημιώσεων. “Δεν είμαστε στο τέλος, αλλά έγινε ένα πολύ μεγάλο βήμα”, τόνισε ο κ. Πανουργιάς, εκτιμώντας πως το γερμανικό κράτος θα προσβάλει την απόφαση και ενδεχομένως θα προσφύγει και στη Χάγη. “Εμείς είμαστε πανέτοιμοι να αντιμετωπίσουμε και άλλα δικαστήρια. Ήταν ηθική δικαίωση αυτή η απόφαση”, υπογράμμισε. Εξέφρασε το θαυμασμό του για τους ιταλούς δικαστές που εξέδωσαν την “ιστορική”, όπως τη χαρακτήρισε, απόφαση, η οποία ανοίγει το δρόμο για την καταβολή των αποζημιώσεων. “Πιστεύω πως και εδώ έγιναν πολιτικές παρεμβάσεις τόσο από τη Γερμανία όσο και από την Ιταλία, αλλά οι δικαστές στάθηκαν στο ύψος τους.

Πρέπει να δώσουμε τα εύσημα στους καλούς δικαστές”, παρατήρησε. Τόνισε πως και η ελληνική δικαιοσύνη αντιμετώπισε με τον ίδιο τρόπο την υπόθεση της σφαγής του Διστόμου και των αποζημιώσεων των συγγενών των τραγικών θυμάτων των ναζιστών. “Η ελληνική δικαιοσύνη μπορεί να στάθηκε στο ύψος της, αλλά το ίδιο δεν συνέβη και με την ελληνική πολιτεία”, επισήμανε ο δήμαρχος, αναφερόμενος στο μπλοκάρισμα της κατάσχεσης κτιρίων γερμανικών συμφερόντων και συγκεκριμένα του ινστιτούτου Γκαίτε, που κίνησαν οι συγγενείς των θυμάτων.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕΡΚΕΛ-ΜΠΕΡΛΟΥΣΚΟΝΙ

Από την πλευρά τους οι δικηγόροι των συγγενών των θυμάτων, που έχουν κινήσει τη διαδικασία των αποζημιώσεων, περιμένουν τις επόμενες κινήσεις τόσο του γερμανικού όσο και του ιταλικού κράτους. “Ήδη ο Μπερλουσκόνι και η Μέρκελ είχαν μία συνάντηση για το θέμα αυτό. Περιμένουμε την αντίδρασή τους”, επισήμανε στη “Μ” η δικηγόρος Κέλλυ Σταμούλη.

• Δίωξη Γερμανού για τη σφαγή Ιταλών στην Κεφαλονιά. Το στρατοδικείο της Ρώμης ολοκλήρωσε την έρευνά του σχετικά με τη σφαγή των μελών της “μεραρχίας Άκουι” στην Κεφαλονιά το φθινόπωρο του 1943 και αποφάσισε να παραπεμφθεί σε δίκη ο γερμανός αξιωματικός Ότμαρ Μιλχάουζερ, 88 χρονών σήμερα. Δημοσίευμα της “Ρεπούμπλικα” αναφέρει ότι πρόκειται για τον επικεφαλής του γερμανικού εκτελεστικού αποσπάσματος, από τις σφαίρες του οποίου έπεσε νεκρός ο στρατηγός Αντόνιο Γκαντέν, διοικητής της ιταλικής αυτής μεραρχίας, όταν πλέον η φασιστική Ιταλία είχε συνθηκολογήσει.