Λίγοι είναι οι συνθέτες που παρά τις εύλογες σειρήνες των Αθηνών, επέλεξαν να κωφεύσουν και να παραμείνουν στη Θεσσαλονίκη. Ένας από τους σπουδαιότερους είναι σίγουρα ο Γιώργος Καζαντζής, ο οποίος απέδειξε πως δεν χρειάζεται η «μεγάλη έξοδος» από την πόλη για να πετύχεις. Ο ίδιος μένει ακόμη στο σπίτι που μεγάλωσε στην Καλαμαριά, έχει μετατρέψει σε στούντιο το παιδικό του δωμάτιο, κρατά ακόμη το μαθητικό του πιάνο και χρησιμοποιεί ακόμη το πρώτο του κασετόφωνο, ένα τετρακάναλο YAMAHA, σχεδόν 40 ετών.
Με αφορμή τη μεγάλη αφιερωματική συναυλία που διοργανώνει το Σύγχρονο Ωδείο Θεσσαλονίκης προς τιμήν του, για τα 40 χρόνια λειτουργίας του, ο συνθέτης ανοίγει το στούντιό του στη «ΜτΚ» και μιλάει για τη μουσική, την καριέρα του, τη Θεσσαλονίκη και την ραπ, ενώ εξηγεί για ποιους λόγους παρεμβαίνει πλέον σπάνια στον δημόσιο διάλογο.
Καθόμαστε στο control room, εκεί που έχει τις υπερσύγχρονες κονσόλες του, αλλά και τα παλιά βιβλία, δίσκους, CD και κασέτες του. «Εδώ είναι το παιδικό μου δωμάτιο, στη γωνία διάβαζα για το Πολυτεχνείο, εδώ μπήκε το μαθητικό μου πιάνο πρώτη φορά, εδώ θυμάμαι τους γονείς μου να με ακούν να παίζω. Δεν μπορούσα να τα αφήσω αυτά» εξηγεί ο συνθέτης. «Στην Αθήνα θα ήμουν πιο κοντά στα ΜΜΕ με μεγάλες δυνατότητες για δημόσιες σχέσεις αλλά πιστεύω πως θα έχανα το πιο βασικό, τη δημιουργία, γιατί θα έφευγα από τον φυσικό μου χώρο και δε θα μπορούσα να γράψω μουσική». Ούτως ή άλλως, όπως τονίζει, δεν κυνήγησε ποτέ την καριέρα παρά μόνο την κατάκτηση της δημιουργίας. «Θέλω να πηγαίνω όλο και πιο βαθιά σε αυτό που θέλω να ανακαλύψω δημιουργικά και να αφήσω μια παρακαταθήκη» σημειώνει.
Τι όμως προσπαθεί να ανακαλύψει;
«Καλή ερώτηση» απαντά. «Το απρόσιτο, το ιδεατό, το τέλειο, το κομμάτι που θα συγκινήσει απείρως τον αποδέκτη του. Αυτό που δεν θα καταφέρουμε να προσεγγίσουμε ποτέ, δηλαδή να περάσουμε κάτω από το ουράνιο τόξο. Αυτό μου δίνει κινητήριο δύναμη για να παράγω συνέχεια χωρίς να κάνω εκπτώσεις». Αυτό θεωρεί και επιτυχία άλλωστε, το γεγονός δηλαδή ότι έχει ακόμα διάθεση να δημιουργήσει. Σίγουρα όχι τα views ή οτιδήποτε ποσοτικά μετρήσιμο πάντως.
«Η μουσική μου απευθύνεται σε μερικές χιλιάδες άτομα στην Ελλάδα οι οποίοι όμως ερωτεύονται, ταξιδεύουν και παθιάζονται με αυτήν, και μου το μεταφέρουν αυτό. Για μένα αυτό είναι επιτυχία. Έτσι νιώθεις ότι γίνεσαι ένα σημαντικό μέρος ενός συνόλου. Έτσι νιώθεις ότι ζεις».
Για τον κ. Καζαντζή η δημιουργία πρέπει να ενέχει πάντα την υπέρβαση και την ειλικρίνεια, πρώτα από όλα στον ίδιο σου τον εαυτό.
«Δεν μπορείς να κρυφτείς από τον εαυτό σου. Έτσι μόνο θα ξέρεις μέχρι πού είναι οι δυνατότητές σου και χωρίς βέβαια αυτό να σε αναστέλλει. Δεν υπάρχουν εργαλεία για το πως θα πας πιο πέρα, το οραματίζεσαι, αρκεί να μην είναι απλά ένα πυροτέχνημα, που έχει στόχο μόνο να εντυπωσιάσει».
Για τη νέα γενιά των μουσικών νιώθει δύο αντιφατικά πράγματα, έναν θαυμασμό αφενός διότι έχει ξεπεράσει κατά πολύ τη δική του γενιά στις τεχνικές, αλλά και ένα παράπονο. «Θέλω να ακούσω πράγματα καινούρια που να εξελίσσουν το τώρα και να έχουν σχέση με όσα μας έφεραν ως εδώ» εξηγεί και φέρνει ως παράδειγμα την ραπ. «Η ραπ έχει τον στίχο που συνήθως είναι ποιητικός ή διαμαρτυρίας αλλά μουσικά δεν βρίσκω καμία σύνδεση με το παρελθόν. Δηλαδή δεν είναι ένα εξελιγμένο προϊόν της παρακαταθήκης μας αλλά μία τεχνική που έχει τις ρίζες της έξω».
Ο ίδιος ακούει βέβαια ραπ εδώ και πολλές δεκαετίες, ήδη από τους Active Member γιατί τον ενδιαφέρει στιχουργικά σαν είδος. Άκουσε ακόμα και ΛΕΞ. «Θέλουμε και την απλότητα πολλές φορές μουσικά αλλά υπάρχουν στιγμές που θέλουμε να καταδυθούμε σε βαθύτερα κομμάτια της ύπαρξής μας. Εκεί θέλει ένα πιο πλούσιο διεισδυτικό στοιχείο στη μουσική. Η ποίηση είναι εξαιρετική, εμπνευσμένη, ανατρεπτική αλλά μουσικά είναι μία λούπα όπως τα υπόλοιπα» λέει χαρακτηριστικά και προσθέτει πως θα αποτελούσε πρόκληση για τον ίδιο να γράψει μουσική σε ένα ραπ κομμάτι. Θα το έκανε ευχαρίστως, αλλά μουσικά, μέσα από τη δική του τεχνική και ατμόσφαιρα.
«Προσπαθώ να πολεμάω τη ματαιοδοξία μου κάθε μέρα»
Ο συνθέτης σπανίως κάνει πλέον δημόσιες παρεμβάσεις μέσω των κοινωνικών δικτύων και όταν το κάνει, φροντίζει αυτές να είναι πάντα καίριες και ξεκάθαρες. «Το έκανα και εκτέθηκα. Το έκανα με το δημοψήφισμα, με το MeToo με τον κορονοϊό, την Τεχνητή Νοημοσύνη και τώρα με τα Τέμπη. Το κάνω όποτε θεωρώ πως πρέπει να το κάνω. Στη δημόσια ανάρτηση υπάρχει και ένα θέμα ‘ΕΓΩ’, που κρύβει μέσα του πολλή ματαιοδοξία. Φοβάμαι την αυτοπροβολή και την αυτοαναφορικότητα και προσπαθώ να πολεμάω τη ματαιοδοξία μου κάθε μέρα. Όλοι έχουμε ματαιόδοξα στοιχεία μέσα μας. Και η δόξα παίζει ρόλο, και η προβολή. Όλα αυτά όμως είναι τοξικά στοιχεία για έναν δημιουργό και πρέπει να είναι στην άκρη» σημειώνει. Ούτως ή άλλως, ο συνθέτης πιστεύει πως σε μεγάλο βαθμό εκφράζεται μέσα από τα τραγούδια του.
«Το τραγούδι από μόνο του σε συγκινεί και σε κινητοποιεί. Η σύνθεση της μουσικής είναι μια πολιτική πράξη από μόνη της, δημιουργεί το όραμα, κινητοποιεί το συναίσθημα και την τάση για την διεκδίκηση των ηθικών αξιών, της ελευθερίας και του δικαίου. Όταν χρειαστεί να πω κάτι συγκεκριμένο και ξεκάθαρο θα βγω και θα το πω, γιατί θα υπερισχύει του υπαρξιακού» λέει χαρακτηριστικά.
Οι τελευταίες του παρεμβάσεις ήταν για τα Τέμπη, αφενός για να υπερασπιστεί την Μαρία Καρυστιανού για τις αήθεις επιθέσεις που δέχτηκε, αφετέρου για να ζητήσει δικαιοσύνη, αλήθεια και διαφάνεια. «Δυστυχώς, φοβάμαι ότι όλοι είναι μέσα σε αυτό, ακόμα και η αντιπολίτευση λίγο πολύ. Διότι όλοι έχουν βλέψεις ως αυριανοί ηγέτες και δεν θέλουν να τα χαλάσουν με το σύστημα. Προσωπικά έχω απογοητευθεί από όλο τον χώρο, και δεν έχω κανένα πρόβλημα να τοποθετηθώ απέναντι στην κυβέρνηση αν χρειαστεί. Δεν μπορώ να ενταχθώ σε κόμμα και έτσι εντάσσομαι σε αυτό το βασικό για όλους αίτημα, τη δικαιοσύνη, την ισονομία, τον σεβασμό και τη αλληλεγγύη».
Όπως τονίζει, οι θεσμοί έχουν διαβρωθεί και τα διαβρωμένα στελέχη έχουν παρεισφρήσει παντού, βλέπει όμως φως στο τούνελ και στην δική μας αφύπνιση. «Καλό δείγμα ήταν οι συγκεντρώσεις» λέει χαρακτηριστικά αλλά ο δρόμος είναι μακρύς. «Θέλει δύο, τρεις γενιές τουλάχιστον, ξεκινώντας από σήμερα με μια φωτισμένη παιδεία. Να ξεκινήσει δηλαδή η ενημέρωση από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση περί δημοκρατίας και όλων των άλλων αξιών που προανέφερα, για να χτιστούν σιγά-σιγά οικογένειες που θα διέπονται από αυτές τις αξίες και να δημιουργηθούν υγιείς κοινωνίες» καταλήγει ο συνθέτης.
INFO
Φιλανθρωπική συναυλία
για τους Γιατρούς του Κόσμου
40 χρόνια Σύγχρονο Ωδείο Θεσσαλονίκης στον κόσμο της μουσικής του Γιώργου Καζαντζή
Σάββατο 31 Μαΐου 2025 | 21:00.
Φεστιβάλ Μονής Λαζαριστών
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 25/5/2025
