- Newsroom
Σχεδόν το 80% των φτωχότερων πολιτών σε παγκόσμια κλίμακα, ή αριθμητικά 900 εκατομμύρια άνθρωποι, είναι ολοένα πιο άμεσα εκτεθειμένοι σε κλιματικούς κινδύνους, τους οποίους επιτείνει η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, «διπλό άχθος» εναντίον του οποίου προειδοποιεί ο ΟΗΕ σήμερα.
Καύσωνες, ξηρασίες, πλημμύρες... «Κανένας δεν μένει αλώβητος από τις ολοένα σοβαρότερες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής», όμως «οι φτωχότεροι ανάμεσά μας πλήττονται πιο σκληρά», σχολίασε ο Χαολιάνγκ Σου, ο μεταβατικός επικεφαλής του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP).
Στην COP30 στη Βραζιλία τον επόμενο μήνα, επομένως, «πρέπει να αξιοποιηθεί η ευκαιρία από τους ηγέτες του κόσμου να εξετάσουν τη δράση για το κλίμα ως δράση κατά της φτώχειας», συνέχισε, σε γραπτή δήλωσή του στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Το UNDP και το ερευνητικό κέντρο Oxford Poverty and Human Development Initiative (OPHI) δημοσιεύουν κάθε χρόνο τον παγκόσμιο δείκτη πολυδιάστατης φτώχειας (ΔΠΦ), που περιλαμβάνει πλέον δεδομένα για 109 χώρες, όπου ζουν 6,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι.
Ο δείκτης λαμβάνει υπόψη δεδομένα για τον υποσιτισμό, την παιδική θνησιμότητα, την έλλειψη στέγης, αποχέτευσης, ηλεκτροδότησης, και την πρόσβαση στην παιδεία.
Σύμφωνα με τα φετινά ευρήματα, 1,1 δισεκατομμύριο άνθρωποι ζούσαν το 2024 σε κατάσταση «οξείας» πολυδιάστατης φτώχειας. Οι μισοί από αυτούς είναι ανήλικοι.
Οι αριθμοί αυτοί, παρόμοιοι με εκείνους της περασμένης χρονιάς, μαρτυρούν επίσης τάση παγίωσης του επιπέδου της φτώχειας, ως παράδειγμα της οποίας παρουσιάζεται η οικογένεια του Ρικάρδο.
Μέλος της κοινότητας αυτόχθονων Γκουαρανί, ζει στη Σάντα Κρους δε λα Σιέρα, στη Βολιβία, με τη γυναίκα του, τα τρία παιδιά τους, τους γονείς του, τη χωρισμένη αδελφή του και τα παιδιά της. Συνολικά 19 άνθρωποι σε μικρό σπίτι, με ένα μπάνιο, λιγοστά έσοδα, κουζίνα με ξύλα ή κάρβουνο. Κανένα από τα παιδιά δεν πάει σχολείο.
4 σε μόλις μια χρονιά
Δυο περιοχές πλήττονται ιδιαίτερα από τη φτώχεια: η υποσαχάρια Αφρική (565 εκατ. φτωχοί) και η νότια Ασία (390 εκατ.), που είναι ταυτόχρονα πολύ ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή.
Με αυτό το φόντο, μερικές εβδομάδες πριν από την COP30, το UNDP και η OPHI θέλουν να αναδείξουν την αλληλεπικάλυψη της φτώχειας και της έκθεσης σε τέσσερις περιβαλλοντικούς κινδύνους:
- την ακραία ζέστη (τουλάχιστον 30 ημέρες με θερμοκρασίες πάνω από 35°C),
- την ξηρασία,
- τις πλημμύρες,
- και την ατμοσφαιρική μόλυνση (PM μικροσωματίδια).
Αποτέλεσμα: το 78,8% των φτωχών (887 εκατ. άνθρωποι) εκτίθενται άμεσα σε τουλάχιστον μία από τις παραπάνω απειλές, με την ακραία ζέστη να απειλεί τους περισσότερους (608 εκατ.), ακολουθούμενη από τη μόλυνση (577 εκατ.), τις πλημμύρες (465 εκατ.) και την ξηρασία (207 εκατ.).
Κάπου 650 εκατομμύρια άνθρωποι είναι εκτεθειμένοι σε τουλάχιστον δύο από τις απειλές αυτές, 309 εκατ. σε τρεις, και 11 εκατ. αντιμετώπισαν και τις τέσσερις σε μόλις ένα έτος.
«Η αλληλεπικάλυψη της φτώχειας και των κλιματικών κινδύνων είναι ξεκάθαρα παγκόσμιο πρόβλημα», επιμένει το κείμενο.
Το γεγονός ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα πολλαπλασιάζονται απειλεί την ανάπτυξη. Η νότια Ασία σημείωσε πρόοδο κατά της φτώχειας, αλλά με 99,1% του φτωχού πληθυσμού εκτεθειμένο σε τουλάχιστον έναν κλιματικό κίνδυνο, η περιοχή πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα σε δράση για τη φτώχεια και δράση για το κλίμα.
Καθώς η θερμοκρασία του πλανήτη έχει ήδη αυξηθεί κατά περίπου 1,4°C σε σχέση με τον 19ο αιώνα, η κατάσταση κινδυνεύει να επιδεινωθεί περαιτέρω, με τους φτωχότερους να υφίστανται τις χειρότερες συνέπειες.
«Μπροστά σε αυτές τις αλληλεπικαλυπτόμενες πιέσεις, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στους ανθρώπους και στον πλανήτη, και πάνω απ’ όλα να περάσουμε από τα λόγια στην ταχεία δράση», αναφέρει το κείμενο.
«Η ευθυγράμμιση της μείωσης της φτώχειας, της περικοπής των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, της προσαρμογής και της αποκατάστασης των οικοσυστημάτων θα μπορούσε να δημιουργήσει ανθεκτικές κοινότητες, ειδικά για εκείνους που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του πλανήτη που υπερθερμαίνεται», καταλήγει.
