Αντιπυρική προστασία: «Σαφάρι» ελέγχων με τσουχτερά πρόστιμα για τα ακαθάριστα οικόπεδα

Στον καθαρισμό των οικοπέδων ανά την επικράτεια που αποτελούν εστία πυρκαγιών επικεντρώνεται πλέον η μάχη των Δήμων στο πλαίσιο της αντιπυρικής περιόδου, καθώς μετά τη λήξη της προθεσμίας στις 15 Ιουνίου για τη δήλωση των ακαθάριστων, στη σχετική πλατφόρμα, οι αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων άρχισαν ήδη να πραγματοποιούν ελέγχους, για να διαπιστώσουν αν τα οικόπεδα είναι καθαρά και απαλλαγμένα από ξερά χόρτα, σκουπίδια και άλλα εύφλεκτα υλικά.

Ειδικότερα, οι καθαρισμοί φαίνεται ότι κινήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα, καθώς από τα 2 εκατ. οικόπεδα μέχρι σήμερα έχουν δηλωθεί στην πλατφόρμα 487.967 δηλώσεις καθαρισμού οικοπέδων, έναντι 800.000 πέρσι, μείωση που φτάνει στο 40%. Παράλληλα, έχουν γίνει 2.200 καταγγελίες για ακαθάριστα οικόπεδα.

Φέτος, όμως, η διαδικασία των ελέγχων θα είναι πιο αυστηρή, καθώς στο εξής αν εντοπιστούν ακαθάριστα οικόπεδα, επιβάλλονται τσουχτερά πρόστιμα στους ιδιοκτήτες, τα οποία ποικίλουν ανάλογα με το μέγεθος του οικοπέδου και την παράβαση, αλλά μπορεί να ξεκινούν από 1.000 ευρώ. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία έχει την αρμοδιότητα να ενημερώνει τους Δήμους για τυχόν μη συμμόρφωση και να διενεργούν αυτοψίες σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς.

Οι ποινές και τα πρόστιμα που επιβάλλονται σε όσους δεν συμμορφωθούν έχουν ως εξής: 0,50 ευρώ/τ.μ. για μη καθαρισμένο οικόπεδο, με ελάχιστο ποσό 200 ευρώ, με χρέωση στον ιδιοκτήτη για καθαρισμό από τον Δήμο, πρόστιμο 750 ευρώ για μη τήρηση των μέτρων αντιπυρικής προστασίας, έως 50.000 ευρώ σε περίπτωση πρόκλησης πυρκαγιάς, 1.000 ευρώ για μη υποβολή δήλωσης στο Εθνικό Μητρώο και πρόστιμο για ψευδή δήλωση συμμόρφωσης: φυλάκιση έως 2 έτη + πρόστιμο έως 54.000 ευρώ.

Ο υφυπουργός Εσωτερικών, Βασίλης Σπανάκης, μιλώντας προ ημερών στη δημόσια τηλεόραση, ξεκαθάρισε πως δεν θα δοθεί καμία παράταση, ενώ ανέφερε πως οι δηλώσεις είχαν πλησιάσει τις 400.000. Περιέγραψε, μάλιστα, τρεις κατηγορίες πολιτών: αυτοί που έχουν καθαρίσει και έχουν δηλώσει -και πλησιάζουν τις 400.000- αυτοί που έχουν καθαρίσει, αλλά δεν έχουν δηλώσει, και αυτοί που δεν έχουν κάνει τίποτα.

Να σημειωθεί ότι φέτος η προθεσμία για τον καθαρισμό των οικοπέδων έληξε πολύ νωρίτερα από πέρυσι, που ήταν μέσα Ιουλίου, και ο λόγος ήταν για να καθαριστούν τα οικόπεδα το συντομότερο και να είναι έτοιμα για τους μήνες με τις υψηλότερες θερμοκρασίες.

Και η φετινή αντιπυρική περίοδος, πάντως, είναι κρίσιμη, αφού ήδη τέσσερις με πέντε φωτιές εκδηλώνονται κάθε βδομάδα στην Κεντρική Μακεδονία, γεγονός που θέτει σε εγρήγορση την Πολιτική Προστασία, η οποία φέτος θα θέσει την περιοχή και σε καθεστώς έκτακτης ετοιμότητας. Στόχος είναι να υπάρχει μέριμνα και πρόληψη σε περίπτωση μίας δύσκολης κατάστασης με πυρκαγιά, στην κατάσβεση της οποίας θα μπορούν να συνδράμουν περισσότερες δυνάμεις με εξοπλισμό και προσωπικό.

Βροχή οι καταγγελίες

Την ίδια ώρα οι απείθαρχοι ιδιοκτήτες, εκτός από την «καμπάνα» που τους περιμένει, βρίσκονται αντιμέτωποι και με τις καταγγελίες από πολίτες και περίοικους που απευθύνονται είτε στους Δήμους είτε προβαίνουν στην καταγγελία μέσω της πλατφόρμας. akatharista.apps.gov.gr.

«Οι Δήμοι έχουν ανταποκριθεί στην υποχρέωσή τους για καθαρισμούς των χώρων αρμοδιότητάς τους, ενώ σε ό,τι αφορά τους καθαρισμούς ιδιωτικών οικοπέδων έχουν ειδοποιήσει όσους ιδιοκτήτες έχουν εντοπιστεί. Αυτό σημαίνει πως η δουλειά των Δήμων που ήταν να γίνει, έγινε και στο εξής αρχίζουν οι καταλογισμοί σε βάρος όσων δεν συμμορφώθηκαν», τόνισε στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Λάζαρος Κυρίζογλου.

Ήδη, όπως είπε, οι Δήμοι, μετά τη λήξη της προθεσμίας στις 15 Ιουνίου, άρχισαν τους απαιτούμενους ελέγχους σε οικόπεδα και χώρους που δεν έχουν καθαριστεί, εφαρμόζοντας τη σχετική νομοθεσία.

Πάντως, μεγάλο «πονοκέφαλο» για τους Δήμους αποτελεί η χρηματοδότηση που δόθηκε φέτος για δράσεις αντιπυρικής προστασίας. Όπως είπε ο κ. Κυρίζογλου είναι μεγαλύτερη σε σχέση με πέρσι, φέτος δόθηκαν 40 εκατ. ευρώ, έναντι 31 εκατ. ευρώ το 2024, όμως, οι δαπάνες αποκομιδής της βιομάζας που βγάζουν οι πολίτες στους δρόμους είναι πολύ μεγάλες, παρότι το κόστος για την αποκομιδή των κλαδεμάτων και κουρεμάτων βαρύνει τους ιδιώτες. «Σε κάθε περίπτωση οι Δήμοι τα μαζεύουν στο τέλος, σε μία προσπάθεια να αποφευχθεί ο κίνδυνος πυρκαγιάς», σχολίασε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ.

Πάντως, ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Κεφαλογιάννης έστειλε αυστηρό μήνυμα ότι μετά τις 15 Ιουνίου, οπότε έληξε η προθεσμία για τον καθαρισμό επικίνδυνων οικοπέδων από τους ιδιοκτήτες τους, θα επιβάλλονται πρόστιμα από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, η οποία με υπουργική απόφαση θα αναλάβει και την αρμοδιότητα και θα κάνει τους ελέγχους.

«Χρειάζεται όλοι να προσπαθήσουμε συντονισμένα. Βεβαίως, υπάρχει και η ατομική ευθύνη του πολίτη και πρέπει να ενταθούν οι καθαρισμοί όλων των οικοπέδων που είναι επικίνδυνοι. Αυτήν τη στιγμή έχουμε καταγράψει περί το μισό εκατ. δηλώσεις για καθαρισμούς οικοπεδικών χώρων, ενώ έχουν γίνει και 2.200 καταγγελίες για ακαθάριστα», υπογράμμισε ο υπουργός και πρόσθεσε ότι το υπουργείο σε συνεργασία με τους Δήμους θα επιβλέψουν, θα ελέγξουμε τους καθαρισμούς και θα επιβληθούν τα απαραίτητα πρόστιμα. «Στόχος δεν είναι το πρόστιμο, στόχος είναι η πρόληψη και η προστασία όλων μας», είπε ο κ. Κεφαλογιάννης.

Δηλώθηκαν πολύ λιγότερα

Στο μεταξύ μείωση καταγράφεται στις φετινές δηλώσεις καθαρισμού οικοπέδων, ενώ μεγάλα είναι τα προβλήματα που ανακύπτουν στους Δήμους με την αποκομιδή της βιομάζας. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών έως τις 12 Ιουνίου, στη σχετική πλατφόρμα είχαν καταχωρηθεί 487.967 δηλώσεις καθαρισμού οικοπέδων, έναντι 800.000 πέρσι, μείωση που φτάνει στο 40%.

Μάλιστα, εκτιμάται πως ο υψηλός αριθμός που δηλώθηκε πέρσι ήταν πιθανότατα πλασματικός, περιλάμβανε, δηλαδή, πολλές ψευδείς δηλώσεις, καθότι δεν πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένοι έλεγχοι.

Φέτος, εκτιμάται ότι ο αριθμός των δηλώσεων, αν και σημαντικά μικρότερος, ανταποκρίνεται καλύτερα στην πραγματικότητα.

Καλύτερη από πέρσι, πάντως, είναι η ανταπόκριση των Δήμων, που, επίσης, πρέπει να συνδεθούν στην πλατφόρμα.

Στη μάχη και με drone οι Δήμοι

Σε πλήρη εγρήγορση είναι οι υπηρεσίες Καθαριότητας- Περιβάλλοντος-Πολιτικής Προστασίας των Δήμων και για την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο, ενώ άρχισαν ήδη και τους αναγκαίους ελέγχους για τα ακαθάριστα οικόπεδα.

Στον Δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη σε συνεργασία με τους δημότες και με τον άγρυπνο φρουρό από αέρος σε 24ωρη βάση, το drone skyguard, ο Δήμος τελεί σε ετοιμότητα απέναντι σε κάθε φυσικό φαινόμενο με απόλυτη πρόνοια για την ασφάλεια των πολιτών.

Η προετοιμασία φέτος ξεκίνησε πολύ νωρίς με τον συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων φορέων, όπως η Πυροσβεστική, το Δασαρχείο, η Αστυνομία, το ΕΚΑΒ, οι εθελοντικές ομάδες Πολιτικής Προστασίας, η Δημοτική Αστυνομία και πάντα σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Επίσης, ο Δήμος έχει ήδη ολοκληρώσει τις διαδικασίες για την σχετική ανάθεση σε εργολάβο, ώστε να προβεί σε καθαρισμούς οικοπέδων που δεν θα καθαρίσουν οι ιδιοκτήτες, όπως προβλέπει η νομοθεσία, μετά το πέρας της προθεσμίας της 15ης Ιουνίου.

«Ο Δήμος μας βρίσκεται μέσα στο δάσος. Ακόμα και στις οικιστικές περιοχές έχουμε ανοιχτούς ελεύθερους χώρους, είτε δημοτικούς είτε ιδιωτικούς, γεμάτους με δέντρα και βλάστηση. Με περίπου 4.000 αδόμητα οικόπεδα στον Δήμο δεν μπορώ να είμαι ήσυχος ποτέ. Είναι ένας καθημερινός αγώνας των ολιγομελών υπηρεσιών του Δήμου και των πολιτών. Τώρα που έληξε η προθεσμία, περιμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας. Εκφράζω την ελπίδα να ανταποκριθούν οι ιδιώτες, να καθαρίσουν τις εκτάσεις τους και να βοηθήσουνε το έργο μας. Κανείς δεν θέλει να κινδυνεύει η ζωή και η περιουσία κανενός. Πιστεύω ότι όλοι μαζί μπορούμε να πετύχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα», δήλωσε ο δήμαρχος Ιγνάτιος Καϊτεζίδης.

Μάλιστα, με αφορμή τα έντονα καιρικά φαινόμενα του περασμένου Δεκεμβρίου, ο Δήμος Πυλαίας-Χορτιάτη πραγματοποίησε εκτεταμένη υλοτόμηση σε όλη την έκτασή του, προκειμένου να απομακρύνει δέντρα που θα αποτελούσαν κίνδυνο πυρκαγιάς.

Επίσης, σε 24ωρη βάση λειτουργεί το Drone, το άγρυπνο μάτι του Δήμου για τον εντοπισμό των ακαθάριστων οικοπέδων, τα οποία μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο πυρκαγιάς, όπως, επίσης, και κινδύνων ή εστιών πυρκαγιάς στις δασώδεις περιοχές που περικλείουν τον Δήμο.

Στον Δήμο Ωραιοκάστρου, όπου πρέπει να ελεγχθεί μία έκταση 220.000 τ.μ. οι δηλώσεις στην πλατφόρμα πήγαν καλά, αλλά, όπως ανέφερε ο αντιδήμαρχος Υποδομών, Ευταξίας και Καθημερινότητας του Πολίτη, Δημήτρης Καρασαββίδης, τις τελευταίες ημέρες άρχισαν οι έλεγχοι εντατικά.

«Με το προσωπικό του Δήμου προβαίνουμε σε ελέγχους, για να δούμε πού και τι δεν έχει καθαριστεί και στη συνέχει ενεργοποιούμε τη διαδικασία των προστίμων», είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ότι περιμένουμε και τις καταγγελίες από την Πυροσβεστική Υπηρεσία που αναμένεται να είναι πολλές και να γίνει ο καταλογισμός.

«Το θέμα αυτό δεν πρόκειται να τελειώσει άμεσα και θα μας απασχολεί όλο το καλοκαίρι, για όσο διαρκεί η αντιπυρική περίοδος. Είμαστε, όμως, υποχρεωμένοι να τηρήσουμε όσα προβλέπονται από τη νομοθεσία για την προστασία των περιουσιών και της ανθρώπινης ζωής», σχολίασε ο κ. Καρασαββίδης.

Σε πλήρη επιφυλακή η Περιφέρεια

Σε πλήρη επιφυλακή για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών είναι και φέτος η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία συνδράμει στο έργο των πυροσβεστικών υπηρεσιών, όταν αυτό ζητηθεί, ενώ βοηθά, μαζί και με τους Δήμους επικουρικά αλλά αποτελεσματικά, στην επιτυχή διαχείριση αυτών των περιστατικών με την πολύτιμη συνεισφορά και των εθελοντών.

Στη Θεσσαλονίκη το κέντρο βάρους ενόψει του καλοκαιριού θα δοθεί στο Σέιχ Σου, και τα δασοκτήματα Πανοράματος και Ωραιοκάστρου, ενώ ανάλογη μέριμνα και αυξημένα μέτρα προστασίας λαμβάνονται και για τις δασικές εκτάσεις της Χαλκιδικής, της Πιερίας κ.ά.

Φέτος στη μάχη για τον περιορισμό αλλά και την άμεση κατάσβεση φωτιών όπου αυτές θα αρχίσουν να εκδηλώνονται, θα πρωταγωνιστήσουν τα τέσσερα νέα συστήματα παρακολούθησης (ραντάρ) που προμηθεύτηκε η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και τα οποία διέθεσε στην Πυροσβεστική Υπηρεσία για το Σέιχ Σου, και ένα πέμπτο από τον Δήμο Πυλαίας Χορτιάτη.

Τα ραντάρ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι σε πλήρη λειτουργία και έχουν τοποθετηθεί σε δύο θέσεις «Κράνος» και «Καμμένο» στο δάσος του Σέιχ Σου, τα οποία είναι σταθερά, ενώ άλλα δύο που είναι αυτοκινούμενα έχουν δοθεί στη Πυροσβεστική Υπηρεσία, η οποία μπορεί να τα τοποθετήσει όπου θέλει και κρίνει η ίδια, όταν ανιχνεύεται φωτιά.

11 drones «φρουροί» για τις φωτιές

Συνολικά 11 drones θα αναλάβουν την επιτήρηση δασικών εκτάσεων φέτος στην Κεντρική Μακεδονία, ενώ 1.806 πυροσβέστες, εφόσον χρειαστεί, θα δώσουν τη μάχη με τις φλόγες στις ίδιες περιοχές. Επίσης, 130 είναι φέτος οι νέοι εποχικοί πυροσβέστες στη Χαλκιδική, ενώ ενισχύονται με βάση τις επιχειρησιακές ανάγκες και οι υπόλοιπες Περιφερειακές Ενότητες.

Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο γενικός Διευθυντής Προγραμματισμού και Υποδομών στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, Μπάμπης Στεργιάδης, ανέφερε ότι «οι ενέργειες που κάνουμε εμείς είναι ότι φροντίζουμε να παρέχουμε όλα τα μέσα που χρειάζονται, κυρίως στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, όπως υδροφόρες και μηχανήματα για τη διάνοιξη δρόμων, έτσι ώστε η ΠΥ να έχει άμεση και ασφαλή πρόσβαση, όταν εκδηλωθεί φωτιά σε κάποιο δασικό σημείο, ενώ διαθέτουμε και άλλα χωματουργικά μηχανήματα που μπορεί να χρειαστεί κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου».

Τα μηχανήματα της Περιφέρειας, είπε, υπάρχουν, αλλά δεν επαρκούν, και για τον λόγο αυτό αξιοποιείται το Μητρώο Εργοληπτών της ΠΚΜ, από όπου αντλούνται μηχανήματα ιδιωτών. Επίσης, φέτος σημείωσε ότι η περιοχή της ΠΚΜ θα τεθεί και σε καθεστώς έκτακτης ετοιμότητας, ώστε να υπάρχει εξοπλισμός και προσωπικό σε κάθε μεγάλη ανάγκη, όταν αυτή παραστεί.

Αναφορικά με τη συνεργασία της ΠΚΜ με τους Δήμους σημείωσε ότι υπάρχει καλή συνεργασία, αλλά «γενικά», είπε, «είμαστε μία Περιφέρεια με πολλά προβλήματα λόγω του ανάγλυφού της, αλλά, ευτυχώς, όλα αυτά τα χρόνια με την ετοιμότητα και τη συνεργασία αλλά και τον καλό συντονισμό των φορέων, δεν είχαμε μεγάλες πυρκαγιές που επεκτάθηκαν. Αυτό δείχνει ότι η Περιφέρεια κινητοποιεί άμεσα όλο τον στόλο που έχει μηχανήματα και προσωπικό, ενώ ενεργοποιεί και τις εθελοντικές ομάδες που συμβάλλουν σημαντικά και κατά την αντιπυρική περίοδο».

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 29.06.2025