Πανελλήνιες 2025: Οι απαντήσεις του ChatGPT στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας

- Newsroom

Ζητήσαμε από το ChatGPT να δώσει τις δικές του απαντήσεις στα θέματα Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, στα οποία εξετάστηκαν σήμερα οι μαθητές και μαθήτριες των ΓΕΛ της χώρας. 

Ακολουθούν οι ερωτήσεις των θεμάτων και οι απαντήσεις που έδωσε το εργαλείο Τεχνητής Νοημοσύνης: 

Θέμα Α

Α1. Να αποδώσετε συνοπτικά σε μία παράγραφο 70-80 λέξεων τις θέσεις της Μπάρμπαρα Πομιεχόφσκα στο Κείμενο 2 για την ανθρώπινη δημιουργικότητα.

Η Μπάρμπαρα Πομιεχόφσκα στο Κείμενο 2 υποστηρίζει ότι η ανθρώπινη δημιουργικότητα εμφανίζεται ήδη από τη βρεφική ηλικία, πολύ πριν την ανάπτυξη της γλώσσας. Σύμφωνα με τη μελέτη της, η δημιουργική σκέψη βασίζεται στη συνδυαστική ικανότητα του νου, δηλαδή στη σύνθεση νέων ιδεών από γνωστές έννοιες. Επισημαίνει ότι η δημιουργικότητα δεν περιορίζεται σε ενήλικες ή ταλαντούχους, αλλά είναι αρχέγονη ικανότητα. Τονίζει, τέλος, την ανάγκη μελέτης των παραγόντων που την επηρεάζουν αρνητικά, όπως η φτώχεια και η έλλειψη υποστήριξης.

Θέμα Β

Β1. Να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε, με βάση το Κείμενο 1, τις παρακάτω περιόδους λόγου, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε περίοδο, τη λέξη Σωστό ή Λάθος (χωρίς αναφορά σε χωρία του κειμένου):

α. Ένα από τα χαρακτηριστικά της δημιουργικότητας είναι ότι αποφέρει αποτελέσματα.

β. Ένας από τους στόχους της εκπαίδευσης, σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι η καλλιέργεια της δημιουργικότητας.

γ. Η σύνδεση της δημιουργικότητας με τις τέχνες στην εκπαίδευση δεν έχει ερευνηθεί.

δ. Η επαφή του παιδιού με τις τέχνες δυσχεραίνει την προσπάθειά του να επιλύσει προβλήματα.

ε. Το παιδί, μέσα από το δημιουργικό παιχνίδι, ανακαλύπτει τον εαυτό του.

Οι απαντήσεις με βάση το Κείμενο 1 είναι:

α. Σωστό
β. Σωστό
γ. Λάθος
δ. Λάθος
ε. Σωστό

Β2. Το Κείμενο 1 αποτελεί δείγμα επιστημονικού λόγου. Να εντοπίσετε δύο γλωσσικές επιλογές που το επιβεβαιώνουν (μονάδες 2) δίνοντας το αντίστοιχο χωρίο (μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την επιλογή σας (μονάδες 6).

Το Κείμενο 1 πράγματι αποτελεί δείγμα επιστημονικού λόγου. Ακολουθούν δύο γλωσσικές επιλογές που το επιβεβαιώνουν:

Γλωσσική επιλογή 1:

• Χωρίο: «Η δημιουργικότητα νοείται ως μια διαδικασία, η οποία οδηγεί σε κάποια μορφή δημιουργικής παραγωγής και χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία και αποτελεσματικότητα...»
• Αιτιολόγηση: Η χρήση επιστημονικών όρων όπως «διαδικασία», «δημιουργική παραγωγή», «πρωτοτυπία» και «αποτελεσματικότητα» δείχνει ακριβή και αντικειμενική περιγραφή, χαρακτηριστικό της επιστημονικής γλώσσας.

Γλωσσική επιλογή 2:

• Χωρίο: «Η δυναμική σχέση της εκπαίδευσης μέσω των τεχνών με τη δημιουργικότητα έχει επιβεβαιωθεί ερευνητικά.»
• Αιτιολόγηση: Η αναφορά σε «ερευνητικά» δεδομένα και η χρήση παθητικής σύνταξης υπογραμμίζουν την τεκμηρίωση των ισχυρισμών, που είναι τυπική για το επιστημονικό ύφος λόγου, καθώς επιδιώκει την αμεροληψία και την εγκυρότητα.

Β3. α. Ποιο είναι το επικοινωνιακό αποτέλεσμα του τίτλου του Κειμένου 2 και πώς επιτυγχάνεται; (μονάδες 3)

β. «Θα πρέπει, επομένως, να μελετήσουμε τις συνθήκες εκείνες που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των δημιουργικών γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους»: Να μεταφέρετε την περίοδο λόγου του Κειμένου 2 στην αντίθετη σύνταξη κάνοντας τις αναγκαίες μετατροπές (μονάδες 5) και να επισημάνετε δύο αλλαγές στο ύφος (μονάδες 2).

Επικοινωνιακό αποτέλεσμα του τίτλου «Η δημιουργικότητα αρχίζει από την κούνια» και πώς επιτυγχάνεται:

Ο τίτλος «Η δημιουργικότητα αρχίζει από την κούνια» προκαλεί το ενδιαφέρον και ανατρέπει μια συνηθισμένη αντίληψη, αφού υποδηλώνει πως η δημιουργική ικανότητα υπάρχει ήδη από την πολύ μικρή ηλικία. Αυτό το επικοινωνιακό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται με τη μεταφορική χρήση της λέξης «κούνια», που συμβολίζει τη βρεφική ηλικία, και με την απλότητα της φράσης που κάνει το θέμα προσιτό και ελκυστικό.

Β3. β.
Αντίθετη σύνταξη:
«Οι συνθήκες εκείνες που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των δημιουργικών γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους πρέπει, επομένως, να μελετηθούν από εμάς.»

Αλλαγές στο ύφος:

1. Η μετατροπή της πρότασης από ενεργητική σε παθητική φωνή («να μελετήσουμε» → «να μελετηθούν») καθιστά την πρόταση πιο αδρά και λιγότερο άμεση.
2. Η αλλαγή της δομής από περίπλοκη σε πιο απλή και συνοπτική μειώνει την επιστημονική αυστηρότητα και κάνει το ύφος πιο καθημερινό.

Θέμα Γ

Γ1. Γιατί εμφανίζεται προβληματισμένος ο ήρωας του Κειμένου 3 και πώς εκδηλώνει τον προβληματισμό του; Να απαντήσετε αξιοποιώντας συνολικά τρεις (3) διαφορετικούς κειμενικούς δείκτες. Εσείς πώς θα αντιδρούσατε σε ανάλογη περίπτωση; (150-200 λέξεις)

Ο ήρωας του Κειμένου 3 εμφανίζεται προβληματισμένος γιατί διαπιστώνει με απογοήτευση πως οι συνάδελφοί του είναι καταβεβλημένοι, λυπημένοι και χωρίς ζωντάνια, τόσο στο γραφείο όσο και κατά την πρώτη επαφή του με τους φοιτητές στις σχολές. Αρχικά, η φράση «ζαρώνει η καρδιά μου» αποδίδει έντονα το αρνητικό συναίσθημα που νιώθει, δείχνοντας τη βαθιά του θλίψη. Επίσης, η έκφραση «μαζεύτηκαν όλες οι μπαγιάτικες φάτσες πάνω στο δικό μου το κεφάλι» χρησιμοποιεί μεταφορά για να περιγράψει την ψυχολογική επιβάρυνση και το βάρος που αισθάνεται από το περιβάλλον του. Τέλος, ο προβληματισμός του εκδηλώνεται και μέσα από την εσωτερική του συζήτηση για την αλλαγή δουλειάς και επαγγέλματος, όπου επισημαίνει τις δυσκολίες του να αλλάξει «ούτε τέχνη ξέρω, ούτε… τα χαρτιά και τα κατάστιχα χωνεύω», δείχνοντας την παγίδα στην οποία βρίσκεται και το αδιέξοδο.

Αν βρισκόμουν σε παρόμοια κατάσταση, θα προσπαθούσα να αναζητήσω νέες προοπτικές και εναλλακτικές διεξόδους, όπως η επιμόρφωση ή η συμμετοχή σε δημιουργικές δραστηριότητες που θα αναζωογονούσαν το πνεύμα μου. Παράλληλα, θα έδινα σημασία στη φροντίδα της ψυχικής μου υγείας, αναζητώντας υποστήριξη από φίλους ή ειδικούς, ώστε να μην παραμείνω εγκλωβισμένος σε μια αρνητική καθημερινότητα. Η ενεργητική στάση και η προσπάθεια για προσωπική ανανέωση θεωρώ πως είναι οι καλύτεροι τρόποι αντιμετώπισης του προβληματισμού και της απογοήτευσης.

Θέμα Δ

Δ1. Τα Κείμενα 1 και 2 αναφέρονται στη δημιουργικότητα και τη σημασία της. Αξιοποιώντας δημιουργικά το περιεχόμενό τους, σε ένα άρθρο 350-400 λέξεων που θα αναρτήσετε στο προσωπικό σας ιστολόγιο, να αναφέρετε:

α) τους λόγους για τους οποίους το σύγχρονο σχολείο οφείλει να καλλιεργεί τη δημιουργικότητα των μαθητών/ μαθητριών και

β) τους τρόπους με τους οποίους εσείς επιλέγετε στην προσωπική σας ζωή να εκφράσετε τη δημιουργικότητά σας.

Στη σύγχρονη εποχή, η δημιουργικότητα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προσόντα που πρέπει να καλλιεργεί το σχολείο. Η δημιουργικότητα δεν είναι απλώς η ικανότητα να παράγει κανείς κάτι πρωτότυπο· είναι μια πολύπλευρη διαδικασία που συνδέεται με τη φαντασία, την επίλυση προβλημάτων και την ικανότητα καινοτομίας. Όπως επισημαίνεται στο Κείμενο 1, η δημιουργικότητα χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία και αποτελεσματικότητα, ενώ είναι άρρηκτα δεμένη με την αποκλίνουσα σκέψη. Επομένως, το σχολείο οφείλει να την εντάξει στους βασικούς του στόχους, καθώς συμβάλλει όχι μόνο στην ακαδημαϊκή αλλά και στην προσωπική ανάπτυξη των μαθητών.

Ένας ακόμη λόγος που καθιστά απαραίτητη την καλλιέργεια της δημιουργικότητας στο σχολείο είναι ότι, σύμφωνα με το Κείμενο 2, η ικανότητα αυτή ξεκινά από την βρεφική ηλικία και επηρεάζει την ανάπτυξη της γλώσσας και των γνωστικών ικανοτήτων. Αν το σχολείο δεν αναγνωρίσει και δεν ενισχύσει αυτή τη φυσική τάση για δημιουργική σκέψη, χάνει την ευκαιρία να υποστηρίξει την ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών, θέτοντας ταυτόχρονα σε κίνδυνο τη μελλοντική κοινωνική και επαγγελματική τους επιτυχία. Επιπλέον, η δημιουργική εκπαίδευση ενισχύει τη φαντασία και την ικανότητα ανάληψης πρωτοβουλιών, στοιχεία απαραίτητα για την αντιμετώπιση πολύπλοκων προκλήσεων στη ζωή και στην εργασία.

Στην προσωπική μου ζωή, η δημιουργικότητα αποτελεί σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητας. Επιλέγω να την εκφράζω μέσα από τη ζωγραφική και το γράψιμο, δύο μορφές τέχνης που μου επιτρέπουν να πειραματίζομαι με ιδέες και συναισθήματα, να σκέφτομαι εκτός των συνηθισμένων πλαισίων και να ανακαλύπτω νέες οπτικές. Μέσω αυτών, δεν απλώς εκφράζω τον εαυτό μου, αλλά επίσης καλλιεργώ την ικανότητά μου να αντιμετωπίζω προβλήματα με πρωτότυπους τρόπους. Επίσης, συμμετέχω σε καλλιτεχνικές ομάδες και εργαστήρια, όπου η συνεργασία με άλλους ενισχύει την έμπνευση και τη δημιουργική σκέψη.

Συνολικά, η δημιουργικότητα είναι ζωτικής σημασίας για την εκπαίδευση και την προσωπική ανάπτυξη. Το σχολείο οφείλει να τη στηρίξει και να την αναπτύξει, προκειμένου να προετοιμάσει ενεργούς, ευφάνταστους και ικανούς πολίτες, ενώ ο καθένας μας μπορεί να επιλέξει τον δικό του τρόπο έκφρασης και ανάπτυξής της στην καθημερινότητα. Με αυτό τον τρόπο, η δημιουργικότητα δεν μένει μια αφηρημένη έννοια, αλλά γίνεται εργαλείο ζωής και εξέλιξης.