Ισλανδία: Ηφαίστειο εξερράγη για 12η φορά από το 2021
Οι εκρήξεις δεν έχουν απειλήσει μέχρι στιγμής το Ρέικιαβικ ούτε έχουν εκτοξεύσει μεγάλους όγκους τέφρας στη στρατόσφαιρα
- Newsroom
Το «Όλα για το όνομα» (εκδ. Κέδρος) είναι η αυτοβιογραφία του Βαγγέλη Σούκα από το Κομπότι της Άρτας, όπως μας την παραδίδει η Ζωή Γκαϊδατζή, βιβλίο που αποτελεί εν μέρει βιογραφία και της λοιπής -μουσικής- οικογένειάς του. Ο μεγάλος αυτός δεξιοτέχνης του κλαρίνου μάς δίνει επίσης πολλές φορές πληροφορίες για τη ζωή και την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία διαμορφώθηκε η τέχνη του λαϊκού παραδοσιακού κλαρίνου και ο ευρύτερος κόσμος της παραδοσιακής και λαϊκής μουσικής. Ο τόμος περιλαμβάνει και πολλές φωτογραφίες.Κείμενο Στέλιος Κούκος
Το επίθετο Σούκας είναι ταυτισμένο με τη μουσική -ιδιαίτερα μʼ αυτήν που αποκαλούμε παραδοσιακή- αλλά και με το λαϊκό τραγούδι. Χιλιάδες άνθρωποι διασκέδασαν με την οικογένεια Σούκα σε πανηγύρια και γάμους και τραγούδησαν τα τραγούδια τους, που κυκλοφόρησαν και σε δίσκους. Πολλά από αυτά τα ερμήνευσαν πολύ γνωστοί ερμηνευτές και έγιναν μεγάλες επιτυχίες. Οι ίδιοι οι Σουκαίοι συμμετείχαν επίσης σε εκατοντάδες άλλες ηχογραφήσεις και συναυλίες, συνοδεύοντας δημοφιλείς τραγουδιστές.
Λαϊκό κλαρίνο
Παρόλο που το κλαρίνο δεν είναι ένα πατροπαράδοτο όργανο, ταυτίστηκε με την παραδοσιακή μας μουσική. Το κλαρίνο ως επείσακτο όργανο στη χώρα μας αντικατέστησε σε πολλές περιοχές τον ζουρνά. Θα πρέπει επίσης να πούμε πως το ίδιο όργανο, το οποίο από κατασκευής προσφέρεται κυρίως για την απόδοση της δυτικής μουσικής, στα χέρια και στα χείλη των Ελλήνων μουσικών και δεξιοτεχνών κατάφερε να αποδώσει και τα μικρά διαστήματα της ευρύτερης μουσικής της ανατολικής Μεσογείου.
Αν θέλουμε να αποδώσουμε με μια φράση τη ζωή του Βαγγέλη Σούκα σε σχέση πάντα με το όργανο με το οποίο ταύτισε τη ζωή του, θα ήταν η εξής: «Εγώ κάποτε θα έπαιζα κλαρίνο και όλοι θα καθόντουσαν κλαρίνο μπροστά μου»! Η έκφραση αυτή επανέρχεται συνέχεια στο βιβλίο σε ποικίλες παραλλαγές. Αυτό σκεφτόταν αλλά και πίστευε από πάρα πολύ μικρή ηλικία. Γιʼ αυτό άλλωστε παράτησε το σχολείο στη Βʼ δημοτικού αφού και η παιδαγωγική στο σχολείο της εποχής δεν τον βοήθησε να ενταχθεί «κανονικά». Λίγο που έγραφε με το αριστερό χέρι και λίγο η «φλογερούλα» με την οποία ξεκίνησε τη μουσική, δεν τον άφηναν να συμβιβαστεί. Το ασυμβίβαστο είναι ίδιον του χαρακτήρα του και τον συνόδευσε σε όλη του τη ζωή...
Θρυλικοί μουσικοί
Έχοντας λοιπόν την πίστη ότι με το κλαρίνο κάποια μέρα θα αποκτήσει ένα όνομα, ξεπέρασε πάρα πολλές δυσκολίες που του συνέβησαν στη ζωή. Πάντως τα προβλήματα που αντιμετώπισε η οικογένειά του και οι δυσκολίες δεν συνέβησαν μόνο σʼ αυτόν, αλλά αποτελούν τις συνθήκες μέσα στις οποίες δοκιμάστηκε όλος ο ελληνικός λαός την περίοδο αυτή: πόλεμος του ʼ40, γερμανική Κατοχή, εμφύλιος... Από τη φτώχεια, την πείνα και τις αρρώστιες θα πεθάνει αρχικά η αδελφή του και μετά, μέσα σε διάστημα 24 ωρών, δύο αδέλφια του και στη συνέχεια ο πατέρας του. Έτσι, από παιδική σχεδόν ηλικία θα γίνει προστάτης της υπόλοιπης οικογένειας, η οποία θα δώσει ακόμη έναν πολύ σημαντικό μουσικό και δεξιοτέχνη του κλαρίνου, τον Βασίλη Σούκα.
Όμως η μουσική αυτή οικογένεια δεν ξεκινά με τους Βαγγέλη και Βασίλη Σούκα, αφού οι συγγενείς τόσο της μητέρας του όσο και του πατέρα του ήταν και αυτοί μουσικοί. Οι καλλιτέχνες αυτοί έπαιζαν στα πανηγύρια και τους γάμους της περιοχής και ήταν γνωστοί. Το καλό όνομα του πατέρα του τον βοήθησε σε πολλές περιπτώσεις.
Αλλά από το βιβλίο δεν παρελαύνουν μόνον οι Σουκαίοι, αλλά και τα πιο γνωστά ονόματα της παραδοσιακής μουσικής εκείνης της εποχής. Από τους ανθρώπους αυτούς ο Βαγγέλης Σούκας είτε «έκλεψε» την τέχνη τους, όπως ήταν η συνήθεια της εποχής, είτε συνεργάστηκε, είτε ανταγωνίστηκε, είτε ακόμη τους ξεπέρασε. Να αναφέρουμε τον Κώστα Γιαούζο, τον Τάκη Τζέμο, τους Χαλκιάδες, τον Τουρκοβασίλη, τον Καρακώστα, τον Σπύρο Ζώτο, τον Θανάση Λαβίδα, τον Μαλιάρα, τον Βασίλη Σαλέα (συγγενή του γνωστού κλαρινίστα), τον Γιάννη και τον Χρήστο Ζέρβα και ένα σωρό άλλους.
Από ηπειρώτικα μέχρι όπερα
Ο Βαγγέλης Σούκας μετά την αναγνώρισή του στην Ήπειρο αποφάσισε να κατέβει στην Αθήνα και να κάνει «πλάκες» -δηλαδή να ηχογραφήσει δίσκους-, και τα κατάφερε. Η ίδια η Ρόζα Εσκενάζυ τον πήγε στην εταιρεία, αλλά όπως λέει ο ίδιος στη συνέχεια την αδίκησε, αφού ο ίδιος επέμενε να τραγουδήσει ο Φώτης Χαλκιάς, μια πραγματικά ξεχωριστή φωνή του δημοτικού μας τραγουδιού.
Στον στρατό και τη φιλαρμονική θα μάθει να διαβάζει και παρτιτούρες, πράγμα που θα τον βοηθήσει αργότερα στη σύνθεση. Ο ίδιος έκανε ό,τι μπορούσε για να εκπαιδευτεί μουσικά και να μπορεί να σταθεί μέσα στον χώρο του. Έφτασε να παίζει ακόμη και μουσική για όπερες, ενώ κάποια στιγμή έπιασε στα χέρια του και σαξόφωνο.
Στο λαϊκό τραγούδι μπαίνει όταν παίζει για πρώτη φορά σε ένα τραγούδι της Καίτης Γκρέι. Στη συνέχεια γράφει ο ίδιος λαϊκά τραγούδια που του φέρνουν επιτυχίες.
Ακολουθούν εμφανίσεις στο εξωτερικό και επιτυχίες, επιστροφή στην Ελλάδα, δικό του μαγαζί, δική του σχολή, αλλά και νέα βάσανα...
Πρόκειται για ένα βιβλίο που θα μπορούσε άνετα να γυριστεί μια πολύ καλή ταινία. Δεν του λείπει τίποτα, χάρη και στη Ζωή Γκαϊδατζή, η οποία το υπογράφει και ίσως προέρχεται και η ίδια από οικογένεια μουσικών, αν κρίνουμε από το επίθετό της.
