Προσγείωση, σύνεση και… κατανόηση στα αιτήματα, ήταν τα μηνύματα που εξέπεμψε στους παραγωγικούς φορείς της Θεσσαλονίκης ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας να διαφυλάσσεται σαν κόρη οφθαλμού, καθώς το πουγκί στη φετινή ΔΕΘ («ψήνεται» πακέτο περί των 2 δισ. ευρώ) ναι μεν θα ανοίξει αλλά κυρίως για τη μεσαία τάξη, με τις επιχειρήσεις να μην αναμένουν… θαύματα.
Ο πρωθυπουργός ήρθε την περασμένη Πέμπτη στη Θεσσαλονίκη για να ακούσει, να σφυγμομετρήσει και να αφουγκραστεί τον επιχειρηματικό κόσμο της πόλης, φεύγοντας, ως είθισται σε τέτοιες επισκέψεις, «γεμάτος» με αιτήματα, πλούσια και πολυσέλιδα… υπομνήματα αλλά και ελεγχόμενα παράπονα.
«Σε πολλά αιτήματα συμφώνησε μαζί μας», ανέφερε με νόημα στη «ΜτΚ» συμμετέχων στη σύσκεψη, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, το κλίμα ήταν θετικό με έτερο συμμετέχοντα στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό, να εκφράζει συγκρατημένη αισιοδοξία για την υλοποίηση των αιτημάτων που καταγράφηκαν.
Οι εκπρόσωποι των παραγωγικών και επιμελητηριακών φορέων της Θεσσαλονίκης έθεσαν στον κ. Μητσοτάκη τα φλέγοντα θέματα που τους απασχολούν και απαιτούν άμεση επίλυση, με τα βλέμματα τώρα να στρέφονται στις εξαγγελίες του πρωθυπουργού από το βήμα της ΔΕΘ το ερχόμενο Σάββατο.
Πάντως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν άφησε και πολλά περιθώρια δημιουργίας προσδοκιών για… πολυδάπανες εκπλήξεις που θα έθεταν σε κίνδυνο τα οικονομικά μεγέθη (και ας υπάρχει το μαξιλάρι ασφαλείας των υπερπλεονασμάτων), ενώ η ανακοίνωση των βασικών αξόνων του σχεδίου ανάπλασης της ΔΕΘ μοιραία έκλεψε τις εντυπώσεις.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε την ευκαιρία στο επιχειρείν της Βόρειας Ελλάδας να διατυπώσει προβληματισμούς και αιτήματα, καθιστώντας ωστόσο σαφές πως το καλάθι της ΔΕΘ θα στοχεύσει πρωτίστως φυσικά πρόσωπα (οικογένειες, πολίτες με εισοδήματα από 10.000-40.000 ευρώ) και δευτερευόντως το επιχειρείν, στέλνοντας, βέβαια, την ίδια στιγμή σαφή μηνύματα για ταχεία υλοποίηση κρίσιμων έργων υποδομών.
Οι συμπληγάδες
Οι επιχειρηματικοί φορείς της πόλης περιέγραψαν ενώπιον του Κυριάκου Μητσοτάκη τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η πραγματική οικονομία, επιμένοντας ιδιαίτερα στη στήριξη της πληττόμενης και πολλαπλά βαλλόμενης αγοράς κυρίως από τα φορολογικά βάρη, το ενεργειακό κόστος, τη χρηματοδοτική ασφυξία, τα πανάκριβα ενοίκια των καταστημάτων και τις επίμονες πληθωριστικές πιέσεις που ωθούν στα όριά τους νοικοκυριά και επιχειρήσεις (μικρές και μεγάλες).
Τι θέλει η αγορά
Μειώσεις και καταργήσεις φόρων, παρεμβάσεις για το υπέρογκο κόστος ενέργειας, εντατικοί έλεγχοι στην αγορά για τις ανατιμήσεις, ευκολότερη πρόσβαση των ΜμΕ στον τραπεζικό δανεισμό, πιο γενναίες ρυθμίσεις για το ιδιωτικό χρέος, στενότερη διασύνδεση επιχειρείν-αγορά εργασίας, μέτρα για την ενίσχυση της περιφερειακής σύγκλισης την ώρα που η απόσταση Αττικής-περιφέρειας μεγαλώνει, ταχύτερη προώθηση κρίσιμων έργων υποδομών στη Θεσσαλονίκη, αποτέλεσαν τους πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίχτηκαν οι διεκδικήσεις των παραγωγικών φορέων στις συναντήσεις τους με τον κ. Μητσοτάκη.
Η αγορά έθιξε ιδιαίτερα το ζήτημα των σωρευτικών συνεπειών και των ασφυκτικών συνθηκών για την οικονομική δραστηριότητα από την υψηλή φορολογία και τη διαρκή άνοδο του κόστους παραγωγής, με τους παραγωγικούς φορείς να ζητούν σταθερό και δίκαιο φορολογικό σύστημα, την ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης, την ένταση των προσπαθειών για να καταπολεμηθεί η γραφειοκρατία, την παροχή κινήτρων για να τρέξουν παραγωγικές επενδύσεις αλλά και γρηγορότερους ρυθμούς για την ολοκλήρωση βαρύνουσας σημασίας έργων υποδομής με σαφή αναπτυξιακή διάσταση για την ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας.
Μακρόπνοο και στιβαρό αναπτυξιακό σχέδιο
Ο επιχειρηματικός κόσμος της Βόρειας Ελλάδας, πέρα από τα «παραδοσιακά» αλλά κατά βάση μη υλοποιήσιμα «στενά» αιτήματα της αγοράς (για φόρους, ρύθμιση χρεών, κ.τλ.) επέμεινε στην ανάγκη εκπόνησης ενός στιβαρού αναπτυξιακού σχεδίου που θα «παρασύρει» τη Βόρεια Ελλάδα σε μία νέα εποχή ανάπτυξης, θεμελιώνοντας ένα ανθεκτικό παραγωγικό μοντέλο.
«Τρέξτε τα έργα της Θεσσαλονίκης»
Ρίχνοντας τους προβολείς στα projects της Θεσσαλονίκης, τα τελευταία χρόνια, αν εξαιρέσουμε την κεντρική γραμμή του Μετρό και την επέκταση στην Καλαμαριά (για τις επεκτάσεις στα δυτικά… έχει ο Θεός), τα υπόλοιπα έργα που θα προσδώσουν αναπτυξιακή πνοή στην Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή (ανάπλαση ΔΕΘ, επιχειρηματικό πάρκο Thess INTEC, οδική και σιδηροδρομική σύνδεση λιμανιού, αξιοποίηση πρώην στρατοπέδου Γκόνου, επιχειρηματικό πάρκο Καλοχωρίου) προχωρούν με ταχύτητες χελώνας, αν και είναι αλήθεια πως πολλά από αυτά ξεκόλλησαν τα τελευταία έργα από τον βάλτο της στασιμότητας.
Στο πλαίσιο αυτό, φορείς, Επιμελητήρια και σύνδεσμοι ζήτησαν «γκάζια» για να πάρουν σάρκα και οστά τα έργα.
ΤΙ ΖΗΤΗΣΑΝ ΕΕΘ ΚΑΙ ΒΕΘ
Προσγείωση φόρων για… απογείωση της ανάπτυξης
Με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να καλούνται να λειτουργήσουν σε ένα ολοένα και πιο ασφυκτικό πλαίσιο, οι εκπρόσωποι του παραγωγικού κόσμου, ζήτησαν από τον πρωθυπουργό οξυγόνο… επιβίωσης για να ανταπεξέλθουν μέσα σε ένα «άγριο» φορολογικό περιβάλλον.
Κατάργηση τεκμαρτής φορολόγησης, προκαταβολής φόρου
Στο πλαίσιο αυτό, το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης στο οχτασέλιδο υπόμνημά του έθεσε επί τάπητος τα εξής:
Αναμόρφωση του φορολογικού/ασφαλιστικού πλαισίου για τις επιχειρήσεις, με στόχο τη δίκαιη φορολόγηση, τη βιωσιμότητα και την τόνωση της απασχόλησης.
Κατάργηση της τεκμαρτής φορολόγησης ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και ατομικών επιχειρήσεων.
Νέα φορολογική κλίμακα για αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες , ατομικές επιχειρήσεις και μισθωτούς με βάση τα καθαρά κέρδη.
Άμεση κατάργηση της προκαταβολής φόρου για το σύνολο των επιχειρήσεων.
Για τις επιχειρήσεις που έχουν συνολικά ακαθάριστα ετήσια έσοδα έως 50.000 ευρώ, να εξαιρεθούν από το καθεστώς ΦΠΑ.
Μείωση συντελεστών ΦΠΑ
Προτάθηκε η μείωση του ΦΠΑ ανά συντελεστή για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, από 24% σε 21%, από 13% σε 11% και από 6% σε 5%, με ταυτόχρονη μείωση των τραπεζικών χρεώσεων.
Δημιουργία ρύθμισης 120 δόσεων για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.
Η ρύθμιση να ενεργοποιείται με την προκαταβολή 5% επί της συνολικής οφειλής εξαιρουμένων των προσαυξήσεων. Με την επικύρωση των ρυθμίσεων να πραγματοποιείται άρση των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης που έχουν επιβληθεί.
Αύξηση του αριθμού των δόσεων της πάγιας ρύθμισης από 24 που είναι σήμερα σε 36, με επιτόκιο 3% και άρση αναγκαστικών μέτρων είσπραξης.
Προστασία της επαγγελματικής στέγης στο προ μνημονίων πλαίσιο (ελάχιστη διάρκεια μίσθωσης 12 έτη με δικαίωμα εκ μέρους του μισθωτή τετραετούς παράτασης).
Μείωση μη μισθολογικού κόστους.
Ακατάσχετος λογαριασμός, αλλαγή μοντέλου τιμολόγησης ενέργειας
Την καθιέρωση ακατάσχετου λογαριασμού -στο ύψος του 20% του κύκλου εργασιών- για επιχειρήσεις, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν βραχυπρόθεσμα στα προβλήματα ρευστότητας, την ολιστική ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους και των ληξιπρόθεσμων οφειλών, προτάσσοντας την ανάγκη εφαρμογής μίας βιώσιμης ρύθμισης οφειλών 120 δόσεων, όπου θα μπορούν να ενταχθούν όλες οι οφειλές προς το Δημόσιο (εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ), έβαλε στο τραπέζι το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης.
Για να πέσει το ενεργειακό κόστος, το ΒΕΘ ζήτησε, μεταξύ άλλων, αλλαγή του μοντέλου τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να μην αποζημιώνονται όλοι οι παραγωγοί βάσει του ακριβότερου προμηθευτή, και ενίσχυση και αναμόρφωση της αδειοδοτικής διαδικασίας για την εγκατάσταση Σταθμών Μονάδων Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Διασύνδεση εκπαίδευσης-παραγωγής
Το ΒΕΘ εστίασε και στο φλέγον ζήτημα της έλλειψης εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού. Προς αυτήν την κατεύθυνση μπορεί να συμβάλλει, όπως σημειώνει, «η θεσμική συμμετοχή των Επιμελητηρίων στην κατάρτιση, ενώ κρίσιμης σημασίας είναι η επιδότηση της πρακτικής άσκησης, με στόχο τη μόνιμη απασχόληση. Μόνο με τη διασύνδεση εκπαίδευσης και παραγωγής θα απαντηθούν οι πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων και θα στηριχτεί το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό».
Τα 5 σημεία «κλειδιά»
01
Φόροι, λειτουργικά κόστη, έλλειψη ρευστότητας συνοψίζουν επιγραμματικά τα βάσανα του επιχειρείν στη Θεσσαλονίκη που, ωστόσο, δεν παρέλειψε να θέσει στην ατζέντα και την κατάρτιση ενός μακρόπνοου σχεδίου αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου.
02
Οι μικρομεσαίοι της αγοράς έριξαν το βάρος των διεκδικήσεών τους σε παρεμβάσεις μείωσης των φόρων και του κόστους ενέργειας, στην ανάγκη μίας ολιστικής ρύθμισης του ιδιωτικού χρέους, στην προστασία της επαγγελματικής στέγης και στην τόνωση της ρευστότητας.
03
Οι «μεγάλοι» παίκτες ζήτησαν, πέρα από τη μείωση του ενεργειακού κόστος που υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας, τη θέσπιση ενός σταθερού φορολογικού συστήματος, την επιτάχυνση απονομής της δικαιοσύνης, την παροχή κινήτρων για επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας.
04
Με μία φωνή, φορείς και Επιμελητήρια έθιξαν το φλέγον πρόβλημα της αναντιστοιχίας (σε ποιοτικό επίπεδο) ανάμεσα σε προσφορά και ζήτηση εργασίας, εστιάζοντας στη στενότερη διασύνδεση επιχειρείν-εκπαίδευσης.
05
Για τη Θεσσαλονίκη, ο επιχειρηματικός κόσμος έκανε ιδιαίτερη μνεία στην έγκαιρη υλοποίηση καθοριστικής σημασίας αναπτυξιακών projects και έργων υποδομών.
Σχέδιο με ορίζοντα δεκαετίας και διακομματική συμμετοχή
Την ανάγκη να υιοθετήσει η χώρα ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, στο οποίο η βιομηχανία να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο επισημαίνεται στο υπόμνημα που κατέθεσε ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ) στον πρωθυπουργό.
Προς τη δημιουργία ενός νέου μοντέλου όμως, όπως σημειώνει ο ΣΒΕ, απαιτείται η διαμόρφωση Εθνικής Βιομηχανικής Στρατηγικής με ορίζοντα δεκαετίας, με διακομματική συναίνεση και συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να διασφαλιστούν η στρατηγική αυτονομία, η οικονομική ανθεκτικότητα και η τεχνολογική πρόοδος.
Οι δέκα βασικές προτεραιότητες για την οικοδόμηση μίας εθνικής βιομηχανικής στρατηγικής είναι:
1. μείωση του κόστους παραγωγής, κυρίως ενέργειας, ρυθμιστικών χρεώσεων και μη μισθολογικού κόστους,
2. σταθερό και δίκαιο φορολογικό σύστημα,
3. άρση γραφειοκρατικών και ρυθμιστικών εμπόδιων, που καθυστερούν επενδύσεις και αυξάνουν το κόστος λειτουργίας,
4. αναβάθμιση των δημόσιων μεταφορικών και λιμενικών υποδομών και δικτύων,
5. ενίσχυση δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, σύνδεση εκπαίδευσης-αγοράς εργασίας,
6. στρατηγική προώθησης της καινοτομίας και της ψηφιοποίησης,
7. ουσιαστική στήριξη της έρευνας και της μεταφοράς τεχνολογίας μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων,
8. εστίαση επενδυτικών κινήτρων σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, και ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων και Ερευνητικών Ιδρυμάτων,
9. μέτρα επίσπευσης στην απονομή δικαιοσύνης,
10. ενίσχυση και ανάπτυξη περιφέρειας. Δημιουργία συνθηκών και κινήτρων που καθιστούν την περιφέρεια ελκυστική επιλογή για κατοικία και επιχειρηματική δραστηριοποίηση.
Ακριβή ενέργεια, εργαζόμενοι με το κιάλι, ανάγκη για επενδύσεις
Από τα σημαντικά ζητήματα που αναδεικνύονται, ιδίως, τρεις μείζονες προκλήσεις για τη βιώσιμη ενίσχυση της βιομηχανίας: το υψηλό κόστος ενέργειας, οι ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό με κατάλληλες δεξιότητες και η ανάγκη για στοχευμένες παραγωγικές επενδύσεις.
Ο ΣΒΕ σημειώνει ότι η ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας υπονομεύεται από το κόστος ενέργειας, προτείνει τη λήψη στοχευμένων μέτρων, όπως αξιοποίηση του νέου Ευρωπαϊκού Πλαισίου Κρατικών Ενισχύσεων για την καθαρή βιομηχανία, αναβάθμιση των υποδομών μεταφοράς και αποθήκευσης ενέργειας με στόχο τη βελτιωμένη ενσωμάτωση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό σύστημα, ενίσχυση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων και αναθεώρηση του συστήματος διαμόρφωσης τιμών ενέργειας.
Ποιοτική αναντιστοιχία
Η ασυμμετρία προσφοράς και ζήτησης στη βιομηχανία δεν αφορά μόνον την ποσοτική έλλειψη εργαζομένων, αλλά κυρίως την ποιοτική αναντιστοιχία ανάμεσα στις δεξιότητες που διαθέτουν οι εργαζόμενοι και σε αυτές που ζητούν οι εργοδότες, αναφέρει ο ΣΒΕ.
Μεταξύ άλλων, προτείνει τη δημιουργία ειδικών προγραμμάτων κατάρτισης και επανακατάρτισης ανθρώπινου δυναμικού, που θα υλοποιούνται απευθείας από τις βιομηχανίες, θέσπιση εθνικής πολιτικής δεξιοτήτων και εκσυγχρονισμό της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης: Είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν και να υποστηριχθούν προγράμματα κατάρτισης που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της σύγχρονης βιομηχανίας.
Αξιοποίηση πλεονάζουσας παραγωγής ΑΠΕ, «γκάζι» στην απονομή δικαιοσύνης
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το υπόμνημα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου.
Το ΕΒΕΘ προτείνει οι επενδύσεις στις ΑΠΕ να συνοδεύονται με ταυτόχρονη επένδυση στην αποθήκευση, την καθιέρωση μακροχρόνιων συμβάσεων σταθερής τιμής ενέργειας και την επιτάχυνση της αδειοδότησης των ΑΠΕ. Παράλληλα, ζητά την προσωρινή αναστολή έκδοσης νέων όρων σύνδεσης για φωτοβολταϊκά έργα σε κορεσμένες περιοχές, με εξαίρεση τις μονάδες αυτοπαραγωγής.
Μία καινοτόμα πρόταση του Επιμελητηρίου αφορά την αξιοποίηση πλεονάζουσας ενέργειας από ΑΠΕ σε έργα αφαλάτωσης, ώστε να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της λειψυδρίας σε περιοχές όπως τα νησιά του Αιγαίου, η Χαλκιδική και η Κρήτη.
Παράλληλα, το Επιμελητήριο θέτει ως προτεραιότητα την ταχύτερη οργάνωση των άτυπων βιομηχανικών συγκεντρώσεων, με επίκεντρο το Καλοχώρι, καθώς και την αναθεώρηση των κριτηρίων όχλησης που παραμένουν παρωχημένα. Ταυτόχρονα, ζητείται εξορθολογισμός της φορολογικής νομοθεσίας και επιτάχυνση στην απονομή δικαιοσύνης, καθώς οι εμπορικές διαφορές στη χώρα μας εκδικάζονται με τριπλάσια καθυστέρηση σε σχέση με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 31.08.2025
