Η αξιολόγηση στο Δημόσιο είναι σαν την αστυνόμευση τα ΑΕΙ. Διαρκώς θα συζητάμε και διαρκώς θα μένουμε στο ίδιο σημείο γιατί εντέλει κανένας δεν θέλει αξιολόγηση. Ούτε καν η κοινωνία. Και ας λένε ό,τι θέλουν οι έρευνες της κοινής γνώμης. Οι εμμονές της Μεταπολίτευσης την έχουν ποτίσει τόσο βαθιά, ώστε πολύ δύσκολα η Αριστερά και η Λαϊκή Δεξιά θα αποβάλουν από το δέρμα τους την μυρωδιά του ιδεολογικοποιημένου κρατισμού. Ακόμα και οι φιλελεύθεροι που υποτίθεται ότι εξ ορισμού είναι υπέρ της αξιολόγησης, θα δείτε με πόσες πιρουέτες θα λένε τα «ναι, μεν αλλά». Πάντα ανησυχώντας για τα δικαιώματα και το Κράτος Δικαίου. Το οποίο θα πρέπει να εξαντλήσει όσα φίλτρα μπορεί να βάλει ο ανθρώπινος νους και άλλα τόσα, μέχρι να πιστοποιήσει ότι ο τεμπέλης είναι τεμπέλης και ο άχρηστος άχρηστος. Οπότε, το πολύ-πολύ να γίνει ό,τι έγινε με την Πανεπιστημιακή Αστυνομία. Δηλαδή, κουκλοθέατρο.
Κακώς μπερδεύουμε την αξιολόγηση με την επιμόρφωση. Επιμόρφωση σημαίνει ότι κάθε υπουργείο, κάθε ΔΕΚΟ, κάθε ΟΤΑ πρέπει διαρκώς να μεριμνά ώστε οι υπάλληλοι τους να ανταποκρίνονται στις εξελίξεις της επιστήμης, της τεχνολογίας, της οργάνωσης. Αυτονόητο! Εκείνα που έμαθε στο πανεπιστήμιο ένας καθηγητής ο οποίος σήμερα διδάσκει πληροφορική σε λύκειο, ανήκουν στην αρχαιολογία της επιστήμης του. Εάν όλα αυτά τα χρόνια το μυαλό του ήταν στο «μήνας μπαίνει - μήνας βγαίνει και το καλοκαίρι στο εξοχικό», οι μαθητές του θα ξέρουν πολύ περισσότερα από αυτόν. Θα τον παίρνουν στην πλάκα και τα παιδιά γίνονται πολύ σκληρά σε τέτοιες περιπτώσεις. Και δεν ισχύει μόνο για τους καθηγητές των θετικών επιστημών οι οποίες καλπάζουν αλλά για όλους ανεξαιρέτως όσους μπαίνουν σε τάξη και διδάσκουν. Ακόμη και για τους νηπιαγωγούς γιατί ούτε η παιδαγωγική μένει στατική.
Αξιολόγηση σημαίνει ότι ελέγχεται η επάρκεια στο σύνολο των καθηκόντων που ο υπάλληλος καλείται να διεκπεραιώσει. Όχι μόνο εάν γνωρίζει το αντικείμενο της εργασίας αλλά επίσης εάν πηγαίνει και φεύγει στην ώρα του, εάν εξυπηρετεί τους πολίτες, εάν είναι ευγενής, εάν συνεργάζεται με προϊσταμένους και υφισταμένους, χίλια δυο πράγματα που συνθέτουν τον ευσυνείδητο υπάλληλο. Γι’ αυτό κάνεις τον σταυρό σου ακούγοντας ένα νέο άνθρωπο, όπως ο πρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας, να απορρίπτει όχι κάποιο προτεινόμενο σχέδιο αξιολόγησης αλλά την αξιολόγηση ως ιδέα, επειδή δήθεν ο ίδιος «αξιολογήθηκε πολλές φορές πριν διοριστεί». Δηλαδή μέχρι να πάρει το πτυχίο του. Με άλλα λόγια, έτσι και τρυπώσεις στο Δημόσιο, μετά μπορείς να κοροϊδεύεις την κοινωνία, να μην ανοίγεις βιβλίο, να μεταφέρεις στην τάξη τα ψυχολογικά (και συχνά ψυχιατρικού ενδιαφέροντος) προβλήματά σου αλλά κανένας δεν επιτρέπεται να σε ενοχλήσει. Είναι τρομακτικό, πώς ο συνδικαλισμός στον ευρύτερο δημόσιο τομέα καταφέρνει εδώ και πενήντα χρόνια να αναπαράγει μόνο τον χειρότερο εαυτό του, να αποτελεί ένα πολτό όπου όλοι, απ’ όποιο πολιτικό χώρο και αν προέρχονται, να μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό. Ο συνδικαλισμός είναι σοβαρή υπόθεση αλλά αυτοί έχουν καταφέρει να τον εξευτελίσουν τόσο στη συνείδηση του μέσου πολίτη ώστε κανένας να μην προφέρει τη λέξη χωρίς να του ανεβαίνει το αίμα το κεφάλι. Και μακάρι να ήταν μόνο αυτό το πρόβλημα. Αυτοί οι συνδικαλιστές εκλέγονται, πράγμα που σημαίνει ότι τέτοιους θέλουν οι ψηφοφόροι τους.
Και, ασφαλώς, η αξιολόγηση προϋποθέτει κυρώσεις. Τον τεμπέλη, τον άχρηστο, τον ασυνείδητο υπάλληλο δεν προσπαθείς να τον νουθετήσεις. Τον στέλνεις στο σπίτι του και δίνεις την ευκαιρία σε ένα νέο άνθρωπο που επίσης δικαιούται την ευκαιρία του. Αλλιώς δεν πρόκειται για αξιολόγηση αλλά για group therapy.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 25.05.2025