Γράφει
Μιχάλης Γουδής
Το μέλλον ενός εμβληματικού αστικού δημόσιου χώρου όπως είναι η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης απασχολεί τον δημόσιο διάλογο, τουλάχιστον στην πόλη, για περισσότερα από 20 χρόνια. Πέρα από το χωρικό μέλλον, όμως, της ΔΕΘ που είναι σίγουρα μείζον θέμα, έχει έρθει ο καιρός να προσεγγίσουμε με σοβαρότητα το ζήτημα της «ανάπλασης» και της πολιτικής ΔΕΘ.
Ο Σεπτέμβριος και τα εγκαίνια της ΔΕΘ έχουν καθιερωθεί ως μία άτυπη στιγμή «State of the Union» για τα ελληνικά δεδομένα, αλλά με όρους που δεν τιμούν καμία από τις πολιτικές ηγεσίες που διαχρονικά έχουν υπηρετήσει τη συγκεκριμένη παράδοση. Το λεγόμενο «καλάθι της ΔΕΘ» είναι στην ουσία ένα κουτσομπολιό παροχολογίας με φόντο το πολιτικό μέλλον της εκάστοτε κυβέρνησης που πληγώνει τη δημοκρατία ανεξαρτήτως των μέτρων που εντέλει ανακοινώνονται. Είναι μία καφενειακού επιπέδου διαδικασία που καταλήγει να θυσιάζει μία σημαντική ευκαιρία για πραγματική πολιτική πράξη.
Αντί να αξιοποιηθεί η συγκυρία της ΔΕΘ για μία ουσιαστική αναμέτρηση με τον προγραμματικό λόγο των κυβερνήσεων, προκρίνεται μία παράσταση κενή περιεχομένου που απευθύνεται, κατά κύριο λόγο, στα κομματικά ακροατήρια, δηλαδή απέχει πολύ από τις προσδοκίες της πλειονότητας των πολιτών που απομακρύνονται με γοργούς ρυθμούς από την πολιτική. Η σύγκριση με πολιτικά ανάλογα, όπως, για παράδειγμα, την ομιλία του/ης Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (State of the Union Address) θα έπρεπε να μας έχουν εμπνεύσει, αν μη τι άλλο.
Η αναταραχή που προκαλείται στη ζωή της πόλης είναι μία άλλη διάσταση που πληγώνει τον θεσμό της ΔΕΘ. Η Κοινωνία των Πολιτών όχι μόνο δεν είναι παρούσα στην πολιτική ΔΕΘ, αλλά αντιθέτως κατά κανόνα πίσω από κιγκλιδώματα που αποκλείουν την πρόσβαση στους χώρους της Έκθεσης. Η εθιμοτυπία περιλαμβάνει, ήδη, τις τελευταίες ημέρες του Αυγούστου αυτό που έχει καθιερωθεί να αποκαλείται «συνάντηση με τους παραγωγικούς φορείς της πόλης». Συνήθως, πρόκειται για μία κλειστή συνάντηση με συντριπτική συμμετοχή ανδρών που προσδίδει ένα πρόσχημα διαβούλευσης σε ένα τελετουργικό περίπου δύο εβδομάδων.
Κάποια στιγμή, πρέπει να μπει ένα τέλος σε αυτήν την πολιτική ΔΕΘ και όσοι έχουν ευθύνη για την εικόνα της να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων. Η εύθραυστη διεθνής συγκυρία και η κρίση που διέρχεται η δημοκρατία στη χώρα μας, λαμβάνοντας υπόψη τη μειούμενη συμμετοχή στις εκλογές και δείκτες όπως η εμπιστοσύνη στους θεσμούς, δεν επιτρέπουν τη συνέχιση τέτοιων ανούσιων, αν όχι προσβλητικών, παραδόσεων που καθιερώθηκαν για λάθος λόγους σε εποχές που ίσως το επέτρεπαν. Αντιθέτως, θα είχε ιδιαίτερο νόημα ο μετασχηματισμός αυτού του ετήσιου ορόσημου, η «ανάπλαση» της πολιτικής ΔΕΘ με τέτοιον τρόπο που να ενισχύει τον πυρήνα του πολιτεύματος, δηλαδή τις αξίες της διαφάνειας και της λογοδοσίας.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 31.08.2025