Αγγελοχώρι: Το Υπερταμείο «απειλεί» το Σπίτι του Φύλακα

Το Σπίτι του Φύλακα, στις Αλυκές Αγγελοχωρίου, έχει μεταλλαχθεί τα τελευταία χρόνια, από ένα εγκαταλελειμμένο και ετοιμόρροπο κτίσμα, σε ένα ιδιαίτερο πολιτιστικό αλλά και περιβαλλοντικό κέντρο. Τον προσεχή Αύγουστο συμπληρώνει οκτώ δημιουργικά χρόνια, στη διάρκεια των οποίων διοργανώθηκαν περίπου 350 εκδηλώσεις πολιτιστικού και περιβαλλοντικού περιεχομένου. Ο Αύγουστος, εκτός από γενέθλιος μήνας για το αναγεννημένο Σπίτι του Φύλακα, ενδέχεται να αποδειχθεί και μοιραίος όσον αφορά το μέλλον του.

Ο λόγος είναι ότι σε δύο μήνες ολοκληρώνεται η δεκαετής παραχώρηση χρήσης του Σπιτιού από την εταιρεία «Ελληνικές Αλυκές ΑΕ», στην οποία ανήκει, προς τον Δήμο Θερμαϊκού, ο οποίος με τη σειρά του το παραχώρησε άτυπα στον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Αγγελοχωρίου για τη διοργάνωση εκδηλώσεων. Την περασμένη Κυριακή, 22 Ιουνίου, επόμενη μέρα του θερινού ηλιοστασίου, πριν από τη μουσική εκδήλωση στο Σπίτι του Φύλακα (Κώστας και Δημήτρης Πρατσινάκης, Γιώργος Κοκκινάκης, Δημήτρης Κωνσταντόπουλος), ο πρόεδρος του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Αγγελοχωρίου, Βαγγέλης Μίχος, ενημέρωσε το κοινό ότι ενδέχεται η εκδήλωση να είναι από τις τελευταίες σε αυτόν τον χώρο, καθώς λήγει το δεκαετές παραχωρητήριο του ιδιοκτήτη του χώρου προς τον Δήμο Θερμαϊκού.

Με προσωπική δουλειά

Μιλώντας στο «ΜτΚ» ο κ. Μίχος εξηγεί ότι «το Σπίτι του Φύλακα παραχωρήθηκε στον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Αγγελοχωρίου προφορικά, από τον Δήμο, το 2018. Τα μέλη του Συλλόγου, με πολύ προσωπική εργασία και δικές τους δαπάνες, αποκατέστησαν το κτίσμα και το μετέτρεψαν σε ένα πολιτιστικό και περιβαλλοντικό κέντρο. «Κάναμε εκατοντάδες εκδηλώσεις αυτά τα οκτώ χρόνια αλλά και πάρα πολλές περιβαλλοντικές δράσεις». Ειδικότερα, όπως αναφέρει ο κ. Μίχος, κάθε χρόνο επισκέπτονται το Σπίτι του Φύλακα περίπου σαράντα έως πενήντα σχολεία για διάφορες περιβαλλοντικές δράσεις. «Μιλάμε με τα παιδιά για την προστασία του περιβάλλοντος, για την ανακύκλωση και την επανάχρηση εγκαταλελειμμένων χώρων αλλά και αντικειμένων. Τα χρόνια αυτά έχουμε καταφέρει να καθαρίσουμε τη θαλάσσια περιοχή από διάφορα σκουπίδια και πλαστικά, έχουμε συγκεντρώσει έως τώρα περίπου 1.200 μεγάλες σακούλες απορρίμματα». Αποτέλεσμα των περιβαλλοντικών δράσεων είναι, όπως αναφέρει, η επανεμφάνιση θαλάσσιας πανίδας έπειτα από πολλά χρόνια, όπως οι ιππόκαμποι, τα μύδια, μικροί αχινοί, ανεμώνες, νέα είδη φυκιών κ.λπ. Παράλληλα, οι δράσεις αυτές αναβάθμισαν και την ποιότητα του αλατιού των Αλυκών Αγγελοχωρίου, το οποίο είναι από τα καλύτερα στην Ελλάδα, ελεύθερο από μικροπλαστικά και άλλου είδους ανεπιθύμητες προσμίξεις.

Η παραχώρηση χρήσης του χώρου στον οποίο βρίσκεται το Σπίτι του Φύλακα, απέναντι από τον φάρο του Αγγελοχωρίου, από την εταιρεία «Ελληνικές Αλυκές ΑΕ» προς τον Δήμο Θερμαϊκού έγινε τον Αύγουστο του 2015 και είχε διάρκεια δέκα χρόνια. Ο χώρος παραχωρήθηκε, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί από τους σέρφερς, για να αφήνουν εκεί τον εξοπλισμό τους. Όμως δεν αξιοποιήθηκε ποτέ από αυτούς, καθώς το κτίσμα ήταν σε κακό χάλι και θα έπρεπε να κάνουν σημαντικές δαπάνες για την αποκατάστασή του. «Το 2018 μας παραχωρήθηκε προφορικά και τον Αύγουστο εκείνου του χρόνου κάναμε την πρώτη μας εκδήλωση η οποία ήταν αφιερωμένη στο αλάτι», θυμάται ο κ. Μίχος. Ενόψει του επικείμενου τέλους της παραχώρησης ο κ. Μίχος ήρθε σε επικοινωνία με τον δήμαρχο Θερμαϊκού, Θεόδωρο Τζέκο, προκειμένου να βρεθεί κάποια λύση, ώστε το Σπίτι του Φύλακα να περάσει οριστικά στον Δήμο, για να γλιτώσει την πώληση.

«Πριν από κάποιο καιρό οι ‘Ελληνικές Αλυκές ΑΕ’ έστειλαν στον Δήμο εξώδικο με το οποίο μας ζητούν να επιστρέψουμε τη χρήση του συγκεκριμένου χώρου, καθώς λήγει η δεκαετής παραχώρησή του προς τον Δήμο», αναφέρει στο «ΜτΚ» ο δήμαρχος Θερμαϊκού. Ο κ. Τζέκος προσθέτει, παράλληλα, ότι ο Δήμος σκοπεύει να υποβάλλει αίτημα προς το Υπερταμείο, για να του παραχωρηθεί η ιδιοκτησία αυτού του μικρού μέρους της περιοχής στο οποίο βρίσκεται το Σπίτι του Φύλακα.

Το εξώδικο

Σύμφωνα, πάντως, με πληροφορίες της «ΜτΚ» οι «Ελληνικές Αλυκές ΑΕ» οι οποίες διαχειρίζονται επτά αλυκές στην Ελλάδα, θα είναι από τις πρώτες εταιρείες τις οποίες σκοπεύει να βγάλει προς πώληση. «Αυτό θα γίνει πιθανότατα ακόμη και μέσα στο 2026», αναφέρει πηγή με γνώση των προθέσεων του Υπερταμείου. Την πρόθεση αυτή επιβεβαιώνει και το γεγονός ότι η εταιρεία απέρριψε αίτημα του Δήμου για παράταση της παραχώρησης χρήσης του χώρου. Συνεπώς, εάν προχωρήσει αυτός ο σχεδιασμός και στο μεταξύ δεν καρποφορήσει η προσπάθεια του Δήμου για να του παραχωρηθεί το ακίνητο, τότε, όπως είπε την περασμένη Κυριακή ο κ. Μίχος «ενδέχεται οι φετινές εκδηλώσεις να είναι οι τελευταίες σε αυτόν το χώρο».

Εκείνος, πάντως, που σίγουρα θα αποχωρήσει μετά τον Σεπτέμβριο θα είναι ο Βαγγέλης Μίχος, ο… ηθικός και φυσικός αυτουργός πίσω από όλο αυτό το δημιούργημα, ο «φύλακας του Σπιτιού του Φύλακα», όπως αυτοσυστήνεται. «Έχω κουραστεί πλέον, νομίζω πως ό,τι είχα να δώσω το έδωσα. Τον Σεπτέμβριο θα συγκαλέσω τη γενική συνέλευση του Συλλόγου, ώστε να εκλεγεί νέος πρόεδρος».

Η ιστορία του Σπιτιού

Η ιστορία του σπιτιού μετρά ήδη έξι δεκαετίες ζωής. Όπως την αφηγήθηκε ο κ. Μίχος στη «ΜτΚ» το 2023, τo σπίτι χτίστηκε το 1952, όταν το αλάτι ήταν ακόμη κρατικό μονοπώλιο. Οι Αλυκές χρειάζονταν φύλακα, γιατί γίνονταν συχνά επιδρομές φτωχών ανθρώπων. Ο πρώτος φύλακας που έμεινε στο σπίτι ονομαζόταν Πέτρος Βασιλός. «Εξαιτίας της μεγάλης απόστασης με το χωριό ο φύλακας δεν μπορούσε να πηγαινοέρχεται και έτσι έχτισαν αυτό το σπίτι, για να μείνει με την οικογένειά του», αφηγείται ο κ. Μίχος.

Και συνεχίζει: «το σπίτι δεν είχε τις ανέσεις που είχε ένα σπίτι στο χωριό. Δεν είχε ανέσεις όπως ρεύμα και νερό. Το 1966 ο φύλακας αποφάσισε να φτιάξει σπίτι στο χωριό και έκτοτε το σπίτι παρέμεινε ακατοίκητο».

Το καθεστώς με το μονοπώλιο έληξε το 1982, όταν και έπαψε να υφίσταται και η ανάγκη για φύλαξη των Αλυκών.

Ο κ. Μίχος αναφέρει ότι την εποχή του ’70-’80 το σπίτι φιλοξενούσε καμιά φορά εργάτες που χρησιμοποιούσαν την αυλή σαν χωματερή. Αυτό διήρκησε περίπου 20 χρόνια, μέχρι που ανακαλύφθηκαν τα μηχανήματα και τότε το σπίτι εγκαταλείφθηκε εντελώς, δηλαδή στις αρχές του ’90. Έκτοτε κανένας δεν το καθάρισε.

Από το 2018

Ο κ. Μίχος ξεκίνησε να ασχολείται με τις εργασίες του σπιτιού το 2018, λίγους μήνες μετά την ίδρυση του Συλλόγου. Μιλώντας το 2023 στη «ΜτΚ» είχε πει ότι «το σπίτι ήταν γεμάτο σκουπίδια και μπάζα. Με πολλή προσωπική δουλειά και με τη βοήθεια εθελοντών καταφέραμε να απομακρύνουμε περί τα 2.000 κιλά σκουπιδιών».

Το 2019 έφερε το πιάνο του από το σπίτι και ξεκίνησαν οι μουσικές εκδηλώσεις. «Οποιοσδήποτε θέλει μπορεί να έρθει να χρησιμοποιήσει το σπίτι. Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι δεν μεσολαβεί καθόλου χρήμα. Έρχεσαι και διασκεδάζεις, αν θέλεις να αφήσεις κάτι για τους καλλιτέχνες ή το σύλλογο, το κάνεις σε ένα κουτί που υπάρχει, αν όχι, κανένα πρόβλημα, δεν αξιώνει κανείς οικονομικό όφελος», είχε δηλώσει στη «ΜτΚ». Ο ίδιος, μάλιστα, ηχογράφησε κάποια κομμάτια που ακούστηκαν το 2021 στις εκδηλώσεις εκεί και έφτιαξε CD, για να τα δίνει είτε σαν δώρο σε όποιον βοηθά το σπίτι ή απλά… σε όποιον το θέλει! «Ο σκοπός είναι να μείνει κάτι σε έναν άνθρωπο που θα επισκεφθεί έναν τόπο».

Η αναστήλωση

Η λειτουργία του Σπιτιού διεκόπη προσωρινά τον Αύγουστο του 2022 λόγω επικινδυνότητας του κτιρίου, έπειτα από ανώνυμη καταγγελία στην πολεοδομία. Μιλώντας την επόμενη χρονιά στη «ΜτΚ» ο κ. Μίχος είχε πει ότι ήταν μία κομβική στιγμή, καθώς το μέλλον του Σπιτιού ήταν αμφίβολο και οι επιλογές ήταν δύο: «Ή θα το γκρεμίζαμε ή θα το φτιάχναμε», είπε χαρακτηριστικά. Έτσι, ξεκίνησε μία εκστρατεία οικονομικής στήριξης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η οποία είχε εκπληκτικά αποτελέσματα: Το απαιτούμενο ποσό συγκεντρώθηκε σε μόλις ένα μήνα με τον ίδιο να πραγματοποιεί τις εργασίες με την βοήθεια λίγων εθελοντών. Όπως αναφέρει ο ίδιος, το Σπίτι, «ασφαλές πια στεγάζει τα όνειρά μας, για να γίνει εντευκτήριο πολιτισμού και κέντρο ενημέρωσης όσων αγαπούν το περιβάλλον και έναν διαφορετικό τρόπο ζωής».

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 29.06.2025