800 οκάδες, περίπου, ζυγίζει η καμπάνα του Πρωτάτου του Αγίου Όρους

3 καμπάνες, σε κάθε μονή, ηχούν την ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής, αλλά και της Ανάστασης

17 81

Ανάσταση δίχως καμπάνες δεν νοείται. Και όσοι έζησαν αναστάσιμες βραδιές στο Άγιον Όρος, θα γνωρίζουν ότι η νύχτα στον ναό των Καρυών, στο Πρωτάτο, είναι το πλέον λαμπρό, με τους ήχους της καμπάνας του να μένουν ανεξίτηλοι στη μνήμη του. Αμέσως μετά ακολουθεί η μεγάλη αναστάσιμη Τράπεζα, στην οποία το ψάρι επέχει τη θέση κρέατος των κοσμικών τραπεζιών. Ωστόσο, τα τάλαντα, οι μεγάλες ξύλινες σανίδες, οι οποίες κρούονται από ένα σφυρί αποτελούν το καθημερινό προσκλητήριο των μοναχών στη λειτουργία. Το τάλαντο ηχεί τρεις φορές πριν την κάθε λειτουργία, με διακοπές, όσο να συγκεντρωθούν μοναχοί και κοσμικοί στο ναό. Στο τέλος, ο εντεταλμένος μοναχός βάζει «ευλογητός».

Για το τάλαντο υπάρχουν πολλές παραδόσεις. Μία από αυτές το θέλουν ως αναφορά στην πρόσκληση πάντων των ζωντανών από τον Νώε στην Κιβωτό του. Με τον ίδιο τρόπο καλούνται σήμερα καλόγεροι και μοναχοί στην Κιβωτό της Σωτηρίας. Την ονομασία του την οφείλει στο τάλαντο, το οποίο πρέπει να καταθέσει ο κάθε πιστός στην πρόσκληση της Δευτέρας Παρουσίας.

Γράφει μία μοναχή: «Η ονομασία τάλαντο είναι ηχοποιητή λέξη από τον σχετικό ρυθμικό ήχο και συνδυασμένη με την παραβολή των ταλάντων, θυμίζει στον μοναστή το ειδικό της μοναστικής κλήσεως τάλαντο, το οποίο σαν ξέχωρη εύνοια Θεού δόθηκε, για να πολλαπλασιάσει και να παρουσιάσει εν ημέρα Κρίσεως πλούτον αρετών».

Άλλοι λένε ότι ο ρυθμός της κρούσης του σημαίνει «το τάλαντο, το τάλαντο, το τα-, το τα-, το τάλαντο». Κατά τον εγκυρότατο βυζαντινό ιστορικό, όμως, Φαίδωνα Κουκουλέ, ο παραγόμενος ήχος σημαίνει: «τον Αδάμ, τον Αδάμ, τον Αδάμα, δάμα, δαμ».

Τα τάλαντα παρασκευάζονται από ειδικό ξύλο φλαμουριάς ή καρυδιάς τα οποία δίνουν καλό ήχο, ενώ αποφεύγεται το κακόηχο ξύλο της οξιάς ή της βαλανιδιάς.

Εκτός από τα φορητά τάλαντα, υπάρχουν και μεγαλύτερα κρεμαστά, τα οποία τα κρούουν πάλι με ξύλινο σφυρί επί τόπου. Ακόμη μεγαλύτερα είναι τα λεγόμενα πολυτάλαντα, όπως το κρεμασμένο στον εξωνάρθηκα του καθολικού της μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στην Πάτμο. Αυτά κρούονται από τρεις μοναχούς ταυτοχρόνως, πάντα με σφυριά, δημιουργώντας μία ιδιαίτερα ηχηρή μουσική. Ο έντονος πανηγυρικός τόνος που παράγεται δεν επιτρέπει την καθημερινή του χρήση, αλλά χρησιμοποιείται μόνον το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, πριν την ακολουθία της Αναστάσεως. Το όνομα του πολυτάλαντου είναι «κόπανος».