«Ο πόλεμος στην Κύπρο και οι εφιάλτες της Αθήνας...»

- Newsroom

Του Νίκου Ασλανίδη

Ο Θανάσης Χρυσάφης γεννήθηκε το 1952 στον Γεροπλάτανο Χαλκιδικής και σπούδασε στην Αθήνα, στη Γυμναστική Ακαδημία. Το 1973 παρουσιάστηκε στην Κόρινθο, για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία. Πήρε ειδικότητα διαχειριστής επιταγών και με το βαθμό του λοχία μετατέθηκε στο Κιλκίς. Τότε αποφάσισε να πάει στην Κύπρο ως εθελοντής, γιατί ζητούσαν κάποιον με την ειδικότητά του...

«Θυμάμαι ότι αρκετές μέρες πριν να γίνει το πραξικόπημα στην Κύπρο, οι αξιωματικοί στην ΕΛΔΥΚ, όπου υπηρετούσα, συσκέπτονταν καθημερινά» λέει χαρακτηριστικά ο ίδιος και συνεχίζει: 

«Εμείς βέβαια δεν γνωρίζαμε τι θα συμβεί, αλλά ακούγαμε διάφορες φήμες. Όταν στις 15 Ιουλίου έγινε το πραξικόπημα με εντολή της χούντας, εγώ που ήμουν στο λόχο διοικήσεως παρέμεινα στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Άλλοι στρατιώτες της εθνοφρουράς με έλληνες αξιωματικούς επιτέθηκαν στο προεδρικό μέγαρο, για να δολοφονήσουν τον Μακάριο. Έτσι άρχισε ο αδελφοκτόνος πόλεμος, που είχε 330 νεκρούς... Στο τουρκικό στρατόπεδο, στην ΤΟΥΡΔΥΚ, που ήταν δίπλα στο δικό μας και μας χώριζε μόνο ένα συρματόπλεγμα, έπαιζαν αμανέδες από τη χαρά τους, γιατί ήξεραν τι θα συμβεί...».

Πότε καταλάβατε ότι οι Τούρκοι άρχισαν τις επιθέσεις;

Αυτό είναι το πιο τραγικό. Στις 20 Ιουλίου στις 6.30 το πρωί ήρθαν τα τουρκικά αεροπλάνα, πέρασαν πάνω από το στρατόπεδό μας και στη συνέχεια άρχισαν να ρίχνουν αλεξιπτωτιστές.

Εμείς τους κοιτούσαμε και δεν κάναμε τίποτα. Οι εντολές που έδωσε η χούντα του Ιωαννίδη ήταν να δολοφονήσουν τον Μακάριο και τους «κόκκινους», όπως έλεγαν, και όχι να ανακόψουμε την επίθεση των Τούρκων... 

Θυμάμαι ότι την προηγούμενη ημέρα είχε απολυθεί η 103η σειρά και είχε έρθει η 107η σειρά, που ήταν νέοι και δεν ήξεραν καλά καλά ούτε πού βρίσκονται τα όπλα...

Συνολικά ήμασταν 950 έλληνες στρατιώτες και απέναντι είχαν συγκεντρωθεί πάνω από 4.000 τούρκοι στρατιώτες... Στις 7 το πρωί άρχισαν να μας βομβαρδίζουν τα τουρκικά αεροπλάνα και τότε είχαμε τους πρώτους νεκρούς. Έπειτα από αυτό πήραμε τα Μ1 και κάποια ελαφριά πυροβόλα 30άρια και αρχίσαμε να πυροβολούμε. 

Δύο ώρες αργότερα καταλάβαμε το στρατόπεδο της ΤΟΥΡΔΥΚ και επιτεθήκαμε στο χωριό Κιόνελι, όπου είχαν οπισθοχωρήσει οι Τούρκοι. 

Αναγκαστήκαμε να γυρίσουμε πίσω γιατί όλος ο κάμπος πήρε φωτιά από τις βόμβες Ναπάλμ, που έριχναν τα τουρκικά αεροπλάνα και πολλοί στρατιώτες κινδύνεψαν να καούν ζωντανοί. Το βράδυ της ίδιας μέρας κάναμε δεύτερη επίθεση στο Κιόνελι με άρματα μάχης, αλλά τα άρματα αναγκάστηκαν να γυρίσουν πίσω γιατί οι Τούρκοι είχαν κάνει αντιαρματική τάφρο. Σε αυτήν την επίθεση είχαμε 19 νεκρούς...

Τι έγινε τις επόμενες μέρες;

Στις 21 Ιουλίου περιοριστήκαμε σε άμυνα. Στο μεταξύ οι στρατιώτες της 103ης σειράς, που ήδη είχαν φτάσει στην Πάφο μόλις πληροφορήθηκαν την επίθεση των Τούρκων, κατέβηκαν από το αντιαρματικό πλοίο «Λέσβος», που τους μετέφερε στην Ελλάδα και επέστρεψαν με ό,τι μέσο βρήκαν στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. 

Έτσι η δύναμή μας ενισχύθηκε κατά 400 στρατιώτες και το ηθικό μας αναπτερώθηκε. Στις 22 Ιουλίου καταλήφθηκε η Κυρήνεια και οι Τούρκοι προχώρησαν με άρματα ως τη Λευκωσία. Στις 16.00 αποφασίστηκε εκεχειρία και εμείς σταματήσαμε να πυροβολούμε.

Οι Τούρκοι σεβάστηκαν την εκεχειρία;

Όχι βέβαια. Συνέχισαν κανονικά τις επιθέσεις και όταν πυροβολούσαμε εμείς, εμφανίζονταν οι κυανόκρανοι του ΟΗΕ και μας έλεγαν να σταματήσουμε να πυροβολούμε. 

Δεν έλεγαν όμως τίποτα στους Τούρκους που συνέχιζαν κανονικά τις επιθέσεις. Μάλιστα στις 27, 28 και 29 πέταξαν με ελικόπτερα πάνω από όλα τα φυλάκιά μας και μας κατέγραψαν. 

Μας έδωσαν εντολή να μην πυροβολήσουμε και οι Τούρκοι, αφού εντόπισαν τις θέσεις μας, μετά άρχισαν να μας βομβαρδίζουν... Από τις 23 Ιουλίου μέχρι της 13 Αυγούστου κατέβασαν στην Κύπρο 40.000 στρατό με 400 άρματα, 400 βαριά πυροβόλα «Χόβιστερ» και 5.000 όλμους. Έτσι και με 150 πολεμικά τουρκικά αεροπλάνα άρχισε ο Β’ Αττίλας...

Εσείς πού ήσασταν τότε;

Μαζί με άλλους τέσσερις έλληνες στρατιώτες ήμασταν σε ένα ύψωμα έξω από το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Υπήρχαν κάποια παλιά ορύγματα που είχαμε κάνει σε ασκήσεις και μπήκαμε μέσα, από όπου και πυροβολούσαμε τους Τούρκους. Τα βράδια κατεβαίναμε στο στρατόπεδο κρυφά, για να πιούμε νερό. 

Οι δεξαμενές του στρατοπέδου είχαν τρυπήσει από τους βομβαρδισμούς και έτρεχαν σαν τα σιντριβάνια. Μπαίναμε από κάτω και κάναμε μπάνιο μαζί με τα ρούχα μας. Παίρναμε νερό και γυρίζαμε στο όρυγμα. Μας έφερναν για φαγητό χαλούμι, ντομάτες και λίγο ψωμί. 

Στις 14 Αυγούστου στις 6 το πρωί ξεκίνησε ο Β’ Αττίλας, έσπασε το μέτωπο της Αμμόχωστου ανατολικά και της Μόρφου δυτικού, αλλά εμείς το κεντρικό μέτωπο της Λευκωσίας, που ήταν περίπου δέκα χιλιόμετρα, κρατήσαμε ηρωικά της θέσεις μας. Εκεί ήμασταν οι στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ με χαμηλόβαθμους αξιωματικούς, το 211 τάγμα πεζικού , στρατιώτες της εθνοφρουράς και εθελοντές. 

Σε αυτές τις μάχες χάσαμε 205 συμπολεμιστές μας. Ήρθαμε αντιμέτωποι με τανκς, πολεμήσαμε σώμα με σώμα αλλά δεν υποχωρήσαμε. Είχαμε βάλει νάρκες για να μην περάσουν τα τανκς αλλά οι κυανόκρανοι του ΟΗΕ, που ήξεραν τις θέσεις, οδήγησαν τα τουρκικά τανκς από αλλά σημεία. Μας είχαν πουλήσει. Και οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί μας πούλησαν και συνεργάστηκαν με τους Τούρκους, αλλά δυστυχώς όλα αυτά δεν τα γνωρίζουν οι Έλληνες.

Πότε αποφασίσατε να γράψετε το βιβλίο για τους στρατιώτες που πολέμησαν στην Κύπρο;

Ξεκίνησα πριν από μια 20ετία, για να μάθουν όλοι πώς πολέμησαν ηρωικά οι Έλληνες στην Κύπρο και πως κάποιοι δυστυχώς πρόδωσαν τον αγώνα μας. Να μάθουν για τα εγκλήματα πολέμου που έγιναν και ότι κανείς δεν τιμωρήθηκε πότε. Ο φάκελος της Κύπρου έκλεισε χωρίς να τιμωρηθούν οι ένοχοι. 

Χάθηκε η μισή Κύπρος, οι νεκροί και αγνοούμενοι Έλληνες και Ελληνοκύπριοι ήταν 4.000, ενώ 200.000 Ελληνοκύπριοι έχασαν τις περιουσίες τους και υποχρεώθηκαν να εγκατασταθούν στο νότιο τμήμα του νησιού. Στο μεταξύ, όσοι γλιτώσαμε έχουμε σοβαρά σωματικά και ψυχολογικά τραύματα. 

Υπάρχουν κάποιοι συνάδελφοί μας που δεν άντεξαν και αυτοκτόνησαν. Κάποιοι άλλοι 45 χρόνια μετά ζουν με τους εφιάλτες του πολέμου. Εγώ προσωπικά έχω τρία τραύματα από τότε. Μια σφαίρα στο αριστερό πόδι, τραύματα από οβίδα στο λαιμό και στο μέτωπο από βόμβα Ναπάλμ... 

Πώς να ξεχάσουμε και πώς να αποδεχτούμε την παραχάραξη της ιστορίας μας. Κάποιοι ανώτεροι έλληνες αξιωματικοί μόλις άρχισαν οι μάχες εγκατέλειψαν το μέτωπο και λουφάξαν στα μετόπισθεν και τώρα βγάλανε βιβλία και παριστάνουν τους ήρωες... Είναι ντροπή. 

Γι’ αυτό εγώ έχω συγκεντρώσει μαρτυρίες από πολλούς συμπολεμιστές μου, που τα περιγράφουν όλα αυτά για να γνωρίζουν τα παιδιά μας και τα εγγόνια την ιστορική αλήθεια και να μην ξαναζήσουν τέτοια τραγικά γεγονότα.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21 Ιουλίου 2019