Εθνική στρατηγική για τη βία των ανηλίκων - Παρουσιάζεται αύριο σε σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό
Στις 12:30, θα πραγματοποιηθεί διυπουργική συνέντευξη Τύπου για την εξειδίκευση των σχετικών πρωτοβουλιών
«Αυτό που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση είναι να εργαστεί σκληρά για τους επόμενους 28 μήνες και, όταν έρθει η ώρα των εκλογών το 2027, να κριθεί συνολικά για όσα πραγματοποίησε. Μέχρι τότε υπάρχει σκληρή δουλειά για όλους μας», τονίζει ο Θεόδωρος Λιβάνιος.
Ο υπουργός Εσωτερικών σε συνέντευξή του στη «ΜτΚ» δίνει το στίγμα του Νέου Κώδικα για την Αυτοδιοίκηση, που, όπως λέει, έχει στόχο τη δημιουργία «μίας σύγχρονης, ισχυρής και αποτελεσματικής αυτοδιοίκησης. Θέλουμε να φτιάξουμε ένα σύγχρονο νομοθετικό πλαίσιο που θα αφορά κάθε πτυχή λειτουργίας της αυτοδιοίκησης, ώστε οι δημοτικές και Περιφερειακές Αρχές να έχουν τα εργαλεία, για να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής όλων μας. Στον πυρήνα της φιλοσοφίας βρίσκεται η απλοποίηση και ενσωμάτωση των περίπου 1.000 νόμων και γενικότερα νομοθετικών διατάξεων που αφορούν την αυτοδιοίκηση και η επικαιροποίησή τους, ώστε να φτιαχτεί ένα νέο σύγχρονο, δυναμικό θεσμικό πλαίσιο». Για την αλλαγή στον τρόπο εκλογής σημειώνει ότι έχει τρεις βασικούς κανόνες: την εκλογή σε έναν γύρο των αιρετών, τη διασφάλιση της πλειοψηφίας του δημάρχου και του Περιφερειάρχη στα συμβούλια αλλά και την ευρύτερη δυνατή νομιμοποίησή τους.
Χαρακτηρίζει ως μεγάλο στοίχημα το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων στην αυτοδιοίκηση. «Όχι μόνο, για να καταγράψουμε τις αρμοδιότητες που ασκούν οι δήμοι και οι περιφέρειες, αλλά και να κάνουμε τις απαραίτητες επεμβάσεις εκεί που είναι απαραίτητο, ώστε να ξέρουμε ποιος είναι αρμόδιος και για τι», σημειώνει και ξεκαθαρίζει δύο πράγματα. Πρώτον, ότι για τις εθνικές εκλογές ο εκλογικός νόμος δεν θα αλλάξει και ότι στην επόμενη αυτοδιοικητική κάλπη θα ισχύσει η ηλεκτρονική ψήφος μέσα από τον υπολογιστή.
Τέλος, για την αξιολόγηση στο δημόσιο που ξεκινά άμεσα επισημαίνει ότι θα αφορά το πρώτο μέρος υπηρεσίες του Κεντρικού Κράτους, όπως e-ΕΦΚΑ, ΔΥΠΑ και Κτηματολόγιο και στο δεύτερο τις ψηφιακές υπηρεσίες που παρέχουν οι ανωτέρω φορείς και ότι στη συνέχεια θα υπάρχουν ερωτήσεις για την αξιολόγηση των υπηρεσιών του gov.gr, αλλά και περίπου 30 από τις σημαντικότερες υπηρεσίες που παρέχει η αυτοδιοίκηση. «Από τα αποτελέσματα της έρευνας, τόσο η κυβέρνηση, όσοι και οι δήμαρχοι και οι Περιφερειάρχες, θα έχουν ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για τη χάραξη των πολιτικών τους και την προτεραιοποίηση των αναγκών των πολιτών», σχολιάζει.
Κύριε Λιβάνιε, ποιος είναι ο στόχος και η βασική φιλοσοφία του Νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης που προτείνεται από τη μεριά της κυβέρνησης;
Ο στόχος είναι απλός αλλά ταυτόχρονα και φιλόδοξος. Θέλουμε να φτιάξουμε ένα σύγχρονο νομοθετικό πλαίσιο που θα αφορά κάθε πτυχή λειτουργίας της αυτοδιοίκησης, ώστε οι δημοτικές και Περιφερειακές Αρχές να έχουν τα εργαλεία για να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής όλων μας. Στον πυρήνα της φιλοσοφίας βρίσκεται η απλοποίηση και ενσωμάτωση των περίπου 1.000 νόμων και γενικότερα νομοθετικών διατάξεων που αφορούν την αυτοδιοίκηση και η επικαιροποίηση τους, ώστε να φτιαχτεί ένα νέο σύγχρονο, δυναμικό θεσμικό πλαίσιο. Θέλουμε με τον Νέο Κώδικα να γνωρίζουν οι δημοτικές και Περιφερειακές Αρχές ακριβώς ποια εργαλεία διαθέτουν, αλλά και όλοι οι πολίτες ποιος είναι αρμόδιος για κάθε πτυχή της ζωής τους.
Στις σημαντικές αλλαγές του περιλαμβάνεται και η κατάργηση του δεύτερου γύρου στις εκλογές της αυτοδιοίκησης. Ποιο θα είναι το όριο του σχετικού ποσοστού; Πώς προτείνεται να γίνεται η ανάδειξη; Ποια είναι τα κέρδη από αυτήν την αλλαγή; Τι απαντάτε στην κριτική ότι έτσι περιορίζεται η δημοκρατία;
Αμέσως μετά το πέρας των αυτοδιοικητικών εκλογών έγινε ευρεία συζήτηση για τα προβλήματα που υπάρχουν από τη διεξαγωγή των εκλογών σε δύο γύρους, με κυριότερο αυτό της αυξημένης αποχής. Ελάχιστα είναι και τα παραδείγματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση -όπου κάθε χώρα έχει το δικό της μοντέλο οργάνωσης του κράτους, αλλά και άλλη πολιτική κουλτούρα- στο οποίο έχει επιλεγεί αυτός ο τρόπος ανάδειξης των δημοτικών Αρχών.
Θα ήταν, τουλάχιστον, υποκριτικό να βρίσκεται σε συνολική αναθεώρηση το σύνολο των διατάξεων που αφορούν την αυτοδιοίκηση και να μην γινόταν διάλογος για το εκλογικό σύστημα της αυτοδιοίκησης, να μην προσπαθήσουμε να λύσουμε τα συγκεκριμένα προβλήματα ή ακόμα χειρότερα να νομοθετήσουμε 4 ή 5 μήνες πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές με βάση συγκεκριμένους συσχετισμούς, όπως έκαναν άλλες κυβερνήσεις παλιότερα.
Έχοντας τρεις βασικούς κανόνες, την εκλογή σε έναν γύρο των αιρετών, τη διασφάλιση της πλειοψηφίας του δημάρχου και του Περιφερειάρχη στα συμβούλια αλλά και την ευρύτερη δυνατή νομιμοποίησή τους, προχωράμε στην αλλαγή του τρόπο ανάδειξης των δημοτικών και Περιφερειακών Αρχών.
Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι το όριο για την εκλογή θα είναι κάποιο το οποίο έχει εφαρμοστεί σε προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις και έχει κριθεί και η νομιμότητά του από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Από ’κει και πέρα, θα εφαρμοστεί το σύστημα της συμπληρωματικής ψήφου, η οποία δίνει τη δυνατότητα επιλογής δεύτερου συνδυασμού, που θα λαμβάνεται υπόψη αν α) κανένας συνδυασμός δεν ξεπεράσει το όριο εκλογής που θα τεθεί και β) το ψηφοδέλτιο που επιλέξαμε δεν είναι ανάμεσα στους δύο πρώτους σε ψήφους συνδυασμούς.
Το προτεινόμενο σύστημα είναι απλό, δημοκρατικό και, προφανώς, δίνει τη δυνατότητα σε όποιον επιλέξουν οι δημότες να πραγματοποιήσει αυτά για τα οποία ψηφίστηκε. Όποιος μιλάει για αντιδημοκρατικά συστήματα, καλό θα ήταν να δει το εκλογικό σύστημα που έφερε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και αν δεν είχε επέμβει νομοθετικά η νέα -τότε- κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας θα είχε οδηγήσει σε παράλυση όλη την αυτοδιοίκηση.
Ποιες άλλες βασικές αλλαγές προβλέπονται στον Νέο Κώδικα;
Στο πλαίσιο του Κώδικα αναθεωρείται το σύστημα διακυβέρνησης, η οικονομική διαχείριση, ο έλεγχος νομιμότητας των πράξεων των δήμων και των Περιφερειών, η διοίκηση και η λειτουργία των νομικών προσώπων των ΟΤΑ και, ασφαλώς, οι αρμοδιότητες κάθε επιπέδου του κράτους. Πρόκειται για μία συνολική μεταρρύθμιση, η οποία ενσωματώνει διατάξεις που έρχονται ακόμα και από το μακρινό 1958.
Τι θα γίνει με το κρίσιμο θέμα του ξεκαθαρίσματος των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στα διάφορα επίπεδα εκτελεστικής εξουσίας;
Αυτό είναι ένα από τα μεγάλα στοιχήματα. Όχι μόνο να καταγράψουμε τις αρμοδιότητες που ασκούν οι δήμοι και οι Περιφέρειες, αλλά και να κάνουμε τις απαραίτητες επεμβάσεις εκεί που είναι απαραίτητο, ώστε να ξέρουμε ποιος είναι αρμόδιος και για τι. Θα σας αναφέρω ενδεικτικά αρμοδιότητες του τομέα της πρόληψης φυσικών καταστροφών, οδικού δικτύου ή ακόμα και των μητροπολιτικών λειτουργιών της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας.
Η επιστολική ψήφος θα ισχύσει και στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Θα έχουμε διαφορές σε σχέση με το σύστημα που ίσχυσε στις ευρωεκλογές;
Στις αυτοδιοικητικές εκλογές δεν είναι τεχνικά εφικτή η διεξαγωγή τους με επιστολική ψήφο, καθώς την ίδια μέρα διενεργούνται 332 διαφορετικές εκλογές για δημάρχους και 13 εκλογές για Περιφερειάρχες. Αυτό που θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά το 2028, θα είναι η ηλεκτρονική ψήφος, από τον υπολογιστή μας. Δηλαδή, όποιος θέλει θα μπορεί να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα με απλό, ασφαλή και αξιόπιστο τρόπο.
Πότε θα ολοκληρωθεί η σχετική συζήτηση και πότε θα έχουμε το σχετικό νομοσχέδιο; Και πόσο σημαντικός θα είναι ο διάλογος σε αυτήν τη διαδικασία. Είστε διατεθειμένος να δεχτείτε αλλαγές;
Βρισκόμαστε ήδη στον 6ο μήνα του διαλόγου, όπου έχουν συζητηθεί όλα τα θέματα. Για τη σύνταξη του Κώδικα έχουν εργαστεί κορυφαίοι εμπειρογνώμονες, έμπειρα στελέχη του υπουργείου Εσωτερικών, πολλοί εκπρόσωποι και ειδικοί που έχει υποδείξει η αυτοδιοίκηση και ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί. Στόχος είναι μέσα στον Ιούνιο να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, και πριν τον Αύγουστο να τεθεί στην κρίση των μελών του Κοινοβουλίου.
Εξετάζετε το ενδεχόμενο να υπάρξουν μικρο-αλλαγές και στον εκλογικό νόμο για τις εθνικές εκλογές;
Όπως έχουμε πει πολλές φορές, δεν θα γίνει καμία αλλαγή στον εκλογικό νόμο για τις εθνικές εκλογές. Οι εκλογές του 2027 θα γίνουν με τον ίδιο εκλογικό νόμο που έγιναν οι εκλογές του Ιουνίου του 2023.
Είναι στις προθέσεις σας, για να αποφευχθούν λαθροχειρίες, να δηλώνεται σε ειδικό μέρος του ψηφοδελτίου από κάθε πολίτη και ο αριθμός των σταυρών που επιλέγει, όπως γίνεται στην επιστολική ψήφο;
Κάθε πρόταση που βελτιώνει την εκλογική διαδικασία εξετάζεται και αξιολογείται.
Τα οικονομικά των δήμων παραμένουν ένα μεγάλο αγκάθι. Υπάρχει ενδεχόμενο έκτακτης ενίσχυσης από τη μεριά του κράτους προς την αυτοδιοίκηση;
Όπως κάναμε και το 2024, αλλά και όπως έγινε σταθερά κάθε έτος από το 2019, η Κυβέρνηση στηρίζει την αυτοδιοίκηση και με χρηματοδοτικά εργαλεία για την ανάπτυξη και βελτίωση των υποδομών αλλά και για τα λειτουργικά έσοδα. Ήδη, σε σχέση με το 2019, οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι έχουν αυξηθεί κατά 30% και η στήριξη θα συνεχιστεί, πάντα όμως, με γνώμονα τους δημοσιονομικούς κανόνες που ισχύουν για τη χώρα. Υπενθυμίζω ότι μόλις τον περασμένο Νοέμβριο δόθηκαν επιπλέον 350 εκατομμύρια στην αυτοδιοίκηση και πριν λίγες μέρες επιπλέον 118 εκατομμύρια για την ενίσχυση των προϋπολογισμών τους.
Και η περαιτέρω οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ; Είναι στις προθέσεις σας να υπάρξουν νέες ρυθμίσεις;
Με τον Κώδικα δίνουμε μεγαλύτερη οικονομική αυτοτέλεια στους ΟΤΑ, αλλά και στο πλαίσιο της Συνταγματικής Αναθεώρησης που θα ξεκινήσει, θα έχουμε πολλά να συζητήσουμε γι’ αυτή. Σε κάθε περίπτωση, οι δήμοι και οι Περιφέρειες πρέπει να έχουν τα κατάλληλα εργαλεία για την είσπραξη των θεσμοθετημένων ιδίων εσόδων τους και για τη χρηστή διαχείριση των χρημάτων που τους εμπιστεύονται οι πολίτες.
Αυτές τις ημέρες ανακοινώνεται και η εκκίνηση της αξιολόγησης στο δημόσιο. Ποιο είναι εδώ το βασικό πνεύμα της μεταρρύθμισης;
Αυτό που ξεκινάει μεθαύριο Τρίτη, είναι η δυνατότητα σε όσους ζουν στη χώρα μας να αξιολογήσουν μία σειρά κρατικών και αυτοδιοικητικών υπηρεσιών που αφορούν κατεξοχήν την καθημερινότητά μας. Στόχος είναι η συλλογή μίας πολύτιμης πρωτογενούς και αξιόπιστης πληροφορίας από τους πολίτες, ώστε αυτή να οδηγήσει στον εντοπισμό περιπτώσεων που δεν λειτουργούν αποτελεσματικά και να γίνουν όλα τα απαραίτητα διορθωτικά μέτρα, για να αρχίσουν άμεσα να αποδίδουν καλύτερα.
Τι θα αξιολογηθεί και πώς; Και με ποιο τρόπο θα ληφθεί υπόψη η αξιολόγηση και θα γίνουν οι όποιες διορθώσεις στο δημόσιο;
Το ερωτηματολόγιο αποτελείται από 4 μέρη. Στο πρώτο μέρος καλούμαστε να αξιολογήσουμε υπηρεσίες του Κεντρικού Κράτους (όπως e-ΕΦΚΑ, ΔΥΠΑ, Κτηματολόγιο), στο δεύτερο μέρος τις ψηφιακές υπηρεσίες που παρέχουν οι ανωτέρω φορείς. Στη συνέχεια υπάρχουν ερωτήσεις για την αξιολόγηση των υπηρεσιών του gov.gr (υπεύθυνη δήλωση, εισιτήρια αγώνων κτλ.) και τέλος περίπου 30 από τις σημαντικότερες υπηρεσίες που παρέχει η αυτοδιοίκηση (όπως καθαριότητα, ηλεκτροφωτισμός, πλατείες, κοινόχρηστοι χώροι). Από τα αποτελέσματα της έρευνας, τόσο η κυβέρνηση, όσοι και οι δήμαρχοι και οι Περιφερειάρχες θα έχουν ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για τη χάραξη των πολιτικών τους και την προτεραιοποίηση των αναγκών των πολιτών. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο είναι εξαιρετικά σημαντική η συμμετοχή όλων μας.
Η κυβέρνηση πέρασε με τα Τέμπη ένα δύσκολο κάβο. Τι πρέπει να κάνει από εδώ και πέρα για να διεκδικήσει με αξιώσεις την αυτοδυναμία για τρίτη φορά;
Αυτό που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση είναι να εργαστεί σκληρά για τους επόμενους 28 μήνες και, όταν έρθει η ώρα των εκλογών το 2027, να κριθεί συνολικά για όσα πραγματοποίησε. Μέχρι τότε υπάρχει σκληρή δουλειά για όλους μας.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 04.05.2025
