Ο μεγάλος αριθμός των επιβατών που μετακινούνται με το μετρό Θεσσαλονίκης χωρίς να πληρώνουν εισιτήριο είναι ένα πρόβλημα το οποίο απασχολεί εδώ και πολύ καιρό την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, τη σημερινή αλλά και την προηγούμενη.
Πλέον, φαίνεται πως ήρθε η ώρα να ληφθούν αποφάσεις ώστε το φαινόμενο αυτό τουλάχιστον να μετριαστεί. Το συγκεκριμένο θέμα θα βρεθεί στο επίκεντρο της σύσκεψης η οποία θα πραγματοποιηθεί σήμερα το μεσημέρι στο αμαξοστάσιο του μετρό στην Πυλαία.
Θα συμμετέχουν ο αναπληρωτής υπουργός Κωνσταντίνος Κυρανάκης, ο υφυπουργός Νίκος Ταχιάος, στελέχη της Ελληνικό Μετρό Α.Ε., του ΟΣΕΘ, της ΑΚΤΟΡ, των δύο εταιρειών οι οποίες έχουν σχεδιάσει τα εισιτήρια σε μετρό και αστικά λεωφορεία κ.ά.
Ενδεικτική του προβληματισμού που επικρατεί στην ηγεσία του υπουργείου είναι χθεσινές δηλώσεις του κ. Ταχιάου ο οποίος ανέφερε ότι "πολύς κόσμος που βγαίνει από το μετρό, κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας, αφήνουν το εισιτήριό τους πάνω στη σκάλα για να το πάρει ο επόμενος. Δυστυχώς κανείς δεν καταλαβαίνει ότι αυτό το εισιτήριο πληρώνεται από τη φορολογία, δεν είναι κάτι που αποτελεί εξυπνάδα”.
Σημείωσε επίσης πως “έχουμε μεγάλη αύξηση των μετακινήσεων, ξεπερνάμε την ημέρα τις 100.000, αλλά αυτό δεν ανταποκρίνεται στα έσοδα”.
Η αιτία
Το πρόβλημα της εισιτηριοδιαφυγής στο μετρό Θεσσαλονίκης είναι πρωτίστως δομικό. Έχει να κάνει κυρίως με την τιμολογιακή πολιτική και ειδικότερα με την απουσία ενιαίου ηλεκτρονικού εισιτηρίου.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα ισχύοντα, κάθε επιβάτης μπορεί να χρησιμοποιήσει το εισιτήριό του έως και για εβδομήντα λεπτά της ώρας.
Αυτό είχε αποφασιστεί στη λογική ότι θα υπήρχε διαλειτουργικότητα μεταξύ μετρό και αστικών λεωφορείων ώστε να δίνεται το χρονικό περιθώριο στους επιβάτες του ενός μέσου να μετεπιβιβάζονται στο άλλο.
Κάτι τέτοιο προϋπέθετε ότι θα υπήρχε ενιαίο ηλεκτρονικό εισιτήριο, ίδιο και για τα δύο μέσα μετακίνησης.
Το εγχείρημα αυτό, ωστόσο, απέτυχε προς το παρόν, όμως παρέμεινε το μέτρο της ισχύος του εισιτηρίου για χρονική διάρκεια εβδομήντα λεπτών. Έτσι, παρατηρείται πολύ συχνά πλέον το φαινόμενο, επιβάτες του μετρό, οι οποίοι στη χειρότερη περίπτωση φτάνουν στον προορισμό τους σε σαράντα λεπτά, όταν αποβιβάζονται να δίνουν το εισιτήριό τους σε άλλους που επιβιβάζονται εκείνη την ώρα στο μετρό.
Αρκετοί, δε, αφήνουν το εισιτήριο σε συγκεκριμένα σημεία (π.χ. στις κυλιόμενες σκάλες) για να το πάρει κάποιος άλλος επιβάτης, καθώς είναι ακόμη σε ισχύ.
Όπως είχε αναφέρει πριν από μερικές εβδομάδες στο emakedonia.gr στέλεχος το οποίο γνωρίζει τα δεδομένα “τα έσοδα από τα εισιτήρια είναι πολύ λιγότερα σε σχέση με τις ακυρώσεις. Αυτό σημαίνει ότι είναι πάρα πολλά τα εισιτήρια τα οποία ακυρώνονται δύο φορές και μάλιστα από διαφορετικούς χρήστες”.
Μικρότερη διάρκεια
Σύμφωνα με πληροφορίες, ως πρώτο άμεσο μέτρο το υπουργείο εξετάζει να περιορίσει το χρόνο ισχύος του εισιτηρίου στο μετρό για χρονική διάρκεια, όση απαιτείται για να ταξιδέψει κάποιος από τον έναν τερματικό σταθμό (π.χ. της Νέας Ελβετίας ή και αργότερα της Μίκρας) στον άλλον (π.χ. στο Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό). Σε κάθε περίπτωση ο απαιτούμενος χρόνος δεν υπερβαίνει τα σαράντα με πενήντα λεπτά της ώρας.
Παράλληλα θα εξεταστεί η δυνατότητα να μπουν ελεγκτές καταβολής κομίστρου και στο μετρό, όπως συμβαίνει στα αστικά λεωφορεία. Αυτό προϋποθέτει βεβαίως την πρόσληψη και την εκπαίδευση του προσωπικού και την προμήθεια εξοπλισμού. Σημειώνεται ότι ανάλογες προτάσεις έχει καταθέσει προς το υπουργείο και ο ΟΣΕΘ.
Διαλειτουργικότητα
Η σημαντικότερη, όμως, παρέμβαση είναι ο σχεδιασμός του ενιαίου ηλεκτρονικού εισιτηρίου το οποίο θα χρησιμοποιείται και στο μετρό και στα αστικά λεωφορεία.
Ήταν ένα εγχείρημα το οποίο το υπουργείο το πάλεψε για σχεδόν τρία χρόνια, χωρίς ωστόσο επιτυχία καθώς οι δύο εταιρείες οι οποίες είχαν αναλάβει το σχεδιασμό των εισιτηρίων για το μετρό (Conduent) και για τα αστικά λεωφορεία (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ) δεν κατάφεραν να συνεννοηθούν ώστε να προκύψει ενιαίο εισιτήριο.
Δεν ήταν, άλλωστε, υποχρεωμένες να το κάνουν αφού καμία από τις δύο ξεχωριστές συμβάσεις δεν προέβλεπε κάτι τέτοιο.
Έτσι, παρά τις πιέσεις που ασκήθηκαν, και παρά τα εκατομμύρια που δαπανήθηκαν, δεν κατέστη δυνατόν να υπάρχει ενιαίο εισιτήριο για όλα τα δημόσια μέσα μεταφοράς της Θεσσαλονίκης, όπως συμβαίνει στην Αθήνα. Πέραν αυτών, υπάρχουν και πρακτικά προβλήματα καθώς θα απαιτηθεί αντικατάσταση των μηχανημάτων ακύρωσης εισιτηρίων, είτε στο μετρό είτε στα αστικά λεωφορεία, τα οποία τοποθετήθηκαν πριν από λίγους μήνες.
Σύμφωνα με πληροφορίες του emakedonia.gr, στη σημερινή σύσκεψη θα καταβληθεί ακόμη μία προσπάθεια συνεννόησης μεταξύ των δύο εταιρειών, εκπρόσωποι των οποίων θα συμμετέχουν στη συζήτηση.
Άνθρωπος ο οποίος γνωρίζει όσα έγιναν για το θέμα αυτό τα δύο προηγούμενα χρόνια εμφανίζεται απαισιόδοξος σημειώνοντας πως “οι προσπάθειες που προηγήθηκαν ήταν σε πολύ υψηλό επίπεδο, αλλά δεν υπήρξε αποτέλεσμα. Μακάρι να υπάρξει τώρα”.
Υπενθυμίζεται ότι για το ίδιο ζήτημα ο ΟΣΕΘ έχει αναθέσει σε εταιρεία να προετοιμάσει τις προδιαγραφές ενός διαγωνισμού με αποκλειστικό αντικείμενο το “πάντρεμα” των δύο ξεχωριστών συστημάτων συλλογής κομίστρου. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει, όμως, ότι θα υπάρξει κατ' αρχήν συναίνεση των δύο εταιρειών.