Η 25η Μαΐου, Παγκόσμια Ημέρα για τα Εξαφανισμένα Παιδιά, αποτελεί μία ισχυρή υπενθύμιση της ευθύνης της κοινωνίας απέναντι στα πιο ευάλωτα μέλη της. Στην Ελλάδα, «Το Χαμόγελο του Παιδιού» έχει αναδειχθεί σε πυλώνα στήριξης, προστασίας αλλά και ευαισθητοποίησης για τα παιδιά που αγνοούνται. Η «ΜτΚ» συνομίλησε με τον πρόεδρό του, Κώστα Γιαννόπουλο, ο οποίος με την πολυετή εμπειρία του μας μεταφέρει τον αγώνα, τις δυσκολίες αλλά και την ελπίδα που συνοδεύουν κάθε υπόθεση εξαφάνισης.
Σε μία εποχή που οι εξαφανίσεις παιδιών αποτελούν παγκόσμια ανησυχία, η Ελλάδα καταγράφει ένα αξιοσημείωτο επίτευγμα: σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν από τον οργανισμό «Το Χαμόγελο του Παιδιού», η χώρα μας σημειώνει ποσοστό ανεύρεσης 93% των παιδιών που έχουν εξαφανιστεί. Ένα από τα υψηλότερα ποσοστά όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως.
«Το ‘Χαμόγελο του Παιδιού’ έχει αναγνωριστεί ως ο πιο σημαντικός Οργανισμός για τα θέματα εξαφάνισης στον κόσμο, μιας και η τεχνογνωσία του, ο υλικοτεχνικός εξοπλισμός του και η επιχειρησιακή ετοιμότητά του στο πεδίο για την έρευνα και διάσωση κάθε παιδιού που αγνοείται, αποτελεί πρότυπο σε διεθνές επίπεδο», αναφέρει ο κ. Γιαννόπουλος.
Ένα δίκτυο που λειτουργεί σαν ρολόι
Πίσω από αυτήν την εντυπωσιακή επίδοση βρίσκεται ένα συντονισμένο δίκτυο δράσεων, μηχανισμών και ανθρώπων. Ο εθελοντικός Οργανισμός «Το Χαμόγελο του Παιδιού», σε στενή συνεργασία με την ΕΛΑΣ, τις εισαγγελικές αρχές, τα ευρωπαϊκά δίκτυα αλλά και με τη στήριξη χιλιάδων πολιτών, έχει καταφέρει να μετατρέψει κάθε περιστατικό εξαφάνισης σε υπόθεση εθνικής ετοιμότητας.
Το Amber Alert Hellas, το Missing Alert, η Ευρωπαϊκή Γραμμή για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000 και τα Κέντρα Άμεσης Παρέμβασης λειτουργούν καθημερινά, 24 ώρες το 24ωρο, επιτρέποντας την άμεση κινητοποίηση της κοινωνίας και των αρχών.
Η καθημερινότητα της εξαφάνισης σε αριθμούς
Σε μία ζοφερή υπενθύμιση της σκληρής πραγματικότητας που βιώνουν πολλές οικογένειες, ο Οργανισμός «Το Χαμόγελο του Παιδιού» διαχειρίζεται, κατά μέσο όρο, μία εξαφάνιση παιδιού και μία εξαφάνιση ενήλικα κάθε δύο ημέρες. Πρόκειται για περιπτώσεις ανθρώπων που βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο, γεγονός που καθιστά τη συνδρομή του οργανισμού όχι απλώς σημαντική, αλλά συχνά σωτήρια.
Τα πιο πρόσφατα στοιχεία από το «Το Χαμόγελο του Παιδιού» αποτυπώνουν την έκταση του προβλήματος και το εύρος της κινητοποίησης που απαιτείται για την αντιμετώπισή του.
Μέσα στο πρώτο τετράμηνο του 2025, «Το Χαμόγελο του Παιδιού» διαχειριζόταν μία εξαφάνιση παιδιού κάθε 2 ημέρες (58 αιτήματα για 48 παιδιά). Για 7 από αυτά κρίθηκε απαραίτητη η ενεργοποίησή του, του μηχανισμού άμεσης κινητοποίησης της κοινωνίας και των αρχών, Amber Alert Hellas. Σε μία περίπτωση, μάλιστα, επιστρατεύθηκε η Ομάδα Έρευνας και Διάσωσης «Θανάσης Μακρής», μία ειδικευμένη ομάδα που δραστηριοποιείται σε δύσκολες και επείγουσες αναζητήσεις.
«Όσο για το κυρίαρχο προφίλ του εξαφανισμένου παιδιού στην Ελλάδα, αυτό αφορά κυρίως έφηβα κορίτσια ελληνικής καταγωγής, ενώ συχνότερα αίτια που οδηγούν ένα παιδί στην εξαφάνιση είναι οι σχέσεις με την οικογένεια και οι σχέσεις με το άλλο φύλο και η κακή χρήση του διαδικτύου», εξηγεί ο κ. Γιαννόπουλος.
Σύμφωνα δε με τα στατιστικά της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας για τα Εξαφανισμένα Παιδιά, το 2024 πραγματοποιήθηκαν πανευρωπαϊκά περισσότερες από 120.000 κλήσεις στην Ευρωπαϊκή Γραμμή για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000, ενώ κάθε χρόνο στην Ευρώπη αναφέρονται στις Αστυνομικές Αρχές 250.000 εξαφανίσεις παιδιών.
Το πρόσωπο πίσω από τους αριθμούς
Πίσω από κάθε στατιστικό στοιχείο υπάρχει μία οικογένεια που αγωνιά, ένα παιδί που κινδυνεύει, ένας ενήλικας που ίσως έχασε τον δρόμο του. Η καθημερινότητα του οργανισμού δεν είναι απλώς αριθμοί -είναι ιστορίες, δράματα, ελπίδες και ευτυχώς, αρκετές φορές, αίσιο τέλος.
Τα στοιχεία αυτά φωτίζουν μια πραγματικότητα που απαιτεί εγρήγορση, όχι μόνο από τις αρμόδιες αρχές αλλά και από τους πολίτες. Η συμμετοχή του κοινού στην αναζήτηση εξαφανισμένων προσώπων -μέσω κοινοποιήσεων, παρατηρητικότητας ή άμεσης ειδοποίησης- μπορεί να αποβεί καθοριστική για την έκβαση κάθε υπόθεσης.
«Κάθε λεπτό μετράει»
«Η εξαφάνιση ενός παιδιού δεν είναι ποτέ μία ‘τυπική’ υπόθεση», τονίζει ο κ. Γιαννόπουλος. «Κάθε παιδί είναι μία μοναδική περίπτωση. Και κάθε λεπτό που περνάει, είναι κρίσιμο. Γι’ αυτό, απαιτείται η άμεση κινητοποίηση όλων μας -οργανισμών, πολιτείας και κοινωνίας».
Η τεχνολογία έχει προσφέρει σημαντικά εργαλεία στον αγώνα αυτό. Μέσα από το Amber Alert και τη γραμμή 116000, η ενημέρωση και η ενεργοποίηση της κοινότητας γίνονται άμεσα και με ευρύ φάσμα. «Μέσα σε ένα 20λεπτο όλη η Ελλάδα ξέρει ότι ένα παιδί εξαφανίστηκε και κινδυνεύει». Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Οργανισμού, «κανένα τεχνολογικό μέσο δεν υποκαθιστά την ανθρώπινη επαγρύπνηση. Ένα παιδί μπορεί να σωθεί επειδή κάποιος το πρόσεξε, γιατί κάποιος μίλησε.
Επομένως, αν δείτε ένα παιδί μόνο του, μην το αγνοήσετε. Προσεγγίστε το με προσοχή και ρωτήστε το αν χρειάζεται βοήθεια ή αν έχει χαθεί, αλλά μην ζητήσετε πολλές προσωπικές πληροφορίες, ώστε να μην το κάνετε να νιώσει άβολα. Μιλήστε με όσους βρίσκονται κοντά, για να μάθετε αν το γνωρίζουν και φροντίστε να το καθησυχάσετε με ήρεμο τρόπο, χωρίς όμως να το αγγίξετε. Καλέστε την Ευρωπαϊκή Γραμμή για Εξαφανισμένα Παιδιά στο 116000 και ενημερώστε αμέσως τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές. Και βεβαίως, μείνετε στο σημείο μέχρι να βεβαιωθείτε πως το παιδί είναι σε ασφαλή χέρια. Η δική σας προσοχή μπορεί να σώσει μία ζωή».
Ο ρόλος της πρόληψης και της ενημέρωσης
Η επιτυχία της Ελλάδας όμως δεν οφείλεται μόνο στην αντιμετώπιση των περιστατικών, αλλά και στην έμφαση που δίνεται στην πρόληψη. Εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία, καμπάνιες ενημέρωσης για τους κινδύνους του διαδικτύου, ώστε να μάθουν τα παιδιά να μην επηρεάζονται από τρίτους, ψυχολογική υποστήριξη σε οικογένειες και παιδιά, είναι μόνο μερικές από τις δράσεις που υλοποιεί ο Οργανισμός.
Μία κοινή μάχη για ελπίδα
Κάθε παιδί που χάνεται είναι μία οικογένεια που θρηνεί, ένα χαμόγελο που σβήνει πρόωρα. «Με κάθε εξαφάνιση παιδιού, η αγωνία ανεβαίνει στα ύψη και η αδρεναλίνη κορυφώνεται. Δεν έχουμε ‘σκληροπετσιάσει’ όλα αυτά τα χρόνια, αντίθετα, γινόμαστε όλο και πιο ευαίσθητοι και ζεστοί. Κάθε φορά που ακούμε για ένα χαμένο παιδί, είναι σαν να έχει εξαφανιστεί το δικό μας», σημειώνει. Μέσα από την ενημέρωση, την πρόληψη, την κινητοποίηση και την αλληλεγγύη μπορούμε να μειώσουμε δραστικά τα περιστατικά και να φέρουμε πίσω στην αγκαλιά των δικών τους, τα παιδιά που έχουν χαθεί.
Όπως επισημαίνει ο κ. Γιαννόπουλος, το μήνυμα είναι σαφές: κάθε εξαφάνιση είναι μία κρίση που απαιτεί συλλογική απάντηση. Και κάθε επιστροφή, μία νίκη της κοινωνίας απέναντι στην αδιαφορία. Γι’ αυτό, ας μην αφήσουμε κανένα παιδί μόνο του. Ας τα φέρουμε πίσω στο σπίτι».
Πώς μπορείτε να βοηθήσετε
Σε περίπτωση εξαφάνισης το «Χαμόγελο του Παιδιού» έχει θέσει τη διάθεση του κοινούς τρόπους επικοινωνίας με δωρεάν πρόσβαση, όλο το 24ωρο, 365 μέρες τον χρόνο:
* «Εθνική Γραμμή SOS 1056» που είναι χαρακτηρισμένη ως Εθνική Γραμμή Έκτακτης Ανάγκης και είναι διασυνδεδεμένη με τον Ευρωπαϊκό Αριθμό Έκτακτης Ανάγκης 112.
* «Ευρωπαϊκή Γραμμή για τις Εξαφανίσεις 116000»
* «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης για Παιδιά & Εφήβους 116111»
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 01.06.2025
