Όταν ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος συνάντησε το Διονύση Σαββόπουλο

- Newsroom

Έφυγε από τη ζωή το βράδυ της Τρίτης 21 Οκτωβρίου 2025, ο σπουδαίος τραγουδοποιός και δημιουργός Διονύσης Σαββόπουλος. Η είδηση σκόρπισε θλίψη στον κόσμο της μουσικής, του πολιτισμού και του ελληνισμού, καθώς ο “Νιόνιος” υπήρξε για δεκαετίες μια μοναδική φωνή που συνδύαζε την τέχνη με τον στοχασμό και την αγωνία για τον άνθρωπο και τον τόπο.

Ιδιαίτερη συγκίνηση προκάλεσε ο θάνατός του στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο οποίος τον είχε σε μεγάλη εκτίμηση. Ο Πατριάρχης είχε παρακολουθήσει τη μεγάλη συναυλία του Σαββόπουλου στο Ζωγράφειο Λύκειο της Κωνσταντινούπολης, την Κυριακή 11 Απριλίου 2010.

Ο κ. Βαρθολομαίος, που τότε είχε παραστεί στην εκδήλωση, είχε μιλήσει με θερμά λόγια για το έργο του τραγουδοποιού, τονίζοντας ότι «τα έργα του είναι διαποτισμένα με πολλή ανθρωπιά, με ευθύνη απέναντι στην ιστορία του Γένους και στη σημερινή του πραγματικότητα, με ευαισθησία για την αγωνία και τους προβληματισμούς των νέων, με πολλή Ρωμηοσύνη».

Η συναυλία εκείνη στο Ζωγράφειο — με τη συμμετοχή της ορχήστρας και της χορωδίας των Εκπαιδευτηρίων Ε. Μαντουλίδη — είχε αναδειχθεί σε μια γιορτή πολιτισμού, γεμάτη παλμό και συγκίνηση. Ο Διονύσης Σαββόπουλος, πάντα προσηνής και στοχαστικός, σχολίαζε ανάμεσα στα τραγούδια του, μιλώντας ακόμη και για την τότε οικονομική κρίση της Ελλάδας.

“Τα προβλήματά μας φαίνονται οικονομικά, αλλά κατά βάθος δεν είναι. Είναι ηθικά και πνευματικά”, είχε πει χαρακτηριστικά, στέλνοντας μήνυμα αυτογνωσίας και ανανέωσης. “Ίσως αυτή η δύσκολη στιγμή να είναι μια ευκαιρία να αλλάξουμε λίγο μυαλά, ώστε να σωθεί το ελληνικό στοιχείο, μέσα κι έξω από την Ελλάδα.”

Σήμερα, δεκαπέντε χρόνια μετά από εκείνη τη συναυλία και λίγο μετά την εκδημία του, τα λόγια του Πατριάρχη Βαρθολομαίου ηχούν πιο επίκαιρα από ποτέ: ο Διονύσης Σαββόπουλος δεν υπήρξε απλώς ένας καλλιτέχνης, αλλά ένας ζωντανός στοχαστής της Ρωμιοσύνης, που με τη μουσική και τον λόγο του ένωσε γενιές και έδωσε πολιτισμικό βάθος στη σύγχρονη ελληνική ψυχή.

Η Πατριαρχική Αυλή αποχαιρετά έναν φίλο της Πόλης και του Γένους — έναν καλλιτέχνη που έκανε τη μουσική του προσευχή και τον στοχασμό του τραγούδι.

Ολόκληρη η ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχου έχει ως εξής:

Χριστός Ανέστη!
Μέσα εις την χαρμόσυνον και πλήρη φωτός και ελπίδος ατμόσφαιραν της Αναστάσεως εορτάζονται τα 117 έτη από της ιδρύσεως του ιστορικού Εκπαιδευτηρίου της Πόλεως ημών, του Ζωγραφείου, του οποίου και ημείς ηυτυχήσαμεν να υπάρξωμεν μαθητής και σεμνυνόμεθα δια το γεγονός.

Ο εορτασμός λαμπρύνεται με την αποψινήν συναυλίαν του εκλεκτού Θεσσαλονικέως μουσουργού και λίαν εις πάντας ημάς αγαπητού κ. Διονυσίου Σαββοπούλου. Τον καλωσορίζομεν εγκαρδιώτατα, καθώς και την ορχήστραν και χορωδίαν των Εκπαιδευτηρίων «Ε. Μαντουλίδη», που υπεβλήθησαν εις τον κόπον και την θυσίαν να έλθουν εις την Κωνσταντινούπολιν και από κοινού με την χορωδίαν του Ζωγραφείου να παρουσιάσουν το ωραιότατον πρόγραμμα που είχαμε το προνόμιον να απολαύσωμεν. Όταν προ έτους εδίδετο μία λαμπρά συναυλία του κ. Σαββοπούλου εις την βυζαντινούπολιν Θεσσαλονίκην, δια να εορτασθή η τριακονταετηρίς των Εκπαιδευτηρίων «Ε. Μαντουλίδη», δεν εφανταζόμεθα ότι θα είχομεν την ευτυχίαν να τον απολαύσωμεν και ενταύθα. Όμως η αγάπη τόσον του κ. Σαββοπούλου, όσον και των υπευθύνων των Εκπαιδευτηρίων «Ε. Μαντουλίδη», μας επεφύλαξαν την ευτυχίαν αυτήν και τους είμεθα βαθύτατα ευγνώμονες.

Ο πολύμουσος κ. Σαββόπουλος και κορυφαίος Έλλην «μελωδός», ήγουν «ερμηνευτής των δικών του στιχηρών ιδιομέλων», παλαιόθεν μας συγκινεί με το «φορτηγό» του, το «περιβόλι του τρελλού», το «κούρεμα», τον «Μπάλλο», το «Βρώμικο ψωμί», τα «τραγούδια που έγραψε για φίλους», τον «Καραγκιόζη» του, το «Σαββόραμα», τις «Πρεσθλάβες» του και τα άλλα υπέροχα έργα του, τα οποία είναι διαποτισμένα με πολλή ανθρωπιά, με πολλή ευθύνη έναντι της ιστορίας του Γένους και της σημερινής πραγματικότητός του, με πολλή ευαισθησία δια την αγωνίαν και τους προβληματισμούς των νέων, με πολλή «Ρωμηοσύνη»!

Ενθυμούμεθα με ιδιαιτέραν συγκίνησιν τας ευχάς που μας έδιδεν εις τις «Ακτίνες του Βορρά», ολίγον μετά την εκλογήν ημών εις τον μαρτυρικόν Πατριαρχικόν Θρόνον της Κωνσταντινουπόλεως, ψάλλων: «Της καρδιάς σου η βασίλισσα υπάρχει και αιχμάλωτη στέκει στα μάτια σου εμπρός, σαν τον Θρόνον του νέου Πατριάρχη∙ ο Θεός να του δίνη δύναμη και φως». Ευχαριστούμεν από καρδίας, αγαπητέ κ. Σαββόπουλε, δια τας ωραίας εκείνας ευχάς. Πάντοτε χρειαζόμεθα «δύναμιν και φως» παρά Θεού, δια να βαστάζωμεν τον σταυρόν της ιστορίας, δια να πηδαλιουχώμεν ασφαλώς το ιερόν σκάφος της Εκκλησίας, δια να στηρίζωμεν την δοκιμαζομένην Ομογένειαν, δια να δίδωμεν ελπίδα εις τους νέους και δια να κρατούμεν άσβεστον το «Φανάρι» της Ορθοδοξίας, να τηλαυγίζη το φως του Χριστού και την ευγένειαν του Γένους εις τα πέρατα της οικουμένης! Καλώς μας ήλθατε «στο θείο Βυζάντιο», όπου και σήμερον, παρά τας περιπετείας και τας τραγωδίας που εζήσαμε δια των αιώνων, «το αυγό του αετού δυό κεφαλές πετάει»! Καλώς μας ήλθατε εις ώρας που «τρέχουν οι ειδήσεις σαν παραισθήσεις» και εις επίπεδον παγκόσμιον, λόγω της σοβούσης ποικίλης κρίσεως, αλλά και εις επίπεδον Ρωμηοσύνης. Τα ευαίσθητα αισθητήρια της ψυχής σας ασφαλώς συλλαμβάνουν και υπό τας παρούσας συνθήκας «ακριβές μουσικές του Κουκουζέλη, και χρυσές του Πανσέληνου ζωγραφιές» μέσα στην «έγχρωμη νεφέλη» της Πόλεως, Πολιτιστικής άλλωστε Πρωτευούσης της Ευρώπης δια το 2010, διότι Κωνσταντινούπολις – Άγιον Όρος – Θεσσαλονίκη, κι όλος ο χώρος «Απ τό Ιάσιο μέχρι την Κερύνεια … κι απ τά όρη του Ταύρου ως τα δελφίνια της Τεργέστης κι ως του Ευξείνου τους ασκούς «είναι ένα αδιαίρετο σύνολο». Ένα είναι το πνεύμα, μία είναι η ψυχή, μία η καρδιά, μία η παράδοσις, ένα το άρωμα και το όνειρο!

Ευχαριστούμε τα παιδιά των Εκπαιδευτηρίων «Ε. Μαντουλίδη», που μαζί με τα παιδιά μας του «Ζωγραφείου», «σαν χερουβείμ με σχολικές ποδιές», ανοίξανε απόψε τα φτερά τους, τα στόματα και τις καρδιές τους, και μαζί με τον μεγάλο δάσκαλο μας ανέβασαν σε υψηλές σφαίρες συγκινήσεων και αισθητικής απολαύσεως. Μύρισε άνοιξι απόψε εις το «Ζωγράφειον». «Έαρ γλυκύτατον», παράλληλον προς το έαρ της Αναστάσεως του Χριστού και την φυσικήν άνοιξι του «ξανθού Απρίλη». Να έλθετε ξανά! Τα νιάτα της εναπομεινάσης Ομογενείας χρειάζονται την παρουσία σας! Όλοι την χρειαζόμεθα! Η Πόλις την χρειάζεται! Άλλωστε εδώ δεν είσθε ξένοι! Η Κωνσταντινούπολις είναι πάντοτε η Αγία Σιών του Γένους – δηλαδή το πατρικό σπίτι όλων μας!
Ευχόμενοι τόσον εις το Ζωγράφειον όσον και εις τα Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη να εορτάσουν πολλάς επετείους πολυκάρπου και καλλικάρπου λειτουργίας, και επικαλούμεθα επί ένα έκαστον των στελεχών και των διοργανωτών της Συναυλίας πλουσίαν την χάριν του μουσουργού Παρακλήτου και αναφαίρετον το φως και την χαράν της Αναστάσεως!

Χρόνια πολλά! Η πατρική ημών ευχή και Πατριαρχική ευλογία σας συνοδεύει όλους και αδιακόπως!

Τον Νοέμβριο 2014 σε μία ακόμα εορταστική εκδήλωση του Ζωγραφείου ο Διονύσης Σαββόπουλος ανακηρύχθηκε από τον Διευθυντή του Ζωγραφείου κ. Γιάννη Δεμιρτζόγλου «Επίτιμος Ζωγραφειώτης» για την 50ετή προσφορά του στον ελληνικό τραγούδι.

Την τιμητική πλακέτα απένειμε η ΑΘΠ ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, λέγοντας μεταξύ άλλων τα εξής:

Φίλτατε κύριε Σαββόπουλε,
Ἡ παρουσία σας καὶ ἡ συμμετοχή σας εἰς τὰς ἐκδηλώσεις τῶν μαθητῶν τοῦ Ζωγραφείου μᾶς δίνει κάθε φορὰ μεγάλην χαράν. Τὰ τραγούδια σας μᾶς γεμίζoυν μὲ ἐνθουσιασμόν, μᾶς ταξιδεύουν εἰς τὴν ἱστορίαν καὶ τὴν παράδοσιν τῆς Ρωμηοσύνης, «ἀπὸ τὸ Ἰάσιο μέχρι τὴν Κερύνεια … καὶ ἀπ᾽ τὰ ὄρη τοῦ Ταύρου … κι ὥς τοῦ Εὐξείνου τοὺς ἀσκοὺς μ᾽ ἀκριβὲς μουσικὲς τοῦ Κουκουζέλη καὶ χρυσὲς τοῦ Πανσελήνου ζωγραφικὲς» (Ἀκτῖνες τοῦ Βορρᾶ-1994), μᾶς μεταφέρουν «κι ἀκόμη πιὸ βαθιὰ στὸ θεῖο Βυζάντιο, στὴ λάμψη μὲ τοῦ Κύριλλου τὸ ἀλφάβητο» (Πρεσθλάβες-1994), μᾶς θυμίζουν τὶς λαχτάρες καὶ τοὺς καημούς της, ἀλλὰ καὶ μᾶς μεταγγίζουν αἰσιοδοξία μὲ τὴν εὐχὴν «νὰ μᾶς ἔχει ὁ Θεὸς γερούς, πάντα ν᾽ ἀνταμώνουμε καὶ νὰ ξεφαντώνουμε» (Ἄς κρατήσουν οἱ χοροὶ-1983).

Ἡ παρουσία τῶν μαθητῶν τῶν Ἐκπαιδευτηρίων Μαντουλίδη μᾶς συγκινεῖ ἰδιαιτέρως καὶ μᾶς γεμίζει μὲ πολλὴν χαρὰν καὶ ἐλπίδα διὰ τὸ μέλλον. Γιατὶ τὸ μέλλον τροφοδοτεῖται ἀπὸ τὸ παρελθόν, ἀπὸ τὴν Ἱστορίαν καὶ τὴν παράδοσιν, ἀπὸ ὅλα ὅσα μεταδίδουν τὰ ὡραῖα τραγούδια καὶ αἱ διηγήσεις τῶν παλαιοτέρων, ἀπὸ ὅλα ὅσα ἀκούσαμε ἀπόψε εἰς τὴν ὄμορφην αὐτὴν ἐκδήλωσιν. Τὸ μέλλον τροφοδοτεῖται ἀπὸ τὴν ἐμπειρίαν τῶν μεγαλυτέρων, ἀπὸ τὰ βιώματά τους καὶ τὰς ἀναμνήσεις των. Καὶ τὸ ἱστορικὸν αὐτὸ σχολεῖον τῆς Ὁμογενείας μας, τοῦ ὁποίου καὶ ὁ ὁμιλῶν, ὅπως καὶ οἱ παρόντες ἀπόφοιτοι τοῦ ἔτους 1964, ὑπήρξαμε μαθηταί, γεννᾷ πολλὲς τέτοιες ὡραῖες ἀναμνήσεις εἰς τὰς ψυχὰς τῶν παλαιοτέρων καὶ τὰς μεταλαμπαδεύει εἰς τοὺς νεωτέρους, εἰς τοὺς μαθητάς του, ἀλλὰ καὶ εἰς ὅλους ἐσᾶς τοὺς μαθητὰς ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκην ποὺ ἑνώσατε ἀπόψε τὶς φωνές σας μὲ τοὺς μαθητάς μας τοῦ Ζωγραφείου.
Εὐχόμεθα ἡ ἐπίσκεψίς σας εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν νὰ συσφίγξῃ ἀκόμη περισσότερο τοὺς δεσμούς σας μὲ τὴν Πόλιν τῶν Πόλεων καὶ νὰ ἔλθετε καὶ πάλιν καὶ πολλάκις, διὰ νὰ μεταδίδετε τὴν χαρὰν καὶ τὴν αἰσιοδοξίαν τῆς νεότητός σας καὶ τῆς παρουσίας σας κοντά μας.
Σᾶς εὐχαριστοῦμε καὶ σᾶς εὐλογοῦμε ἕνα ἕκαστον, τοὺς μαθητὰς καὶ τοὺς διοργανωτὰς αὐτῆς τῆς ἑορταστικῆς ἐκδηλώσεως, καὶ εὐχόμεθα νὰ ἑορτάσουμε ὅλοι μαζὶ πολλὲς ἀκόμη ἐπετείους τοῦ Ζωγραφείου μας.

Οι μαθητές με ένα πρωτότυπο και ευφάνταστο τρόπο υποδέχτηκαν τον Θεσσαλονικιό τραγουδοποιό, Κωνσταντινουπολίτη στην καταγωγή, Διονύση Σαββόπουλο τραγούδησαν τραγούδια βγαλμένα από την κοινή παράδοση των δύο πόλεων αλλά και τραγούδια του αγαπημένου τραγουδοποιού. Ο Διονύσης Σαββόπουλος τραγούδησε μαζί τους και μοιράστηκε μνήμες αγαπημένες και ιστορίες του Κωνσταντινουπολίτη πατέρα του Γεώργιου Σαββόπουλου. Η ιστορία του «Ψωμαθιανού» λαϊκού τραγουδιστή που μαγεύτηκε από τις νεράιδες και έχασε τη φωνή του κυριολεκτικά έκλεψε την παράσταση.

Πηγή:fosfanariou.gr