- Newsroom
Ενώ δηλωμένος του βασικός στόχος πριν τη σύνοδο κορυφής με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα ήταν να εξασφαλίσει μια κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, σε μια απότομη αλλαγή στάσης ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε σήμερα ότι η Ουκρανία θα πρέπει να καταλήξει σε συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία επειδή «η Ρωσία είναι μια πολύ μεγάλη δύναμη, και αυτοί (η Ουκρανία) όχι».
Στον απόηχο της συνόδου της Αλάσκας που δεν οδήγησε σε καμία συμφωνία για εκεχειρία, χωρίς να δοθούν λεπτομέρειες για τις συζητήσεις μεταξύ των δύο ηγετών, ο Τραμπ είπε σήμερα ότι συμφώνησε με τον Πούτιν ότι διαπραγματευτές θα πρέπει να προχωρήσουν απευθείας σε μια ειρηνευτική διευθέτηση - όχι μέσω μιας κατάπαυσης του πυρός, όπως απαιτούν η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της, και είχαν μέχρι στιγμής την υποστήριξη των ΗΠΑ για αυτό.
«Καθορίστηκε από όλους ότι ο καλύτερος τρόπος για να τερματιστεί ο φρικτός πόλεμος ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία είναι να πάμε απευθείας σε Ειρηνευτική Συμφωνία, η οποία θα τερματίσει τον πόλεμο, και όχι σε μια απλή Συμφωνία Εκεχειρίας, οι οποίες συχνά δεν κρατούν», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος με ανάρτηση στο Truth Social.
Νωρίτερα το Reuters είχε μεταδώσει επικαλούμενο ανάρτηση του δημοσιογράφου Μπαράκ Ραβίντ του Axios στο X, ότι ο Τραμπ δήλωσε στον Ζελένσκι και τους Ευρωπαίους ηγέτες κατά την τηλεφωνική συνομιλία που είχαν ότι ο Πούτιν δεν ενδιαφέρεται για μια εκεχειρία, αλλά για μια συνολική συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι θα ταξιδέψει στην Ουάσινγκτον τη Δευτέρα για να συζητήσει τα επόμενα βήματα, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε νωρίτερα με τον Αμερικανό ομόλογό του. «Τη Δευτέρα θα συναντήσω τον πρόεδρο Τραμπ στην Ουάσινγκτον για να συζητήσουμε για το σύνολο των λεπτομερειών ώστε να δοθεί τέλος στην αιματοχυσία και τον πόλεμο», είπε ο Ζελένσκι.
Μετά όμως τη δήλωση Τραμπ περί εστίασης σε συμφωνία ειρήνης και όχι για εκεχειρία, με ανάρτησή του ο Ουκρανός πρόεδρος σημείωσε πως η Ουκρανία χρειάζεται μια πραγματική, μακροχρόνια ειρήνη και όχι «απλώς μια ακόμη παύση» μεταξύ ρωσικών εισβολών.
Από την πλευρά τους, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του Κιέβου χαιρέτισαν τις προσπάθειες του Τραμπ, αλλά δεσμεύτηκαν να υποστηρίξουν την Ουκρανία και να αυστηροποιήσουν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, και κάλεσαν εκ νέου τις ΗΠΑ να προσφέρουν εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία.
Δεν έλειψαν ωστόσο οι αντιδράσεις για τη αλλαγή στάσης του Αμερικανού προέδρου.
Η στροφή Τραμπ πιθανότατα ευπρόσδεκτη στη Μόσχα
Αυτή η στροφή Τραμπ αναμένεται να γίνει ευπρόσδεκτη στη Μόσχα, η οποία λέει ότι επιθυμεί μια ολοκληρωτική διευθέτηση - όχι μια παύση των εχθροπραξιών. Εντούτοις, μια τέτοια διευθέτηση θα είναι περίπλοκη καθώς οι θέσεις των αντιμαχόμενων μερών είναι «διαμετρικά αντίθετες».
Στο πολεμικό πεδίο, ρωσικές δυνάμεις τους τελευταίους μήνες κερδίζουν σταδιακά εδάφη.
Πριν τη σύνοδο κορυφής, ο Τραμπ είχε δηλώνει ότι δεν θα ήταν ευχαριστημένος αν δεν καταλήξει σε μια συμφωνία για εκεχειρία. Αλλά στη συνέχεια είπε ότι, μετά τις συνομιλίες του με τον Ζελένσκι, «αν όλα πάνε καλά, θα προγραμματίσουμε μια συνάντηση με τον πρόεδρο Πούτιν».
Η επίσκεψη Ζελένσκι τη Δευτέρα στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου θα είναι η δεύτερη του Ουκρανού προέδρου εκεί μετά την επεισοδιακή πρώτη επίσκεψη τον Φεβρουάριο, όπου ο Τραμπ και ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς σε δημόσια επίθεσή τους κατά του Ζελένσκι τον κατηγόρησαν μεταξύ άλλων για αχαριστία.
Ο ίδιος ο Ουκρανός πρόεδρος τόνισε σήμερα ότι τάσσεται υπέρ μιας τριμερούς συνάντησης. «Η Ουκρανία επιβεβαιώνει την ετοιμότητά της να εργαστεί με τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια για την επίτευξη ειρήνης», ανέφερε.
Ωστόσο, ο Πούτιν δεν έκανε καμία αναφορά για συνάντηση με τον Ζελένσκι όταν μίλησε σε δημοσιογράφους. Ο σύμβουλος του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσακόφ δήλωσε σήμερα ότι δεν συζητήθηκε το ζήτημα μιας τριμερούς συνόδου κορυφής ανάμεσα στον Ρώσο, τον Αμερικανό και τον Ουκρανό πρόεδρο, μετέδωσε το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Ανάγκη για εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία
Σε συνέντευξή του στον Σον Χάνιτι στο Fox News, ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι αυτός και ο Πούτιν συζήτησαν για ανταλλαγές εδαφών και εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία και ότι «συμφώνησαν σε μεγάλο βαθμό». «Νομίζω ότι είμαστε πολύ κοντά σε μια συμφωνία», είπε, προσθέτοντας: «Η Ουκρανία πρέπει να συμφωνήσει. Ίσως πουν "όχι"».
Ερωτηθείς τι θα συμβούλευε τον Ζελένσκι να κάνει, ο Τραμπ απάντησε: «Πρέπει να καταλήξουμε σε συμφωνία». «Κοιτάξτε, η Ρωσία είναι μια πολύ μεγάλη δύναμη, και αυτοί δεν είναι», τόνισε χαρακτηριστά. «Είναι σπουδαίοι στρατιώτες».
Ο Ζελένσκι υπογράμμισε την ανάγκη για εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο, για να αποτρέψει τη Ρωσία από το να εισβάλει ξανά στο μέλλον. Είπε ότι αυτός και ο Τραμπ συζήτησαν «θετικά μηνύματα από την αμερικανική πλευρά» σχετικά με τη συμμετοχή.
Σύμφωνα με μη κατονομαζόμενες πηγές στο Reuters και στο Γαλλικό Πρακτορείο, οι ΗΠΑ προσέφεραν σήμερα στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας παρόμοιες με το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, αλλά χωρίς το Κίεβο να ενταχθεί επίσημα στην Βορειοατλαντική Συμμαχία. Αναφορά σε αυτή την πρόταση έκανε και η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις πηγές, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναζητούν διευκρινίσεις σχετικά με το είδος του ρόλου των ΗΠΑ που θα περιλαμβάνει αυτό, αλλά ότι δεν υπάρχουν ακόμη λεπτομέρειες.
Από την πλευρά του ο Πούτιν δεν έδειξε καμία ένδειξη για αλλαγή στις μακροχρόνιες θέσεις της Ρωσίας για τον πόλεμο, συμφωνώντας ωστόσο με τον Αμερικανό ομόλογό του ότι η ασφάλεια της Ουκρανίας πρέπει να «διασφαλιστεί».
«Θα ήθελα να ελπίζω ότι η κατανόηση που έχουμε επιτύχει θα μας επιτρέψει να πλησιάσουμε περισσότερο σε αυτόν τον στόχο και να ανοίξουμε τον δρόμο για την ειρήνη στην Ουκρανία», δήλωσε ο Πούτιν στη συνέντευξη Τύπου όπου κανένας από τους δύο ηγέτες δεν δέχτηκε ερωτήσεις.
«Αναμένουμε ότι το Κίεβο και οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να δεχθούν όλα αυτά με εποικοδομητικό τρόπο και να μην δημιουργήσουν κανένα εμπόδιο. Ότι δεν θα προσπαθήσουν να διαταράξουν την αναδυόμενη πρόοδο μέσω προκλήσεων ή με ίντριγκες στο παρασκήνιο».
Για τον Πούτιν, το ίδιο το γεγονός της συνάντησης με τον πρόεδρο των ΗΠΑ αποτελεί μια νίκη. Ο ηγέτης του Κρεμλίνου είχε απομονωθεί από τους δυτικούς ηγέτες από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία και μόλις μια εβδομάδα νωρίτερα βρισκόταν αντιμέτωπος με απειλή νέων κυρώσεων από τον Τραμπ.
«1-0 για τον Πούτιν»
Ο Τραμπ μίλησε επίσης με Ευρωπαίους ηγέτες μετά την επιστροφή του στην Ουάσινγκτον. Πολλοί τόνισαν την ανάγκη να συνεχιστεί η πίεση στη Ρωσία.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ δήλωσε ότι το τέλος του πολέμου είναι πιο κοντά από ποτέ, χάρη στον Τραμπ, αλλά πρόσθεσε: «Εν τω μεταξύ, μέχρι (ο Πούτιν) να σταματήσει τη βάρβαρη επίθεσή του, θα συνεχίσουμε να επιβάλλουμε αυστηρότερα μέτρα κατά της πολεμικής του μηχανής με ακόμη περισσότερες κυρώσεις».
Επιφυλάξεις κράτησε και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν που ενώ είπε πως η Γαλλία θα συνεργαστεί με τις ΗΠΑ και τους εταίρους για να σημειωθεί πρόοδος σε μια διαρκή ειρήνη με εγγυήσεις ασφάλειας, έκρινε επίσης ότι είναι «ουσιώδες να αντληθούν όλα τα μαθήματα των τελευταίων 30 ετών, και ιδίως η εδραιωμένη τάση της Ρωσίας να μην τηρεί τις δεσμεύσεις της».
Σε κοινό τους ανακοινωθέν Ευρωπαίοι ηγέτες, τόνισαν ότι η Ρωσία «δεν μπορεί να έχει» τη δυνατότητα άσκησης βέτο στην πορεία της Ουκρανίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, και πως «η Ουκρανία πρέπει να έχει ακλόνητες εγγυήσεις ασφαλείας για να υπερασπιστεί αποτελεσματικά την κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα».
«Κατά την άποψή μου, βρισκόμαστε σε μια κατάσταση τουλάχιστον τόσο αβέβαιη όσο ήμασταν από την αρχή», δήλωσε η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν. «Δεν υπήρξε καμία εκεχειρία και δεν υπήρξε καμία συμφωνία. Από την άλλη πλευρά, οι Ρώσοι βομβάρδιζαν όλη τη νύχτα και για μένα, αυτή είναι σαφής απόδειξη ότι η Ρωσία δεν θέλει ειρήνη», τόνισε η Φρέντερικσεν σε συνέντευξή της στον δημόσιο τηλεοπτικό σταθμό DR. «Όταν ξύπνησα σήμερα το πρωί, η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι πρέπει να βιαστούμε και να επανεξοπλιστούμε ακόμη περισσότερο», ανέφερε η πρωθυπουργός της Δανίας, της οποίας η χώρα ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι το τέλος του έτους.
Η Δύση πρέπει να παραμείνει ενωμένη καθώς εισέρχεται σε μια αποφασιστική στιγμή για το μέλλον της Ουκρανίας και την ευρωπαϊκή ασφάλεια, δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ. «Το παιχνίδι για το μέλλον της Ουκρανίας, την ασφάλεια της Πολωνίας και ολόκληρης της Ευρώπης έχει εισέλθει σε μια αποφασιστική φάση», έγραψε ο Τουσκ στο X. «Σήμερα, είναι ακόμη πιο ξεκάθαρο ότι η Ρωσία σέβεται μόνο τους ισχυρούς και ο Πούτιν έχει αποδειχθεί για άλλη μια φορά πονηρός και αδίστακτος παίκτης. Επομένως, η διατήρηση της ενότητας ολόκληρης της Δύσης είναι τόσο σημαντική».
Ορισμένοι Ευρωπαίοι πολιτικοί και σχολιαστές εμφανίστηκαν καυστικοί.
«Ο Πούτιν πήρε την υποδοχή με κόκκινο χάλι στον από τον Τραμπ, ενώ ο Τραμπ δεν πήρε τίποτα. Όπως φοβόμασταν: καμία εκεχειρία, καμία ειρήνη», τόνισε στο X ο Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ, πρώην πρέσβης της Γερμανίας στις ΗΠΑ.
«Καμία πραγματική πρόοδος - ένα ξεκάθαρο 1-0 για τον Πούτιν - καθόλου νέες κυρώσεις. Για τους Ουκρανούς: τίποτα. Για την Ευρώπη: βαθιά απογοητευτικό».
Ο ιστορικός του Ψυχρού Πολέμου Σεργκέι Ραντσένκο έγραψε: «Ο Πούτιν είναι ένας αποφασισμένος αντίπαλος και, ναι, ουσιαστικά κέρδισε αυτόν τον γύρο επειδή πήρε κάτι από το το τίποτα. Παρόλα αυτά, ο Τραμπ δεν πούλησε την Ουκρανία».
«Δυστυχώς, ο Τραμπ υιοθέτησε τη θέση του Πούτιν, και αυτή ήταν η απαίτηση του Πούτιν», δήλωσε στο Reuters ο Ολεξάντρ Μερέζκο, επικεφαλής της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της ουκρανικής Βουλής.
«Την επόμενη φορά στη Μόσχα»
Τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία πραγματοποίησαν αεροπορικές επιθέσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας, κάτι που συμβαίνει καθημερινά από την έναρξη της ρωσικής εισβολής πριν 3,5χρόνια, ενώ το Κίεβο δήλωσε ότι καταγράφηκαν 139 συγκρούσεις στην πρώτη γραμμή την τελευταία ημέρα.
Ο Τραμπ δήλωσε στο Fox ότι τώρα θα αναβάλει την επιβολή δασμών στην Κίνα για την αγορά ρωσικού πετρελαίου, αλλά ότι ίσως χρειαστεί να το «σκεφτεί» σε δύο ή τρεις εβδομάδες.
Επίσης είπε ότι μπορεί να ξαναδεί «πολύ σύντομα» τον Ρώσο πρόεδρο, ο οποίος αντέδρασε αμέσως λέγοντας στον Αμερικανό ομόλογό του στα αγγλικά: «Την επόμενη φορά στη Μόσχα». «Φαντάζομαι ότι θα μπορούσε να γίνει αυτό», του απάντησε ο Τραμπ.
