Χιλιάδες επισκέπτες καταφθάνουν κάθε καλοκαίρι στη Σαμοθράκη, πολλοί από τους οποίους επιλέγουν να κατασκηνώσουν σε φυσικά τοπία, με επίκεντρο την Πλατιά, έναν χώρο που εδώ και χρόνια λειτουργεί στην πράξη ως «άτυπο» κάμπινγκ, χωρίς ποτέ να είχε νόμιμη άδεια. Ο συγεκκριμένος χώρος είναι γνωστός ως «Κάμπινγκ Φυσικής Διαβίωσης Πλατιάς» ή ο «ελεύθερο κάμπινγκ». Παρά τις επανειλημμένες παρεμβάσεις των αρχών και την επιβολή προστίμων, η περιοχή εξακολουθεί να προσελκύει κατασκηνωτές που επιζητούν ελεύθερες συνθήκες διαμονής.
Η φετινή χρονιά σηματοδοτεί μια νέα προσέγγιση στο ζήτημα της ελεύθερης κατασκήνωσης, καθώς ο δήμος δεν θα προχωρήσει σε μίσθωση του κυλικείου-καφενείου που λειτουργούσε στον χώρο της Πλατιάς. Όπως επισημαίνει ο Θανάσης Βίτσας, δήμαρχος Σαμοθράκης στο emakedonia.gr , δεν υπήρξε ποτέ άδεια λειτουργίας στην Πλατιά, κάθε χρόνο σημειώνονταν καταγγελίες για παράνομη λειτουργία, ενώ η αστυνομία παρενέβαινε αυτεπάγγελτα. Επιπλέον, ο ΕΟΤ και άλλες αρμόδιες υπηρεσίες επέβαλαν πρόστιμα, ενώ καταγράφονταν σοβαρές παρατυπίες και σε επίπεδο οικονομικής διαχείρισης του χώρου.
Η Πλατιά είναι μια περιοχή που αποτελείται από τουλάχιστον 140 στρέμματα, η οποία σταμάτησε να λειτουργεί ως υπόσταση «κάμπινγκ» από το καλοκαίρι του 2017, όταν διακόπηκαν οι εισπράξεις για διανυκτερεύσεις, τις οποίες λάμβανε ο δήμος. Η τελευταία χρονιά που λειτούργησε ως «οργανωμένος χώρος» ήταν το 2016. Παρά την παύση, η φήμη και η συνήθεια φέρνουν πλήθος επισκεπτών κάθε καλοκαίρι, οι οποίοι κατασκηνώνουν χωρίς υποδομές και χωρίς κανένα θεσμικό πλαίσιο.
Η απόφαση για το λουκέτο στο κυλικείο-καφενείο
Το υφιστάμενο κτίριο του κυλικείου, αν και νόμιμο ως κατασκευή, είχε μισθωθεί από το 2018 και λειτουργούσε μέχρι και σήμερα ως κυλικείο-καφενείο. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες οι αστυνομικές αρχές θεωρούν ότι η ύπαρξή του λειτουργούσε ενισχυτικά για τη μαζική και παράνομη κατασκήνωση. Για τον λόγο αυτό, φέτος αποφασίστηκε να μην μισθωθεί.
Η απόφαση αυτή συνοδεύεται από αγωνία στην τοπική κοινωνία. Πολλοί φοβούνται ότι η απουσία του κυλικείου και της σχετικής εποπτείας θα ωθήσει ακόμη περισσότερο κόσμο προς άλλες, ανεξέλεγκτες περιοχές του νησιού - όπως οι βάθρες και τα ορεινά σημεία - όπου ήδη παρατηρείται μεγάλη επισκεψιμότητα. Αυτό ενδέχεται να επιτείνει προβλήματα όπως σκουπίδια, περιβαλλοντική υποβάθμιση και, κυρίως, κίνδυνο πυρκαγιάς μέσα σε περιοχές υψηλής φυσικής αξίας.
Κληθείς να απαντήσει στις αντιδράσεις που έχουν προκύψει ο δήμαρχος Σαμοθράκης σημειώνει στο emakeodnia.gr ότι έχει τις επιφυλάξεις του για το αν το μέτρο θα αποδώσει και θα συμβάλει στον περιορισμό της παράνομης διαβίωσης στον χώρο της Πλατιάς. «Σεβόμαστε και καταλαβαίνουμε τον κόσμο που θέλει να κάνει ελεύθερη κατασκήνωση, όμως υπάρχουν αρκετοί κίνδυνοι και πολλά άτομα που δεν προστατεύουν το περιβάλλον. Θα δοκιμάσου με την μη λειτουργία του κυλικείου στον χώρο για να δούμε αν θα συμβάλει στον περιορισμό της παράνομης κατασκήνωσης», αναφέρει ο Θανάσης Βίτσας.
Σημειώνεται μεταξύ άλλων ότι στο νησί το δημοτικό κάμπινγκ στους Βαράδες εξακολουθεί να λειτουργεί νόμιμα, μέσω Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης, μετά από ενέργειες που αποσόβησαν την απώλεια της άδειάς του.
Απαγορευμένη η ελεύθερη κατασκήνωση
Η ελεύθερη κατασκήνωση επισημαίνεται ως απαγορευμένη σε όλη τη Σαμοθράκη κατά την ισχύουσα νομοθεσία. Όπως σημειώνουν αστυνομικές πηγές, «σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία το ελεύθερο κάμπινγκ απαγορεύεται. Υπάρχει ένας χώρος ο οποίος έχει τη σχετική άδεια λειτουργίας σαν κάμπινγκ, ο χώρος στην Πλατιά δεν έχει την άδεια. Η αστυνομία θα τηρήσει και φέτος την νομοθεσία».
Σε πανελλαδικό επίπεδο, το ελεύθερο κάμπινγκ απαγορεύεται σε όλους τους δημόσιους χώρους, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, σύμφωνα με τον Νόμο 392/1976 (άρθρο 10, ΦΕΚ Α’ 199/1976). Από το 2012 και έπειτα (Ν. 4055/2012, άρθρο 38, ΦΕΚ Α’ 51/12.3.2012), η παράνομη κατασκήνωση τιμωρείται αυτεπάγγελτα ως πταίσμα, γεγονός που σημαίνει πως μπορεί να γίνει σύλληψη και να κινηθεί η διαδικασία του αυτοφώρου. Οι κυρώσεις περιλαμβάνουν ποινή κράτησης έως 6 μηνών ή πρόστιμο που μπορεί να φτάσει τα 3.000 ευρώ.
Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει αυστηρές προϋποθέσεις για τη νόμιμη λειτουργία κάμπινγκ: αποχαρακτηρισμούς από δασικές ζώνες, συστήματα διαχείρισης λυμάτων, τουαλέτες, νιπτήρες, παροχή ζεστού νερού, διαδρόμους, φωτισμό, χώρους διαφυγής και μέτρα πυρασφάλειας, όλα ανάλογα με τη δυναμικότητα φιλοξενίας.
Η Πλατιά, σύμφωνα με τις υπηρεσίες, δεν πληρούσε ποτέ τα παραπάνω, επομένως δεν μπορούσε να αδειοδοτηθεί. Σύμφωνα με πηγές, ήδη την φετινή χρονιά έχουν επιβληθεί πρόστιμα σε ελεύθερους κατασκηνωτές στην περιοχή, με την αστυνομία να δίνει έμφαση στην επιτήρηση του σημείου λόγω της αυξημένης πίεσης.
