Τη μόρφωση των παιδιών μας δεν τη «χαρίζουμε σε κανέναν»

Τον Δεκέμβρη του 2022 ένας 11χρονος μαθητής έχασε τη ζωή του μέσα στο σχολείο του, στις Σέρρες, από έκρηξη λέβητα. Το τραγικό αυτό γεγονός είχε θέσει επιτακτικά το θέμα της ασφάλειας των σχολικών κτιρίων.

Τρία χρόνια αργότερα όπως καταγγέλλει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Γονέων και Κηδεμόνων Κεντρικής Μακεδονίας Αλέξανδρος Γουσόπουλος η έναρξη της σχολικής χρονιάς ξεκίνησε με πολλά προβλήματα, όχι μόνο κτιριακά αλλά με ελλείψεις και κενά στα ολοήμερα, στις παράλληλες, σε εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων, αλλά και σε δασκάλους και νηπιαγωγούς σε πρωινά τμήματα.

Όπως τονίζει ο ίδιος, περισσότερα από τα μισά σχολεία της Κεντρικής Μακεδονίας έχουν παρωχημένο ή καθόλου αντισεισμικό κανονισμό. Με το πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» που ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί, έγιναν «μερεμέτια» σε 78 από τα 2.000 σχολεία της Κεντρικής Μακεδονίας. «Δεν πρόκειται για κακή οργάνωση αλλά για στρατηγική υποχρηματοδότησης της Παιδείας» δηλώνει χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Αρχικά πείτε μου πότε ιδρύθηκε η ομοσπονδία και πόσοι σύλλογοι γονέων συμμετέχουν;

Η Ομοσπονδία Ενώσεων Γονέων και Κηδεμόνων Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ιδρύθηκε το 2015. Μέλη της Ομοσπονδίας γίνονται Ενώσεις Γονέων και Κηδεμόνων των σχολείων της Κεντρικής Μακεδονίας. Ανώτατο και κυρίαρχο όργανο της Ομοσπονδίας είναι το συνέδριο που κάθε δύο χρόνια συνέρχεται για απολογισμό δράσης, προγραμματισμό της δουλειάς και εκλέγει το νέο Διοικητικό Συμβούλιο καθώς και αντιπροσώπους για το συνέδριο της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Γονέων Μαθητών Ελλάδας. Στο πρόσφατο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2025, εκλέχθηκαν αντιπρόσωποι που εκπροσωπούσαν 15 Ενώσεις Γονέων και Κηδεμόνων.

Παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις, λαμβάνουμε διαρκώς πρωτοβουλίες, κρατάμε ενημερωμένους τους γονείς με ανακοινώσεις και παρεμβάσεις, αναδεικνύουμε τα αιτήματά μας με παρεμβάσεις και στον τύπο.

Προβάλλουμε με κάθε τρόπο ότι η υπόθεση της μόρφωσης των παιδιών μας δεν είναι ατομική υπόθεση αλλά κρατική ευθύνη.

Το κύριο είναι ότι προσπαθούμε με τη δράση και τον διεκδικητικό προσανατολισμό μας να δίνουμε διαρκώς τον τόνο της ανάγκης μαζικής συμμετοχής στο Σύλλογο Γονέων που είναι και η καρδιά του γονεϊκού κινήματος.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζεται φέτος είναι περισσότερα ή λιγότερα σε σχέση με προηγούμενες χρονιές;

Η έναρξη της σχολικής χρονιάς ξεκίνησε με πολλά και γνωστά προβλήματα, που χρόνο με τον χρόνο οξύνονται, όπως:

- Τραγικές ελλείψεις και κενά στα ολοήμερα, στις παράλληλες, σε εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων, αλλά και σε δασκάλους και νηπιαγωγούς σε πρωινά τμήματα.

- Τα κτιριακά προβλήματα εντείνουν την εικόνα της παρακμής.

Παράλληλα, η ακρίβεια εξανεμίζει τον οικογενειακό προϋπολογισμό, με γονείς να αγωνιούν για φροντιστήρια και μετακινήσεις, ενώ το αντεργατικό νομοσχέδιο για την 13ωρη εργασία θα μειώσει ακόμη περισσότερο τον ελεύθερο χρόνο των γονιών.

Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση προωθεί ένα «νέο σχολείο» με περισσότερη κατηγοριοποίηση και ταξικούς φραγμούς: Στόχος, λένε, η «πιο στοχευμένη διδασκαλία» με ελευθερία στους εκπαιδευτικούς, σε αρμονία με νέα προγράμματα σπουδών και πολλαπλό βιβλίο από το 2026-27. Ωστόσο, αυτό ενισχύει την ταξική διάκριση, όπως άλλωστε συμβαίνει με τα Ωνάσεια που ξεκινούν από φέτος και τα πρότυπα σχολεία.

Υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις σε κτιριακές υποδομές; Πόσα σχολεία θα έπρεπε να λειτουργούν κανονικά;

Την τελευταία δεκαετία στην Κεντρική Μακεδονία δεν κατασκευάστηκαν ούτε 10 νέα σχολεία. Πάνω από 25 οικόπεδα που ήταν χαρακτηρισμένα για σχολική στέγη, έχουν αποχαρακτηριστεί τα τελευταία χρόνια. Η εκτίμησή μας είναι ότι θα έπρεπε να κατασκευαστούν τουλάχιστον 120 νέα σχολεία για να καλύψουν τις σύγχρονες ανάγκες.

Το 65% των σχολείων είναι άνω των 40 ετών. Από το 2021 που έγινε υποχρεωτική η προσχολική εκπαίδευση τα παιδιά σε μία σειρά νηπιαγωγεία στοιβάχτηκαν σε κοντέινερ (kibo) ως προσωρινή λύση, ενώ άλλα λειτουργούν σε ισόγεια καταστήματα, ακόμα και σε διαμερίσματα πολυκατοικιών.

Πάρα πολλά σχολικά κτίρια είναι κακοσυντηρημένα και ακατάλληλα. Αυτό αφορά τον αριθμό των μαθητών ανά τάξη, με τους μαθητές να στοιβάζονται κυριολεκτικά σε αίθουσες λίγων τετραγωνικών μέτρων, σε αίθουσες υπόγειες, σχολεία χωρίς προαύλιο, με έλλειψη αιθουσών για τα μαθήματα μουσικής, εικαστικών, εργαστηρίων φυσικών επιστημών και γυμναστηρίων, υποδομών, παιχνιδιών. Χαρακτηριστική περίπτωση όπου μόνο στον Δήμο Κορδελιού-Ευόσμου υπάρχουν 52 υπόγειες αίθουσες διδασκαλίας...

Μαθητές και εκπαιδευτικοί αντικρίζουν προαύλια να πλημμυρίζουν και να μετατρέπονται σε πισίνες, να πέφτουν σοβάδες από οροφές και τοιχοποιίες, ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις ακατάλληλες, επικίνδυνα γήπεδα σχολείων και προαύλια με κακοτεχνίες, ρηγματώσεις και άλλες σημαντικές φθορές που ευθύνονται για καθημερινά μικρά ή και σοβαρότερα ατυχήματα.

Βοήθησε το πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου», με τις ανακαινίσεις σχολείων από τη δωρεά της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών;

Το πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» που ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί αφορά απλώς κάποια μερεμέτια και αυτά σε μόλις 78 από τα πάνω από 2.000 σχολεία της Κεντρικής Μακεδονίας, ενώ πολλά από τα σχολεία του προγράμματος ακόμη και σήμερα είναι γιαπιά.

Πρόκειται για εργασίες που τις παρουσιάζουν ως ευεργεσίες, όμως η πραγματικότητα είναι πως γίνονται με τα δικά μας χρήματα, από τους δικούς μας φόρους. Είναι γνωστό ότι οι Τράπεζες έβγαλαν 4 δισ. ευρώ κέρδη, ενώ χρωστάνε 12,5 δισ. ευρώ από αναβαλλόμενους φόρους, την ώρα που οι γονείς έχουμε πληρώσει πάνω από 40 δισ. ευρώ σε φόρους μόνο μέσα στο 2025.

Είχαν το θράσος κιόλας να θέλουν να τους προϋπαντήσουμε και να τους υποδεχθούμε «μετά βαΐων και κλάδων» την πρώτη μέρα έναρξης των σχολείων. Ποιους; Αυτούς που βγάζουν στο σφυρί τα σπίτια των φτωχών οικογενειών και πετάνε στον δρόμο φτωχές οικογένειες με τα παιδιά τους.

Βέβαια, το θράσος τους το έχουν αποκτήσει, από τις κυβερνήσεις που εδώ και 20 χρόνια θέλουν να φτιάξουν το νέο, ανοιχτό, αυτόνομο σχολείο, το σχολείο που οι διάφοροι δήθεν ευεργέτες θα σουλατσάρουν στα σχολεία των παιδιών μας, θα αποφασίζουν ακόμα και για τη χρήση των χώρων τους (αυτά προβλέπονται στα περίφημα ΣΔΙΤ), ακόμα και για το τι θα μαθαίνουν τα παιδιά μας (όπως προβλέπεται για τα Ωνάσεια).

Αληθεύει ότι σε πολλά σχολεία δεν έγινε ούτε ο απαραίτητος αντισεισμικός έλεγχος;

Πάνω από τα μισά σχολεία της περιφέρειας έχουν παρωχημένο ή καθόλου αντισεισμικό Κανονισμό. Πολλοί μαθητές αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σχολεία τους επειδή κρίθηκαν ακατάλληλα, χωρίς να γνωρίζουν πώς και εάν θα επανέλθουν ξανά σε κανονική σχολική στέγη. Και όμως οι κυβερνώντες έχουν το θράσος να πανηγυρίζουν και να ζητούν και από εμάς να πανηγυρίσουμε, διότι αυτό το διάστημα ολοκληρώνονται -μετά από δύο χρόνια- οι Πρωτοβάθμιοι οπτικοί προσεισμικοί έλεγχοι στο 15% των σχολικών κτιρίων της χώρας!

Εμείς αυτό που ζητάμε είναι να πραγματοποιηθούν ουσιαστικοί έλεγχοι, και όχι μόνο οπτικοί, από τις αρμόδιες επιτροπές σε συνεργασία με τις τεχνικές υπηρεσίες των Δήμων και να παρασχεθούν πιστοποιητικά καταλληλότητας για όλα τα σχολικά κτίρια. Ο ουσιαστικός ενδελεχής έλεγχος όλων των σχολικών μονάδων να γίνει άμεσα σε όλα τα επίπεδα (στατική επάρκεια - σεισμική τρωτότητα - έξοδοι διαφυγής - πυρασφάλεια - επάρκεια σε προαύλια και χώρους συγκέντρωσης).

Με τη νέα σχολική χρονιά είχαμε περισσότερα κενά σε εκπαιδευτικούς;

Τα κενά εκπαιδευτικών υπολογίζονται πάνω από 3.000 στην Κεντρική Μακεδονία παρά τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης και του υπουργείου Παιδείας για χιλιάδες διορισμούς εκπαιδευτικών, οι οποίοι αποδείχτηκαν για άλλη μία χρονιά σταγόνα στον ωκεανό των αναγκών των σχολείων. Οι ελλείψεις καλύπτονται με συμβασιούχους αναπληρωτές, οι οποίοι ζουν σε καθεστώς μόνιμης ανασφάλειας και πρέπει να φτάσουμε μέχρι τον Νοέμβρη -στην καλύτερη περίπτωση- για να καλυφθούν.

Τι γίνεται με τις συγχωνεύσεις τμημάτων; Υπάρχουν τμήματα με υπεράριθμους μαθητές;

Σε μαρτύριο διαρκείας για εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς εξελίσσονται τα υψηλά ανώτατα όρια μαθητών ανά τμήματα, με βάση τα οποία προωθούνται συγχωνεύσεις και κλεισίματα τμημάτων, χωρίς να μπορεί ο εκπαιδευτικός να σκύψει αποτελεσματικά στις ανάγκες του καθενός και χωρίς να έχουν όλοι οι μαθητές -και κυρίως οι πιο αδύναμοι- τη στήριξη που πρέπει.

Και φέτος, συνεχίζεται η συγχώνευση δεκάδων τμημάτων με μαθητές να στοιβάζονται σε τμήματα των 25-27 παιδιών, αντί για μικρότερα και πιο ανθρώπινα τμήματα.

Ταυτόχρονα, διαλύεται ο οικογενειακός προγραμματισμός, καταπατάται το δικαίωμα των μαθητών να πηγαίνουν στο σχολείο της γειτονιάς τους.

Υπάρχουν προβλήματα με τη μεταφορά μαθητών από και προς το σχολείο, όπως στα Ειδικά σχολεία;

Παρά τις υποσχέσεις που είχαμε από την Περιφέρεια για εξασφαλισμένη μεταφορά των μαθητών από την πρώτη ημέρα έναρξης της σχολικής χρονιάς, είμαστε και φέτος στο ίδιο έργο θεατές.

Κάθε χρόνο η έλλειψη δεκάδων δρομολογίων (λόγω άγονων γραμμών!) αναγκάζει τους γονείς να μεταφέρουν τα παιδιά τους με δικά τους μέσα και έξοδα, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις, μην αντέχοντας το οικονομικό βάρος και μην έχοντας άλλη λύση μεταφοράς, τα παιδιά αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους αλλάζοντας στο σχολείο της γειτονιάς τους.

Η δημιουργία Ενιαίου Δημόσιου Φορέα Μεταφοράς Μαθητών εξοπλισμένου με τον αναγκαίο στόλο οχημάτων, στελεχωμένου με επαγγελματίες οδηγούς-συνοδηγούς, καθώς και με τους απαραίτητους τεχνικούς-μηχανικούς, προκειμένου να διεκπεραιώνει ολοκληρωμένα και με ασφάλεια κάθε είδους μεταφορά μαθητών, αποτελεί τη μοναδική λύση.

Ποια είναι η θέση της Ομοσπονδίας για τα Πρότυπα και τα Ωνάσεια σχολεία;

Βασικό άξονα της κυβερνητικής πολιτικής στη δημόσια Εκπαίδευση αποτελεί η προώθηση της διαφοροποίησης-κατηγοριοποίησης των σχολείων. Στο πλαίσιο αυτό προωθούνται μια σειρά αλλαγές, όπως η μετατροπή δημόσιων σχολείων σε «Ωνάσεια», η κατακόρυφη αύξηση των Πρότυπων-Πειραματικών Σχολείων (ΠΠΣ), η εισαγωγή του International Baccalaureate (IB) κ.ά.

Η κυβέρνηση, ποντάροντας στην αγωνία χιλιάδων γονιών για τη μόρφωση και το μέλλον των παιδιών τους σε μία κοινωνία όπου επικρατεί το δόγμα «ο θάνατός σου η ζωή μου», επιδιώκει να πείσει με την πολιτική της. Ισχυρίζεται πως η μετατροπή σχολείων σε πρότυπα, σε «Ωνάσεια», δεν υποβαθμίζει όλα τα υπόλοιπα, αλλά το αντίθετο. Χάνονται σχολεία της γειτονιάς.

Κατά συνέπεια, το επιχείρημα ότι «τα σχολεία αυτά ιδρύονται για τη στήριξη δήθεν των ευάλωτων περιοχών και παιδιών», καταρρίπτεται από τη στιγμή που αυτά ακριβώς τα παιδιά δεν θα έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στο σχολείο τους.

Σχολικές καθαρίστριες

Τι γίνεται με τις σχολικές καθαρίστριες; Αληθεύει ότι φέτος τα αιτήματα των Δήμων για προσλήψεις καλύφθηκαν μόνο έως 70%;

Οι καθαρίστριες εργάζονται σε συνθήκες «μεσαίωνα» με μισθούς πείνας, χωρίς να επαρκούν για να εξασφαλίσουν την υγιεινή στα σχολεία.

Έγκαιρα, μέσα στο καλοκαίρι, δώσαμε συνέντευξη Τύπου για το ζήτημα της σχολικής καθαριότητας. Δυστυχώς, η κυβέρνηση κινήθηκε, για ακόμα μία χρονιά, στη λογική των περικοπών και της αντιμετώπισης της μόρφωσης, της υγείας και ασφάλειας των παιδιών μας ως κόστος.

Οι εγκρίσεις προσωπικού καθαριότητας από το υπουργείο Εσωτερικών δεν καλύπτουν ούτε της στοιχειώδεις ανάγκες. Από τα αιτήματα των Δήμων, «καλύφθηκε» ένα 50%-70% σε προσωπικό καθαριότητας, την ίδια ώρα που καλύπτουν επίσης ένα 50%-75% σε αναλώσιμα και υλικά καθαριότητας.

Με ευθύνη της κυβέρνησης ακολουθείται η λογική του «ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσατε».

Σχολικά είδη

Στο μεταξύ αυξήθηκαν και φέτος τα σχολικά είδη;

Οι σχολικές λίστες είναι μακριές και ταυτόχρονα οι τιμές των απαραίτητων σχολικών ειδών είναι στα ύψη. Για οικογένεια με δυο παιδιά ή περισσότερα το κόστος είναι δυσβάσταχτο.

Ταυτόχρονα, ως γονείς βάζουμε βαθιά το χέρι στην τσέπη για τα φροντιστήρια, την εκμάθηση ξένων γλωσσών, τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών μας, τη λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, την επαφή τους με τον αθλητισμό και τον πολιτισμό, στο πλαίσιο της γύμνιας των κρατικών δωρεάν υποδομών... Ως γονείς πληρώνουμε από την τσέπη μας ακόμη και τις σχολικές δράσεις και τις εκδρομές, που πραγματοποιούνται στο ωράριο λειτουργίας του σχολείου... Σήμερα οι οικογένειες δυσκολεύονται πάρα πολύ να αντεπεξέλθουν σε όλα αυτά, και αυτό έχει σοβαρές συνέπειες και στην ψυχολογία των παιδιών, ειδικά όταν βλέπουν γύρω τους έναν τεράστιο πλούτο που τα ίδια και οι οικογένειές τους δεν μπορούν καν να προσεγγίσουν.

Τι θα πρέπει να κάνει τελικά η πολιτεία για να λειτουργήσουν ομαλά τα δημόσια σχολεία;

Πρόκειται για μία εικόνα που δεν αλλάζει, γιατί δεν είναι απλά ζήτημα «κακής οργάνωσης». Είναι αποτέλεσμα της στρατηγικής υποχρηματοδότησης της Παιδείας. Όταν προτεραιότητα είναι οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί και οι φοροαπαλλαγές στους μεγάλους ομίλους, η Παιδεία μπαίνει στο περιθώριο.

Απέναντι σε αυτά, γονείς, εκπαιδευτικοί και μαθητές δείχνουμε από την πρώτη στιγμή αποφασισμένοι να μη σταματήσουμε να φωνάζουμε και να διεκδικούμε τα αυτονόητα: Μόνιμους διορισμούς στο ύψος των πραγματικών αναγκών, υποδομές και κτίρια σύγχρονα και ασφαλή, μείωση του αριθμού μαθητών ανά τάξη, δωρεάν, ποιοτικά γεύματα, πλήρη στήριξη της Ειδικής Αγωγής κ.λπ.

Τη μόρφωση και τη ζωή των παιδιών μας δεν τη «χαρίζουμε σε κανέναν». Αγωνιζόμαστε και διεκδικούμε μέσα από τους Συλλόγους Γονέων για το χαμόγελο που πρέπει να έχει κάθε μαθητής όταν περνάει την πόρτα του σχολείου του.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 21.09.2025