- Newsroom
Ο Oυκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι επέκρινε τη Ρωσία για την άρνησή της να αποδεχθεί κατάπαυση του πυρός, υπογραμμίζοντας πως «περιπλέκει την κατάσταση» σε ό,τι αφορά την ειρηνευτική συμφωνία που επιδιώκει ο Ντόναλντ Τραμπ μετά τη συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα.
Σε ανάρτησή του που έκανε αργά χθες, Σάββατο, το βράδυ ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ευχαρίστησε τα οκτώ κράτη της Βόρειας Βαλτικής (Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Ισλανδία, Λετονία, Λιθουανία, Νορβηγία και Σουηδία), για την κοινή τους δήλωση με την οποία επαναβεβαίωσαν την υποστήριξή τους στην Ουκρανία,
«Σας ευχαριστούμε για την υποστήριξη! Όλα τα σημεία που αναφέρθηκαν είναι σημαντικά για την επίτευξη μιας πραγματικά βιώσιμης και αξιόπιστης ειρήνης», ανέφερε αρχικά στην ανάρτησή του.
«Βλέπουμε ότι η Ρωσία απορρίπτει τις πολυάριθμες εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός και δεν έχει αποφασίσει ακόμη πότε θα σταματήσει τους σκοτωμούς. Αυτό περιπλέκει την κατάσταση. Εάν δεν έχει τη βούληση να δώσει μια απλή εντολή προκειμένου να σταματήσει τις επιθέσεις, ενδεχομένως να χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια ώστε η Ρωσία να θελήσει να τηρήσει κάτι πολύ πιο σημαντικό: την ειρηνική συνύπαρξη με τους γείτονές της για δεκαετίες. Αλλά μαζί εργαζόμαστε για την ειρήνη και την ασφάλεια. Το τέλος των σκοτωμών είναι βασικό στοιχείο για τον τερματισμό του πολέμου», προσέθεσε.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναφέρθηκε και στη συνάντηση που θα έχει με τον Αμερικανό πρόεδρο τη Δευτέρα. Ο Ουκρανός πρόεδρος θα ταξιδέψει στην Ουάσινγκτον τη Δευτέρα για να συζητήσει με τον Τραμπ το ενδεχόμενο διευθέτησης της σύγκρουσης, η οποία ξέσπασε μετά την εισβολή ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
«Σήμερα (σ.σ. Σάββατο, 16/8), ο συντονισμός με τους εταίρους συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αύριο (σ.σ. Κυριακή 17/8), έχουν ήδη προγραμματιστεί τηλεφωνικές κλήσεις. Προετοιμαζόμαστε για τη συνάντηση της Δευτέρας με τον πρόεδρο Τραμπ και είμαι ευγνώμων για την πρόσκληση. Είναι σημαντικό όλοι να συμφωνήσουν ότι πρέπει να γίνει μια συζήτηση σε επίπεδο ηγετών για να διευκρινιστούν όλες οι λεπτομέρειες και να καθοριστούν τα απαραίτητα και αποτελεσματικά μέτρα. Εμείς στην Ουκρανία χαιρετίζουμε την κατ’ αρχήν δήλωση των σκανδιναβικών και βαλτικών εταίρων και τους είμαστε ευγνώμονες για τη σημαντική βοήθειά τους. Η ενότητα όλων ενισχύει τον καθένα!», καταλήγει ο Ουκρανός πρόεδρος.
Σε μια σημαντική αλλαγή στάσης, ο Ντόναλντ Τραμπ, ανέφερε στο Truth Social μετά τη σύνοδο κορυφής της Παρασκευής ότι μία συνολική ειρηνευτική συμφωνία θα ήταν «ο καλύτερος τρόπος για να τερματιστεί ο φρικτός πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας», προσθέτοντας ότι μία κατάπαυση πυρός συχνά «δεν κρατάει».
Μετά από τηλεφωνική συνομιλία με τον Τραμπ μετά τη σύνοδο κορυφής, ο Ζελένσκι ζήτησε μια πραγματική, διαρκή ειρήνη, προσθέτοντας ότι «πρέπει να σταματήσει η φωτιά» και οι δολοφονίες.
Σε μεταγενέστερη δήλωσή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Ουκρανός πρόεδρος περιέγραψε τις απαιτήσεις του για «μια πραγματικά βιώσιμη και αξιόπιστη ειρήνη» με τη Μόσχα, συμπεριλαμβανομένων «αξιόπιστων εγγυήσεων ασφάλειας» και της επιστροφής των παιδιών που, όπως υποστηρίζει, «απήχθησαν από τα κατεχόμενα εδάφη» από το Κρεμλίνο.
Τα σχόλια του Τραμπ υποδηλώνουν μια δραματική αλλαγή στη στάση του σχετικά με τον τρόπο τερματισμού του πολέμου, αφού μόλις την Παρασκευή, πριν από τη σύνοδο κορυφής, είχε δηλώσει ότι επιθυμούσε «γρήγορη» κατάπαυση του πυρός.
Η κύρια απαίτηση της Ουκρανίας ήταν μια γρήγορη κατάπαυση του πυρός πριν από τις συνομιλίες για μια μακροπρόθεσμη λύση, και ο Τραμπ φέρεται να είχε πει στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι ο στόχος του για τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα ήταν να επιτύχει μια συμφωνία για κατάπαυση του πυρός.
Το περίγραμμα της πρότασης Πούτιν για τον τερματισμό της ρωσικής εισβολής
Παράλληλα όπως ανέφεραν πηγές που έχουν ενημερωθεί σχετικά με τα σχέδια του Κρεμλίνου ο Πούτιν φέρεται να παρουσίασε στον Τραμπ κατά τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα, μία ειρηνευτική πρόταση.
Σύμφωνα με την πρόταση η Ρωσία διεκδικεί ολόκληρη την περιοχή του Ντονμπάς – η οποία περιλαμβάνει τις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία – και αξιώνει από το Κίεβο να αποσύρει τις δυνάμεις του από περιοχές του Ντονμπάς που δεν βρίσκονται σήμερα υπό τον έλεγχο των στρατευμάτων της Μόσχας.
Σε αντάλλαγμα η Ρωσία φέρεται διατεθειμένη να επιστρέψει κατεχόμενες περιοχές στις βορειοανατολικές ουκρανικές περιφέρειες Σούμι και Χάρκοβο, ανέφεραν οι πηγές τις οποίες επικαλείται το Reuters.
Ρωσικά στρατεύματα κατέχουν περιοχές του Σούμι και του Χαρκόβου συνολικής έκτασης περίπου 440 τετραγωνικών χιλιομέτρων, σύμφωνα με τον χάρτη που παρουσιάζει ο ουκρανικός ιστότοπος Deep State ο οποίος παρακολουθεί τις ισορροπίες δυνάμεων στα μέτωπα των μαχών. Η Ουκρανία ελέγχει περίπου 6.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην περιοχή του Ντονμπάς (σ.σ. στις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ).
Το περίγραμμα της πρότασης Πούτιν αποκαλύφθηκε την επομένη της συνόδου κορυφής στην Αλάσκα, της πρώτης συνάντησης μεταξύ των ηγετών της Ρωσίας και των ΗΠΑ από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Δεν έχει διευκρινιστεί εάν η πρόταση Πούτιν αντιπροσωπεύει σημείο εκκίνησης για μελλοντικές διαπραγματεύσεις ή τελική προσφορά που η Μόσχα θεωρεί αδιαπραγμάτευτη.
Οι πηγές που επικαλείται το Reuters ανέφεραν επίσης ότι ο Πούτιν επιδιώκει επίσης την επίσημη αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία, την οποία η Ρωσία κατέλαβε από την Ουκρανία και ακολούθως προσάρτησε παράνομα το 2014. Δεν έχει γίνει σαφές εάν αυτό θα σήμαινε αναγνώριση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ ή από όλες τις δυνάμεις της Δύσης και την Ουκρανία. Το Κίεβο και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί του απορρίπτουν την επίσημη αναγνώριση της κυριαρχίας της Μόσχας στη χερσόνησο.
Αναφέρθηκε ότι ο Πούτιν επιδιώκει επίσης την άρση τουλάχιστον ορισμένων από τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί σε βάρος της Ρωσίας, χωρίς να αποσαφηνίζεται εάν η πρόταση αφορά τόσο τις αμερικανικές όσο και τις ευρωπαϊκές κυρώσεις.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ο οποίος είχε δηλώσει προηγουμένως ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία θα περιελάβανε «κάποια ανταλλαγή εδαφών», φέρεται να μετέφερε την πρόταση στον Ζελένσκι σε τηλεφωνική συνομιλία μετά τη σύνοδο κορυφής.
Απορρίπτει παραχωρήσεις εδαφών ο Ζελένσκι
Θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο αν όχι απίθανο να αποδεχθεί το Κίεβο ορισμένες από τις αξιώσεις της Μόσχας. Η πρόταση Πούτιν αποκλείει την κατάπαυση πυρός μέχρι να επιτευχθεί συνολική συμφωνία, μπλοκάροντας μια από τις βασικές απαιτήσεις του Ζελένσκι.
Σύμφωνα με το ρωσικό σχέδιο, το Κίεβο θα αποσύρει όλες τις δυνάμεις του από τις ανατολικές περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ ως αντάλλαγμα για το «πάγωμα» των μετώπων στις νότιες περιφέρειες Χερσώνα και Ζαπορίζια, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Η κυβέρνηση Ζελένσκι έχει ήδη απορρίψει οποιαδήποτε παραχώρηση εδαφών – συμπεριλαμβανομένων του Ντονέτσκ που το Κίεβο θεωρεί «κλειδί» για την αποτροπή ρωσικών επιθέσεων βαθύτερα στην ουκρανική επικράτεια.
Μόλις πριν από λίγες ημέρες, ο πρόεδρος της Ουκρανίας απέκλεισε την παραχώρηση του ελέγχου του Ντονμπάς υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εφαλτήριο για μελλοντικές ρωσικές επιθέσεις.
«Αν αποσυρθούμε σήμερα από το Ντονμπάς – τα οχυρά μας, το έδαφος μας, τα υψώματα που ελέγχουμε – θα ανοίξουμε σαφώς μια γέφυρα για τους Ρώσους να προετοιμάσουν μια επίθεση», είχε πει χαρακτηριστικά.
Η πρόταση θα έρχονταν επίσης σε αντίθεση με τις προειδοποιήσεις των ηγετών της ΕΕ ότι σε οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να γίνεται σεβαστή η «εδαφική ακεραιότητα» της Ουκρανίας και «τα διεθνή σύνορα δεν πρέπει να αλλάξουν με τη βία».
Το CBS, επικαλούμενο διπλωματικές πηγές, ανέφερε ότι οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες ανησυχούσαν ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να προσπαθήσει να πιέσει τον Ζελένσκι τη Δευτέρα να συμφωνήσει στους όρους που ο ίδιος και ο Πούτιν ενδέχεται να συζήτησαν στη σύνοδο κορυφής.
Το CBS επικαλείται πηγές σύμφωνα με τις οποίες ο Τραμπ είπε στους Ευρωπαίους ηγέτες σε τηλεφωνική συνομιλία μετά τη σύνοδο κορυφής ότι ο Πούτιν θα κάνει «ορισμένες παραχωρήσεις», χωρίς όμως να διευκρινίσει ποιες.
Σύμφωνα με την εφημερίδα New York Times, η οποία επικαλείται δύο υψηλόβαθμους Ευρωπαίους αξιωματούχους Μετά τη συνάντησή του με τον Βλάντιμιρ Πούτιν την Παρασκευή στην Αλάσκα, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι υποστηρίζει ένα σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας με την παραχώρηση των μη κατακτημένων εδαφών στη Ρωσία.
Οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ο Τραμπ θα συζητήσει το σχέδιο με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι τη Δευτέρα, όταν ο Ουκρανός πρόεδρος θα επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο, προσθέτοντας ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν.
Όπως δήλωσε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου στο CNN, πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν προσκληθεί στη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο τη Δευτέρα
Δεν είναι σαφές ποιοι ηγέτες θα παρευρεθούν τελικά. Το CNN είχε προηγουμένως αναφερθεί ότι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναμένουν τουλάχιστον έναν ακόμη ηγέτη από την Ευρώπη να συμμετάσχει στη συνάντηση.
Η στάση Τραμπ
Σύμφωνα με τους New York Times, ο Τραμπ πιστεύει ότι μια ειρηνευτική συμφωνία μπορεί να διαπραγματευτεί γρήγορα, «εφ’ όσον ο Ζελένσκι συμφωνήσει να παραχωρήσει το υπόλοιπο της περιοχής του Ντονμπάς στη Ρωσία, ακόμη και τις περιοχές που δεν έχουν καταληφθεί από ρωσικά στρατεύματα».
Το Γαλλικό Πρακτορείο αναφέρει, από την πλευρά του, ότι ο Πούτιν «απαιτεί de facto την αποχώρηση της Ουκρανίας από το Ντονμπάς».
«Ο Τραμπ τείνει να το υποστηρίξει», υπογραμμίζει.
Παρόλο που η σύνοδος κορυφής στην Αλάσκα δεν απέφερε την εξασφάλιση εκεχειρίας που επιθυμούσε, ο Αμερικανός πρόεδρος είπε σε συνέντευξη που παραχώρησε στον δημοσιογράφο του Fox News Σον Χάνιτι ότι συζήτησε με τον Πούτιν για εδαφικές παραχωρήσεις και εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, γνωστοποιώντας ότι «συμφώνησαν εν πολλοίς».
«Θεωρώ πως είμαστε πολύ κοντά σε μια συμφωνία», είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ και τόνισε πως «η Ουκρανία πρέπει να συμφωνήσει» στο σχέδιο. «Ίσως πουν “όχι”», συμπλήρωσε.
Όταν ρωτήθηκε τι συμβουλή θα έδινε στον Ουκρανό ηγέτη, και απάντησε «να κάνει μια συμφωνία».
«Η Ρωσία είναι μια πολύ μεγάλη δύναμη και αυτοί δεν είναι», πρόσθεσε.
Ο Τραμπ είχε προηγουμένως απειλήσει με «πολύ σοβαρές συνέπειες» εάν ο Πούτιν δεν συμφωνούσε να τερματίσει τον πόλεμο, θέτοντας τον περασμένο μήνα προθεσμία στη Μόσχα για να επιτύχει κατάπαυση του πυρός ή να αντιμετωπίσει νέες σκληρές κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων δευτερευόντων δασμών.
Λίγα πράγματα ανακοινώθηκαν ως συμφωνία από τους δύο προέδρους μετά τη σύνοδο κορυφής της Παρασκευής, αλλά ο Τραμπ επέμεινε ότι είχε σημειωθεί πρόοδος.
Το Σάββατο, ο Πούτιν χαρακτήρισε τη σύνοδο κορυφής «πολύ χρήσιμη» και είπε ότι κατάφερε να «εκθέσει τη θέση μας» στον Τραμπ.
«Είχαμε την ευκαιρία, την οποία και αξιοποιήσαμε, να συζητήσουμε για τη γένεση, για τις αιτίες αυτής της κρίσης. Η εξάλειψη αυτών των βαθύτερων αιτίων πρέπει να αποτελέσει τη βάση για την επίλυση», δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος.
Αργότερα, ένας ανώτερος Ρώσος διπλωμάτης δήλωσε στο BBC ότι η σύνοδος κορυφής στην Αλάσκα ήταν «ένα πολύ σημαντικό θεμέλιο για περαιτέρω προσπάθειες» για τον τερματισμό του πολέμου.
Διπλωματικός «πυρετός» στην Ευρώπη
Εν τω μεταξύ, η «συμμαχία των προθύμων» – μια ομάδα χωρών που έχουν δεσμευτεί να ενισχύσουν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία, στην οποία περιλαμβάνονται το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία – θα πραγματοποιήσει τηλεδιάσκεψη το απόγευμα της Κυριακής, πριν από την επίσκεψη του Ζελένσκι στο Λευκό Οίκο τη Δευτέρα.
Μια ομάδα Ευρωπαίων ηγετών, μεταξύ των οποίων ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσαν ότι «το επόμενο βήμα πρέπει να είναι περαιτέρω συνομιλίες με τη συμμετοχή του προέδρου Ζελένσκι».
Οι ηγέτες δήλωσαν ότι είναι «έτοιμοι να εργαστούν» για την πραγματοποίηση μιας τριμερούς συνόδου κορυφής με την υποστήριξη της Ευρώπης.
«Είμαστε έτοιμοι να διατηρήσουμε την πίεση προς τη Ρωσία», δήλωσαν, προσθέτοντας: «Η Ουκρανία θα πρέπει να λάβει αποφάσεις για το έδαφός της. Τα διεθνή σύνορα δεν πρέπει να αλλάξουν με τη βία».
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κίρ Σταρμερ, εξήρε τις προσπάθειες του Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο, λέγοντας ότι «μας έφεραν πιο κοντά από ποτέ».
«Παρότι έχει σημειωθεί πρόοδος, το επόμενο βήμα πρέπει να είναι περαιτέρω συνομιλίες με τη συμμετοχή του Προέδρου Ζελένσκι. Ο δρόμος προς την ειρήνη στην Ουκρανία δεν μπορεί να αποφασιστεί χωρίς αυτόν», δήλωσε.
