Σε οικογένεια ξενοδόχων από τη Θεσσαλονίκη εμβληματικό διατηρητέο στην Αθήνα για 30χρόνια
Στην οικογένεια Τορνιβούκα η μίσθωση του κτηρίου στην Κολοκοτρώνη
- Newsroom
Ένα ελληνικό όνομα «κυκλοφορεί» αυτές τις μέρες στο Εδιμβούργο. Υπάρχει σε αφίσες και πινακίδες και δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου, ακόμη και σε ομπρέλες που έγιναν η κινητή διαφήμιση μιας σημαντικής έκθεσης. Τίτλος της σε πρόχειρη μετάφραση στα ελληνικά «Από το θάνατο στο θάνατο και άλλες σύντομες ιστορίες».
Του Κώστα Μαρίνου
marinos@makthes.gr
Όσοι εργάζονται στην Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης της Σκοτίας, στο Εδιμβούργο, την "Αθήνα του Βορρά" όπως επονομάζεται, έμαθαν να προφέρουν σωστά το όνομα «Δασκαλόπουλος» αν και προτιμούν να χρησιμοποιούν το «Δημήτρης», ίσως λόγω της συντομίας του.
Είναι βεβαίως, ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος, οικονομικός και κοινωνικός παράγων -από τους σημαντικότερους στην Ελλάδα- ο οποίος πλέον αναγνωρίζεται και ως σημαντικότατος παράγοντας και στο χώρο της σύγχρονης τέχνης.
Ο ίδιος αρνείται τον τίτλο του συλλέκτη, αλλά πλέον όλοι γνωρίζουν ότι η συλλογή του απαρτίζεται όχι μόνο από έργα των πιο αναγνωρισμένων σύγχρονων δημιουργών, αλλά από τα καλύτερα έργα τους. Και αυτή είναι η διαφορά από άλλες συλλογές, αφού στήθηκε με προσοχή και γνώσεις.
Έτσι, μετά την παρουσίαση μεγάλου μέρους της στο Γκουγκενχάιμ του Μπιλμπάο και στο Γουαϊτσάπελ του Λονδίνου, ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος δέχθηκε την κρούση από τη Σκοτία. Τα έργα της δικής τους συλλογής, έργα κυρίως σουρεαλιστών, θα μπορούσαν να αναπτύξουν έναν διαφορετικό διάλογο με τα έργα των σημερινών καλλιτεχνών, όπως επέμεναν οι σκοτσέζοι επιμελητές.
Ξεπερνώντας τους αρχικούς δισταγμούς του, αποδέχθηκε την πρόταση και έτσι από τα μέσα Δεκεμβρίου του 2012 έως και τις 8 Σεπτεμβρίου του 2013, στις υπέροχες αίθουσες του παλαιού σχολείου του Τζον Γουότσον, που αγοράσθηκε από το βρετανικό κράτος και διαμορφώθηκε σε πινακοθήκη, τα σύγχρονα έργα της συλλογής Δασκαλόπουλου «συνομιλούν» με έργα παλαιότερων καλλιτεχνών του μοντερνισμού.
Η έκθεση στην Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης
Ο επισκέπτης της πινακοθήκης φθάνει στην είσοδό της αφού διασχίσει ένα πάρκο το οποίο κοσμούν γλυπτά βρετανών καλλιτεχνών, όπως του Γκόρμλι και το πρώτο έργο που αντικρίζει όταν περάσει στον κυρίως εκθεσιακό χώρο είναι η «Αναπαράσταση» του Ρενέ Μαγκρίτ. Έργο πολυσήμαντο που εισάγει και στο βασικό άξονα της έκθεσης, που είναι το ανθρώπινο σώμα. Η μορφή του, η φθορά του αλλά και η νίκη του, το θάμβος που προκαλεί σε καλλιτέχνες όλων των εποχών, οι οποίοι προσπάθησαν και προσπαθούν να το αποκωδικοποιήσουν για να το γνωρίσουν καλύτερα.
Η συνάντηση έργων των δύο συλλογών, αρχίζει στην αμέσως επόμενη αίθουσα. Το σώμα, όπως το είδαν ο Πικάσο, ο Μπαλτίς και ο Όττο Ντιξ αντιμετωπίζει μια άλλη εκδοχή του στην κατασκευή της Σάρα Λούκας. Και η «αφήγηση» συνεχίζεται στις επόμενες αίθουσες, με τον επισκέπτη ελεύθερο να πλάθει τους δικούς του συνειρμούς. Έτσι, η εικόνα ενός εφιάλτη, όπως την αποτύπωσε ο Μαξ Ερνστ, συνδιαλέγεται με το παραμορφωμένο παιδικό κρεβάτι του Ρόμπερτ Γκόμπερ, το γυναικείο κορμί με εμφανή τα ίχνη του θανάτου, έργο του Μαγκρίτ, βρίσκεται δίπλα στο «δίφυλο» γλυπτό του Ρόμπερτ Γκόμπερ. Η έκθεση δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες της να δουν τον κύκλο του Κρεμαστήρα, ένα έργο του Μάθιου Μπάρνεϊ που ανήκει στην συλλογή Δασκαλόπουλου και τη γοητευτική στην αμφισημία της εγκατάσταση του Βραζιλιάνου Ερνέστο Νέτο, στην οποία η μυρωδιά των μπαχαρικών μπλέκεται με ιδιόμορφους κίονες που σχηματίζονται από εύπλαστο ύφασμα.
Δύο έργα ελλήνων καλλιτεχνών, του Στάθη Λογοθέτη και του Βλάση Κανιάρη, στέκονται ισότιμα δίπλα σε έργα της συλλογής της Πινακοθήκης της Σκοτίας η οποία γι’ αυτήν την έκθεση παρουσιάζει μεταξύ άλλων δύο έργα του Μπόις, καθώς και έργα του Ντισάν.
Ελλάδα: Η επιστροφή
Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος είναι πανευτυχής με το τελικό αποτέλεσμα, το ίδιο και οι υπεύθυνοι της Πινακοθήκης του Εδιμβούργου, διότι αυτός ο διάλογος που επεδίωκαν, δηλαδή, της σύγχρονης τέχνης με τα έργα των σουρεαλιστών και των άλλων μοντερνιστών καλλιτεχνών πέτυχε, αναδεικνύοντας τα νοήματα των έργων που παρουσιάσθηκαν. Το αποδεικνύει και ο εξαιρετικής αισθητικής κατάλογος που κυκλοφόρησε για την έκθεση, αλλά και οι γνώμες του κόσμου που την επισκέπτεται. Και δεν είναι μικρός ο αριθμός των επισκεπτών, μεταξύ των οποίων και πολλοί μαθητές που παρακολουθούν τα ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα που έχουν συντάξει οι ειδικοί της Πινακοθήκης.
Και αμέσως μετά; "Δεν με ενδιαφέρει η δημιουργία ενός ακόμη ιδρύματος ή οργανισμού" αναφέρει ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος. Επιθυμία του είναι η δημιουργία θεσμών. Το πώς θα το επιτύχει θα το ανακοινώσει μέχρι τον Ιούνιο. Όμως, σταθερή είναι η επιδίωξή του να «κτίσουμε μια Ελλάδα για την επόμενη γενεά» σε μια περίοδο κρίσης η οποία όμως είναι «χρυσή ευκαιρία γιατί γκρεμίζονται όλα γύρω μας και πρέπει να μάθουμε νέα πράγματα». Ίσως, η απόφασή του να επικεντρωθεί στα νέα ενδιαφέροντά του είναι και ο λόγος που δεν θα θέσει ξανά υποψηφιότητα για την προεδρία του ΣΕΒ χωρίς βεβαίως να παύσει να ενδιαφέρεται για όσα συμβαίνουν γύρω του, αφού όπως τονίζει «πρέπει να μείνουμε στην Ευρώπη. Πρέπει να κάνουμε τις αλλαγές που χρειάζεται η κοινωνία, ανεξάρτητα από τις επιλογές των εταίρων μας».
