Φλοιοφάγα έντομα απειλούν ξανά το Σέιχ Σου

Επιδείνωση παρουσιάζει η κατάσταση ξηρασίας των κωνοφόρων δέντρων στο περιαστικό δάσος Σέιχ Σου της Θεσσαλονίκης, καθώς σημειώνεται νέα έξαρση φλοιοφάγων εντόμων, με τον κίνδυνο απώλειας χιλιάδων δέντρων να είναι ξανά εμφανής. Το πρόβλημα έχει ήδη αρχίσει να γίνεται ορατό από το φθινόπωρο του 2024 και πλέον, ενόψει θέρους, απαιτείται άμεση κοπή και αποκομιδή των προσβεβλημένων δέντρων, όμως τα κονδύλια για την υπόθεση αυτή, καθυστερούν από την Πολιτεία.

Ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης, εμφανίστηκε ιδιαίτερα ανήσυχος σε πρόσφατη παρέμβασή του για το ζήτημα, σημειώνοντας πως δεν πρέπει να χαθεί πολύτιμος χρόνος για τις απαραίτητες εργασίες, προκειμένου να μην επαναληφθεί το πρόβλημα της προηγούμενης δεκαετίας. «Το 40% του περιαστικού δάσους βρίσκεται στα διοικητικά όρια του Δήμου μας. Μεταξύ 2016 και 2019 χάθηκαν 120.000 πεύκα, γιατί δεν υπήρξε έγκαιρη αντίδραση στο φλοιοφάγο. Το 2017 διαπιστώθηκε αργά το πρόβλημα και δεν έγιναν επαρκείς ενέργειες. Το 2018 η κατάσταση ξέφυγε και το 2019 έφτασε σε τραγικά επίπεδα, με τις κοπές να ξεκινούν, μόλις, το καλοκαίρι και μόνο μετά από καταγγελίες μας», σημειώνει ο δήμαρχος. Ο ίδιος προσθέτει ότι και σήμερα, παρά τις προειδοποιήσεις, η «αντίδραση της Πολιτείας είναι υποτονική». Παράλληλα, σημειώνει πως έχει ενημερωθεί το δασαρχείο, ενώ τονίζει πως, αν δεν υπάρξει ανταπόκριση μέχρι το τέλος Μαΐου, θα προσφύγει ξανά στη Δικαιοσύνη και θα κάνει γνωστό το ζήτημα στη Βουλή. «Δεν θέλουμε να ζήσουμε άλλη μία δεκαετία απώλειας και να φτάσουμε στο σημείο να ‘φαλακρύνει’ εντελώς το Σέιχ Σου. Κάνω έκκληση σε όλη την επιστημονική κοινότητα και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, σε όλους όσοι ενδιαφέρονται για τον πράσινο και οικολογικό χαρακτήρα της πόλης, να πιέσουμε για άμεση δράση. Δεν υπάρχει φάρμακο. Χρειάζονται κοπές και αποκομιδή όχι μόνο των ξερών αλλά και των προσβεβλημένων δέντρων», σημειώνει ο κ. Δανιηλίδης.

Εν αναμονή χρηματοδότησης

Η δασάρχης Θεσσαλονίκης, Φιλοθέη Μελά, από την πλευρά της εμφανίζεται καθησυχαστική και υπογραμμίζει ότι το πρόβλημα είναι γνωστό στην υπηρεσία και αντιμετωπίζεται συστηματικά εδώ και χρόνια. «Τα φλοιοφάγα έντομα είναι φαινόμενο που παρατηρείται διαχρονικά σε όλη την Ελλάδα όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη. Υπάρχουν περίοδοι έξαρσης και ύφεσης. Το αντιμετωπίζουμε ήδη από το φθινόπωρο. Έχουμε ζητήσει χρηματοδότηση από το υπουργείο Περιβάλλοντος, για να προχωρήσουμε σε υλοτομία, απομάκρυνση και θρυμματισμό των υλικών και αναμένουμε ενημέρωση τις επόμενες ημέρες, όμως οι εγκρίσεις, όπως γνωρίζετε, ακολουθούν αργούς ρυθμούς στο δημόσιο. Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στο Σέιχ Σου -εντοπίζεται και στον ορεινό όγκο του Ωραιοκάστρου, στη Θέρμη και γενικά όπου υπάρχουν πευκοδάση στους 12 από τους 14 Δήμους της δικαιοδοσίας μας. Χρειάζεται συνολική διαχείριση και συντονισμός», αναφέρει. Ωστόσο, ξεκαθαρίζει πως δεν υπάρχει κάποια αλλαγή στις διαδικασίες που ακολουθούνται σε σχέση με πέρσι και πως οι εργασίες του δασαρχείου θα γίνουν και φέτος στην ώρα τους.

Η φετινή έξαρση οφείλεται στην περσινή ανομβρία

Η έξαρση, όπως παρατηρεί ο δασολόγος-εντομολόγος Δημήτρης Αβτζής, μέλος του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών, οφείλεται κυρίως στις παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας και στους ήπιους χειμώνες. «Το περασμένο καλοκαίρι ήταν ιδιαίτερα ξηρό και τα δέντρα εξασθένησαν. Τα φλοιοφάγα έντομα είναι ομάδα εντόμων τα οποία επωφελούνται από την κατάσταση ξηρασίας και ανομβρίας και προσβάλλουν εξασθενημένους οργανισμούς. Γι’ αυτό και φέτος παρατηρείται μεγαλύτερη έξαρση απ’ ό,τι πέρσι», σημειώνει, ενώ ξεκαθαρίζει πως η κατάσταση δεν είναι ίδια με εκείνη του 2016. «Πρέπει να τονίσουμε ότι η σημερινή κατάσταση δεν είναι τόσο δραματική όσο το διάστημα 2016-2019. Είναι διαχειρίσιμη, πλέον έχουμε την εμπειρία και δεν πρόκειται για κάτι πρωτόγνωρο για εμάς και τις υπηρεσίες, όπως τότε. Το δασαρχείο τα τελευταία χρόνια κάνει εργασίες στο δάσος και ακολουθούνται οι σωστές διαδικασίες. Θα υπάρξει συντονισμένη δράση, αρκεί να υπάρξει άμεση χρηματοδότηση», τονίζει, ενώ προσθέτει πως δεν υπάρχουν «φάρμακα» ή μέσες λύσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου. «Η μόνη λύση είναι η κοπή και απομάκρυνση των προσβεβλημένων δέντρων -όχι μόνο των ξερών, αλλά και αυτών που φέρουν σημάδια προσβολής», αναφέρει ο κ. Αβτζής.

«Να μάθουμε να συμβιώνουμε»

Το φαινόμενο, όπως υποστηρίζει ο Δημήτρης Αβτζής, είναι παγκόσμιο και τονίζει πως όσο οι περίοδοι ανομβρίας συνεχίζουν, τα έντομα θα συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται. «Συνεργάτες μου στο εξωτερικό έχουν αναπτύξει την έννοια της ‘συμβίωσης’ με τα φλοιοφάγα, καθώς είναι αδύνατον να εξαφανιστούν. Το θέμα είναι ο έγκαιρος εντοπισμός και η διαχείριση πριν η κατάσταση ξεφύγει», καταλήγει.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 11.05.2025