«Κάθε αρχή και δύσκολη», λέει ο θυμόσοφος λαός και φυσικά τα μη κρατικά πανεπιστήμια που λειτουργούν φέτος στη χώρα μας για πρώτη χρονιά, δεν θα μπορούσαν να αποτελέσουν εξαίρεση.
Οι πρώτες τέσσερις άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας μη κρατικών πανεπιστημίων υπό τη νομική μορφή Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ) δόθηκαν στα τέλη Αυγούστου:
-Στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο Ανατόλια με μητρικό ίδρυμα το The Open University,
-στο CITY με μητρικό το The University of YORK,
-στο The University of Keele με μητρικό το ομώνυμο πανεπιστήμιο και,
-στο UNIC ATHENS με μητρικό το University of Nicosia.
Αργότερα, στα μέσα Οκτωβρίου, ανακοινώθηκαν και οι πρώτες 16 εγκρίσεις προγραμμάτων σπουδών -από τα συνολικά 28 προγράμματα- μετά τους ελέγχους που πραγματοποίησαν η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) και ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων & Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ), προκειμένου να δοθούν οι πιστοποιήσεις από το Ανώτατο Συμβούλιο της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Όσοι πήραν το «πράσινο φως» για τα προγράμματα σπουδών τους ξεκίνησαν άμεσα τα μαθήματα, με πρώτο το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο Ανατόλια.
Στις 3 Νοεμβρίου ξεκίνησαν να λειτουργούν Σχολές και των άλλων τριών πανεπιστημίων, καθώς υπήρξαν καθυστερήσεις με τις εγκρίσεις των υπόλοιπων οκτώ προγραμμάτων σπουδών.
Ακόμα μεγαλύτερες ήταν οι καθυστερήσεις για την έγκριση ή μη των Νομικών των UNIC, Keele και CITY και την Πληροφορική του CITY.
Το UNIC σε πλήρη ανάπτυξη όλων των Σχολών και Τμημάτων του, όπως αυτά είχαν κατατεθεί στον φάκελο αίτησης για την αδειοδότησή του στα τέλη Μαρτίου, ξεκίνησε να λειτουργεί τη Δευτέρα, 24 Νοεμβρίου.
Το CITY, μέχρι και σήμερα, δεν έχει λάβει επίσημο έγγραφο από την ΕΘΑΑΕ που να αφορά το Τμήμα Πληροφορικής, ενώ το επίσημο έγγραφο της ΕΘΑΑΕ για το «μπλόκο» στα Τμήματα Νομικής των CITY και Keele αποδόθηκε στους ενδιαφερόμενους τα μεσάνυχτα της Τετάρτης και πλέον… εξετάζουν τα επόμενά τους βήματα.
Τα ιδρύματα σε αριθμούς
Όπως είναι λογικό, η φετινή ακαδημαϊκή χρονιά δεν μπορεί να θεωρηθεί ενδεικτική όσον αφορά το ενδιαφέρον των ελλήνων και ξένων φοιτητών, καθώς οι διαδικασίες μηδένισαν τον διαθέσιμο χρόνο ενημέρωσης και προώθησης προς νέους φοιτητές στην Ελλάδα και, κυρίως, το εξωτερικό.
Έτσι, οι εγγραφές ήταν κατά πολύ μειωμένες, σε σύγκριση με τις προσδοκίες των ιδρυμάτων.
Πηγές των εν λειτουργία πανεπιστημίων αναφέρουν στη «ΜτΚ» ότι «οι καθυστερήσεις και το αβέβαιο πλαίσιο λειτουργίας κατά την περίοδο αδειοδότησης και πιστοποίησης, απέτρεψαν την προσέλκυση ξένων φοιτητών που χρειάζεται τουλάχιστον ένα εξάμηνο με έναν χρόνο για να επιτευχθεί».
Με τρεις Σχολές: Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών, Διοίκησης Επιχειρήσεων, Τεχνολογίας και Επιστημών, και επτά προγράμματα σπουδών λειτουργεί το Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο Ανατόλια στη Θεσσαλονίκη. Το Ανατόλια, ακολουθώντας τα πρότυπα των αμερικανικών πανεπιστημίων, σύμφωνα πάντα με την ελληνική νομοθεσία, θα έχει μία δεύτερη περίοδο εισδοχής πρωτοετών φοιτητών, τον Ιανουάριο, ενώ με την έναρξη λειτουργίας του υποδέχτηκε περισσότερους από 200 φοιτητές/τριες, Έλληνες και ξένους. Συνολικά, εκπροσωπούνται 23 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των επισκεπτών φοιτητών/τριών, με τις πέντε κύριες χώρες προέλευσης να είναι η Ελλάδα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Σερβία, η Βόρεια Μακεδονία και η Βουλγαρία.
Με τρεις Σχολές λειτουργεί το CITY στη Θεσσαλονίκη: Νομικής και Ανθρωπιστικών Σπουδών, Επιστημών και Διοίκησης Επιχειρήσεων. Για την ώρα, λειτουργεί μόνον με Έλληνες φοιτητές και οι ξένοι φοιτητές θα ενταχθούν κανονικά από του χρόνου στα νέα 4ετή προγράμματα σπουδών. Δεδομένου ότι η Νομική «κόπηκε», η Σχολή λειτουργεί μόνο με τις ανθρωπιστικές σπουδές.
Με έξι Σχολές και Έλληνες φοιτητές λειτουργεί το UNIC ATHENS: Ιατρική, Ανθρωπιστικών Σπουδών και Κοινωνικών Επιστημών, Διοίκησης Επιχειρήσεων, Επιστημών και Μηχανικής, Επιστημών Ζωής και Υγείας και Νομική, για την οποία οι εγγραφές ολοκληρώνονται στις 5 Δεκεμβρίου.
Με τρεις Σχολές και μόνον Έλληνες φοιτητές/τριες για φέτος, λειτουργεί το Keele: Νομική, Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών και Ιατρικής και Επιστημών Υγείας. Όσον αφορά τη Νομική, αυτή λειτουργεί, καθώς υπάρχει Τμήμα Εγκληματολογίας, το οποίο και εγκρίθηκε.
Ο νόμος και τα ανοιχτά μέτωπα
Η μη έγκριση προγραμμάτων σπουδών, έχοντας ήδη φτάσει στα τέλη Νοεμβρίου, είναι προφανές ότι προκάλεσε αναταράξεις και αντιδράσεις. Όπως είναι λογικό, τα πανεπιστήμια είχαν ήδη ξεκινήσει να εγγράφουν σπουδαστές, καθώς τα προγράμματα Νομικής ήταν από τα δημοφιλέστερα των νεοεγκατεστημένων ιδρυμάτων, παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το Keele είχε περίπου 50 ενδιαφερόμενους για το Τμήμα της Νομικής και το CITY 40.
Σύμφωνα με τον νόμο, λοιπόν, εάν για οποιονδήποτε λόγο διαπιστωθεί ότι δεν είναι δυνατή η λειτουργία τριών Σχολών εντός του ΝΠΠΕ σύμφωνα με την εκδοθείσα απόφαση άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας, τότε έχει προβλεφθεί δυνατότητα ανάκλησης της άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας. Εν προκειμένω, αυτός ο κίνδυνος φαίνεται να μην υπάρχει για τα Keele και CITY, εφόσον οι Νομικές ήταν Τμήματα και όχι Σχολές (έχουν Τμήματα Ψυχολογίας, Εγκληματολογίας, που σημαίνει ότι δεν προκύπτει ζήτημα με την άδεια λειτουργίας των παραρτημάτων, σύμφωνα με όσα ορίζει ο νόμος).
Σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο (περ. β’ του αρ. 151 του Ν. 5094/2024), ζητήματα που σχετίζονται με τον τρόπο επιλογής, εισαγωγής, εγγραφής, αξιολόγησης, εξέλιξης και προαγωγής των φοιτητών του παραρτήματος ΝΠΠΕ, ρυθμίζονται αποκλειστικά από τον εσωτερικό κανονισμό του ΝΠΠΕ σε συνδυασμό με την ακαδημαϊκή συμφωνία μεταξύ μητρικού Ιδρύματος και παραρτήματος ΝΠΠΕ, η οποία επιτρέπει στο μητρικό ίδρυμα να διατηρεί τον πλήρη έλεγχο επί της λειτουργίας του παραρτήματος ΝΠΠΕ.
«Ενόψει των ανωτέρω, στα ζητήματα εγγραφών και καταβολής προκαταβολών επί των διδάκτρων ουδεμία ανάμειξη έχει το υπουργείο και ουδέποτε επέτρεψε ή συνήνεσε στην εγγραφή φοιτητών σε προγράμματα σπουδών των ΝΠΠΕ πριν την ολοκλήρωση της πιστοποίησής τους. Άλλωστε, η παρ. 6 του άρθρου 145 του Ν. 5094/2024 ορίζει ρητώς ότι κάθε πρόγραμμα σπουδών εκκινεί με την κοινοποίηση της απόφασης της ΕΘΑΑΕ περί πιστοποίησης του προγράμματος σπουδών», ξεκαθαρίζει το υπουργείο Παιδείας.
Πηγές του The University of Keele αναφέρουν στη «ΜτΚ» ότι για όσους έδωσαν προκαταβολή εγγραφής στο Τμήμα Νομικής, θα υπάρξει άμεση ενημέρωση και υποστήριξή τους και, φυσικά, θα πάρουν τα χρήματά τους πίσω. «Θα υποβάλουμε ένσταση και θα επιστρατεύσουμε όλες τις δυνατότητες και τα εργαλεία που μας δίνει ο νόμος», τονίζουν.
Όσον αφορά το CITY, πηγές αναφέρουν στη «ΜτΚ» ότι, αφού εξεταστεί εκτενώς το πολυσέλιδο έγγραφο της ΕΘΑΑΕ, θα αποφασιστούν και τα επόμενα βήματα. «Στην έκθεση της Επιτροπής που μας κοινοποιήθηκε, δεν υπήρχε καμία παρατήρηση που να αφορά το πρόγραμμα σπουδών. Αντίθετα, εντοπίστηκαν ανακρίβειες και αναφορές που δεν ευσταθούν. Θα εξετάσουμε τα επόμενα βήματά μας. Για το προπτυχιακό πρόγραμμα Πληροφορικής αναμένουμε την τελική απάντηση από την ΕΘΑΑΕ σχετικά με την πιστοποίηση. Το πρόγραμμα, επομένως, αναμένεται να ξεκινήσει τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά».
Για τις προκαταβολές τώρα, το CITY απαντά σε σχετικό ερώτημα της «ΜτΚ» τα εξής: «Δεν ζητήθηκε από κανέναν υποψήφιο να προχωρήσει σε καταβολή διδάκτρων, επομένως δεν υφίσταται ζήτημα επιστροφών. Οι υποψήφιοι είχαν ενημερωθεί εξαρχής ότι η έναρξη του προγράμματος εξαρτάται από την τελική πιστοποίηση της ΕΘΑΑΕ, και μόνο σε τέτοια περίπτωση θα προχωρούσαμε τις διαδικασίες εγγραφών και καταβολής διδάκτρων».
*Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 30/11/25
