- Newsroom
Στο τρίπτυχο: στήριξη δεύτερου παιδιού, brain gain και ενσωμάτωση μεταναστών στην ελληνική κοινωνία, εκτιμά ότι πρέπει να ακουμπήσει η λύση για ένα από τα οξύτερα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα της χώρας μας, που δεν είναι άλλο από τοδημογραφικό, ο Στέφανος Χανδακάς, αναπληρωτής καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας, πρόεδρος του Νοσοκομείου Μητέρα, ιδρυτής και πρόεδρος της HOPEGenesis. Πρόκειται για την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία που δημιουργήθηκε το 2015 για να στηρίξει τις γεννήσεις σε απομακρυσμένες περιοχές, και μέχρι τώρα μέσω του προγράμματός της έχουν γεννηθεί περισσότερα από 900 παιδάκια. Αν υπάρχει ένα σωστά δομημένο και κοστολογημένο πρόγραμμα που θα αποδείξει την αποτελεσματικότητα του, να ξεκινήσει μία γενναία απόφαση στήριξης του δεύτερου παιδιού στην ελληνική οικογένεια, τονίζει μεταξύ άλλων, σε συνέντευξη που παραχωρεί στο Πρακτορείο FM και στη δημοσιογράφο Τάνια Μαντουβάλου ο διακεκριμένος μαιευτήρας-γυναικολόγος ενδοσκοπικός χειρουργός Aναπαραγωγής. Εξηγεί τους τρεις πυλώνες της λύσης για το δημογραφικό στην Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι αποτελούν πρόταση της HOPEgenesis, στο δημόσιο διάλογο με το υπουργείο Οικογένειας για τη δημογραφική πολιτική. Παράλληλα αποκαλύπτει τα επόμενα βήματα της HOPEgenesis, η οποία πλέον θα στηρίξει τα παιδιά της στο Γυμνάσιο, το Λύκειο αλλά και στο Πανεπιστήμιο, μέσω προγράμματος που σχεδιάζεται για την επόμενη οκταετία. Ο άνθρωπος που έχει βάλει σκοπό της ζωής του να συμβάλλει ενεργά στην καταπολέμηση της υπογεννητικότητας, τη στήριξη της οικογένειας και την εύρεση λύσεων του δημογραφικού, (πολύτεκνος ο ίδιος, πατέρας τεσσάρων κοριτσιών) μιλά αναλυτικά για τις δράσεις προσφοράς της HOPEgenesis και τον σημαντικό αντίκτυπο που έχουν στις μικρές κοινωνίες των απομακρυσμένων περιοχών της πατρίδας μας.
Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη που παραχώρησε ο Πρόεδρος της HOPEgenesis στην εκπομπή του Πρακτορείο FM «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ»
Ερ: Πόσα παιδιά έχουν γεννηθεί από το 2015, πόσες περιοχές έχετε «υιοθετήσει» μέχρι τώρα;
Απ: Πάνω από 900 παιδιά έχουν γεννηθεί από το 2015, ενώ πλέον με τη βοήθεια των εθελοντών μας, 80 ιατρών και πάνω από 2.500 φίλων εθελοντών επαγγελματιών διαφορετικών επαγγελματικών κλάδων, έχουμε πλέον υιοθετήσει 400 ακριτικές περιοχές, νησιωτικές και ηπειρωτικές, καλύπτοντας όλα τα έξοδα εγκυμοσύνης και τοκετού, μετακινήσεων και διαμονής, με δύο βασικά κριτήρια: 1. το αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων και 2. τη δυσκολία πρόσβασης σε δομές υγείας. Να προσθέσω ότι μαζί με το Πολεμικό Ναυτικό και το Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών, στο οποίο κάνουμε δωρεάν εξωσωματικές, έχουμε «υιοθετήσει» 27 νησιά από το 2020. Μέσα από το πρόγραμμα δωρεάν παροχής θεραπειών γονιμότητας έχουν γεννηθεί 25 παιδιά.
Ετοιμάζεται πρόγραμμα χρηματοδότησης σπουδών σε ΑΕΙ για την επόμενη οκταετία
Ερ:Εκτός από το να στηρίζετε οικονομικά τις εγκυμοσύνες και τους τοκετούς κάνετε και άλλες ενέργειες. Τι έχει γίνει μέχρι τώρα τι αναμένουμε αύριο;
Απ: Μέχρι τώρα λέγαμε ελπίδα για το δημογραφικό. Πλέον προσθέτουμε και τη φράση: έργο για το μέλλον της οικογένειας. Γιατί τα παιδάκια έχουν φτάσει δέκα ετών και εμείς συνειδητοποιούμε ότι χρειάζονται υποστήριξη και μετά τη γέννηση τους. Οπότε ξεκινήσαμε ένα πολύ αισιόδοξο πρόγραμμα με 12 παιδικούς σταθμούς, εκ των οποίων ήδη έχουμε παραδώσει τους πέντε σε Καστελόριζο, Λειψούς, Χάλκη, Πάτμο και Άγραφα, ενώ ακολουθούν άλλα 7 νησιά. Πέρσι εγκαινιάσαμε στο Αγαθονήσι ένα μεγάλο αθλητικό χώρο, ενώ φτιάχνουμε και παιδικές χαρές. Βλέπουμε ότι χρειάζονται υποστήριξη και σε ειδικές γνώσεις, τέχνη, μουσική, ειδικές δεξιότητες, οπότε ήδη προγραμματίζουμε με μεγάλα ιδρύματα της Αθήνας, εκπαιδευτικά προγράμματα, μέσω ζουμ. Και έχουμε στα σκαριά ένα πρόγραμμα για την επόμενη οκταετία, με το οποίο θα χρηματοδοτήσουμε τα παιδιά που θα μπουν στα ΑΕΙ, ή μερικώς ή ολικώς, κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Και όλα αυτά τα κάνουμε με τη βοήθεια μεγάλων προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, ελληνικών εταιρειών, αλλά και των Ιδρυμάτων Λάτση, Ωνάση και Νιάρχου.
50% πτώση των γεννήσεων από το 2012 - Με το πρόγραμμα της HOPEgenesis γεμίζουν οι τάξεις στα απομακρυσμένα νησιά
Ερ:Θεωρείτε ότι 900 παιδιά σε μία δεκαετία λύνουν το δημογραφικό της χώρας; Δώστε μας σε νούμερα το κάδρο του προβλήματος, καθ ότι έχετε εκπονήσει πολύ σημαντικές μελέτες, ως HOPEgenesis.
Απ: Το 2012 ήταν η πρώτη χρονιά που από το 1947 είχαμε στην Ελλάδα περισσότερους θανάτους από ότι γεννήσεις. Είχαμε περίπου 120.000 γεννήσεις. Μέχρι τότε η χώρα μας είχε μία μικρή αλλά σταθερά αυξητική τάση στον πληθυσμό της. Από το 2012 έχουμε κατάρρευση των γεννήσεων. Μία πτώση της τάξης του 50%, καθώς σήμερα μιλάμε για περίπου 65-70.000 γεννήσεις το 2025 και 140.000 θανάτους. Η Eurostatat έχει ήδη χτυπήσει το καμπανάκι, επισημαίνοντας ότι με αυτό τον ρυθμό ο πληθυσμός της Ελλάδας το 2050 θα είναι γύρω στα 8,5 εκατ. και το 2100 γύρω στα 5,5. Σε αυτά λοιπόν τα νούμερα ο αριθμός 900 ή χίλια είναι μικρός, ωστόσο είναι πάρα πολύ σημαντικός για τις περιοχές στις οποίες συμβαίνει. Γιατί σε αρκετά νησιά που μπήκε το πρόγραμμα μας, οι σχολικές τάξεις επιτέλους γεμίζουν. Βλέπουμε ότι για αυτές τις μικρές κοινωνίες, αυτό το πρόγραμμα έχει πετύχει την ενίσχυση του πληθυσμού, τη διατήρηση του κοινωνικού ιστού και έχει παίξει έναν ουσιαστικό ρόλο.
Ερ: Πώς πιστεύετε ότι αυτή η ενίσχυση του πληθυσμού θα μπορούσε να επισυμβεί σε ολόκληρη την Ελλάδα και όχι μόνο σε απομονωμένες περιοχές; Ποιες θα μπορούσαν να είναι αυτές οι παρεμβάσεις, έτσι ώστε η χώρα να μετατρέψει το δημογραφικό κενό σε κοινωνικό και οικονομικό πλεόνασμα;
Απ: Όταν εμείς το 2015 μιλούσαμε για το δημογραφικό, αποτελούσε μία μικρή είδηση στην πίσω σελίδα μιας εφημερίδας. Τώρα είναι πρώτο θέμα και υπάρχει ευαισθητοποίηση όλου του κοινωνικού ιστού. Πλέον (έστω και με σημαντική καθυστέρηση) έχουμε υπουργείο Οικογένειας, και η χώρα μας έχει μία χαρασσόμενη δημογραφική πολιτική. Εμείς σαν οργάνωση-η μόνη οργάνωση στην Ελλάδα που ασχολείται διεξοδικά με το δημογραφικό- είμαστε συνομιλητές με το υπουργείο Οικογένειας . Οι μελέτες μας δείχνουν ότι οι τρεις βασικοί πυλώνες του προβλήματος και της λύσης είναι 1. Τι κάνουμε για το γηγενή πληθυσμό. Δηλαδή τι βοήθεια, οικονομικά κίνητρα, με βασικό άξονα την ενίσχυση του δεύτερου παιδιού, θα δώσουμε. Ποια είναι υλοποιήσιμα. Ποια έχουν αποτελεσματικότητα. 2. Ο δεύτερος πυλώνας έχει να κάνει με το Brain Drain. Την προηγούμενη δεκαετία με την οικονομική κρίση έφυγαν περίπου 700.000 νέοι Έλληνες, οι οποίοι βρίσκονταν σε αναπαραγωγική ηλικία, εκ των οποίων όμως 400.000 από αυτούς έχουν γυρίσει και αυτό είναι πολύ θετικό. 3. Και το τρίτο κομμάτι της λύσης είναι το πώς οι μετανάστες θα ενταχθούν στη νέα ελληνική κοινωνία και θα αποτελέσουν και αυτοί ένα κομμάτι του νεότερου πολυπολιτισμικού ελληνικού πληθυσμού. Αυτοί οι τρεις πυλώνες αποτελούν πρόταση της HOPEgenesis, στο δημόσιο διάλογο με το υπουργείο Οικογένειας για την δημογραφική πολιτική.
Να ξεκινήσει μία γενναία απόφαση στήριξης του δεύτερου παιδιού στην ελληνική οικογένεια - Στόχος μας να κοστολογήσουμε το επίδομα
Ερ: Όσον αφορά τον πρώτο πυλώνα, εννοείτε να δοθούν επιδόματα; Και ποια μπορεί να είναι αυτά;
Απ: Σαφέστατα. Και μάλιστα επειδή το πρόβλημα είναι μη αναστρέψιμο, αυτό που θεωρούμε ότι θα αποτελέσει μια πραγματική λύση, είναι να πείσουμε τα ζευγάρια να κάνουν δύο παιδιά, όσο και αν ακούγεται αυτό παράδοξο, καθώς αυτή τη στιγμή η μέση οικογένεια στην Ελλάδα έχει 1,2 παιδιά και ως γνωστόν είμαστε ουραγοί στην ΕΕ.
Ερ: Πώς θα μπορούσε αυτό να γίνει;
Απ: Θα πρέπει να υπάρξουν κριτήρια και κίνητρα έτσι ώστε τα ζευγάρια με ένα παιδί να πειστούν να αποκτήσουν και δεύτερο. Να δούμε το κόστος αυτού. Να γίνει μία προβολή του κόστους στο μέλλον, συγκριτικά με τα κόστη που θα έχουμε αν καταρρεύσει το σύστημα υγείας και θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί, αν καταρρεύσει το ασφαλιστικό σύστημα και θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί σε δεύτερο χρόνο. Και αυτά τα χρήματα θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν από τώρα, προκειμένου να πείσουμε τα ζευγάρια που έχουν ήδη ένα παιδί να κάνουν και δεύτερο.
Ερ: Από πού θα μπορούσαν να αντληθούν αυτά τα χρήματα και πόσο κοστολογείται το επίδομα;
Απ: Αυτή τη στιγμή δεν έχει κοστολογηθεί. Είναι όμως στόχος μας να το κοστολογήσουμε. Είναι πλέον κομμάτι και της ΕΕ το δημογραφικό. Θεωρούμε ότι θα υπάρξουν μηχανισμοί. Αν υπάρχει ένα σωστά δομημένο και κοστολογημένο πρόγραμμα που θα αποδείξει την αποτελεσματικότητα του, να ξεκινήσει μία γενναία απόφαση στήριξης του δεύτερου παιδιού στην ελληνική οικογένεια.
Ο κομβικός ρόλος της εθελόντριας μαίας της HOPEGenesis για τις γυναίκες των απομακρυσμένων περιοχών
Για τον κομβικό ρόλο της εθελόντριας μαίας όχι μόνο στον τοκετό, αλλά κυρίως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης γυναικών που ζουν σε απομακρυσμένα μέρη, μίλησε στο Πρακτορείο FM και στην Τάνια Μαντουβάλου η Μαία Msc, Ψυχοπροφυλάκτρια, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας και συνεργάτιδα του Ιδρυτή και Προέδρου της HΟPEgenesis, Στέφανου Χανδακά την τελευταία εικοσαετία, Ελένη Τσιάρα.
«Αν και η περίοδος της εγκυμοσύνης είναι μια από τις ωραιότερες φάσης της ζωής του ζευγαριού, οι γυναίκες που ζουν σε απομακρυσμένα χωριά και απομονωμένα νησιά βιώνουν την εγκυμοσύνη με μεγαλύτερο φόβο και ανασφάλεια, λόγω της απόστασης που έχουν από εξειδικευμένα ιατρικά κέντρα και νοσοκομεία. Αγωνιούν για τις καιρικές συνθήκες, γιατί κάποιες φορές αυτές δυσχεραίνουν την πρόσβαση σε νοσοκομείο, ή την καθιστούν και αδύνατη. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ρόλος της μαίας είναι να καθησυχάσει μέσω της γνώσης και της εμπειρίας της, τις ανησυχίες και τους φόβους του ζευγαριού και να δώσει την καλύτερη λύση στο εκάστοτε περιστατικό. Θυμάμαι, μια έγκυο που είδε αίμα και είχε τρομοκρατηθεί στη θέα του. Όταν με κάλεσε, της εξήγησα ότι αυτή η ποσότητα που περιέγραφε δεν ήταν ανησυχητική, αλλά χρειαζόταν να λάβει συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή με προγεστερόνη. Και ευτυχώς, ως ομάδα φροντίζουμε και τους ζητάμε να την έχουν στο συρτάρι τους, με το που θα έχουν θετικό τεστ εγκυμοσύνης, καθώς η εύρεση φαρμάκων σε κάποια απομονωμένα νησιά είναι δύσκολη».
Ένας άλλος κομβικός ρόλος της εθελόντριας μαίας στη HOPEgenesis, λέει η κ. Τσιάρα, είναι να προετοιμάσει το ζευγάρι για τη γονεικοτητα, τον σημαντικότερο ρόλο του ανθρώπου. «Όταν το ζευγάρι φέρει μια νέα ζωή στον κόσμο χρειάζεται να ενημερωθεί σωστά και όχι να αφήνεται στην προσωπική εμπειρία και βίωμα. Η γέννηση κάθε μωρού συμβολίζει την έξοδο του ανθρώπου από το σκοτάδι προς το φως της αγάπης και του πολιτισμού. Το πρώτο κλάμα του μωρού, συμβολίζει όλη τη μετέπειτα διαρκή υπαρξιακή αγωνία του ανθρώπου. Η μαία είναι ο τυχερός εκείνος άνθρωπος που βιώνει μαζί με τον ιατρό και το ζευγάρι αυτό το θεϊκό θαύμα».
