- Newsroom
Σημαντικές προκλήσεις αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι νησιωτικών και απομακρυσμένων περιοχών στον τομέα της πρόληψης. Η έλλειψη εξειδικευμένου υγειονομικού προσωπικού, οι δυσκολίες στις μετακινήσεις, και η περιορισμένη ενημέρωση τόσο για την πρωτογενή όσο και την δευτερογενή πρόληψη καθιστούν την πρόληψη μια ιδιαίτερα απαιτητική υπόθεση με αποτέλεσμα καθυστερημένες διαγνώσεις.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα τόσο από κρατικούς όσο και ιδιωτικούς φορείς ώστε η πρόληψη να φτάσει και στο πιο απομακρυσμένο μέρος της Ελλάδας. Το ζητούμενο όμως είναι η διάρκεια και η συνέπεια αυτών των προγραμμάτων.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα με διάρκεια και σημαντική συμβολή στον τομέα της ενημέρωσης και παροχής δωρεάν υπηρεσιών πρόληψης υλοποιεί η ΑΜΚΕ «Με Οδηγό το Διαβήτη».
Ομάδα επαγγελματιών υγείας έχει επισκεφθεί στα 10 χρόνια λειτουργίας της, 76 πόλεις, χωριά και νησιά σε όλη την Ελλάδα, ενημερώνοντας, εκπαιδεύοντας και παρέχοντας δωρεάν εξετάσεις για τον διαβήτη. Στο πλαίσιο αυτών των εκστρατειών, έχουν διαγνωσθεί 820 νέες περιπτώσεις σακχαρώδους διαβήτη όλων των μορφών.
Από 24 έως τις 30 Μαΐου, επισκέφθηκε τα νησιά Kύθνο, Σίφνο, Κίμωλο, Μήλο και Σέριφο, για να προσφέρει στους νησιώτες σημαντικές υπηρεσίες υγείας στις οποίες δεν έχουν άμεση πρόσβαση. H φετινή εκστρατεία τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας.
Στην αποστολή συμμετέχει και ο Σπύρος Σαπουνάς, ενδοκρινολόγος-διαβητολόγος, MD, PhD, Β αντιπρόεδρος ΕΟΦ.
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε με τον κ. Σαπουνά για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι νησιωτικών και απομακρυσμένων περιοχών στον τομέα της πρόληψης και για την ανάγκη στοχευμένων λύσεων και παρεμβάσεων.
«Στη δημόσια υγεία, η πρόληψη αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της διατήρησης της καλής υγείας του πληθυσμού και της μείωσης της επιβάρυνσης των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος, δηλαδή ο εντοπισμός ασθενειών πριν την εκδήλωση συμπτωμάτων, παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια. Η σημασία του γίνεται ακόμη μεγαλύτερη όταν μιλάμε για τη νησιωτική Ελλάδα και τις απομακρυσμένες περιοχές, όπου η πρόσβαση σε υγειονομικές υπηρεσίες είναι περιορισμένη και συχνά καθυστερημένη», υπογραμμίζει ο κ. Σαπουνάς.
Προσβασιμότητα και Ανισότητες στην Υγεία
Σύμφωνα με τον κ. Σαπουνά «οι κάτοικοι των νησιών και των απομακρυσμένων περιοχών της Ελλάδας αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις στον τομέα της υγείας. Η έλλειψη νοσοκομείων, ειδικευμένου ιατρικού προσωπικού και διαγνωστικού εξοπλισμού, καθιστά την έγκαιρη διάγνωση δύσκολη. Οι μετακινήσεις προς τα μεγάλα αστικά κέντρα είναι συχνά χρονοβόρες, κοστοβόρες και σε ορισμένες περιπτώσεις, επικίνδυνες — ειδικά κατά τους χειμερινούς μήνες ή σε καιρικές συνθήκες που καθιστούν αδύνατη τη θαλάσσια ή την εναέρια μετακίνηση».
Ο Ρόλος της Πρόληψης
«Ο προσυμπτωματικός έλεγχος μπορεί να λειτουργήσει σωτήρια για τον πληθυσμό αυτών των περιοχών. Μέσα από τακτικούς προληπτικούς ελέγχους (π.χ. τεστ Παπανικολάου, μαστογραφίες, εξετάσεις σακχάρου, πίεσης, χοληστερίνης, κολονοσκοπήσεις, κ.λπ.), είναι δυνατή η έγκαιρη διάγνωση νοσημάτων, όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης και τα καρδιαγγειακά νοσήματα — ασθένειες που, αν εντοπιστούν έγκαιρα, είναι πιο εύκολα αντιμετωπίσιμες και συχνά ιάσιμες.
Επίσης, ο έγκαιρος εντοπισμός και η διαχείριση νοσημάτων όπως ο διαβήτης και η υπέρταση, οδηγεί και στην πρόληψη δυνητικών επιπλοκών αυτών των νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά συμβάματα και τα εγκεφαλικά, που προκαλούν αναπηρίες και σημαντικές επιβαρύνσεις στα συστήματα υγείας».
Ο κ. Σαπουνάς σημειώνει ότι «τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αξιόλογες προσπάθειες από κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς για την ενίσχυση της πρόληψης στις απομακρυσμένες περιοχές. Κινητές ιατρικές μονάδες, τηλεϊατρική, περιοδικές επισκέψεις εξειδικευμένων γιατρών και δωρεάν εξετάσεις είναι μερικά από τα μέσα που χρησιμοποιούνται. Το Πρόγραμμα ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ, το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο της ευρύτερης δράσης Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης της Δημόσιας Υγείας «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ» του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0, με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης-NextGenerationEU, είναι σε αυτή την κατεύθυνση. Ωστόσο, η βιωσιμότητα αυτών των πρωτοβουλιών εξαρτάται από τη θεσμοθέτηση μόνιμων λύσεων και τη στενή συνεργασία τοπικών κοινωνιών, υγειονομικών δομών και πολιτείας».
Ενημέρωση και Εκπαίδευση του πληθυσμού
«Η ενημέρωση του πληθυσμού για τη σημασία της πρόληψης είναι επίσης καθοριστικής σημασίας. Εκπαιδευτικές καμπάνιες, προσβάσιμες και κατανοητές, είναι απαραίτητες για την αλλαγή της νοοτροπίας και την αύξηση της συμμετοχής των κατοίκων σε προληπτικά προγράμματα. Ένα κρίσιμο αλλά συχνά παραγνωρισμένο στοιχείο είναι η εγγραμματοσύνη υγείας - δηλαδή η ικανότητα των πολιτών να αποκτούν, να κατανοούν, να αξιολογούν και να χρησιμοποιούν πληροφορίες σχετικές με την υγεία τους, ώστε να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις» υπογραμμίζει ο κ. Σαπουνάς.
Σημειώνει ότι «σε πολλές απομακρυσμένες περιοχές και νησιά, οι κάτοικοι μπορεί να μην έχουν επαρκή γνώση για το πότε και γιατί πρέπει να κάνουν προληπτικές εξετάσεις, τι σημαίνουν τα αποτελέσματα ή πώς να ακολουθήσουν τις ιατρικές οδηγίες. Η ενίσχυση της εγγραμματοσύνης υγείας μέσω στοχευμένων εκπαιδευτικών δράσεων, όπως ομιλίες, εργαστήρια και απλοποιημένα έντυπα ή ψηφιακά υλικά, μπορεί να οδηγήσει σε πιο ενεργούς και συνειδητοποιημένους πολίτες, που εμπιστεύονται την πρόληψη και συμμετέχουν πιο συστηματικά σε προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου.
Η ενίσχυση της εγγραμματοσύνης υγείας δεν αφορά μόνο την παροχή πληροφορίας, αλλά και την καλλιέργεια εμπιστοσύνης, την αντιμετώπιση του φόβου ή της προκατάληψης απέναντι σε προληπτικά μέτρα και τη διαμόρφωση κουλτούρας υγείας με βάση την πρόληψη και την έγκαιρη φροντίδα».
10 χρόνια προσφοράς από την ΑΜΚΕ «Με Οδηγό το Διαβήτη»
Με αφορμή τη 10η εκστρατεία της Οργάνωσης στα νησιά των Δυτικών Κυκλάδων η πρόεδρος της ΑΜΚΕ «Με Οδηγό το Διαβήτη» Αναστασία Καφούση, δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ:
«Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές, η πρόληψη πρέπει να είναι προσβάσιμη και ουσιαστική. Στην ΑΜΚΕ Με Οδηγό τον Διαβήτη, πιστεύουμε ότι η ενημέρωση και η έγκαιρη διάγνωση μπορούν να σώσουν ζωές. Μέσα από τις δράσεις μας, δεν προσφέρουμε μόνο ιατρικές υπηρεσίες, αλλά και γνώση, ενδυνάμωση και ελπίδα. Ο διαβήτης και άλλα χρόνια νοσήματα δεν πρέπει να μας καθορίζουν - με σύμμαχο την πρόληψη και την ενεργή συμμετοχή των πολιτών, μπορούμε να χτίσουμε μια πιο υγιή κοινωνία για όλους».
Η πρόληψη δεν είναι πολυτέλεια
Κλείνοντας τη συνομιλία μας ο Σπύρος Σαπουνάς τόνισε ότι «ο προσυμπτωματικός έλεγχος και η πρόληψη δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα, ειδικά στη νησιωτική και απομακρυσμένη Ελλάδα. Επενδύοντας στη διαρκή και οργανωμένη παροχή προληπτικών υπηρεσιών, μπορούμε να σώσουμε ζωές, να μειώσουμε τις δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη και να ενισχύσουμε την αίσθηση ασφάλειας και φροντίδας στις απομακρυσμένες κοινότητες της χώρας μας. Η υγεία πρέπει να είναι δικαίωμα όλων, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική τους θέση».
