Πρωτομαγιά: Δεμένα τα πλοία - Σε 24ωρη απεργία η ΠΝΟ
Η κινητοποίηση αρχίζει στις 00:01 της Πέμπτης και λήγει στις 24:00 της ίδιας ημέρας
Στην εποχή των βίντεο των 60 δευτερολέπτων και των γρήγορων λύσεων, το TikTok αλλά και οι υπόλοιπες πλατφόρμες social media έχουν γίνει μια πηγή για εκατομμύρια χρήστες που αναζητούν τα μυστικά της υγιεινής διατροφής και του αδυνατίσματος. Ωστόσο, πίσω από τις εύκολες συνταγές και τις γρήγορες συμβουλές κρύβονται πολλές φορές επικίνδυνες παραπλανήσεις. Αυτοανακηρυγμένοι «διατροφολόγοι» μοιράζονται αμφιβόλου ποιότητας πληροφορίες, προσφέροντας «θαυματουργές» δίαιτες, εξαιρετικά περιοριστικά διατροφικά πλάνα ή ακόμα και επικίνδυνες συμβουλές για το αδυνάτισμα, χωρίς επιστημονική βάση.
Τα επικίνδυνα διατροφικά trends
Οι «διατροφολόγοι» του TikTok έχουν καταφέρει να γίνουν πολύ δημοφιλείς, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων, λόγω του γρήγορου και εύκολου περιεχομένου που προσφέρουν. Ορισμένοι από αυτούς είναι απλώς influencers ή bloggers που έχουν αποκτήσει δημοτικότητα λόγω της παρουσίας τους στα social media και των «θαρραλέων» διατροφικών πλάνων που προτείνουν, τα οποία συχνά περιλαμβάνουν αυστηρές δίαιτες ή γρήγορες λύσεις που δεν λαμβάνουν υπόψη τις ατομικές ανάγκες ή τη μακροπρόθεσμη υγεία.
«Συχνά οι λεγόμενοι “nutrition coaches” ή “ειδικοί ευεξίας” βασίζουν τις συστάσεις τους σε προσωπικές εμπειρίες, γενικεύσεις ή δημοφιλείς τάσεις (όπως detox, υπερτροφές, εξαντλητικές δίαιτες), χωρίς καμία επιστημονική τεκμηρίωση ή εξατομίκευση», εξηγεί στο emakedonia.gr η Στυλιανή Μεσκίνη, διαιτολόγος – διατροφολόγος, πτυχιούχος ΔΙ.ΠΑ.Ε. Θεσσαλονίκης.
Ορισμένες από τις πιο επικίνδυνες τάσεις περιλαμβάνουν:
- Δίαιτες ρεκόρ: Σοκαριστικά περιοριστικές δίαιτες που προτείνουν να τρώμε ελάχιστες ποσότητες τροφής ή να αποφεύγουμε ολόκληρες ομάδες τροφίμων (π.χ. όλοι οι υδατάνθρακες ή το λίπος).
- Θεραπείες αποτοξίνωσης: Τα λεγόμενα "detox drinks" ή "cleanses", που υπόσχονται να αποτοξινώσουν το σώμα και να βελτιώσουν την υγεία, χωρίς επιστημονική υποστήριξη.
- "Superfoods" με ψευδείς υποσχέσεις: Τροφές που θεωρούνται «θαυματουργές», αλλά η υπερβολική τους κατανάλωση χωρίς έλεγχο μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα.
Πολλοί από αυτούς τους influencers χρησιμοποιούν ευφάνταστα hashtags για να τραβήξουν την προσοχή, όπως #WeightLossTips, #HealthyEating, #Detox, #CleanEating, και άλλα.
Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν
Όπως σημειώνει η κ. Μεσκίνη, η οποία διατηρεί το δικό της διαιτολογικό γραφείο το Nutrition Lab, στην Αριδαία «η υιοθέτηση διατροφικών συμβουλών από άτομα χωρίς την απαραίτητη επιστημονική κατάρτιση και νόμιμη άδεια ασκήσεως επαγγέλματος μπορεί να εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία».
Ειδικότερα οι κίνδυνοι περιλαμβάνουν:
- Ανεπαρκή ή υπερβολική πρόσληψη θρεπτικών συστατικών, που μπορεί να οδηγήσει σε ελλείψεις, κόπωση, διαταραχές μεταβολισμού ή ακόμα και βλάβες οργάνων.
- Αλληλεπιδράσεις με φάρμακα ή επιδείνωση υπαρχουσών παθήσεων (π.χ. σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, θυρεοειδοπάθειες, πεπτικά προβλήματα).
- Διατροφικές διαταραχές όπως νευρική ανορεξία, orthorexia ή επεισοδιακή υπερφαγία, που συχνά ενισχύονται από την προώθηση ακραίων περιορισμών.
- Ψυχολογική πίεση, ενοχή και ενοχοποίηση της τροφής, καθώς λείπει η ολιστική προσέγγιση που οφείλει να παρέχει ένας επαγγελματίας υγείας.
«Ο διατροφολόγος δεν δίνει «συμβουλές» να εκπαιδεύει, στηρίζει και παρεμβαίνει θεραπευτικά με βάση την επιστήμη, την ατομική κλινική εικόνα, τις ανάγκες, τις προτιμήσεις και τον τρόπο ζωής του κάθε ανθρώπου. Η διατροφή είναι εργαλείο υγείας και δεν πρέπει να γίνεται αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης. Εμπιστευόμαστε τους πτυχιούχους επαγγελματίες για ασφαλή, εξατομικευμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη καθοδήγηση» συμπληρώνει.
«Νutrition coach»: Mη αναγνωρισμένο επάγγελμα
Μέσα στον καταιγισμό από tips και θεαματικές υποσχέσεις, δεν είναι πάντα εύκολο να ξεχωρίσει κανείς ποιος έχει την επιστημονική γνώση και ποιος απλώς μιμείται τον ρόλο του ειδικού. Γι' αυτό τον λόγο σημαίνουσα αποτελεί η διάκριση ανάμεσα στους επαγγελματίες και του «μη ειδικούς».
«Ο Διαιτολόγος – Διατροφολόγος είναι επαγγελματίας υγείας, πτυχιούχος αναγνωρισμένου πανεπιστημιακού ιδρύματος, ο οποίος έχει λάβει επιστημονική κατάρτιση σε θέματα διατροφής, παθολογίας, βιοχημείας, κλινικής και αθλητικής διαιτολογίας, και ασκεί νόμιμα το επάγγελμα. Αντίθετα, τίτλοι όπως “nutrition coach”, “ειδικός ευεξίας” ή “σύμβουλος διατροφής” δεν αντιστοιχούν σε αναγνωρισμένα επαγγελματικά δικαιώματα και συχνά δεν προϋποθέτουν πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Στην πραγματικότητα, μπορεί να χρησιμοποιούνται από άτομα χωρίς καμία επιστημονική ή ακαδημαϊκή επάρκεια. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία το επάγγελμα του Διατροφολόγου είναι νομοθετικά ρυθμισμένο με το ΠΔ 133/2014, μόνο οι Διαιτολόγοι – Διατροφολόγοι που διαθέτουν αναγνωρισμένο πτυχίο και είναι εγγεγραμμένοι στα επαγγελματικά μητρώα, έχουν το νόμιμο δικαίωμα να παρέχουν εξατομικευμένα διαιτολόγια και να ασκούν το επάγγελμα», αναφέρει η Στέλλα Μεσκίνη.
«Η παροχή ατομικών διατροφικών οδηγιών από μη αδειοδοτημένα άτομα απαγορεύεται ρητά και επισύρει διοικητικές και ποινικές κυρώσεις. Είναι λοιπόν απαραίτητο ο πολίτης να ελέγχει ποιος βρίσκεται πίσω από έναν τίτλο στο Instagram. Ζούμε σε μια εποχή που η παραπληροφόρηση μπορεί να έχει άμεσες συνέπειες στην υγεία. Γι’ αυτό, επιλέγουμε πάντα επιστημονικά καταρτισμένους και νομικά κατοχυρωμένους επαγγελματίες».
«Μην παίζεις τη διατροφή σου στα “τάρταρα” του TikTok»
Η κα. Μεσκίνη δίνει την συμβουλή της στους νέους και τις νέες που επιλέγουν να να ακολουθούν τις viral συμβουλές των social media τονίζοντας ότι «Κατανοώ απόλυτα την ανάγκη των νέων να ενημερωθούν γρήγορα και εύκολα. Ζούμε στην εποχή της εικόνας, των reels και της πληροφορίας των 15 δευτερολέπτων. Όμως η σωστή διατροφή δεν είναι φίλτρο ή trend. Είναι επιστήμη, και αφορά την υγεία, την ενέργεια, τη διάθεση, την απόδοση και τελικά τη ζωή σου. Πολλοί influencers και αυτοαποκαλούμενοι “ειδικοί” στα social media, χωρίς καμία πιστοποίηση, προωθούν δίαιτες τύπου “πίνε μόνο νερό για 3 μέρες” ή “φάε μόνο αυτά για να χάσεις 5 κιλά σε μία εβδομάδα”.
Αυτά τα «προγράμματα» μπορεί να είναι επικίνδυνα, ακατάλληλα για την ηλικία σου, και το πιο σημαντικό δεν είναι φτιαγμένα για εσένα. Εσύ είσαι μοναδικός. Και χρειάζεσαι ένα διατροφικό πλάνο φτιαγμένο πάνω στις δικές σου ανάγκες, τη φυσιολογία σου, τις συνήθειες και τους στόχους σου - όχι σε κάποιο γενικό βίντεο. Γι’ αυτό και μόνο οι πτυχιούχοι Διαιτολόγοι - Διατροφολόγοι, με επιστημονική εκπαίδευση και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, μπορούν να σου δώσουν πραγματική καθοδήγηση. Η γνώση υπάρχει εκεί έξω. Απλώς φρόντισε να την αναζητάς από τους σωστούς ανθρώπους».
