Σοφία Ζαχαράκη στη «ΜτΚ»: Kανένα παιδί χωρίς τον δάσκαλό του, καμία τάξη χωρίς τον εκπαιδευτικό της

«Είναι πολύ σημαντικό ότι ξεκινάμε φέτος με περισσότερο μόνιμο προσωπικό στα σχολεία μας» τονίζει λίγο πριν χτυπήσει το πρώτο κουδούνι η Σοφία Ζαχαράκη, εξηγώντας ότι η πρόσληψη 10.000 νεοδιοριζόμενων εκπαιδευτικών «ενισχύει αποφασιστικά τον βασικό μας στόχο: να δημιουργηθεί ένας σταθερός και ευρύς πυρήνας νηπιαγωγών, δασκάλων και καθηγητών, οι οποίοι θα προσφέρουν με συνέπεια και αφοσίωση σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, από την πρώτη κιόλας μέρα».

Η υπουργός Παιδείας Θρησκευμάτων και Αθλητισμού μιλώντας στη «ΜτΚ», παρουσιάζει τις μεταρρυθμίσεις που δρομολογούνται στις τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης, αναφέρεται στη ενίσχυση της Ειδικής Αγωγής και αναπτύσσει τους τρόπους με τους οποίους θα επιτευχθεί η ουσιαστική εκπαίδευση των μαθητών/τριων, προσαρμοσμένων στις ανάγκες του 21^ου αιώνα.

Κυρία Ζαχαράκη, βρισκόμαστε λίγα εικοσιτετράωρα πριν την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Έχετε ήδη προχωρήσει σε 10.000 μόνιμους διορισμούς. Θα μπορέσει αυτό να διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία των σχολείων, σε όλη την επικράτεια, ώστε να έχουμε φέτος τα λιγότερα δυνατά κενά εκπαιδευτικών;

Είναι πολύ σημαντικό ότι ξεκινάμε φέτος με περισσότερο μόνιμο προσωπικό στα σχολεία μας. Η πρόσληψη 10.000 νεοδιοριζόμενων εκπαιδευτικών – που προέρχονται από τους πίνακες των αναπληρωτών – ενισχύει αποφασιστικά τον βασικό μας στόχο: να δημιουργηθεί ένας σταθερός και ευρύς πυρήνας νηπιαγωγών, δασκάλων και καθηγητών, οι οποίοι θα προσφέρουν με συνέπεια και αφοσίωση σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, από την πρώτη κιόλας μέρα. Από το 2020, με συστηματική προσπάθεια και με τη συμβολή και των προκατόχων μου – της Νίκης Κεραμέως και του Κυριάκου Πιερρακάκη - έχουμε υλοποιήσει περισσότερους από 48.500 νέους διορισμούς. Φέτος δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην Α΄θμια Εκπαίδευση, στην Ειδική Αγωγή, αλλά και στην ενίσχυση των σχολείων με Ψυχολόγους, Κοινωνικούς Λειτουργούς και άλλες ειδικότητες, ώστε να στηρίξουμε την ψυχική υγεία και ανάπτυξη των παιδιών μας. Θέλω να τονίσω ότι η στελέχωση των σχολείων της Περιφέρειας αποτελεί προτεραιότητά της Κυβέρνησης. Για παράδειγμα – όπως είχα την ευκαιρία να αναφέρω κατά την πρόσφατη επίσκεψη κλιμακίου υπό τον Πρωθυπουργό πριν από την ΔΕΘ - μόνο στη Θεσσαλονίκη διορίστηκαν φέτος σχεδόν 240 μόνιμοι εκπαιδευτικοί, ενώ από το 2020 στα σχολεία της Δυτικής Θεσσαλονίκης έχουν γίνει σχεδόν 500 διορισμοί.

Παράλληλα, προχωράμε με γρήγορους ρυθμούς και στον ορισμό των αναπληρωτών, που φέτος υπολογίζονται περίπου στις 21.000. Γνωρίζουμε ότι, πάντα μέσα στη χρονιά θα προκύπτουν κενά, αυτό είναι αναπόφευκτο, γεγονός που δεν αφορά τον σχεδιασμό του Υπουργείου Παιδείας. Δική μας ευθύνη, όμως, είναι να τα καλύπτουμε το ταχύτερο δυνατόν.

Η δέσμευσή μας παραμένει σαφής και αδιαπραγμάτευτη: κανένα παιδί χωρίς τον δάσκαλό του, καμία τάξη χωρίς τον εκπαιδευτικό της.

Βαρύτητα δίνετε και στην Ειδική Αγωγή, όπου πάγιο αίτημα των γονέων είναι να υπάρχει σταθερό και μόνιμο προσωπικό. Ποιες αλλαγές περιμένουμε σε αυτόν τον τομέα τη φετινή χρονιά, συμπεριλαμβανομένων και των υποδομών;

Αλλάζουμε ουσιαστικά τη φιλοσοφία και τη δομή της Ειδικής Αγωγής. Δεν είναι πια μια παράλληλη διαδρομή, αλλά οργανικό και αναβαθμισμένο κομμάτι του δημόσιου σχολείου. Θέλουμε κάθε παιδί να μπορεί να αναπτύξει τις δεξιότητές του και να προχωρήσει με αυτοπεποίθηση.

Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της κοινωνικής ανάγκης, αρκεί να πούμε ότι σήμερα περίπου 110.000 μαθητές σε σχολεία γενικής εκπαίδευσης έχουν αναγνωρισμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή αναπηρία, ενώ στα ειδικά σχολεία (ΣΜΕΑΕ) φοιτούν 14.500 μαθητές. Κάθε χρόνο, τα ΚΕΔΑΣΥ δέχονται γύρω στις 30.000 νέες αιτήσεις οικογενειών για αξιολόγηση.

Το σχέδιό μας, έχοντας ως επίκεντρο το παιδί και την οικογένεια του, στηρίζεται σε τρεις αρχές: σταθερότητα, συνέχεια και ουσιαστική υποστήριξη. Φέτος, επιπλέον 3.000 σχολεία στελεχώνονται με Ψυχολόγους και Κοινωνικούς Λειτουργούς, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό σχολείων με τέτοιες δομές από 2.750 σε 5.750.

Η σταθερότητα διασφαλίζεται με τους 3.196 μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης που πραγματοποιούνται φέτος για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση. Τα παιδιά με αναπηρία έχουν περισσότερο από κάθε άλλον ανάγκη από σταθερούς εκπαιδευτικούς, από σχέσεις εμπιστοσύνης που χτίζονται με τον χρόνο.

Παράλληλα, ιδρύουμε 3.448 νέα Τμήματα Ένταξης σε όλες τις βαθμίδες και σε όλες τις Περιφέρειες: 1.842 σε Νηπιαγωγεία, 714 σε Δημοτικά, 480 σε Γυμνάσια, 231 σε Γενικά Λύκεια και 181 σε ΕΠΑΛ. Στη Θεσσαλονίκη μόνο, ιδρύονται 373 νέα Τμήματα Ένταξης. Είναι η μεγαλύτερη επέκταση που έχει γίνει ποτέ. Επίσης, δίνουμε μεγάλη έμφαση στο νηπιαγωγείο καθώς τα πρώτα χρόνια της σχολικής ζωής των παιδιών μας είναι εξαιρετικά κρίσιμα για την πλήρη και επιτυχή ένταξή τους στην εκπαίδευση. Επιπλέον, προχωρούμε στη στελέχωση των σχολείων με 600 επιπλέον Ψυχολόγους και 600 Κοινωνικούς Λειτουργούς, ενισχύουμε τα ΚΕΔΑΣΥ με 700 νέες οργανικές θέσεις και προσθέτουμε 1.200 επιστήμονες στις Επιτροπές Διεπιστημονικής Υποστήριξης. Δημιουργήσαμε ακόμη 8 νέες Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και νέες ειδικότητες στα Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια-Λύκεια. Και φυσικά, δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στην προσβασιμότητα. Μέσω του προγράμματος «Μαριέττα Γιαννάκου» ανακαινίζονται 27 ειδικά σχολεία σε όλη τη χώρα. Τα τρία βρίσκονται στην Κεντρική Μακεδονία, και είναι: το Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Αλεξάνδρειας Ημαθίας, το 1ο Ειδικό Δημοτικό Θεσσαλονίκης και το 5ο Ειδικό Νηπιαγωγείο Ευκαρπίας Θεσσαλονίκης.

Έχετε επισημάνει πολλές φορές ότι σκοπός σας είναι να αποκτήσει η χώρα μας ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο θα μαθαίνει στα παιδιά, πώς να μαθαίνουν. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η πρωτοβουλία σας για μείωση της διδακτέας ύλης σε δημοτικά και γυμνάσια. Από πότε θα ξεκινήσει αυτό να εφαρμόζεται, με ποιον τρόπο και ποια μαθήματα θα αφορά; Ποιες άλλες δράσεις έχετε αναλάβει προς αυτήν την κατεύθυνση;

Η ανάγκη αυτή είναι αδήριτη εδώ και αρκετό καιρό· δεν σχετίζεται με την επιθυμία ή τον σκοπό μίας Υπουργού ή μίας Κυβέρνησης. Έχουμε ακλόνητα δεδομένα ότι με την αποστήθιση δεν κατακτάμε πραγματικά τη γνώση. Τα παιδιά μας πρέπει να μάθουν πώς να μαθαίνουν.

Σε αυτή την κατεύθυνση και σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, προχωρούμε σε ένα σχέδιο μείωσης και αναπροσαρμογής της διδακτέας ύλης στα δημοτικά και τα γυμνάσια. Οι μαθητές χρειάζονται περισσότερο χρόνο για κατανόηση, κριτική σκέψη και δημιουργική μάθηση. Η αλλαγή αυτή δεν θα ισχύσει από φέτος, αλλά από την επόμενη σχολική χρονιά, και θα αφορά κυρίως τα βασικά μαθήματα. Σε κάθε τάξη θα υπάρχει ευελιξία, ώστε η ύλη να προσαρμόζεται στις ανάγκες των μαθητών και των σχολείων.

Η μεταρρύθμιση, αυτή, στηρίζεται στα νέα προγράμματα σπουδών, τα οποία δίνουν έμφαση στις βασικές έννοιες, στη βιωματική μάθηση και στις δεξιότητες του 21ου αιώνα. Για να στηρίξουμε τους εκπαιδευτικούς σε αυτή τη μετάβαση, οργανώνουμε επιμορφώσεις και παρέχουμε κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό.

Παράλληλα, αναπτύσσουμε, συντονισμένα, δράσεις που εμπλουτίζουν τη διδασκαλία: εργαλεία STEM και ρομποτική, ψηφιακή ανάγνωση μέσα από το eVivlio, διαδραστικούς πίνακες, ομίλους και Κέντρα Καινοτομίας. Στην πρόσφατη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο Πρωθυπουργός έθεσε την κοινωνική διάσταση αυτής της αλλαγής τονίζοντας ότι: είναι κεντρική πολιτική επιλογή της Κυβέρνησης, με βαθύ κοινωνικό πρόσημο: κάθε παιδί στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από το εισόδημα των γονιών του, να έχει ισότιμη πρόσβαση στα εργαλεία μάθησης του 21ου αιώνα

Στο παραπάνω πλαίσιο εντάσσεται και η πρωτοβουλία σας, το μάθημα των οικονομικών να διδάσκεται από τη Γ’ Γυμνασίου, όπου στον σχεδιασμό του προκατόχου σας Κυριάκου Πιερρακάκη ήταν το μάθημα να ενταχθεί στην Α’ Λυκείου. Πώς θα επιτευχθεί λοιπόν ο οικονομικός εγγραμματισμός και πόσο σημαντικό είναι αυτό για την ολιστική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος;

Ο οικονομικός αναλφαβητισμός δυσκολεύει την αντίληψη της σύγχρονης πραγματικότητας και αποτελεί το σκαλοπάτι πάνω στο οποίο πατά ο οικονομικός λαϊκισμός. Για αυτόν τον λόγο επιλέξαμε η διδασκαλία των Οικονομικών να ξεκινά από τη Γ’ Γυμνασίου.

Θέλουμε οι μαθητές μας, από νωρίς, να εξοικειωθούν με βασικές έννοιες που θα τους είναι χρήσιμες σε όλη τους τη ζωή: πώς να διαχειρίζονται το εισόδημά τους, πώς λειτουργούν οι αγορές, τι σημαίνει επιχειρηματικότητα, αλλά και έννοιες που έχουμε τείνει να ξεχάσουμε, όπως η αποταμίευση.

Δεν πρόκειται απλώς για ένα ακόμη μάθημα. Είναι ένα σημαντικό εργαλείο μάθησης, που συνδέεται με τη μεγάλη μας προσπάθεια να καλλιεργήσουμε δεξιότητες, να εκσυγχρονίσουμε τα σχολικά προγράμματα και να φέρουμε το σχολείο πιο κοντά στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και της αγοράς εργασίας.

Με το Νόμο 4823/2021 και όταν εσείς βρισκόσασταν τότε στη θέση της υφυπουργού Παιδείας ξεκίνησε η ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Σε τι στάδιο βρισκόμαστε σήμερα (δύο χρόνια μετά), τι γίνεται με όσους αρνούνται να αξιολογηθούν και ποια εργαλεία δίνονται στους εκπαιδευτικούς, προκειμένου να ενισχύσουν τις δεξιότητες και τα προσόντα τους;

Πράγματι, έχουμε εντοπίσει σημεία στην αξιολόγηση που πρέπει να βελτιώσουμε και για αυτό σχεδιάζουμε σύντομα μια νομοθετική παρέμβαση, ώστε να άρουμε την περιττή γραφειοκρατία και να επισπεύσουμε τις διαδικασίες.

Από τότε που επανήλθα στο Υπουργείο Παιδείας ως Υπουργός, στις εκτενείς συζητήσεις που έχω με τις ομοσπονδίες των εκπαιδευτικών, επιδιώκω να «συναντηθούμε» σε μια βασική αρχή: ότι η αξιολόγηση είναι εργαλείο βελτίωσης και αξιοκρατίας στην εκπαίδευση. Δεν αποτελεί ούτε τιμωρία ούτε είναι μια άσκηση αυταρχικής επιβολής. Είναι μια μεταρρύθμιση στην οποία ως Κυβέρνηση δεν πρόκειται να υποχωρήσουμε.

Όσοι αρνούνται να συμμετάσχουν γνωρίζουν ότι υπάρχουν οι συνέπειες που ορίζει η νομοθεσία. Όμως στόχος μας δεν είναι οι κυρώσεις, αλλά η δημιουργία μιας κουλτούρας εξέλιξης. Αναφορικά με τις δυνατότητες επιμόρφωσης και ανάπτυξης των δεξιοτήτων των εκπαιδευτικών, θα είμαι σύντομα σε θέση να ανακοινώσω νέες πρωτοβουλίες.

Πρωτίστως, ως εκπαιδευτικός πιστεύω ακράδαντα ότι κάθε συνάδελφος που αγαπά αυτό που κάνει, θέλει και επιδιώκει να βελτιώνεται. Γιατί η αναβάθμιση του σχολείου περνά μέσα από την ενδυνάμωση του εκπαιδευτικού.

Η ενίσχυση των σχολείων με περισσότερους ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς αποτελεί σημαντικό μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, στο οποίο εσείς η ίδια είχατε δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα από όταν κατείχατε τη θέση της υφυπουργού και με απόφαση της τότε υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως, το μέτρο επεκτάθηκε από τα ΕΠΑΛ στα Γενικά σχολεία. Από φέτος για πρώτη χρονιά θα έχουμε και τη λειτουργία των τμημάτων ένταξης. Ποια είναι τα προσδοκώμενα αποτελέσματα με αυτές τις δράσεις, και όσον αναφορά την αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας;

Ναι, η αλήθεια είναι ότι αισθάνομαι ιδιαίτερα περήφανη για αυτήν την πρωτοβουλία. Ως Υφυπουργός Παιδείας το 2020 υπέγραψα την απόφαση ώστε ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί να ενταχθούν για πρώτη φορά στα γενικά σχολεία. Θυμίζω ότι μέχρι τότε προβλέπονταν αποκλειστικά για τα ΕΠΑΛ. Φέτος, κάναμε ένα ακόμη σημαντικό βήμα: συστήσαμε 1.200 νέες οργανικές θέσεις Ψυχολόγων και Κοινωνικών Λειτουργών, προκειμένου η στήριξη αυτή να έχει μόνιμο χαρακτήρα. Με τη συγκεκριμένη πρόβλεψη, ο αριθμός των σχολικών μονάδων που αποκτούν στήριξη από Ψυχολόγο και Κοινωνικό Λειτουργό αυξάνεται θεαματικά – από 2.750 σήμερα σε 5.750.

Στα σκαριά βρίσκεται ο μεγαλύτερος επανασχεδιασμός σχολικών βιβλίων των τελευταίων δεκαετιών που δεν είναι άλλος από το πολλαπλό βιβλίο. Πότε θα εισαχθεί στις σχολικές αίθουσες και ποια προεργασία απαιτείται από το εκπαιδευτικό προσωπικό;

Η αλλαγή υποδείγματος στη μάθηση προϋποθέτει και ουσιαστικές αλλαγές στα σχολικά μας βιβλία. Ο σχεδιασμός που υλοποιούμε ήδη προβλέπει τη μετάβαση από το ένα και μοναδικό βιβλίο σε μια «δεξαμενή» εγκεκριμένων βιβλίων, αλλά και ψηφιακού υλικού. Έτσι, ο εκπαιδευτικός θα έχει την ευχέρεια να επιλέγει τα κατάλληλα εργαλεία, ανάλογα με τις ανάγκες της τάξης του και τη μεθοδολογία που ακολουθεί.

Η πρόσβαση στο πολλαπλό βιβλίο θα αρχίσει στα τέλη Σεπτεμβρίου 2025, σε ηλεκτρονική μορφή, των βιβλίων που έχουν ήδη συγγραφεί ώστε οι εκπαιδευτικοί να τα μελετήσουν και να προτείνουν βελτιώσεις. Την άνοιξη του 2026 θα γίνει η τελική επιλογή των βιβλίων που θα χρησιμοποιούνται ανά μάθημα. Παράλληλα, προβλέπεται σειρά επιμορφωτικών σεμιναρίων, οδηγοί χρήσης και ψηφιακές πλατφόρμες, ώστε οι εκπαιδευτικοί μας να έχουν όλα τα απαραίτητα εργαλεία για μια πιο δημιουργική, σύγχρονη και εξατομικευμένη διδασκαλία.

Σημαντικές αλλαγές θα έχουμε φέτος και στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Ξεκινώντας από την εγκατάσταση και λειτουργία των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων, πόσα και ποια ξένα ιδρύματα πήραν τελικά άδεια, γιατί «κόπηκαν» οι υπόλοιποι και πότε θα έχουν τη δυνατότητα να επανακαταθέσουν την αίτησή τους;

Η Κυβέρνηση προχωρά με σταθερά βήματα στην ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με στόχο την ποιότητα, την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφεια των ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων. Το επιτυγχάνουμε με σειρά παρεμβάσεων και εργαλείων. Ένα βασικό εργαλείο είναι τα κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών (Joint Master ή Dual Master) με διακεκριμένα ξένα πανεπιστήμια, που συμβάλλουν στην αναβάθμιση του επιπέδου σπουδών που παρέχουν τα ελληνικά πανεπιστήμια και διευρύνουν την εξειδίκευση των Ελλήνων φοιτητών. Πρόκειται για νέα αντικείμενα σπουδών, που δεν υπήρχαν στα ελληνικά ΑΕΙ και χρηματοδοτούνται με 81 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Θεωρώ κατάκτηση για το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμια την ευρεία συμμετοχή της ελληνικής πανεπιστημιακής κοινότητας και το υψηλό επίπεδο των προτάσεων που είχαν υποβληθεί. Στα προγράμματα διεθνοποίησης ξεχωριστές επιδόσεις εμφανίζουν, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, το οποίο συνεργάζεται ήδη με 12 κορυφαία πανεπιστήμια, ανάμεσά τους το Harvard, το Kings College Hospital, το University of Dundee, Notingham, University de Lorraine κ.λ.π και αντίστοιχα το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας με το Teachers College Columbia, ενώ το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας με το New York University και το Rutgers, The State University of New Jersey. Αυτές οι συνεργασίες αναβαθμίζουν ουσιαστικά το επίπεδο σπουδών και ανοίγουν νέους δρόμους διεθνοποίησης. Ως κίνητρα αριστείας και διεθνούς ανταγωνιστικότητας, προς όφελος των φοιτητών μας, εκτιμούμε ότι θα λειτουργήσουν και τα ξένα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια. Πριν από λίγες ημέρες κάναμε το ιστορικό βήμα και εγκρίναμε τη δημιουργία των πρώτων τεσσάρων μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα – τα δύο εκ των οποίων βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη. Η προσθήκη τους, στον ελληνικό ακαδημαϊκό χάρτη, μόνο θετικά έχει να προσφέρει. Εξάλλου όσοι υπέβαλαν αίτηση και δεν εγκρίθηκε από την ΕΘΑΑΕ, έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν τους φακέλους τους σύμφωνα με τις παρατηρήσεις της ΕΘΑΑΕ και του ΕΟΠΠΕΠ και να επανακαταθέσουν αίτηση. Η παρουσία τους θα λειτουργήσει συμπληρωματικά, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα προς όφελος των φοιτητών και της χώρας μας.

Τα έργα, και όχι τα λόγια, μετράνε και στον χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης. Η Κυβέρνησή μας αναμετράται καθημερινά με την ύψιστη ευθύνη της απέναντι στο αυτονόητο, στους νέους ανθρώπους και στο μέλλον της πατρίδας μας. Οι πολίτες αντιλαμβάνονται τί ακριβώς χάθηκε επί δεκαετίες και πώς μπορεί η χώρα να μετατρέψει σε στρατηγικό πλεονέκτημα την ανάδειξή της σε περιφερειακό εκπαιδευτικό κόμβο. Πάνω απ΄ όλα, όμως, το Υπουργείο Παιδείας και η κυβέρνηση συνεχίζει να υπηρετεί την ύψιστη προτεραιότητα της: την αναβάθμιση του δημόσιου Πανεπιστημίου. Κι αυτό αποδεικνύεται με δεδομένα. Έχουμε σταθερή αύξηση της τακτικής χρηματοδότησης, ιστορικά υψηλά στην ενίσχυση της φοιτητικής μέριμνας, νέα έργα σίτισης και στέγασης, εξοπλισμό και έρευνα, αναβαθμισμένο θεσμικό πλαίσιο που απαντά στα προβλήματα ασφάλειας και ελευθερίας.

Από φέτος ξεκινούν οι διαγραφές όσων έχουν υπερβεί το ανώτατο όριο φοίτησης τους. Πότε θα ξεκινήσει χρονικά να εφαρμόζεται το μέτρο, τι ισχύει για τους φοιτητές που έχουν αξιολογηθεί επιτυχώς σε ποσοστό τουλάχιστον 70% και για όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας;

Η έννοια του «αιώνιου φοιτητή» δεν υφίσταται σε κανένα προηγμένο πανεπιστημιακό σύστημα. Δημιουργεί στρεβλή εικόνα για τον φοιτητικό πληθυσμό, επηρεάζει τη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων και τις διεθνείς αξιολογήσεις τους. Με τον νέο νόμο 5224/2025 που ψηφίστηκε από τη Βουλή τον Αύγουστο, θεσπίσαμε σαφείς κανόνες για τη μέγιστη διάρκεια φοίτησης ανά κύκλο σπουδών, με αυτοδίκαιη διαγραφή όταν αυτός ξεπερνιέται.

Ταυτόχρονα, όμως, δείχνουμε ευαισθησία και δικαιοσύνη: όσοι έχουν ήδη ολοκληρώσει το 70% των σπουδών τους θα έχουν μια δεύτερη ευκαιρία να πάρουν το πτυχίο τους, ενώ για φοιτητές που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας ή πραγματικές δυσκολίες θα υπάρχει ειδική μέριμνα. Ο χρόνος τυχόν αναστολής σπουδών δεν θα υπολογίζεται.

Ο κάθε φοιτητής αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση και έτσι θα αντιμετωπίζεται από τα πανεπιστημιακά ιδρύματα.

Θέλω να είμαι ξεκάθαρη: κανείς δεν θα διαγραφεί λόγω πραγματικής δυσκολίας. Στόχος μας είναι η ενίσχυση της λογοδοσίας και της ποιότητας των σπουδών στο δημόσιο πανεπιστήμιο – όχι να στερήσουμε τη γνώση από τους φοιτητές μας.

Τέλος, όσον αφορά τα μέτρα ασφαλείας, πλην των ποινών που έχουν ανακοινωθεί ποιες άλλες ενέργειες δρομολογούνται; Για παράδειγμα στο ΑΠΘ έχουν τοποθετηθεί τουρνικέ που ποτέ δεν λειτούργησαν. Θα εφαρμοστεί το μέτρο των ψηφιακών καρτών εισόδου και πότε;

Ο νέος νόμος για την ασφάλεια στα Πανεπιστήμια ορίζει με σαφήνεια τα καθήκοντα, τις ευθύνες και τις συνέπειες για όσους θελήσουν να τον καταστρατηγήσουν. Στόχος της Κυβέρνησης είναι οι χώροι των πανεπιστημίων: τα αμφιθέατρα, οι βιβλιοθήκες, οι φοιτητικές εστίες, να είναι χώροι ουσιαστικής και όχι “αλά καρτ” ελευθερίας και έκφρασης. Τα τεχνικά μέσα διασφάλισης της ασφάλειας των σχολών και των campus θα τα καθορίσουν τα ίδια τα Ιδρύματα, με βάση τα σχέδια που καταρτίζουν και θα οριστικοποιηθούν έως το τέλος του έτους, όπως προβλέπει ο νόμος.

*Δημοσιεύτηκε στο ένθετο "Παιδεία" της "ΜτΚ" στις 6-7/9/2025