Θεσσαλονίκη: Η παλιά παραλία αλλάζει και αποκτά ξύλινο «μπαλκόνι» στον Θερμαϊκό

Τέλος στην ασφυκτική συνύπαρξη πεζών, ποδηλάτων και πατινιών στην παλιά παραλία της Θεσσαλονίκης, αναμένεται να βάλει η κατασκευή του ξύλινου καταστρώματος. Το έργο που σχεδιάζεται να κατασκευαστεί κατά μήκος του παραλιακού μετώπου, θα αποσυμφορήσει τον χώρο, θα ενισχύσει την ασφάλεια και θα προσφέρει μία νέα εμπειρία περιπάτου και ποδηλασίας στην πόλη.

Η μεταφορά του ποδηλατοδρόμου από τη Λεωφόρο Νίκης στο πλακόστρωτο της παλιάς παραλίας, οδήγησε στον περιορισμό του διαθέσιμου χώρου για τους περιπατητές με αποτέλεσμα να υπάρχει σοβαρός κίνδυνος πρόκλησης ατυχήματος από τις συνεχείς διελεύσεις πατινιών και ποδηλάτων.

Την ίδια ώρα, σε δημόσια διαβούλευση, τέθηκε από τις αρχές Σεπτεμβρίου η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την κατασκευή ξύλινου ντεκ, από το λιμάνι έως τον Λευκό Πύργο. Πρόκειται για έργο του Δήμου Θεσσαλονίκης, με στόχο τη βελτίωση της προσβασιμότητας και της επισκεψιμότητας στο παραλιακό μέτωπο του ιστορικού κέντρου.

«Πιέζουμε τις Διευθύνσεις των υπουργείων»

Η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων έχει κατατεθεί στο υπουργείο Περιβάλλοντος το οποίο ζητά γνωμοδότηση από 12 υπουργεία και Διευθύνσεις. Μόλις εγκριθεί η συγκεκριμένη μελέτη θα ξεκινήσει η διαδικασία της δημοπράτησης, εφόσον δεν υπάρχουν προσφυγές και ενστάσεις.

«Πρόκειται για ένα έργο μεγάλης κλίμακας, επομένως οι εταιρείες που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον θα είναι μεγάλες», αναφέρει, μιλώντας στη «ΜτΚ» ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων και Βιώσιμης Κινητικότητας, Πρόδρομος Νικηφορίδης.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η κατασκευή του έργου θα γίνει από τη θάλασσα, προκειμένου να μην επιβαρυνθεί η πόλη, αφού το έργο του FlyOver δεν θα έχει ολοκληρωθεί. Για τον λόγο αυτόν υπάρχει ένα μεγαλύτερο κόστος.

«Θα πιέσουμε τις Διευθύνσεις των υπουργείων να προχωρήσουν τις διαδικασίες, προκειμένου να έχουμε σύντομα τις απόψεις τους για να λάβουμε την έγκριση του υπουργείου περιβάλλοντος», τονίζει ο ίδιος. Ο αντιδήμαρχος επισημαίνει ότι ο χρονικός ορίζοντας δημοπράτησης του έργου προβλέπεται στα τέλη του έτους με αρχές του 2026.

Τι προβλέπει η μελέτη

Ο επίσημος τίτλος του έργου είναι «Κατασκευή Ξύλινου Καταστρώματος Επί Πασσάλων (Deck) στην Παλιά Παραλία Θεσσαλονίκης» και περιλαμβάνει:

• Κατάστρωμα από ξύλο, μήκους 1.100 μ. και πλάτους 12 μ., το οποίο θα στηρίζεται σε 352 πασσάλους από σκυρόδεμα.

• Ανάχωμα από φυσικούς ογκόλιθους και λιθορριπή σε όλο το μήκος του έργου, για την απορρόφηση της κυματικής ενέργειας.

• Κρηπίδωμα μήκους 21 μ. από τεχνητούς ογκόλιθους στο ανατολικό άκρο.

• Τέσσερις ύφαλους κυματοθραύστες, μήκους 230 μ. ο καθένας.

• Ποδηλατόδρομο διπλής κατεύθυνσης, μήκους 1.100 μ. και πλάτους 3 μ.

• Συνοδά έργα, όπως αστικά καθιστικά, διαδρομές τυφλών, φωτισμό, κλίμακες διάσωσης, καθώς και υποδομές για όμβρια και αποχέτευση.

Στο σχέδιο προβλέπεται ακόμα η δημιουργία σημείων στάσης και ξεκούρασης σε καίρια σημεία, στους άξονες της Αριστοτέλους και της Αγίας Σοφίας, με στόχο τη σύνδεση του παραλιακού μετώπου με τον αστικό ιστό.

Η παρέμβαση φιλοδοξεί να δημιουργήσει έναν δημόσιο χώρο με λειτουργική, αισθητική, κοινωνική και πολιτιστική διάσταση. Θα προσφέρει δυνατότητες τόσο για περίπατο και άθληση όσο και για στάση, ρεμβασμό ή πολιτιστικές εκδηλώσεις. Το ξύλινο κατάστρωμα θα λειτουργεί συμπληρωματικά με το υπάρχον κρηπίδωμα, προσφέροντας νέες εμπειρίες στους πολίτες και περισσότερη ασφάλεια.

Ανάγκη επέκτασης

Όπως επισημαίνουν οι μελετητές, η παλιά παραλία, με το χαρακτηριστικό κρηπίδωμα που συνδέει ευθεία τον Λευκό Πύργο με το λιμάνι και προσφέρει ανεμπόδιστη θέα στη θάλασσα και τον Όλυμπο, προσελκύει κατοίκους και επισκέπτες για περίπατο. Ωστόσο, η αυξημένη κίνηση σε συνδυασμό με τον περιορισμένο χώρο οδηγεί σε κορεσμό και φανερώνει την ανάγκη για περισσότερο ανοιχτό δημόσιο χώρο.

Για τον λόγο αυτόν, το έργο προβλέπει την επέκταση του υφιστάμενου κρηπιδώματος προς τη θάλασσα από τον Λευκό Πύργο έως το λιμάνι, ώστε να δημιουργηθεί νέος ελεύθερος χώρος για τους πολίτες και να δοθούν περισσότερες επιλογές μετακίνησης και αναψυχής. Η υλοποίηση του έργου θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

Η διάρκεια υλοποίησης του έργου υπολογίζεται σε περίπου δυόμισι χρόνια, με το συνολικό κόστος να ξεπερνάει τα 30 εκατομμύρια ευρώ. Η διαδικασία διαβούλευσης θα ολοκληρωθεί στις 24 Οκτωβρίου, προσφέροντας στους αρμόδιους φορείς τη δυνατότητα να καταθέσουν τις απόψεις τους για το έργο. Ο συνολικός χρόνος για τη μελέτη και την κατασκευή εκτιμάται σε 26 μήνες, εκ των οποίων οι 23 αφορούν αποκλειστικά την κατασκευή.

Εκτός από τη διαβούλευση, προχωρά και η εκτεταμένη διαδικασία έγκρισης από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Λόγω της γειτνίασης με τη θάλασσα, απαιτείται η θετική γνωμοδότηση της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, ενώ επίσης χρειάζονται άδειες από τη Διεύθυνση Χωροταξικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΝ, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟ.

Το ιστορικό του έργου

Η συζήτηση για την επέκταση της παλιάς παραλίας ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 με προτάσεις για ένα διευρυμένο θαλάσσιο μέτωπο, μαρίνα και υπόγειους χώρους στάθμευσης, που όμως συνάντησαν αντιδράσεις. Στη συνέχεια επανήλθε το σχέδιο της υποθαλάσσιας αρτηρίας, ιδέα που πρωτοεμφανίστηκε το 1968 και εντάχθηκε το 1985 στο Ρυθμιστικό Σχέδιο. Το έργο συμβασιοποιήθηκε το 2006 με στόχο την αποσυμφόρηση του Κέντρου και την πεζοδρόμηση της Λεωφόρου Νίκης, αλλά δεν υλοποιήθηκε λόγω προσφυγών και δικαστικών εμπλοκών, οι οποίες επέφεραν και σημαντικές ρήτρες στο Δημόσιο.

Για την αναζήτηση μίας νέας, αποδεκτής λύσης, ο Δήμος Θεσσαλονίκης προκήρυξε το 2022 Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Ιδεών. Οι συμμετοχές στόχευαν σε υψηλής ποιότητας σχεδιασμό, εναρμόνιση με το αστικό τοπίο, διευρυμένους χώρους για πεζούς και ποδηλατόδρομο. Κατατέθηκαν 15 προτάσεις, εκ των οποίων τρεις βραβεύτηκαν και τρεις εξαγοράστηκαν. Το 2023 ακολούθησε ανοιχτός διαγωνισμός για την οριστική μελέτη, που όμως ακυρώθηκε το 2024 λόγω οικονομικών περιορισμών.

Έπειτα, ο Δήμος υπέγραψε Προγραμματική Σύμβαση με την Αναπτυξιακή Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης (ΜΑΘ ΑΕ ΑΟΤΑ), ώστε το έργο να ωριμάσει και να δημοπρατηθεί με το σύστημα μελέτη-κατασκευή, στοχεύοντας σε ένταξη σε χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα. Στις αρχές του 2025, πραγματοποιήθηκαν δοκιμαστικές τομές στον θαλάσσιο βυθό για έλεγχο στατικότητας, βήμα κρίσιμο για την περαιτέρω πορεία του έργου.

Ξεμπλοκάρει η ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας

Η ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας μπήκε για ακόμα μία φορά «στον πάγο», καθώς κατατέθηκε μία επιπλέον προσφυγή κατά του προσωρινού αναδόχου από τον δεύτερο κατά σειρά μειοδότη που συμμετείχε στον σχετικό διαγωνισμό.

Η δημοτική Αρχή επιδιώκει να προχωρήσει στη μετατροπή του χώρου σε πάρκο μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος. Το έργο διαθέτει χρηματοδότηση από το πράσινο ταμείο, καθιστώντας το ένα σύγχρονο παράδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης στο κέντρο της πόλης.

«Είναι η δεύτερη φορά που το συγκεκριμένο θέμα οδηγείται στο Διοικητικό Εφετείο. Υπάρχει μία εταιρεία που έχει εξαντλήσει κάθε μέσο, προκειμένου να αναλάβει το έργο. Υπήρξαν ορισμένες αποφάσεις του Εφετείου που απέρριψαν τις αιτιάσεις της εταιρείας. Ο ανάδοχος που απορρίφθηκε, έκανε ένσταση σε κάποια από τα δικαιολογητικά που ζητήθηκαν», υπογραμμίζει ο Πρόδρομος Νικηφορίδης.

Ο ίδιος τονίζει ότι η απόφαση του Εφετείου αναμένεται μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου. «Εφόσον απορριφθεί η ένσταση, θα προχωρήσει η ανάθεση. Εμείς είχαμε προσωρινό ανάδοχο από τον Ιούνιο του 2024. Εάν φτάσουμε μέχρι τον Νοέμβριο, θα έχει περάσει 1,5 χρόνος από τη διαδικασία ανάθεσης μέχρι την έναρξη των εργασιών».

Αφού οριστικοποιηθεί ο ανάδοχος θα προχωρήσει στην εκπόνηση μελέτης για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις που θα τεθούν σε ισχύ κατά τη διάρκεια των εργασιών. Με την έγκριση της μελέτης από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση αναμένεται να ανοίξει ο δρόμος για την έναρξη των εργασιών ανάπλασης.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 13-14.09.2025