Βέλγιο-ΗΠΑ: Η πριγκίπισσα εκτός του Χάρβαρντ;
Το βελγικό παλάτι δήλωσε σήμερα ότι «παρακολουθεί από κοντά» την κατάσταση, ακόμα κι αν μοιάζει προς το παρόν πρόωρο να ανησυχήσει
- Newsroom
Κάπου το 1972-73 είχε αγοράσει κάποια παράσημα. Αυτό ήταν η αρχή... Ο Βασίλης Νικόλτσιος μιλά στη "ΜτΚ" για τα κειμήλια που συγκέντρωσε και παρουσιάζει στον κόσμο. Του Κώστα Μαρίνου
Πότε χαίρεται περισσότερο ένας συλλέκτης; Όταν προσθέτει άλλο ένα αντικείμενο στη συλλογή του ή όταν την εκθέτει στο κοινό; Μάλλον το δεύτερο, τουλάχιστον σύμφωνα με τον Βασίλη Νικόλτσιο, ο οποίος βρήκε στο Πολεμικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης τη φιλόξενη στέγη για να παρουσιάσει ένα μεγάλο μέρος των κειμηλίων που συγκέντρωσε και συγκεντρώνει.
Στον 1ο όροφο του Πολεμικού Μουσείου της Θεσσαλονίκης, ο επισκέπτης ανοίγει ένα διαφορετικό “βιβλίο” Ιστορίας της Ελλάδας. Τις σελίδες του τις αποτελούν προθήκες με πολύτιμα εκθέματα, φωτογραφίες και στολές, είδη καθημερινής χρήσης στρατιωτών και βαρύτιμα μετάλλια. Όλα μαζί και το κάθε ένα ξεχωριστά αφηγούνται μικρές και μεγάλες ιστορίες, θυμίζουν στιγμές θριάμβου και ήττας, αλλά χωρίς θριαμβολογίες. Σημαντικό βήμα, για μια έκθεση σε ένα μουσείο που θα μπορούσε εύκολα να πάρει τη μορφή μιας συλλογής λαφύρων. “Βασική μας αρχή, τόσο του μουσείου όσο και δική μου, είναι να τα παρουσιάζουμε ως κειμήλια. Είτε του τουρκικού στρατού, είτε του βουλγαρικού, του γερμανικού και βεβαίως του ελληνικού. Παρουσιάζει την ιστορία και όχι μια ιστορία αίματος”.
Το άτυπο “βιβλίο” αρχίζει από το 1821 και φθάνει ως τις μέρες μας. Έγγραφα που φέρουν την υπογραφή του Κοραή ή του Κολοκοτρώνη, γιαταγάνια και πιστόλες και χαρακτικά φέρνουν πιο κοντά μας τις στιγμές που άρχισε να υλοποιείται το όραμα μιας νέας Ελλάδας.
Ακολουθεί ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του ʼ97, οι βαλκανικοί και οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι. Και αίφνης εικόνες που είχε ο επισκέπτης στο μυαλό του, εικόνες που είχαν δημιουργηθεί από διηγήσεις ή διαβάσματα είναι εκεί, μπροστά του. Από τα λοφία στα κράνη αξιωματικών του ιταλικού στρατού, έως το σπαρακτικό στη φρίκη που προκαλεί η θέα του “άστρο”, που είχαν υποχρεωθεί από τους ναζί να φορούν οι Εβραίοι. Από τα γράμματα που έστελνε ο στρατιώτης στην αγαπημένη του, ως ό,τι απέμεινε από μια κονσέρβα του που ξέχασε κάποιος οπλίτης στρατού του Αʼ Παγκοσμίου Πολέμου, τα μεταλλικά πακέτα τσιγάρων που έπαιρναν οι βρετανοί στρατιώτες του Βʼ Παγκοσμίου Πολέμου.
Υπάρχουν και άγνωστα στους πολλούς αντικείμενα. Τα βελάκια στη γωνιά μιας αποθήκης δεν είναι παιχνίδια, αλλά τα πετούσαν με τις χούφτες τους γερμανοί αεροπόροι στον Αʼ Παγκόσμιο Πόλεμο για να διαλύσουν στρατιωτικούς σχηματισμούς. Το κομμάτι το μέταλλο σε μια άλλη βιτρίνα είναι μια αρπάγη για να αγκιστρώνεται η βάρκα, ώστε να βάλει φωτιά ο πυρπολητής στο σκάφός του εχθρού.
Κειμήλια που το κάθε ένα μπορεί να “αφηγηθεί” όχι μόνο ιστορίες μάχης και ειρήνης αλλά να δώσει κι άλλες πληροφορίες στον προσεκτικό επισκέπτη αφού πολλά είναι μικρά αντικείμενα τέχνης.
ΗΞΕΡΕ ΤΙ ΑΝΑΖΗΤΟΥΣΕ
Ίσως και ο ίδιος δεν μπορούσε να υποψιαστεί ότι θα γινόταν, μεταξύ άλλων και συλλέκτης, όταν άρχισε την καριέρα του ως στρατιωτικός φαρμακοποιός. Όμως ήξερε ότι αναζητούσε και κάτι επιπλέον στη ζωή του. Δραστήριο μέλος της κοινωνίας, ως συνταγματάρχης εν αποστρατεία είναι και διευθυντής στο Ίδρυμα του Μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα και αντιπρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης και του Ελληνικού Φαρμακευτικού Μουσείου ενώ διατηρεί και κεντρικό φαρμακείο στη Θεσσαλονίκη. Όμως μια φλέβα που κυλούσε μέσα του ξύπνησε με την αρχή της συλλογής, τον ώθησε να παρακολουθήσει μαθήματα ιστορίας της τέχνης και συντήρησης, και εντέλει να εκπαιδεύσει τη ματιά του.
“Εάν δεν διαβάσεις δεν μπορείς να συλλέξεις. Εάν βρεις ένα μετάλλιο που έδινε ο Όθωνας στους φιλέλληνες σε κάποιο πάγκο, πρέπει να ξέρεις τι είναι και να μην το ξέρει ο πωλητής, αλλιώς θα ανεβάσει πάρα πολύ την τιμή του. Ή μια εφημερίδα μπορείς να την αγοράσεις με 5 ευρώ ή με 50 ή 100”.
Όμως άλλη η τιμή των κειμηλίων και άλλη η αξία τους. Την αντιλαμβάνονται οι επισκέπτες του Πολεμικού Μουσείου που συχνά δακρύζουν. Όπως λέει ο Βασίλης Νικόλτσιος, “και εγώ συγκινούμαι κάθε φορά που μιλάω γιʼ αυτά τα κειμήλια και συχνά στις ξεναγήσεις πρέπει να σταματήσω για λίγο για να συγκεντρωθώ και να συνεχίσω”.
Ο συλλέκτης και η ιστορία της συλλογής του
“Συλλέγω αποκλειστικά αντικείμενα που μπορούν να δώσουν στιγμές της νεότερης ελληνικής ιστορίας, από το 1821 έως και την πιο πρόσφατη, αφού μέρος της συλλογής αποτελούν και τα μετάλλια που δόθηκαν για τη συμμετοχή Ελλήνων σε αποστολές στο Αφγανιστάν ή το Κόσοβο”, λεει ο κ. Νικόλτσιος για το σκεπτικό της συλλογής του που δημιούργησε με πολύ μεράκι. Κάπου το 1972-73 αγοράζει κάποια παράσημα. Αυτό ήταν η αρχή.
Χρόνια μετά έχει συγκεντρώσει περίπου 8.000 αντικείμενα, τα οποία προσπαθεί να παρουσιάζει στο κοινό, με τα οποία έχει εμπλουτίσει τις εκθέσεις άλλων μουσείων όπως των Βαλκανικών Πολέμων στη Γέφυρα, ή το Μουσείο του Σκρα, ή το Μουσείο του Μακεδονικού Αγώνα. Η δημιουργία της συλλογής συνοδεύτηκε με ώρες μελέτης, όπως λέει, αφού “υπάρχουν βιβλία για ξιφολόγχες, άλλα για μετάλλια ή τυφέκια. Έτσι πρόσφατα ανακάλυψα διαβάζοντας τον κατάλογο οίκου δημοπρασιών της Κωνσταντινούπολης ότι ένα από τα παγούρια που είχα ήταν του τουρκικού στρατού”.
