Η καταστροφή της παραγωγικής οικονομίας της Ελλάδας

- Newsroom

Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας είναι μια δύσκολη εξίσωση με πολλές παραμέτρους. To ερώτημα είναι από που θα προέλθει η ανάπτυξη και πως θα επιτευχθεί. Ανάπτυξη καταρχήν σημαίνει μεγέθυνση της οικονομίας μιας χώρας από χρόνο σε χρόνο, η παραγωγή περισσότερου πλούτου, η δημιουργία νέων επιχειρήσεων και νέων θέσεων εργασίας και τελικά η αύξηση της ευημερίας των πολιτών. Η μεγέθυνση αυτή επιτυγχάνεται μέσω της αύξησης των Δημοσίων και των ιδιωτικών επενδύσεων, των εξαγωγών και της αύξησης της κατανάλωσης.

Η διαχρονική πορεία της καταστροφής της παραγωγικής οικονομίας της Ελλάδας

Ο πολιτικός νεποτισμός και η γραφειοκρατία των δημοσίων υπηρεσιών όλων των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων, αλλά κυρίως μετά το 1981 και το «ΠΑΣΟΚ-λαός στην εξουσία» και το «Τσοβόλα δώστα όλα» κατέστρεψε κάθε ελληνική παραγωγική προσπάθεια και οδήγησε σε μαρασμό και κλείσιμο μεγάλες ελληνικές παραγωγικές και μεταποιητικές επιχειρήσεις. Διέλυσε την όποια Ελληνική βιομηχανία και ανέπτυξε μια κρατικοδίαιτη οικονομία. Ανάθρεψε τη νέα κυρίαρχη τάξη, αυτή των δημοσίων υπαλλήλων, πλούτισε τα διαπλεκόμενα και έκανε κυρίαρχη ιδεολογία τον λαϊκισμό.

Υιοθετήθηκε ένα οικονομικό μοντέλο που έδινε έμφαση στους μη παραγωγικούς κλάδους και δραστηριότητες και στηριζόταν στον τριτογενή τομέα της οικονομίας (υπηρεσίες), στον αλόγιστο δανεισμό και την υπέρμετρη κατανάλωση. Το μοντέλο αυτό οδήγησε μεν σε αύξηση του ΑΕΠ αλλά με μείωση της ανταγωνιστικότητας και υψηλό δανεισμό. Τα αποτελέσματα του μοντέλου έγιναν ορατά και τα ένιωσαν για τα καλά όλοι οι Έλληνες μετά το 2009.

Τι να πρωτοθυμηθούμε; Την Pirelli στην Πάτρα και το εργοστάσιο της Goodyear Hellas στη Θεσσαλονίκη; Την «Πειραϊκή - Πατραϊκή», την χαρτοβιομηχανία «Λαδόπουλου» στην Πάτρα, την «Ελλάς Α.Ε.»;. Έκλεισαν επίσης εταιρείες όπως η καλτσοβιομηχανία «Μάντισον», η οινοποιία «ΒΕΣΟ», η «Ντρέσκο», η «Χαρτοποιία Αιγίου», χαρτοποιία Delica, η μονάδα ενδυμάτων «Ρετσίνα»;

Στη συνέχεια έβαλαν λουκέτο η Τεοκάρ στον Βόλο, τα Κλωστήρια Φιλιατρών, η εταιρεία Ρόκας, η Softex, η ΒΙΣ, η Grunding (TV), η χαρτοποιία DIANA, η Χρωπεί, η ΑΙΓΑΙΟΝ του Καρέλα, το ΜΙΝΙΟΝ, η Πίτσος, η ΙΖΟΛΑ, η Eskimo και η Πυρκάλ. Πουλήθηκαν τα Τσιμέντα Χαλκίδας, και τα μεταλλεία πρώην Σκαλιστήρη. Έκλεισαν τα Μεταλλεία Φωκίδας, τα Μεταλλεία Χαλκιδικής τα Φωσφορικά Λιπάσματα, τα Πλαστικά Καβάλας, η Mak steel, η γαλακτοβιομηχανία ΑΓΝΟ και η Βιαμύλ.

Στην 10ετία του ‘90 έκλεισαν η Διεθνής Βιομηχανία Ενδυμάτων που έραβε τα jeans Levi’s στην Καλαμάτα, η Lee Cooper (Jeans) στην Πρέβεζα, ενώ οι όμιλοι Λαναρά - Αργυρού ολοκλήρωσαν τον κύκλο τους γράφοντας ουσιαστικά τον επίλογο της ελληνικής κλωστοϋφαντουργίας. Έβαλαν επίσης λουκέτο η Λαυρεωτική και η ακτοπλοϊκή εταιρεία ΔΑΝΕ sealines, ενώ ξεκίνησε και η κατάρρευση της ιστορικής καπνοβιομηχανίας Κεράνης.

Ακόμη και στην πρώτη 10ετία του 2000 και του ευρώ χρεοκόπησαν οι εταιρείες του ομίλου Πετζετάκη, της σιδηρουργίας Δάριγκ, της εταιρείας Ξιφίας, ενώ ένα βήμα πριν από το κλείσιμο είναι και η ιστορική βιομηχανία ξύλου Shelman.

Ιστορικές βιομηχανίες που μεγαλούργησαν για χρόνια στην Ελληνική αγορά αλλά και στην διεθνή, με μεγάλες εξαγωγές. Αποτέλεσαν ορόσημο για την ελληνική οικονομία και έσβησαν στην περίοδο της αποβιομηχάνισης της χώρας μας. Άφησαν δυστυχώς πίσω τους όταν έκλεισαν, χιλιάδες οικογένειες να ζούνε αντιμέτωπες με τον εφιάλτη της ανεργίας και της αβεβαιότητας.

Η σημερινή πραγματικότητα

Αν και ο τομέας των υπηρεσιών είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένος και απασχολείται σε αυτόν η πλειοψηφία των εργαζομένων (δύο στους τρεις), ο τουρισμός είναι ο μόνος τομέας υπηρεσιών στην Ελλάδα που συμβάλλει θετικά στο ισοζύγιο πληρωμών (20% περίπου στο ΑΕΠ της χώρας). Αυτό συμβαίνει διότι ο τουρισμός νέμεται παραγωγική υπεραξία, που δημιουργείται από εργαζόμενους σε άλλες χώρες.

Ο τουρισμός αλληλοεπιδρά ισχυρά με την εστίαση, τη διασκέδαση και την αναψυχή, τις μεταφορές, τις γενικές τουριστικές υπηρεσίες αλλά και άλλες. Δυστυχώς η επερχόμενη κρίση θα αποκαλύψει αλλά και θα διογκώσει τα αδιέξοδα της οικονομίας μας, η οποία είναι προσανατολισμένη μονομερώς προς τον τουρισμό, ο οποίος θα χτυπηθεί σκληρά. Και μέσα σε περιβάλλον ύφεσης, της αναδουλειάς και ανεργίας που θα προκύψει θα δοκιμαστούν οι κοινωνικές αντοχές και οι ανοχές.

Οι υπόλοιποι τομείς υπηρεσιών (εμπόριο, μεταφορές, υγεία, εκπαίδευση, τραπεζικές υπηρεσίες, επικοινωνίες κτλ.) θα συρρικνωθούν σε εκείνο το κρίσιμο μέγεθος που θα τις καταστήσει βιώσιμες.

Η παραγωγική οικονομία και κυρίως ο δευτερογενής τομέας (μεταποίηση) έχουν σήμερα από μικρή ως ελάχιστη συμμετοχή στην Ελληνική οικονομία (13% του ΑΕΠ), καθώς οι παραγωγικές επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι σ’ αυτές αποτελούν μειοψηφία στο οικονομικό δυναμικό της χώρας. Ας όψονται οι αίτιοι, οι σοσιαλιστές πολιτικοί του ΠΑΣΟΚ (πολλοί εξ’ αυτών «μετακόμισαν» στο ΣΥΡΙΖΑ) και οι χαραμοφάηδες συνδικαλιστές, ινστρούχτορες και εργατοπατέρες που έκλεισαν τις επιχειρήσεις και τις βιοτεχνίες, διέλυσαν την όποια βιομηχανία και μεταμορφώσανε την οικονομία Ελλάδας σε μια κρατικοδίαιτη, παρασιτική οικονομία δημοσίων υπαλλήλων, επαγγελματιών συνδικαλιστών και επαγγελματιών συνταξιούχων.

Τι πρέπει να γίνει

Πλέον, το βασικό μέλημα των ελληνικών κυβερνήσεων θα πρέπει να είναι, η ενίσχυση και διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας και η παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου. Καθοριστικό ρόλο σ’ αυτήν την προσπάθεια μπορεί και πρέπει να παίξει ο δευτερογενής τομέας. Χρειαζόμαστε επιχειρήσεις που αφενός να δραστηριοποιούνται στη χώρα μας και αφετέρου να κερδίζουν. Διότι αν δεν κερδίζουν, ούτε νέους τομείς μπορούν να αναπτύξουν ούτε και θέσεις εργασίας να δημιουργήσουν.

Η έννοια του επιχειρηματικού κέρδους πρέπει να απενοχοποιηθεί στη συνείδηση των Ελλήνων. Η αρνητική χροιά αυτής της έννοιας καλλιεργήθηκε από τους σοσιαλιστές συνδικαλιστές και λαϊκιστές πολιτικούς που με την 40ετή λεηλασία της παραγωγικής-μεταποιητικής δραστηριότητας, τις παράλογες ενέργειες και απαιτήσεις τους και την ανοχή της κοινωνίας μας, κατόρθωσαν να βάλουν λουκέτα σε πολλές ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις και βιομηχανίες. Οι ενέργειες αυτές εξηγούν και τον χαμηλό διαχρονικά όγκο των άμεσων ξένων επενδύσεων στην χώρα μας.

Για την αντιμετώπιση της κατάστασης απαιτείται πολιτική συναίνεση. Πρέπει να εφαρμοστεί με συνέπεια και συνέχεια ένα σοβαρό και αποφασιστικό Εθνικό Σχέδιο Παραγωγικής Ανασυστασης της ελληνικής οικονομίας ώστε να αυξηθεί η παραγωγή και η παραγωγικότητα. Τώρα που έχει επιτευχθεί (όπως έχει επιτευχθεί) η μακροοικονομική ισορροπία και αρχίζει να επιστρέφει η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία, πρέπει να υπάρξει μια επενδυτική ώθηση από επενδυτές, εγχώριους και ξένους, που θα αυξάνει το παραγόμενο προϊόν, θα περιορίζει την ανεργία, ενώ θα βελτιώνεται η παραγωγικότητα της εργασίας και συνεπώς οι μισθοί και τα εισοδήματα των Ελλήνων πολιτών.

Το πρόβλημα της Ελλάδας είναι σύνθετο καθώς η πολιτική, κοινωνική και οικονομική της κατεύθυνσή της είναι λάθος. Η χώρα μας έχει σταματήσει να παράγει. Η στήριξη και ανάπτυξη των μεταποιητικών επιχειρήσεων (βιοτεχνιών ή βιομηχανιών), είναι η μόνη που ουσιαστικά μπορεί να προσφέρει πολλαπλασιαστικά νέες, ποιοτικές και μακροβιότερες θέσεις εργασίας που τόσο έχει ανάγκη ο τόπος μας.

Το μη σταθερό φορολογικό σύστημα και η υψηλή φορολογία, οι γραφειοκρατικές δυσκολίες, η έλλειψη κινήτρων και η μη σοβαρή αντιμετώπιση των μεταποιητικών επιχειρήσεων, καταστρέφει την παραγωγικότητα και οδηγεί σε αδιέξοδο τις υγιείς επιχειρήσεις βιομηχανίες και βιοτεχνίες. Έχουν συνειδητοποιήσει άραγε οι Έλληνες πολιτικοί ότι οι επενδύσεις γίνονται εκεί όπου υπάρχει πιθανότητα κερδοφορίας, σταθερότητα και υποδομές;

Τι πρέπει να γίνει; Πρέπει εξαλειφθούν οι παράγοντες εκείνοι που εμποδίζουν τις επιχειρήσεις και επιβραδύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα. Να απαλλαγούν από τις παράλογες και υπέρογκες φορολογικές επιβαρύνσεις, και ασφαλιστικές εισφορές και παράλογα τέλη. Να λειτουργήσει και πάλι το τραπεζικό σύστημα, ώστε να χορηγήσει την απαραίτητη χρηματοδότηση. Το δημόσιο και οι υπηρεσίες του οφείλουν να παρέχουν υπηρεσίες πιο φιλικές, εξυπηρετικές και γρήγορες στην διεκπεραίωση των υποθέσεων τους. Έτσι οι επιχειρήσεις θα δημιουργήσουν νέο πλούτο, που το μεγαλύτερο μέρος του θα επανεπενδυθεί μέσα στην ίδια την επιχείρηση. Οι μισθοί που θα καταβληθούν, θα φορολογηθούν και θα καταναλωθούν μέσα στην ίδια τη χώρα μας. Τα παραπάνω οδηγούν στο συμπέρασμα ότι αν θέλουμε να μιλήσουμε για πραγματική ανάπτυξη στην Ελλάδα, τότε οφείλουμε να βοηθήσουμε και να ενισχύσουμε τις μεταποιητικές επιχειρήσεις να λειτουργούν και να αναπτύσσονται.

Οι ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις επιβιώνουν σε συνθήκες μεγάλης ύφεσης και πίεσης αλλά και υψηλού ενεργειακού κόστους. Εξακολουθούν ωστόσο να είναι βιώσιμες και ανταγωνιστικές και κατορθώνουν να δραστηριοποιούνται στις διεθνείς αγορές και να αντιμετωπίζουν γερμανικές, γαλλικές και ιταλικές επιχειρήσεις που δεν έχουν τα αντικίνητρα που αντιμετωπίζουν συνεχώς οι ελληνικές επιχειρήσεις.

Ένας υγιής μεταποιητικός τομέας προϋποθέτει την ανάπτυξη και ανάδειξη της μεταποίησης σε σοβαρό παραγωγικό διακύβευμα. Έτσι θα επιτευχθεί ένα πιο ισορροπημένο μείγμα ανάπτυξης και θα μειωθεί κυριαρχία των υπηρεσιών. Πρέπει να σταματήσουμε να μιλάμε γενικά και αόριστα για «ανάπτυξη» και να προτάξουμε πέρα και πάνω από όλα την ανάγκη την ανασύσταση της παραγωγικής και μεταποιητικής μας οικονομίας. Η ανάπτυξη του δευτερογενούς τομέα θα ωθήσει την ανάπτυξη της τεχνικής και τεχνολογίας και θα βοηθήσει στην απεξάρτηση της εθνικής μας οικονομίας από τον ξένο δανεισμό. Μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί η Ελλάδα να σταθεί στην Ευρώπη ως ισότιμο μέλος και όχι ως επαίτης.

* Ο Χρήστος Μανταρτζίδης είναι οικονομολόγος-Τραπεζικός

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 24 Μαΐου 2020