Τζιβαέρι. «Κι όμως το ρεμπέτικο είναι εδώ»

- Newsroom

Μια καλή τύχη πριν από τέσσερα χρόνια έφερε κοντά πέντε νέους ανθρώπους που το κοινό τους χαρακτηριστικό ήταν η αφοσίωση και η αγάπη τους για τη μουσική και μάλιστα για το ρεμπέτικο τραγούδι. Ονομάζονται «Τζιβαέρι», τραγουδούν όλοι και θα μας το αποδείξουν την Πέμπτη 11 Οκτωβρίου που θα εμφανιστούν στην «Πριγκιπέσσα» της Θεσσαλονίκης.

Συνέντευξη Θανάσης Γωγάδης

Στη Σμύρνη και την Πόλη, τα χρόνια τα παλιά, μέσα σε ομορφοσκαλισμένες κασέλες, οι νοικοκυράδες φύλαγαν τα «τζοβαΐρια» ή «τζιβαέρια» τους, δηλαδή τα χρυσαφικά, τα διαμαντικά και ό,τι άλλο πολυτιμότερο είχαν. Τζιβαέρι λοιπόν σημαίνει θησαυρός, ακόμη κι αν πρόκειται για σχήμα μουσικό, που επιδίδεται μετά πάθους στο ρεμπέτικο τραγούδι. Εν προκειμένω, όντως σημαίνει μουσικός θησαυρός, αφού η παρέα από το «Τζιβαέρι» (γνωστό και πετυχημένο «ρεμπετάδικο » στην οδό Φορμίωνος της Αθήνας) άνοιξε το σεντούκι της και διάλεξε μερικά μουσικά διαμαντάκια για να τα παρουσιάσει στο ευρύτερο κοινό. Όπως τα παλιά χρόνια που οι καλλιτέχνες πρώτα δοκίμαζαν τα τραγούδια στη σκηνή και μετά τα «γραμμοφωνούσαν», έτσι και η κομπανία μάζεψε 18 από τα καλύτερα ρεμπέτικα τραγούδια και με την αυθεντικότητα του παιξίματος αλλά και των φωνών παρουσιάζει ένα από τους αξιολογότερους δίσκους του είδους, που έχει τίτλο «Με γλέντια με γραμμόφωνα με χίλια δυο μεράκια».
Αξίζει να σημειωθεί ότι έπειτα από 30 χρόνια επανεκτελέσεων των ρεμπέτικων τραγουδιών (αρχής γενομένης από τη Ρεμπέτικη Κομπανία, κατόπιν από την Οπισθοδρομική και αργότερα από άλλες), είναι η πρώτη φορά που δίνεται τόση σημασία στα φωνητικά.  Έτσι, τραγούδια κλασικά, όπως «Μάγισσες φέρτε βότανα», «Γλυκοχαράζουν τα βουνά», «Ο μαχαραγιάς» κ.ά., ηχούν με τρόπο διαφορετικό. Και φυσικά δεν είναι μόνο αυτά που περιλήφθηκαν στο ηχογράφημα. Εδώ βρίσκουμε δύο σπάνια και μοναδικά τραγούδια, το «Μαζί σου ξεμυαλίστηκα» του Μανόλη Χιώτη και το «Μια γυναίκα καταριέμαι» του Γιώργου Μητσάκη, που κυκλοφορούν για πρώτη φορά μετά τις 78 στροφές.
Το μουσικό σχήμα -ή καλύτερα την παρέα- που ονομάστηκε «Τζιβαέρι» απαρτίζουν η Ελένη Λαζάρου (κουτάλια, μπαγλαμάς, ζίλια), ο Δημήτρης Κρανίδας (μπουζούκι, ταμπουράς), ο Γεράσιμος Σταμούλης (μπουζούκι, τζουράς, μπαγλαμάς), ο Βασίλης Σκούτας (κιθάρα, μπαγλαμάς) και ο Δημήτρης Μηταράκης (ακορντεόν). Φυσικά τραγουδούν όλοι και θα τους απολαύσουμε την Πέμπτη στην «Πριγκιπέσσα».

Πότε δημιουργήθηκε το συγκρότημα;
Στην οδό Φορμίωνος 131 της Καισαριανής υπάρχει ένα μαγαζί που ιδρύθηκε το 1993 με την ονομασία «Τζιβαέρι». Σκοπός του χώρου αυτού είναι να αποδώσει και να διαδώσει τις αυθεντικές εκτελέσεις. Το 2002 το πρόγραμμα ανέλαβε το συγκρότημα «Τζιβαέρι». Στόχος, αυθεντικά λαϊκά γλέντια και επιστροφή σε γνήσια λαϊκά ακούσματα.

Γιατί επιλέξατε το όνομα Τζιβαέρι;
Το όνομα θέλαμε να είναι συνδεδεμένο με το στέκι που παίζουμε. Πίσω απ’ αυτό βρίσκεται -τι άλλο;- το ρεμπέτικο τραγούδι.

Τι εκπροσωπεί για σας το ρεμπέτικο;
Το ρεμπέτικο εκπροσωπεί την αυθεντικότητα και το μπεσαλίκι. Μας τραγουδάει τα ντέρτια μας. Είμαστε αυτό που παίζουμε.

Με ποιον τρόπο προσεγγίζετε και παρουσιάζετε το ρεμπέτικο τραγούδι;
Το ζητούμενο είναι να γίνει η προσέγγιση με πολύ σεβασμό στο συναίσθημα των συνθετών και στο χρώμα της εποχής. Γι’ αυτό δουλεύουμε προσεκτικά πάνω στις πρώτες εκτελέσεις.

Με ποιο σκεπτικό έγινε ο δίσκος «Με γλέντια με γραμμόφωνα με χίλια δυο μεράκια» και πώς επιλέξατε τα 18 κομμάτια;
Το cd, όπως στις περισσότερες παρέες, έγινε με την παρότρυνση των φίλων. Μέσα στα 1.500 τραγούδια που παίζουμε τι να διαλέξεις; Πιστεύω ότι καταγράψαμε ένα δείγμα της δουλειάς μας από τους αγαπημένους μας συνθέτες όπως ο Τσιτσάνης, ο Μητσάκης, ο Χιώτης, ο Σκαρβέλης κ.ά.

Οι συνθέσεις που συμπεριλάβατε δεν είναι από τις πιο γνωστές. Να υποθέσουμε πως προϋπάρχει έρευνα και μελέτη πριν να παρουσιάσετε κάποια τραγούδια;
Ακόμα και για το πιο απλό τραγούδι μελετάμε.  Έχουμε χρέος βέβαια να ερευνούμε και να ανακαλύπτουμε σπάνια «διαμαντάκια», όπως «Το παλιό το τρεχαντήρι», το «Μαζί σου ξεμυαλίστηκα» κ.ά. Υπάρχουν όμως και γνωστά τραγούδια, όπως ο «Ψαράς» ή το «Μάγισσες φέρτε βότανα», παιγμένα με τον αυθεντικό τρόπο.

Κάποτε οι κομπανίες ήταν στην πρώτη σειρά ζήτησης στη νυχτερινή διασκέδαση. Σήμερα τι γίνεται; Διακρίνετε μια επιστροφή στο είδος;
Υπάρχει πρόβλημα. Όσοι γλεντούν με τις κομπανίες δεν αλλάζουν εύκολα το είδος. Οι άλλοι πού θα τις μάθουν; Εμείς δεν έχουμε παράπονο, αλλά παλεύουμε και τόσα χρόνια. Επιστροφή θα υπάρξει μόνο και άμα το θελήσουν τα ΜΜΕ, κάποια από τα οποία μας έχουν στην απομόνωση. Ωστόσο αρκετοί είναι εκείνοι που μας έχουν αγαπήσει και μας έχουν στηρίξει με τον τρόπο τους, και τους ευχαριστούμε από καρδιάς για αυτό.

Δισκογραφικά τι συμβαίνει; Έχει ακόμη το ρεμπέτικο τη δύναμη να ανταγωνιστεί «ύποπτα προϊόντα» που λανσάρονται με τρόπο θεαματικό μέσω της τηλεόρασης;
Για μας το ρεμπέτικο είναι διαχρονικό. Σκεφτείτε: δεν το παίζουν τα περισσότερα ραδιόφωνα, ούτε η τηλεόραση, και όμως είναι εδώ. Εμείς, πάλι, τόσα χρόνια συνεχίζουμε να υπάρχουμε, κι αυτή είναι η δική μας απάντηση στο life-style της εποχής και σε πείσμα των καιρών. Αυτό δεν είναι δύναμη;

Τελικά πώς θα μπορέσουμε να ανακαλύψουμε εκ νέου (γιατί μάλλον έχουν χαθεί) «γλέντια, γραμμόφωνα και χίλια δυο μεράκια»;
Όταν θα πάψουμε να δηλώνουμε άλλο από αυτό που είμαστε πραγματικά. Απλοί και λαϊκοί Έλληνες. Όχι Αμερικανάκια. Μόνο έτσι θα βρούμε αυθεντικά γλέντια με χίλια δυο μεράκια.

Στην εμφάνισή σας στη Θεσσαλονίκη, πού θα επικεντρωθεί το πρόγραμμά σας;
Πού αλλού εκτός από το ρεμπέτικο τραγούδι; Η αυθεντικότητα των τραγουδιών μας ξυπνά συναισθήματα κι αυτά είναι που θα μας συμπαρασύρουν. Ελάτε να ταξιδέψουμε παρέα!