Φοιτητουπόλεις δύο ταχυτήτων στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Σε πανεπιστήμιο δύο ταχυτήτων εξελίσσεται το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, το οποίο έχει ξεπεράσει τα όρια της Θράκης, αφού για δεύτερο ακαδημαϊκό έτος λειτουργεί τμήματα και σε περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας. Το ΔΠΘ που εκτείνεται σε 7 πόλεις και σε μια ολόκληρη διοικητική περιφέρεια, έχει τώρα να αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις κυρίως στις περιοχές που είναι μακριά από την έδρα του. Πέρα από τον «πονοκέφαλο» των πολλών κτιριακών προβλημάτων, πιο επιτακτική από ποτέ είναι η ανάγκη αναθεώρησης των αντικειμένων των τμημάτων τα οποία μεταφέρθηκαν από το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος στο ΔΠΘ το 2024.

Αν και η συζήτηση των προηγούμενων ημερών επικεντρώθηκε στις βάσεις εισαγωγής κάθε σχολής, αυτό που απασχολεί τις τοπικές κοινωνίες στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη είναι σε μεγάλο βαθμό η απάντηση σε ένα καίριο ερώτημα: πόσοι φοιτητές θα έρθουν φέτος; Για την ακριτική περιοχή στο βορειοανατολικό άκρο της χώρας, ο αριθμός των εισακτέων κάθε χρονιάς είναι σημαντικός γιατί από αυτόν επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό η τοπική οικονομία.

Περιζήτητες οι πιο μακρινές πόλεις

Στο σύνολο του ΔΠΘ και στα 28 τμήματα που λειτουργούν στις 7 πόλεις, είχαν οριστεί 5.854 θέσεις εισακτέων σε όλες τις κατηγορίες υποψηφίων, οι οποίες καλύφθηκαν σε ποσοστό σχεδόν 90%. Δεν είναι όμως όλα τα τμήματα περιζήτητα. Υπάρχουν περιοχές που δείχνουν να έλκουν περισσότερους νέους λόγω των διδασκόμενων επιστημών, και άλλες που δέχονται και οικονομικό πλήγμα.

Σε Κομοτηνή, Αλεξανδρούπολη, Ορεστιάδα και Διδυμότειχο, δηλαδή στις πόλεις που είναι πιο απομακρυσμένες από τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, η κάλυψη των θέσεων κυμάνθηκε μεταξύ 96% και 100%. Δεν συνέβη όμως το ίδιο στην Ξάνθη (κάλυψη 89%) και την Καβάλα (82%), όπου εγείρονται ερωτήματα για την βιωσιμότητα ορισμένων τμημάτων. Αδύναμος κρίκος του ΔΠΘ αναδεικνύεται η Δράμα, αφού οι αριθμοί κάλυψης και κενών είναι αντιστρόφως ανάλογοι με την υπόλοιπη περιφέρεια.

Κομοτηνή: Η μεγαλύτερη φοιτητούπολη της περιφέρειας ΑΜΘ κι έδρα της Πρυτανείας του ΔΠΘ, «είδε» πληρότητα 97% αφού από τις 2.143 θέσεις καλύφθηκαν οι 2.086. Στην πόλη λειτουργούν 8 τμήματα: Νομικής, Οικονομικών Επιστημών, Πολιτικής Επιστήμης, Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εργοθεραπείας, Κοινωνικής Εργασίας, Κοινωνικής Πολιτικής και Ανθρωπιστικών Σπουδών. Στο τελευταίο, συγχωνεύτηκαν από φέτος τα τμήματα Ιστορίας & Εθνολογίας (είχε ιδρυθεί το 1990), Ελληνικής Φιλολογίας (1993) και Γλώσσας, Φιλολογίας & Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών (2000).

Αλεξανδρούπολη: Στη δεύτερη σε αριθμό εισακτέων πόλη του ΔΠΘ τα τμήματα γέμισαν κατά 98% με 890 εισακτέους σε σύνολο 906 θέσεων. Στην Αλεξανδρούπολη λειτουργούν 5 τμήματα: Ιατρικής, Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής, Νοσηλευτικής, Επιστημών Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία, Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης.

Ορεστιάδα: Από τις 405 θέσεις που ορίστηκαν φέτος στα δύο πανεπιστημιακά τμήματα της Ορεστιάδας, καλύφθηκαν οι 386 με το ποσοστό των κενών να είναι κάτω από 5%. Στην πόλη λειτουργούν τα τμήματα Αγροτικής Ανάπτυξης και Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων.

Διδυμότειχο: Στο τμήμα Ψυχολογίας, το μοναδικό πανεπιστημιακό τμήμα στην πόλη, καλύφθηκαν οι 120 από τις 121 θέσεις με ποσοστό κάλυψης που αγγίζει το 100%. Πρόκειται για το μοναδικό τμήμα Ψυχολογίας από τα 8 σε όλη τη χώρα, όπου αυξήθηκε η βάση εισαγωγής.

Ξάνθη: Στην Ξάνθη σε σύνολο 882 θέσεων καλύφθηκαν οι 788 με το ποσοστό κάλυψης να ανέρχεται στο 89%. Οι κενές θέσεις οφείλονται κυρίως στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, που φαίνεται να μην τραβά το ενδιαφέρον των νέων. Στον αντίποδα, πληρότητα της τάξης του 100% παρατηρήθηκε στα υπόλοιπα 4 τμήματα που λειτουργούν στην πόλη: Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολιτικών Μηχανικών, Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης, Μηχανικών Περιβάλλοντος.

Καβάλα: Στην πόλη λειτουργούν 5 τμήματα για τα οποία είχαν οριστεί φέτος 998 θέσεις σε όλες τις κατηγορίες υποψηφίων. Τελικά καλύφθηκαν οι 814 (ποσοστό 82%) με τα κενά να ανέρχονται σε 18%. Στα τμήματα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, Πληροφορικής και Χημείας οι θέσεις καλύφθηκαν σε ποσοστά 96 - 98%. Πολύ χαμηλότερο ενδιαφέρον καταγράφηκε στο -κάποτε περιζήτητο- τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής αφού καλύφθηκε μόλις το 72% των θέσεων και τα κενά ανέρχονται σε 28%.

Μεγάλος προβληματισμός επικρατεί για το τμήμα Φυσικής, το οποίο εξακολουθεί να καταγράφει «χαμηλές πτήσεις». Φέτος καλύφθηκε το 20% των θέσεων ενώ μόνο στη μεγαλύτερη σε αριθμό κατηγορία υποψηφίων (ΓΕΛ-90%) η κάλυψη φτάνει με το ζόρι το 14%. Το τμήμα αυτό παρουσιάζει χαμηλή ζήτηση από την ίδρυσή του το 2019 υπό τη διοίκηση του Διεθνούς Πανεπιστημίου. Την περίοδο 2022-2024, οι κενές θέσεις κυμαίνονταν από 75% έως 80% ενώ το 2021 είχε προκληθεί ακόμη μεγαλύτερο σοκ αφού το 95% των θέσεων είχαν μείνει κενές. Η συζήτηση στην Καβάλα για την κατάργησή του και αντικατάσταση με άλλο αντικείμενο είναι μόνιμα ανοιχτή.

Δράμα: Η πιο ανησυχητική εικόνα για το μέλλον των τμημάτων του ΔΠΘ παρουσιάζεται στη Δράμα όπου φέτος πέρασαν μόλις 56 άτομα, αφήνοντας κενό το 86% των μόλις 399 θέσεων που είχαν οριστεί για την πόλη. Στην Δράμα λειτουργεί το τμήμα Αμπελουργίας και Οινολογίας και το τμήμα Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Ανθεκτικότητας. Ειδικά στο τελευταίο, τα κενά φτάνουν στο 91%.

Βαθύτερα τα αίτια

Όπως και σε όλες τις περιοχές, έτσι και στη Δράμα, οι τοπικοί φορείς αναρωτιούνται πόσοι τελικά από αυτούς που πέρασαν σε κάποιο τμήμα θα μετακομίσουν και θα ζήσουν στην πόλη. Ενδιαφέρουσες είναι οι παρεμβάσεις δύο πολιτικών προσώπων που διετέλεσαν δήμαρχοι της Δράμας για μια περίοδο 20 ετών.

Ο δικηγόρος Θωμάς Μαργαρίτης, δήμαρχος κατά την περίοδο 2004-2010, θεωρεί ότι οι τοπικοί φορείς δεν πήραν μέτρα για το αντικείμενο των τμημάτων. «Κι όμως αυτή η τραγωδία θα μπορούσε να αποφευχθεί ή να περιοριστεί εάν οι σχολές μας εντάσσονταν προς επιλογή στο 4ο πεδίο, όπως έγινε το 2023 στις αντίστοιχες σχολές της Ορεστιάδας» λέει χαρακτηριστικά και προσθέτει «χάνουμε ευκαιρίες από δική μας υπαιτιότητα».

Βαθύτερα πολιτικά αίτια βλέπει στο θέμα ο μακροβιότερος δήμαρχος της Δράμας, Μαργαρίτης Τζίμας (1991-2004) ο οποίος είναι εκπαιδευτικός που προετοιμάζει υποψηφίους των πανελληνίων εξετάσεων. «Τα 2 τμήματα ΑΕΙ της Δράμας δεν τα δηλώνουν ούτε οι Δραμινοί υποψήφιοι» επισημαίνει και τονίζει ότι δεν αποτελεί εμπόδιο η στέγαση των φοιτητών ή η σύνδεση των σχολών με την τοπική οικονομία, κάτι που έχει ήδη γίνει. Θεωρεί ότι το πρόβλημα μιας περιοχής δεν είναι «ο αριθμός των εισακτέων» και δίνει ως παράδειγμα τις γειτονικές πόλεις Σερρών, Καβάλας και Ξάνθης όπου υπάρχουν επίσης διαμαρτυρίες. Θέτει το θέμα σε ένα πολύ ευρύτερο πλαίσιο, θυμίζοντας την συγκοινωνιακή απομόνωση της Δράμας τόσο από το σιδηροδρομικό δίκτυο όσο και από τον αυτοκινητόδρομο της Εγνατία Οδού. Υποστηρίζει ότι χρειάζονται φορολογικά κίνητρα, στεγαστική πολιτική και ολοκληρωμένο σχέδιο από το κράτος για την ανάπτυξη της περιοχής.