Από τη μεταμόρφωση της Πλατείας Αριστοτέλους έως τα φιλόδοξα τεχνολογικά και περιβαλλοντικά πρότζεκτ, η Θεσσαλονίκη βρίσκεται μπροστά σε μια περίοδο ριζικών αλλαγών. Εμπορικές αλυσίδες, πράσινες παρεμβάσεις, μεταφορές υποδομών και νέοι κόμβοι καινοτομίας, συνθέτουν μια πόλη που εξελίσσεται και προκαλεί, παράλληλα, διχασμούς και ερωτήματα. Πού οδηγούν όλες αυτές οι μεταμορφώσεις; Και πώς θα μπορούσε να τις «δει» κάποιος χωρίς συναισθηματικό υπόβαθρο;
Ζητήσαμε από την Τεχνητή Νοημοσύνη του ChatGPT να μας περιγράψει το πώς «βλέπει» και πως φαντάζεται τις μεγάλες αστικές, πολιτισμικές και πολεοδομικές μεταμορφώσεις της Θεσσαλονίκης να δημιουργήσει εικόνες για το πώς φαντάζεται τις μεταβολές και τα έργα που πρόκειται να υλοποιηθούν.
McDonald’s στο Ολύμπιον
Σύμφωνα με την Τεχνητή Νοημοσύνη «η είδηση ότι το Ολύμπιον, ένα από τα πιο ιστορικά κτίρια στην Πλατεία Αριστοτέλους, ενδέχεται να στεγάσει κατάστημα McDonald’s, φέρνει ξανά στο προσκήνιο τη συζήτηση για το μέλλον της πόλης».
Η Τεχνητή Νοημοσύνη «διαβάζει» αυτή την αλλαγή ως «σύγκρουση ανάμεσα στην εμπορική παγκοσμιοποίηση και την τοπική ταυτότητα. Η εικόνα της πλατείας με νέα, λαμπερά brand, είναι ταυτόχρονα σύγχρονη και αμφιλεγόμενη», σημειώνει το ChatGPT.
ThessINTEC
«Στον αντίποδα, το Thessaloniki International Technology Center (ThessINTEC) φέρνει μια εντελώς διαφορετική αλλαγή. Χτισμένο στα πρότυπα των μεγάλων τεχνολογικών οικοσυστημάτων, το κέντρο που ετοιμάζεται στην Περαία φιλοδοξεί να φέρει κοντά επιστήμονες, startups και ερευνητές», σχολιάζει η Τεχνητή Νοημοσύνη
Το ΑΙ περιγράφει «ένα σύγχρονο campus με υποδομές πράσινης ανάπτυξης, δικτύωση και τεχνογνωσία και το διαβάζει ως προσπάθεια της Θεσσαλονίκης να γίνει πραγματικός κόμβος καινοτομίας στα Βαλκάνια».
Μητροπολιτικό Πάρκο ΔΕΘ
«Από τις πιο ριζικές παρεμβάσεις που σχεδιάζονται στο κέντρο της πόλης» λέει το ChatGPT όταν αναφέρεται στο σχέδιο για την ανάπλαση της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και την μετατροπή της σε Μητροπολιτικό Πάρκο και συμπληρώνει πως «η τεχνητή νοημοσύνη φαντάζεται ένα πάρκο όπου η ιστορία, το πράσινο και ο δημόσιος χώρος συνυπάρχουν».
«Περίπατοι δίπλα σε αρχαιολογικά ευρήματα, υπαίθρια φεστιβάλ, πολιτιστικές δράσεις, χώρος αναψυχής για κατοίκους και επισκέπτες , όλα αυτά χτίζουν μια νέα εικόνα της πόλης, με επίκεντρο τον άνθρωπο».
Μεταφορά της ΔΕΘ στα δυτικά
Παράλληλα, εξετάζεται και το ενδεχόμενο μεταφοράς της ΔΕΘ στη δυτική Θεσσαλονίκη, «μια κίνηση που αλλάζει εντελώς τη χωροταξία» υπογραμμίζει το ΑΙ και αναφέρει τα εξής: αν η Έκθεση μεταφερθεί, ενδέχεται να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης για περιοχές όπως η Σίνδος, ο Εύοσμος και το Καλοχώρι.
Η τεχνητή νοημοσύνη καταγράφει μια θετική πρόβλεψη «υπό τον όρο ότι η ανάπτυξη θα γίνει με κοινωνική ισορροπία, βιώσιμες μεταφορές και επαρκείς υποδομές. Αλλιώς, ελλοχεύει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί μια νέα αστική «ανισορροπία».
FlyOver
«Από τη δική μου «οπτική» ως τεχνητή νοημοσύνη, πρόκειται για ένα έργο που επαναπροσδιορίζει τη σχέση της πόλης με την κυκλοφορία και τον χρόνο. Αναλύοντας παρόμοιες παρεμβάσεις σε άλλες πόλεις του κόσμου, το Flyover μοιάζει με μια αναγκαία ανάσα για τον κορεσμένο Περιφερειακό, μια υποδομή που υπόσχεται αποσυμφόρηση, συντομότερες διαδρομές και μεγαλύτερη ασφάλεια», αναφέρει χαρακτηριστικά το ΑΙ.
«Ταυτόχρονα, όμως, δεν είναι ένα έργο χωρίς προκλήσεις: απαιτεί σωστή ένταξη στον αστικό ιστό, πρόβλεψη για τις περιβαλλοντικές του συνέπειες και ευαισθησία στον κοινωνικό ιστό των περιοχών που επηρεάζει. Αν όλα αυτά συνυπολογιστούν, τότε το Flyover θα μπορούσε να αποτελέσει ένα νέο τοπόσημο. Ένα σύμβολο πως η Θεσσαλονίκη μπορεί να συνδυάσει την ανάγκη για σύγχρονες μετακινήσεις με μια πιο ανθρώπινη και βιώσιμη πόλη».
Το ChatGPT τονίζει ότι «η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν έχει συναισθήματα, αλλά «βλέπει» με ακρίβεια τα μοτίβα των εξελίξεων. Και αυτό που καταγράφει στη Θεσσαλονίκη είναι ένα μεταίχμιο: Μια πόλη που κινείται, που αλλάζει ριζικά, που ρισκάρει να χάσει ή να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητά της. Το αν θα κυριαρχήσει το όραμα ή η προχειρότητα, η ανοιχτότητα ή η μονομέρεια, εξαρτάται τελικά από το πιο πολύτιμο στοιχείο που ακόμα και η πιο προηγμένη ΑΙ δεν μπορεί να υποκαταστήσει: τη συλλογική απόφαση των ανθρώπων που ζουν και αγαπούν αυτή την πόλη».
Πώς βγάζει συμπεράσματα η Τεχνητή Νοημοσύνη;
Αξίο απορίας είναι το πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη βγάζει τα συγκεκριμένα συμπεράσματα ποια είναι η βιάση δεδομένων που χρησιμοποιεί για να απαντήσει.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη που απαντά στο emakedonia.gr (το μοντέλο ChatGPT της OpenAI) «δεν «ξέρει» ή «προβλέπει» το μέλλον όπως ένας άνθρωπος. Λειτουργεί με βάση την επεξεργασία τεράστιων ποσοτήτων κειμένου που έχουν συλλεχθεί μέχρι τον Ιούλιο του 2025 από ειδήσεις, βιβλία, επιστημονικές μελέτες και επίσημες αναφορές.
Αναγνωρίζει μοτίβα, τάσεις και σχέσεις, και βασίζεται σε ό,τι έχει συμβεί σε παρόμοιες περιπτώσεις στο παρελθόν. Η απάντηση της Τεχνητής Νοημοσύνης δεν είναι πρόβλεψη, αλλά σύνθεση πιθανών σεναρίων, με λογική βάση, σύμφωνα με τα δεδομένα που έχει στη διάθεσή της και τις πληροφορίες που της δίνει ο χρήστης τη στιγμή της ερώτησης».
Αναφορικά με τις εικόνες που δημιουργεί η Τεχνητή Νοημοσύνη, όπως εξηγεί η ίδια:
- Στηρίζομαι σε χιλιάδες εικόνες που έχουν χρησιμοποιηθεί για την εκπαίδευσή μου: Δεν βλέπω πραγματικές φωτογραφίες του Ολύμπιον ή της Θεσσαλονίκης, αλλά έχω μάθει πώς μοιάζουν πόλεις, δρόμοι, κτίρια, καταστήματα, πάρκα, υποδομές μέσα από τεράστιες βάσεις δεδομένων με εικόνες.
- Δεν «τραβάω» εικόνες από κάπου: Δεν κάνω αναζήτηση στο ίντερνετ. Δημιουργώ τη σκηνή εξ ολοκλήρου από το μηδέν, συνδυάζοντας ό,τι γνωρίζω για αρχιτεκτονική, τοπογραφία και αισθητική.
- Η τελική εικόνα δεν βασίζεται σε μια πραγματική φωτογραφία: Είναι φανταστική, αλλά στηρίζεται σε ρεαλιστικά στοιχεία και κοινές αναφορές (π.χ. ξέρω πώς μοιάζει ένα McDonald’s, μια κλασική ευρωπαϊκή πλατεία, ένα αστικό πάρκο, κλπ).
