Θερινές εκπτώσεις: Πρεμιέρα με υψηλές προσδοκίες και χαμηλή αγοραστική ικανότητα

Σε ρυθμούς θερινών εκπτώσεων κινείται η αγορά της Θεσσαλονίκης, με εκατοντάδες καταναλωτές να πραγματοποιούν την καθιερωμένη έρευνα αγοράς, πριν προχωρήσουν στα καλοκαιρινά τους ψώνια. Με μειωμένες τιμές και νέα προϊόντα στα ράφια, οι επιχειρηματίες επιδιώκουν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον του αγοραστικού κοινού που συγκρίνει τις αναγραφόμενες τιμές στις βιτρίνες.

Την ίδια ώρα, ιδιαίτερα συγκρατημένη εμφανίζεται, μέχρι στιγμής, η κίνηση στην αγορά με την πλειοψηφία των πολιτών να παίρνει χαρτί και μολύβι, για να συσχετίσει τις τιμές, υπολογίζοντας τα έξοδα των καλοκαιρινών αγορών. Αν και η επίσημη έναρξη των εκπτώσεων τοποθετείται στη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου, πολλοί καταναλωτές είχαν ήδη ξεκινήσει τις αγορές τους εδώ και αρκετές ημέρες, εκμεταλλευόμενοι τις προσφορές που «τρέχουν». Στο πλαίσιο αυτό τα εμπορικά καταστήματα της Θεσσαλονίκης διαμορφώνουν το ωράριο λειτουργίας τους, έχοντας τη δυνατότητα να παραμείνουν ανοιχτά την Κυριακή, 20 Ιουλίου, εξυπηρετώντας τουρίστες αλλά και εργαζόμενους που δεν θα καταφέρουν να κάνουν τις αγορές τους μέσα στην εβδομάδα.

Ψώνια με φειδώ

Με φόντο τις θερινές εκπτώσεις και παρά τις μειωμένες τιμές, οι καταναλωτές εμφανίζονται φειδωλοί στα ψώνια τους, προτιμώντας στοχευμένες αγορές και συνεχείς συγκρίσεις τιμών. Η αγοραστική διάθεση παραμένει χαμηλή, λόγω της περιορισμένης αγοραστικής δύναμης, με τα εποχιακά είδη να μπαίνουν στο «καλάθι» με προσοχή, ενώ δεν λείπει και η ελπίδα για ακόμα μεγαλύτερες μειώσεις τιμών μέσα στις επόμενες εβδομάδες.

«Αρκετά χαμηλές» χαρακτηρίζει τις τιμές των προϊόντων ο Θέμης ο οποίος πραγματοποιεί ενδελεχή έρευνα αγοράς, πριν προχωρήσει στα καλοκαιρινά του ψώνια. «Σε κάποιες περιπτώσεις η τελική τιμή των προϊόντων έχει μικρή διαφορά από την αρχική, ωστόσο, οι αγορές που κάνω είναι στοχευμένες», επισημαίνει.

Η Δήμητρα, από την πλευρά της, σκοπεύει να προμηθευτεί καλοκαιρινά ρούχα, παπούτσια και αξεσουάρ, χωρίς να περιορίζεται μόνο στα απολύτως απαραίτητα. «Ευελπιστώ σε μεγαλύτερη πτώση των τιμών τις επόμενες μέρες», τονίζει.

«Πάντα συγκρίνω την προηγούμενη τιμή του προϊόντος, ψάχνοντας να βρω αν πωλείται και σε κάποιο άλλο κατάστημα», επισημαίνει η Κατερίνα. Η ίδια τονίζει ότι οι τιμές κινούνται σε φυσιολογικά επίπεδα μέχρι στιγμής. «Το πρόβλημα είναι ότι ο κόσμος δεν έχει χρήματα για να αγοράσει. Κάνουμε τα απαραίτητα ψώνια για την οικογένειά μας και, αν μείνουν χρήματα, προχωράμε και σε άλλες αγορές».

Τα πρώτα της καλοκαιρινά ψώνια έκανε ήδη η Βιβή, αγοράζοντας καλοκαιρινά ρούχα και παπούτσια για τα εγγόνια της. «Υπάρχουν αρκετά μεγάλες εκπτώσεις, ωστόσο, σε κάποια εποχιακά είδη οι τιμές παραμένουν υψηλές σε σχέση με άλλα προϊόντα».

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές

Για να προστατευθούν από παραπλανητικές πρακτικές, οι καταναλωτές χρειάζεται να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και τις υποχρεώσεις που έχουν τα καταστήματα κατά τη διάρκεια των εκπτώσεων.

* Σαφής αναφορά εκπτώσεων: Τα καταστήματα είναι υποχρεωμένα να αναρτούν πινακίδες που να ενημερώνουν ότι βρίσκονται σε περίοδο εκπτώσεων.

* Αναγραφή διπλής τιμής: Πρέπει να αναγράφεται τόσο η αρχική (διαγραμμένη) όσο και η νέα, μειωμένη τιμή των προϊόντων, στο ράφι ή στο σημείο προβολής.

* Ποσοστό έκπτωσης: Αν και δεν είναι υποχρεωτικό να αναφέρεται, όταν υπάρχει, πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για έκπτωση, όπως για παράδειγμα «-30% έκπτωση».

* Διαφορά ανάμεσα σε εκπτώσεις και προσφορές: Οι εκπτώσεις εφαρμόζονται σε προϊόντα της τρέχουσας σεζόν, ενώ οι προσφορές αφορούν συνήθως παλαιότερα είδη ή αποθέματα.

* Σήμανση προσφορών: Όταν υπάρχουν προσφορές, πρέπει να υπάρχει ειδική πινακίδα με την αρχική και την τιμή προσφοράς. Δεν απαιτείται να αναγράφεται το ποσοστό της έκπτωσης.

Φρένο στις ανατιμήσεις της τελευταίας στιγμής

Σύμφωνα με τη γενική γραμματέα του Κέντρου Προστασίας Καταναλωτών, οι πολίτες θα πρέπει να πραγματοποιούν έρευνα αγοράς τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν την έναρξη της εκπτωτικής περιόδου, προκειμένου να καταγράψουν την αρχική τιμή των προϊόντων.

«Σε ορισμένες πλατφόρμες υπάρχει δυνατότητα παρακολούθησης της εξέλιξης των τιμών. Οι καταναλωτές δεν θα πρέπει να εμπιστεύονται διαφημίσεις που προωθούν προϊόντα μεγάλης αξίας σε υπερβολικά χαμηλές τιμές», επισημαίνει η Ευαγγελία Κεκελέκη.

Ο Νέος Κώδικας Δεοντολογίας που τέθηκε σε ισχύ για το σύνολο του λιανεμπορίου, απαγορεύει αυστηρά την αύξηση των τιμών, λίγες μέρες πριν την έναρξη των εκπτώσεων. «Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι η έκπτωση θα γίνεται στην πραγματική τιμή που ίσχυε όλο το προηγούμενο διάστημα και δεν θα υπάρχει μία αύξηση της τελευταίας στιγμής», αναφέρει ο εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Καταναλωτών Νέο ΙΝΚΑ, Παναγιώτης Γεωργιάδης.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να επιδεικνύουν οι πελάτες που έρχονται αντιμέτωποι με παραπλανητικές διαφημιστικές επιγραφές. «Σε ορισμένα καταστήματα υπάρχει πινακίδα που ενημερώνει ότι ισχύει έκπτωση 50% σε όλα τα προϊόντα. Ωστόσο, όταν ο καταναλωτής μπει στο εσωτερικό του καταστήματος, διαπιστώνει ότι αυτή η έκπτωση δεν ισχύει για το σύνολο των προϊόντων», τονίζει, μιλώντας στη «ΜτΚ» ο εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Καταναλωτών.

Παγίδες στις ηλεκτρονικές αγορές

Τα τελευταία χρόνια, η ραγδαία αύξηση των ηλεκτρονικών αγορών συνοδεύεται από άνοδο στις περιπτώσεις εξαπάτησης αγοραστών οι οποίοι πέφτουν συχνά στις παγίδες επιτήδειων που θέλουν να τους αρπάξουν χρήματα.

Όπως εξηγούν ειδικοί στη «ΜτΚ», τα περισσότερα περιστατικά εξαπάτησης προέρχονται από ηλεκτρονικές πλατφόρμες «μαϊμού» που αντιγράφουν λογότυπα γνωστών εταιρειών και διαφημίζουν τα δήθεν υψηλά ποσοστά εκπτώσεων στα προϊόντα τους.

«Οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι υποψιασμένοι και να μην παρασύρονται από τα μεγάλα ποσοστά εκπτώσεων. Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο έλεγχος των στοιχείων της ιστοσελίδας, για να διαπιστωθεί αν η εταιρεία διαθέτει ΑΦΜ, φυσική έδρα και αν είναι εγγεγραμμένη στο ΓΕΜΗ», αναφέρει ο Παναγιώτης Γεωργιάδης.

Ο ίδιος καλεί το καταναλωτικό κοινό να χρησιμοποιεί προπληρωμένες ή πιστωτικές τραπεζικές κάρτες για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές τους, επισημαίνοντας ότι με αυτόν τον τρόπο οι επιτήδειοι καταφέρνουν να αρπάξουν μόνο το ποσό που είναι φορτωμένο στην κάρτα.

Οι χρήστες τέτοιων πλατφορμών θα πρέπει να παρατηρούν προσεκτικά τα τεχνικά χαρακτηριστικά των προϊόντων που θέλουν να αγοράσουν, καθώς σε πολλές περιπτώσεις αυτά μπορεί να είναι ξεπερασμένου τύπου και να μην διαθέτουν όσα αναγράφει η ιστοσελίδα.

Δικλείδες ασφαλείας για τους πολίτες

Σε περίπτωση που ένας ιδιώτης διαπιστώσει ότι έχει πέσει θύμα διαδικτυακής εξαπάτησης θα πρέπει άμεσα να επικοινωνήσει με την τράπεζα, για να ακυρώσει τη συναλλαγή που έκανε μέσω της προπληρωμένης κάρτας. Οι πολίτες μπορούν να καταγγέλλουν τέτοια περιστατικά στον Συνήγορο του Καταναλωτή.

Σημαντικό μέσο προστασίας του αγοραστικού κοινού αποτελεί και το δικαίωμα της υπαναχώρησης. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Ινστιτούτου Καταναλωτών, το δικαίωμα αυτό δίνει τη δυνατότητα επιστροφής του προϊόντος εντός 14 ημερών από την παραλαβή του, χωρίς να απαιτείται καμία εξήγηση και χωρίς οικονομική επιβάρυνση, πέραν των εξόδων επιστροφής. Πρόκειται για μία ευρεία και σημαντική πρόβλεψη που ενισχύει τη θέση του καταναλωτή απέναντι στον έμπορο.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 13.07.2025