Στο Λαύριο μεταφέρθηκαν 247 μετανάστες από την Κρήτη
Κάποιοι θα παραμείνουν προσωρινά στο λιμάνι της περιοχής
Μία συλλεκτική έκδοση κυκλοφόρησε τελευταία για το πραξικόπημα στην Κύπρο και την τουρκική εισβολή. Είναι η ένατη εμπλουτισμένη έκδοση ενός βιβλίου που έγραψε ο καθηγητής φυσικής αγωγής, λοχίας ΕΛΔΥΚάριος το 1974 Αθανάσιος Χρυσάφης. Στις 1.800 σελίδες του βιβλίου, ο αναγνώστης θα διαβάσει συγκλονιστικές ιστορίες από συμπολεμιστές του συγγραφέα και θα αγανακτήσει…
Πώς είναι δυνατόν να γίνουν τόσα λάθη που στοίχισαν τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους; Πώς είναι δυνατόν 51 χρόνια μετά, να υπάρχουν 754 αγνοούμενοι Κύπριοι και Ελλαδίτες και κανείς να μην γνωρίζει την τύχη τους; Πώς είναι δυνατόν όλοι αυτοί που πρόδωσαν την Κύπρο να μην τιμωρήθηκαν; Στα ερωτήματα αυτά και σε πολλά άλλα επιχειρεί να δώσει απαντήσεις ο Θανάσης Χρυσάφης.
Πως βρεθήκατε στην ΕΛΔΥΚ;
Βρέθηκα στην ΕΛΔΥΚ τον Ιανουάριο του1974, έξι μήνες πριν το πραξικόπημα και την εισβολή. Ήμουν λοχίας στον λόχο διοικήσεως συντάγματος, με διοικητή τον άξιο αξιωματικό, ταγματάρχη Σπυρίδωνα Δελλή, από την Κέρκυρα. Ο λόχος αυτός πολέμησε στην πρώτη γραμμή και είχε 44 νεκρούς και αγνοούμενους...
Όταν πήγαμε εμείς πέθανε ο στρατηγός Γρίβας που δημιούργησε την ΕΟΚΑ Β και η Κύπρος ήταν ελεύθερη και ενωμένη. Υπήρχε μόνο μία διαφορά. Η Κύπρος είχε δημοκρατία και η Ελλάδα στρατιωτική δικτατορία που με τους 700 αξιωματικούς που είχε στην εθνική φρουρά, περνούσε τη δική της πολιτική στο κυπριακό, χωρίς να ρωτάει τον κυπριακό ελληνισμό και την κυπριακή κυβέρνηση. Όλα αυτά τα έζησα έξι ολόκληρους μήνες πριν την καταστροφή. Οι διοικητές της ΕΛΔΥΚ Κανδύλης και Παπαγιάννης, έβριζαν στις αναφορές τον Μακάριο και έλεγαν ευθέως ότι όταν φύγει αυτός από τη μέση με ένα πόδι θα είμαστε στο Κιόνελι και το άλλο στην Άγκυρα…
Ο Μακάριος κάθε τόσο έλεγε ότι Ένωση μπορεί να κηρύξει η Ελλάδα και η Κύπρος θα ακολουθήσει... Τυχόν πραξικόπημα ίσον εισβολή της Τουρκίας και διχοτόμηση... Κανένας από τους χουντικούς αξιωματικούς δεν τον άκουγε γιατί όλοι τον θεωρούσαν ανθέλληνα επειδή τους έλεγε την αλήθεια και επειδή η προπαγάνδα της χούντας χώρισε τους Ελληνοκύπριους σε ενωτικούς και ανθενωτικούς, αριστερούς και δεξιούς, γριβικούς και μακαριακούς…
Η μονάδα σας συμμετείχε στο πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου;
Όλα έγιναν ξαφνικά στις 7 η ώρα το πρωί, της 15ης Ιουλίου του 1974. Ο υποδιοικητής Παταγιάννης κατόπιν εντολής του ΓΕΣ, κάλεσε τους διοικητές των λόχων και τους ενημέρωσε για το πραξικόπημα. Για να μη φανεί ότι το κάνει η χούντα έστειλε μόνο λίγες διμοιρίες να καταλάβουν το αεροδρόμιο και τις κεντρικές φυλακές...
Σε δύο ημέρες είχαμε 330 αδελφοκτονίες… Ο στρατός διαλύθηκε στις πόλεις και κυνηγούσε σε όλη την Κύπρο τους μακαριακούς…
Το ΡΙΚ έλεγε ότι... οι πραξικοπηματίες ακολουθούν την πολιτική του Μακαρίου και οι Τουρκοκύπριοι δεν πρέπει να φοβούνται... Βεβαίως οι Τουρκοκύπριοι που γνώριζαν ότι θα γίνει εισβολή, κλείστηκαν στους θύλακες, έβαλαν τα μεγάφωνα στη διαπασών και έψηναν αρνιά...
Τι θυμάστε από την ημέρα της εισβολής των Τούρκων στην Κύπρο;
Στις 19 Ιουλίου έφυγε η 103η σειρά με το «Λέσβος» για την Ελλάδα να απολυθούν και ήρθαν 400 στρατιώτες της 107ης σειράς... Εμείς η 105η σειρά γίναμε αυτόματα οι «παλιοί»… Κοιμηθήκαμε με τα άρβυλα και τα όπλα και τα κράνη μας τα είχαμε έξω στην αυλή... Το πρωί της 20ής Ιουλίου, στις 6 η ώρα που πηγαίναμε για τσάι ξαφνικά από τον Πενταδάκτυλο, είδαμε δύο πολεμικά αεροπλάνα. Σε δευτερόλεπτα έφτασαν πάνω από το στρατόπεδο και έριξαν βόμβες... Σκοτώθηκε ένας αλφαμίτης και τραυματίστηκαν πολλοί στρατιώτες. Έτσι ξαφνικά βρεθήκαμε σε έναν άνισο πόλεμο, απροετοίμαστοι τελείως, άοπλοι και προδομένοι, γιατί την προηγούμενη μέρα η χουντική ηγεσία των Αθηνών αποφάσισε να ικανοποιήσουν την απαίτηση του Ετσεβίτ να κατεβάσει στρατεύματα στην Κερύνεια χωρίς να τα χτυπήσουμε στην απόβαση…
Δεν μας ενημέρωσαν έγκαιρα για να εφαρμοστεί το σχέδιο άμυνας «Αφροδίτη 3» και οι Τούρκοι μάς έπιασαν κυριολεκτικά στον ύπνο ενώ οι χουντικοί στην Αθήνα και όλος ο πλανήτης γνώριζε ότι οι Τούρκοι έρχονται...
Γράφω πολλές λεπτομέρειες για τις πρώτες ημέρες του πολέμου στο βιβλίο μου «Οι άγνωστοι στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ του 1974».
Με το τέλος του πρώτου «Αττίλα», μας επιβλήθηκε παύση πυρός και οι Τούρκοι στις 22 Ιουλίου έκαναν τη δεύτερη απόβαση και κύκλωσαν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Δεν τήρησαν την κατάπαυση του πυρός γιατί κατάλαβαν ότι κέρδισαν τον πόλεμο γιατί οι πραξικοπηματίες έδιναν γη και ύδωρ υπέρ των Τούρκων, το ίδιο και οι Άγγλοι...
Από εκείνες τις ώρες άρχισε το μαρτύριο μας, των άοπλων στρατιωτών και των χαμηλόβαθμων αξιωματικών... Όποιος καθόταν να πολεμήσει ήταν τρελός ήρωας...
Και όμως υπήρξαν πολλοί τρελοί ήρωες, χαμηλόβαθμοι αξιωματικοί και όλοι οι κληρωτοί στρατιώτες που τα έβαλαν, προδομένοι και άοπλοι, με όλη την Τουρκία…
Κατά τη γνώμη σας τελικά ποιοι ευθύνονται για την προδοσία;
Για την καταστροφή της Κύπρου δυστυχώς κανένας Έλληνας δεν γνωρίζει γιατί δεν ήταν εκεί...
Όλοι παπαγαλίζουν την προπαγάνδα της χούντας, ότι για όλα φταίει ο Μακάριος. Το άσπρο το κάνουν μαύρο. Έχει σήμερα χιλιάδες «παπαγαλάκια» της χούντας στο διαδίκτυο και στους εκδοτικούς χουντικούς οίκους που τα εθνικά εγκλήματά τους τα φορτώνουν στον Μακάριο. Δεν λένε ότι η χούντα απέσυρε την κρυφή μεραρχία, δημιούργησε τον τέλειο εθνικό διχασμό και μετά έκανε το προδοτικό αδελφοκτόνο πραξικόπημα. Όπως τα περιγράφω και στο βιβλίο μου, για την καταστροφή της Κύπρου, φταίνε οι χουντικοί των Αθηνών, γιατί ο Ιωαννίδης δεν ήταν μόνος του στα πολεμικά συμβούλια... Η Κύπρος διχοτομήθηκε εξαιτίας τους και τώρα οι Τούρκοι έφεραν στην Κύπρο 300.000 «γκρίζους λύκους» που πήραν τις περιουσίες των Ελλήνων και ετοιμάζουν κράτος...
Πότε αποφασίσατε να γράψετε το πρώτο σας βιβλίο;
Την πρώτη έκδοση με 200 σελίδες την έκανα το 2002 γιατί αγανακτούσα διαβάζοντας βιβλία αξιωματικών που αντί να περάσουν στρατοδικεία, έγραφαν «ηρωικά» βιβλία διαστρέφοντας τελείως την αλήθεια. Σήμερα π.χ. κυκλοφορεί ένα βιβλίο που ο συγγραφέας του πυροβολούσε στη Λευκωσία, στο πραξικόπημα και όποιον πάρει ο χάρος και στον πόλεμο με τους Τούρκους εξαφανίστηκε.
Όσοι σωθήκαμε μας πέταξαν με χίλια προβλήματα υγείας στα αζήτητα.
Δεν είχαμε δικαίωμα να πάμε σε στρατιωτικά νοσοκομεία να θεραπεύσουμε τα τραύματά μας, ψυχικά και σωματικά που αποκτήσαμε την περίοδο του πολέμου... Αντ’ αυτού δεχθήκαμε μπούλινγκ... Κουβαλώντας όλη την καταστροφή της Κύπρου και τον χαμό των φίλων μας… Ένας ΕΛΔΥΚάριος που πιάστηκε αιχμάλωτος βασανίστηκε και γύρισε γιατί τον κατέγραψε ο Ερυθρός σταυρός. Μέθυσε σε ένα πανηγύρι και έβρισε την χούντα. Τον συνέλαβαν οι χωροφύλακες τον πήγαν στο τμήμα και τον «σάπισαν» στο ξύλο αν και γνώριζαν ότι ήταν ήρωας.
Αυτή ήταν η Ελλάδα των Ελλήνων, χριστιανών… Την πλήρωσε η Κύπρος, ο κυπριακός ελληνισμός και εμείς οι τρελοί, άοπλοι ήρωες. Ουέ και αλίμονο σε αυτούς που δεν γύρισαν... Ο Κώστας Μεταξάς που πολεμούσε δίπλα μας στον Άγιο Παύλο και τραυματίστηκε σοβαρά, έγραψε 500 σελίδες από τις 1.800 που έχει το βιβλίο μου. Όπως λέει ο ίδιος η ιστορία πρέπει να καταγράφεται ως έχει γιατί διδάσκει και όχι όπως επιθυμούν μερικοί.
Τι επιπλέον πληροφορίες περιλαμβάνει το τελευταίο σας βιβλίο;
Το βιβλίο αυτό τυπωνόταν σε κάθε έκδοση με πρόσθετα στοιχεία, με σοβαρές μαρτυρίες των πολεμιστών και φωτογραφίες. Στην τελευταία έκδοση που είναι η ένατη, είναι συλλεκτική για τα 50 χρόνια από την προδοσία και την εισβολή. Είναι ο αληθινός πολεμικός φάκελος της Κύπρου για όποιον θέλει να μάθει την ωμή αλήθεια για την καταστροφή της Κύπρου αλλά και για τους άγνωστους μέχρι σήμερα χαμηλόβαθμους αξιωματικούς και στρατιώτες που πολέμησαν ηρωικά.
Τι προβλήματα αντιμετώπισαν όλοι αυτοί οι μαχητές της ΕΚΔΥΚ;
Μέχρι και σήμερα πολλοί μαχητές της ΕΛΔΥΚ είναι κλεισμένοι στον εαυτό τους και πιστέψτε με ότι ζουν ακόμα τον πόλεμο σαν να ήταν χθες. Δεν υπάρχει μαχητής της ΕΛΔΥΚ που να μην έχει τραύματα σωματικά και ψυχικά. Όσοι γυρίσαμε από την Κύπρο είχαμε σοβαρά προβλήματα, αϋπνίες, κλεισμένοι στον εαυτό μας, κατάθλιψη και πολλά άλλα ψυχολογικά θέματα. Πήγαμε μία αντιπροσωπεία στον τότε υπουργό Άμυνας στον Αβέρωφ να μας δώσει πρόσβαση στα στρατιωτικά νοσοκομεία και μας έδιωξε με κλωτσιές και βρισιές...
Οι σύλλογοι που δημιουργήθηκαν μάλωναν μεταξύ τους και δεν έκαναν τίποτε. Χουντικούς μας ανέβαζαν, χουντικούς μας κατέβαζαν... Κανείς δεν ήξερε τι κάναμε στην Κύπρο ώσπου έγραψα εγώ τα πρώτα βιβλία. Έτσι το 2007 μας έδωσαν άδεια να πηγαίνουμε στα στρατιωτικά νοσοκομεία. Τα τελευταία χρόνια μας έδωσαν και μία σύνταξη 200 ευρώ. Την έδωσαν όμως και σε όλους τους αξιωματικούς χωρίς να τους περάσουν από ψιλό κόσκινο και έτσι έκλεισαν δια παντός τον βρόμικο φάκελο της Κύπρου. Προδότες και ήρωες όλοι μαζί… Επί 30 χρόνια πηγαίναμε σε ιδιώτες γιατρούς να γιατρευτούμε και οι προδότες πήραν συντάξεις, περίθαλψη και ατιμωρησία. Πολλά παιδιά έγιναν αλκοολικά, είχαν συνεχώς προβλήματα με τη δουλειά τους και τις οικογένειες που δημιούργησαν. Όταν γυρίσαμε μετά από 28 μήνες θητεία και πόλεμο, στο Λουτράκι αντί για άγημα έστειλαν τους τελωνειακούς να μας πάρουν τα τσιγάρα που φέραμε. Μετά μας έστειλαν άλλους δύο μήνες σε στρατόπεδα στην Ελλάδα όπου καθημερινά οι χουντικοί αξιωματικοί μας έκαναν μπούλινγκ.
Πέρσι έκανα μία εγχείρηση που είχε σχέση με τον πόλεμο. Όταν ο στρατιωτικός γιατρός που του έδωσα το βιβλίο μου είπε ότι δεν συμφωνεί με αυτά που γράφω, κατάλαβα ότι την επόμενη εγχείρηση που είχε προγραμματιστεί σε λίγους μήνες δεν θα την έκανα, όπως και έγινε. Αυτά τράβηξαν και συνεχίζουμε να τραβάμε όχι μόνο εγώ αλλά όλοι οι συμπολεμιστές μου, από την ελληνική πολιτεία.
Πέρασαν 51 χρόνια μετά την εισβολή και παραμένουν αγνοούμενοι 754 άτομα. Εσείς έχετε κάποιον γνωστό μεταξύ των αγνοουμένων;
Όλοι οι αγνοούμενοι της ΕΛΔΥΚ, λίγο-πολύ ήταν φίλοι μας και γνωστοί μας. Στη μάχη στο Κιόνελι, στον πρώτο «Αττίλα» είχαμε γύρω στους 20 νεκρούς και αγνοούμενους. Ενδιάμεσα είχαμε άλλους πέντε νεκρούς και στον δεύτερο «Αττίλα» είχαμε άλλους 80 νεκρούς και αγνοούμενους... Μετά τις μάχες κανείς από το επιτελείο που ήταν κρυμμένο στα 20 χιλιόμετρα, στη Μαλούντα, δεν ενδιαφέρθηκε να πάει μαζί με ΟΗΕδες για περισυλλογή νεκρών. Οι Τούρκοι όσους τραυματίες βρήκαν τους εκτέλεσαν και τους έθαψαν πρόχειρα μέσα σε πολυβολεία και άλλους διαμελισμένους τους παρέδωσαν στους ΟΗΕδες χωρίς αναγνώριση και θάφτηκαν σε ομαδικούς τάφους. Ακόμη ψάχνουν τα οστά τους. Πριν λίγα χρόνια ήρθε κλιμάκιο στην Ελλάδα εξαιτίας του βιβλίου μου να υποδείξουμε σε χάρτες μαζί με τον Βασίλη Βάσιο που ήταν παρών, στον χαμό του Στέφανου Κουτρούλη, από τον Νέο Μαρμαρά Χαλκιδικής. Τώρα μάθαμε ότι βρέθηκαν τα οστά του…
Πολλές ιστορίες για αγνοούμενους γράφω στο βιβλίο μου που τυπώθηκε σε λίγα αντίτυπα και μπορείτε να το βρείτε στα βιβλιοπωλεία «Ιανός» και «Πρωτοπορεία».
Αυτούς τους άγνωστους προδομένους ήρωες θα τους γνωρίσετε μέσα από αυτό το βιβλίο.
Χρειάζεται να ενημερώσουμε τους νέους μας στην Ελλάδα και στην Κύπρο που δυστυχώς γνωρίζουν ελάχιστα για την ιστορία της εισβολής. Αυτή την αποστολή έχει το βιβλίο μου: Δεν ξεχνώ…
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 06.07.2025
