- Newsroom
Σύμφωνα με πληροφορίες πέρασε η ελληνική πρόταση να συμπεριληφθεί στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ασφάλεια και την άμυνα αναφορά στη συνεργασία με ομονοούσες χώρες.
Συγκεκριμένα στο κείμενο των συμπερασμάτων θα συμπεριλαμβάνεται η εξής αναφορά:
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομονοούσες χώρες οι οποίες συμμερίζονται τους στόχους μας στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας. Χαιρετίζει εν προκειμένω τις πρόσφατες εταιρικές σχέσεις ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ με το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά».
«Η Ευρώπη πρέπει να καταστεί πιο κυρίαρχη, πιο υπεύθυνη για την άμυνά της και καλύτερα εξοπλισμένη» τονίζεται στα συμπεράσματα της Συνόδου
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του της συζήτησης των ηγετών των κρατών μελών της ΕΕ, τονίζει ότι «η Ευρώπη πρέπει να καταστεί πιο κυρίαρχη, πιο υπεύθυνη για την άμυνά της και καλύτερα εξοπλισμένη, ώστε να ενεργεί και να αντιμετωπίζει αυτόνομα και συντονισμένα τις άμεσες και μελλοντικές προκλήσεις και απειλές, με μία προσέγγιση 360°», ενώ υπενθυμίζει τα συμπεράσματα της 6ης Μαρτίου 2025. Ο «πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και οι επιπτώσεις του στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια» αναγνωρίζονται ως «μια υπαρξιακή πρόκληση για την ΕΕ». Για να ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει στο κείμενο των συμπερασμάτων του τη δέσμευση «να ενισχύσει αποφασιστικά την ετοιμότητα άμυνας της Ευρώπης μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια».
«Μια ισχυρότερη και ικανότερη ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια», τονίζεται στο κείμενο των συμπερασμάτων, μια προσπάθεια που θα είναι συμπληρωματική προς το ΝΑΤΟ, το οποίο όπως τονίζεται αποτελεί «το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας» για τα κράτη μέλη που συμμετέχουν.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει τη δέσμευση των κρατών μελών για «ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την άμυνα και ασφάλεια της Ευρώπης» και «καλύτερες κοινές επενδύσεις στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ. Επιπλέον, καλεί τα κράτη μέλη να «συντονίσουν μεταξύ τους την εφαρμογή των σχετικών δεσμεύσεων» και χαιρετίζει την υιοθέτηση του Κανονισμού "SAFE" και την επικείμενη ενεργοποίηση των εθνικών ρητρών διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Επιπλέον, τονίζεται η σημασία της «άμυνας όλων των ευρωπαϊκών συνόρων, χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων», με ιδιαίτερη έμφαση στα «ανατολικά σύνορα της ΕΕ», καθώς και η ανάγκη συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους που συμμερίζονται τις πολιτικές ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, μια θέση που δικαιώνει τις ελληνικές θέσεις.
Σε σχέση με τη χρηματοδότηση, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά από τους συννομοθέτες να «εξετάσουν ταχέως την πρόταση για την ενθάρρυνση επενδύσεων που σχετίζονται με την άμυνα στον προϋπολογισμό της ΕΕ». Επιπλέον, υπογραμμίζει τη «σημασία της κινητοποίησης ιδιωτικών χρηματοδοτήσεων για τη βιομηχανία άμυνας» και καλεί την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να συνεχίσει τις προσπάθειες προσαρμογής των πρακτικών της.
Η ενίσχυση της «ευρωπαϊκής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης άμυνας» είναι κρίσιμη, ώστε να μπορέσει η Ένωση να «παράγει και να προμηθεύει εξοπλισμό στις ποσότητες και με τον επιταχυνόμενο ρυθμό που απαιτείται», σημειώνεται, τονίζοντας τη σημασία τής ανάπτυξης και παράδοσης «κοινών έργων» στον τομέα της άμυνας, με «πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ» και αξιοποίηση του SAFE.
Το προσχέδιο
Το τουρκολιβυκό Μνημόνιο για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών στη Μεσόγειο «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη» αναφέρει το προσχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που εξασφάλισε το protothema.gr και που είναι βέβαια πιθανό να διαφέρει σε κάποιο βαθμό από το τελικό κείμενο.
Ειδικότερα, στο προσχέδιο αναφέρονται τα εξής: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέτασε την ανησυχητική κατάσταση στη Λιβύη και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις της τόσο για την ευρωπαϊκή ασφάλεια όσο και για τις μεταναστευτικές ροές. Επαναβεβαιώνει τη σταθερή στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τη Λιβύη και την Αποστολή Υποστήριξης των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη για την προώθηση της εθνικής συμφιλίωσης, της θεσμικής ενότητας και ενός διαφανούς, χωρίς αποκλεισμούς διαλόγου, που θα βασίζεται στην κυριότητα και τη συναίνεση των ίδιων των Λίβυων. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι το Μνημόνιο Κατανόησης Τουρκίας–Λιβύης για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών στη Μεσόγειο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη».
Στις Βρυξέλλες βρίσκεται από χθες το απόγευμα ο Κυριάκος Μητσοτάκης προκειμένου να λάβει μέρος σήμερα στη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, μετά τη χθεσινή σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Χάγη. Στην ατζέντα της συζήτησης των Ευρωπαίων ηγετών είναι οι τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, το μεταναστευτικό, η κατάσταση στη Μολδαβία και τα Δυτικά Βαλκάνια αλλά και θέματα εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ και ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων.
Το παρασκήνιο
Ενώ η προσοχή της κυβέρνησης ήταν στραμμένη χθες στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Χάγη, η κυβέρνηση της Τρίπολης στη Λιβύη έκανε ένα ακόμα βήμα που θα μπορούσε να εκληφθεί ως «μήνυμα» στην Αθήνα. Και αυτό γιατί η συμφωνία αξιοποίησης τεσσάρων οικοπέδων της «λιβυκής ΑΟΖ» στη βάση του παράνομου τουρκολιβυκού Μνημονίου με την Κρατική Εταιρία Πετρελαίου της Τουρκίας έβαλε σε «συναγερμό» την ελληνική κυβέρνηση, προκειμένου να διαπιστωθεί αν ο χάρτης αυτός συνιστά παραβίαση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Με βάση την ανάγνωση του χάρτη που «έπαιζε» και ως φόντο πίσω από τις υπογραφές της κυβέρνησης της Τρίπολης με την ΤΡΑΟ, η κυβέρνηση εκτιμά ότι έχει ακολουθηθεί η αρχή της μέσης γραμμής. Αρμόδιες πηγές υπογραμμίζουν ότι ίσα-ίσα, μεγαλύτερο πρόβλημα με αυτόν τον χάρτη αναμένεται να έχει η Αίγυπτος. Είναι πάντως προφανές, σύμφωνα με ανώτερη διπλωματική πηγή, ότι η συμφωνία της Ελλάδας με τη Chevron για τα οικόπεδα νοτίως της Κρήτης ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά των Τούρκων και συνακόλουθα των Λίβυων.
Ο κ. Μητσοτάκης αναμενόταν να ζητήσει να συμπεριληφθούν και πάλι στα συμπεράσματα της σημερινής Συνόδου αυτούσια όσα είχαν αποφασιστεί το 2019 για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, δηλαδή ότι δεν αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά συνέπεια δεν μπορεί να παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα. «Θεωρώ σημαντικό αυτή η επανάληψη να γίνει με τρόπο απολύτως σαφή προς τη Λιβύη σε αυτή τη χρονική συγκυρία», τόνισε χθες στη συνέντευξη Τύπου της Χάγης ο κ. Μητσοτάκης.
Γιαβάς-γιαβάς για ελληνοτουρκικό ραντεβού
Οι εξελίξεις στο μέτωπο με τη Λιβύη, πάντως, «βαραίνουν» το περιβάλλον συζήτησης και με την Τουρκία. Ο κ. Μητσοτάκης είχε χθες μια σύντομη συνομιλία με τον Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, με τον ίδιον να σημειώνει με νόημα «θέσαμε τα θέματα τα οποία έπρεπε να θέσουμε».
Σε αυτό το περιβάλλον, αναμένεται μια ημερομηνία για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, το οποίο πηγαίνει μήνα-μήνα πιο πέρα. Διπλωματικές πηγές εκτιμούσαν ότι θα μπορούσε να γίνει στις αρχές Ιουλίου, πλην όμως αυτό το σενάριο φαντάζει ουτοπικό και τώρα πάμε.από φθινόπωρο… Άλλωστε, όπως παρατηρούσε αρμόδια πηγή, δεν υπάρχει δυναμική στις συζητήσεις, προκειμένου οι δύο ηγέτες να μπουν στον πυρήνα της ελληνοτουρκικής διαφοράς, συνεπώς τα ραντεβού κορυφής είναι μάλλον απίθανο να έχουν μια προωθητική ατζέντα. Υπό αυτό το πρίσμα, οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν επιλέγουν να συντηρούν μια «κανονικότητα» σύντομων, τακτικών επαφών, μακριά από εντάσεις επί του πεδίου, χωρίς όμως και στην ελληνική κυβέρνηση να έχει ψευδαισθήσεις για το ευρύτερο γεωπολιτικό σκηνικό.
Σημειωτέον, η επόμενη Σύνοδος του ΝΑΤΟ τον επόμενο χρόνο θα γίνει στην Τουρκία, με τη γείτονα να επιδιώκει με όλα τα μέσα να μπει ξανά στον δυτικό εξοπλιστικό σχεδιασμό.
