«Κρυφό Αίμα»: Όταν η νεολαία στρατολογείται σε οπαδικά σχήματα

Το τέταρτο στη σειρά αστυνομικό μυθιστόρημα του Τάσου Παπαναστασίου έχει όπως και τα άλλα τρία ως κεντρικό ήρωά του τον αστυνόμο Απότσογλου και εκκινεί από ένα ζήτημα που συγκλόνισε όλη την ελληνική κοινωνία και ιδίως τον κόσμο της Θεσσαλονίκης: Τη δολοφονία του δεκαεννιάχρονου Άλκη Καμπανού.

Ο συγγραφέας όμως καταπιάνεται με το μετέπειτα. Με το γεγονός ότι οι διαδρομές που οδήγησαν σε αυτήν δεν είναι άγνωστες και ότι επαναλαμβάνονται διαρκώς, αφού ακόμη και τώρα, ανήλικοι στρατολογούνται σε οπαδικά σχήματα, ενώ πολιτικά και επενδυτικά συμφέρονται επενδύουν στον τρόμο.

Αποτέλεσμα είναι το «Κρυφό Αίμα» (Μεταίχμιο) των 237 σελίδων με μία αφήγηση που ρέει αφουγκραζόμενη το παρόν της νεολαίας, αλλά και έναν αστυνομικό που γυρνώντας από το κατώφλι του θανάτου διχάζεται να αναζητήσει την πηγή του αιμάτινου ποταμιού ή να τραβήξει όσους μπορεί μακριά του.

Ο Τάσος Παπαναστασίου γεννήθηκε το 1964 στη Θεσσαλονίκη όπου ζει και εργάζεται. Είναι δάσκαλος στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Τα τρία του άλλα μυθιστορήματα είναι τα: «14 ημέρες» (Επίκεντρο, 2017), «Η σιωπή δεν σε κρατά ζωντανό» (Μεταίχμιο, 2021), «Το σπάσιμο» (Μεταίχμιο, 2023).  

Γράψατε το «Κρυφό αίμα» ορμώμενος από τη δολοφονία του Άλκη Καμπανού. Τι θέλατε να αναδείξετε μέσα από το βιβλίο αυτό;

Η δολοφονία του Άλκη Καμπανού ήταν η αφορμή. Έκτοτε έχουμε θρηνήσει ακόμα τέσσερα θύματα οπαδικής βίας. Αυτό δείχνει πως παρόλες τις προσπάθειες και τις εξαγγελίες το πρόβλημα παραμένει. Με το βιβλίο μου, λοιπόν, θέλησα να αναδείξω τον πολύπλοκο γρίφο της απώλειας ενός σημαντικού τμήματος της ανήλικης νεολαίας μας, που στρατολογημένο σε οπαδικά σχήματα έχει εμπλακεί στη βία και την παραβατικότητα.

Ο αστυνόμος Απτόσογλου είναι ο ήρωας των τεσσάρων βιβλίων σας. Πόσο καλά τον γνωρίζετε; Πώς θα τον περιγράφατε ως προσωπικότητα;

Με τον Απτόσογλου έχουμε γίνει φίλοι τόσα χρόνια. Από το 2017 που κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο με ήρωα αυτόν τον μελαγχολικό και ιδιόρρυθμο αστυνόμο πέρασαν σχεδόν εννέα χρόνια. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα ο άνθρωπος άλλαξε καθώς αντιμετώπισε, όπως όλοι μας, διάφορες κρίσιμες και δύσκολες καταστάσεις στη ζωή του. Παρόλα αυτά είναι πεισματάρης και επίμονος, ανθρωπιστής, πιστεύει στην αλήθεια και το δίκιο και προσπαθεί να είναι συνεπής με τις αρχές του.

Τι χρειάστηκε να μελετήσετε γράφοντας το βιβλίο; Ποιες είναι οι πηγές σας; Ερευνήσατε αστυνομικά αρχεία κ.ά.;

Χρειάστηκε να μελετήσω ό,τι μπόρεσα να βρω έπειτα από μια επίπονη έρευνα στο διαδίκτυο. Υπάρχουν ομάδες φιλάθλων στα σόσιαλ και αλλού όπου εύκολα κανείς μπορεί να μελετήσει τον τρόπο σκέψης και δράσης των οπαδών αυτών. Από την άλλη μίλησα με ανθρώπους που εμπλέκονται σε θέματα οπαδισμού, αστυνομικούς, νομικούς και δικηγόρους, γονείς και φυσικά με ενεργούς οπαδούς, αλλά και ανθρώπους που έχουν εγκαταλείψει τις κερκίδες.

Το βιβλίο έχει αστυνομικό, αλλά και κοινωνικό περιεχόμενο. Γενικότερα, δεν περιορίζεται μόνο στην αστυνομική πλοκή, αλλά έχει και λογοτεχνικές μυθιστορηματικές αφετηρίες. Ήταν ένας από τους στόχους να συνδυαστούν αυτές οι δύο παράμετροι;

Καθώς γράφω, δεν σκέφτομαι ότι γράφω ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Σκέφτομαι πως αφηγούμαι μία ιστορία. Και προσπαθώ να την αφηγηθώ όσο καλύτερα μπορώ. Είναι αλήθεια, βέβαια, πως τα αστυνομικά μυθιστορήματα, στα οποία υπάρχει κάτι να λυθεί, ένας γρίφος ας πούμε, και υπάρχουν οι αστυνομικοί που θα προσπαθήσουν να τον λύσουν, ασχολούνται, πολλά από αυτά, με θέματα που τα αποκαλούμε κοινωνικά, θέτοντας στη βάση του προβληματισμού τους ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία. Αυτό προσπάθησα να πετύχω με το «Κρυφό αίμα». Ελπίζω να τα κατάφερα.

Πόσο «βίαιη» πόλη θεωρείτε τη Θεσσαλονίκη;

Η Θεσσαλονίκη έχει πολλές λαμπρές αλλά και πολλές σκοτεινές στιγμές στην ιστορία της. Έχει αναδειχθεί από μελέτες το «βίαιο» παρελθόν της πόλης. Παρ’ όλα αυτά δεν νομίζω πως μπορούμε να πούμε, έτσι γενικά, ότι είναι βίαιη. Είναι μια μεγαλούπολη με τα κοινωνικά προβλήματα που έχουν οι μεγαλουπόλεις η οποία προσπαθεί να επιβιώσει κουβαλώντας το πλούσιο παρελθόν της είτε λαμπρό είτε σκοτεινό.

Είστε συγγραφέας αλλά και εκπαιδευτικός. Το μπούλινγκ και η βία στα σχολεία είναι συχνά φαινόμενα. Πώς νομίζετε ότι θα μπορούσαν να καταπολεμηθούν;  

Η αλήθεια είναι πως αμέσως μετά την πανδημία αυτά τα φαινόμενα παρουσίασαν έξαρση εξαιτίας της απομόνωσης που επέβαλλαν οι καταστάσεις. Τα παιδιά γύρισαν στα σχολεία έχοντας χάσει μεγάλο μέρος των δεξιοτήτων συνεργασίας και συμβίωσης με τους άλλους.

Από τότε καταγράφονται πολλές και συστηματικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της σχολικής βίας και του σχολικού εκφοβισμού. Για να αποδώσουν αυτές οι προσπάθειες χρειάζεται ειλικρινής και συστηματική επικοινωνία όλων όσοι εμπλέκονται στην ανατροφή και το μεγάλωμα των παιδιών, δηλαδή των γονέων και των εκπαιδευτικών. Ταυτόχρονα πρέπει να γίνονται διαρκείς παρεμβάσεις ώστε τα παιδιά να ενημερώνονται και να εκπαιδεύονται, με στόχο να αποκτήσουν δεξιότητες που θα τα βοηθήσουν να αποφεύγουν τη χρήση βίας. Είναι μια μακρά και συνεχόμενη διαδικασία, δύσκολη πολύ, γιατί ακριβώς στα σχολεία αντανακλώνται τα κοινωνικά προβλήματα.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 16.11.2025