Γράφει ο Σεβασμιωτάτος Μητροπολίτης Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος, κ. Γεωργίου, καθηγητής του ΑΠΘ
Ο βίος της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Αικατερίνης αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά και συγκινητικά παραδείγματα χριστιανικής ζωής και μαρτυρίου. Ο βίος της είναι γενικά γνωστός. Γεννήθηκε το 282 μ.Χ. από αριστοκράτες γονείς και έζησε στην Αλεξάνδρεια, στα χρόνια των αυτοκρατόρων Μαξιμιανού, Μαξεντίου και Μαξιμίνου.
Ήταν κόρη του ηγεμόνα της πόλης, ονόματι Κώνστος (ή Κέστος), και διακρινόταν για την εξαιρετική της ομορφιά. Κυρίως, διακρινόταν για τη σπάνια σοφία και μόρφωσή της, έχοντας σπουδάσει ελληνική φιλοσοφία, ρητορική και άλλες επιστήμες της εποχής.
Σύμφωνα με τον Ρουφίνο, ύπαρχο της αυλής του αυτοκράτορα Θεοδόσιου, το πρώτο της όνομα ήταν Δωροθέα. Το όνομα «Αικατερίνη» (από το "αεί καθαίρειν") της δόθηκε αργότερα, λόγω της αγνότητας και της προσήλωσής της στη νέα πίστη, τη χριστιανική.
Τα φυσικά και τα πνευματικά της προσόντα την έκαναν περιζήτητη νύφη. Εκείνη, όμως, κατά έναν θαυμαστό τρόπο, μετά την βάπτισή της, αισθανόταν και ζούσε ως “νύμφη Χριστοῦ”. Με θάρρος και παρρησία, σε εποχή διωγμού των χριστιανών, διακήρυττε την πίστη της και την αφοσίωσή της στον Χριστό.
Ο ανώτατος άρχοντας της Αιγύπτου, Μαξιμίνος, κάλεσε όλους τους φιλοσόφους της Αλεξάνδρειας, για να την αποστομώσουν με φιλοσοφικά επιχειρήματα. Η νεαρή, όμως, Αικατερίνη, αντλώντας επιχειρήματα πάλι από σοφούς της αρχαιότητας, επιστήμονες, ποιητές και φιλοσόφους κατέδειξε ότι τα είδωλα εκπροσωπούν ανύπαρκτους θεούς και ότι ο μόνος αληθινός Θεός είναι o Ιησούς Χριστός.
Ωστόσο, συνέβη το αντίθετο: η Αικατερίνη, με τα επιχειρήματά της, κατάφερε να αποστομώσει “τούς κομψούς τῶν ἀσεβῶν τοῦ Πνεύματος τῇ δυνάμει”, οι οποίοι, τελικά, πείστηκαν και ασπάστηκαν τον χριστιανισμό. Οργισμένος ο αυτοκράτορας, διέταξε να τους κάψουν ζωντανούς, ενώ φυλάκισε την Αικατερίνη και την υπέβαλε σε φρικτά βασανιστήρια.
Κατά τη διάρκεια του βασανισμού, φάνηκε ακόμα περισσότερο η πίστη της, η οποία προσέλκυσε πλήθη ανθρώπων στον Χριστό. Ακόμα και η σύζυγος του άρχοντα Μαξιμίνου, με τον φρούραρχο της Αλεξάνδρειας, Πορφυρίωνα, και 200 στρατιώτες, πίστευσαν στον Χριστό.
Ο Μαξιμίνος εξοργίστηκε ακόμα περισσότερο από το γεγονός αυτό, μέχρι του σημείου να διατάξει τη θανάτωση της συζύγου του και όλων όσοι πίστεψαν μαζί με την Αγία στον Χριστό. Και επειδή πολλοί άνθρωποι, βλέποντας την πίστη και την υπομονή της Αικατερίνης κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων γίνονταν χριστιανοί, ο Μαξιμίνος διέταξε τον αποκεφαλισμό της. Έτσι, η Μεγαλομάρτυς Αγία Αικατερίνη παρέδωκε την αγία ψυχή της στον Χριστό, το έτος 305.
Η Αγία Αικατερίνη αποτελεί ένα ανυπέρβλητο πρότυπο αγιότητας και πνευματικής αρχοντιάς. Η μόρφωσή της δεν αποτέλεσε εμπόδιο στη συνάντησή της με τον Χριστό, αλλά όχημα που από νωρίς την οδήγησε στο να αντιληφθεί την κενότητα της παγανιστικής λατρείας και την απελευθερωτική δύναμη της λατρείας του πραγματικού Θεού.
Η μόρφωση που ποθούσε η Αγία Αικατερίνη ήταν η εν Χριστώ μόρφωση, η αληθινή φιλοσοφία, η αποτύπωση της ζωής του Πνεύματος μέσα της. Η πανεύφημη νύμφη του Χριστού Αικατερίνη απέδειξε ότι ο νους του αληθινού φιλοσόφου πρέπει να ανάγεται στον Αίτιο, στον μόνο αληθινό Θεό, στον Σωτήρα και λυτρωτή των ανθρώπων.
Στη Δύση η τιμή της Αγίας Αικατερίνης ξεκίνησε τον 11ο αιώνα και πρώτες οι πανεπιστημιακές Σχολές πήραν το όνομά της. Ενδεικτικά, καταγράφουμε τις Φιλοσοφικές Σχολές των Πανεπιστημίων Παρισίων και Γερμανίας, τη Νομική Σχολή Πάδοβας, τα παραδοσιακά Κολλέγια της Οξφόρδης και του Κέιμπριτς. Ακόμα, το Ελληνικό Σχολείο της Αγίας Αικατερίνης στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ (1963) και πολλά άλλα.
Είναι αξιοσημείωτο ότι την Αγία Αικατερίνη έχουν τιμήσει με ασματικές ακολουθίες υμνογράφοι, όπως ο Θεοφάνης ο Γραπτός (9ος αιώνας), και με παρακλητικό κανόνα ο μακαριστός, λόγιος μοναχός νεαφανής Άγιος Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης (20ός αιώνας).
Ακόμα, τη Μεγαλομάρτυρα έχουν τιμήσει με λαμπρούς εγκωμιαστικούς λόγους πολλοί εκκλησιαστικοί ρήτορες, όπως ο αρχιεπίσκοπος Σινά και Ραϊθώ, Κύριλλος, λόγιος κληρικός του 18ου αιώνα, με δύο εγκωμιαστικούς λόγους στην «πολιούχον Σινά», που εκδόθηκαν στη Βενετία το 1776, και ο ιεροδιδάσκαλος του 18ου αιώνα Μακάριος Καλογεράς, από την Πάτμο.
Η Αγία Αικατερίνη, η Μεγαλομάρτυς, κατέχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά των κατοίκων της Κατερίνης, καθώς τιμάται ως Πολιούχος. Σύμφωνα με την παράδοση, ο σημερινός νεκροταφειακός ναός της Αγίας Αικατερίνης ήταν μετόχι της Ιεράς Μονής Σινά. Αρχικά, όταν κτίστηκε ο ναός, η Κατερίνη δεν ήταν παρά ένας μικρός οικισμός.
Αργότερα, όταν αναπτύχτηκε η πόλη, πήρε το όνομά της από την Αγία (Αγία Αικατερίνη ► Αικατερίνη ► Κατερίνη). Η Πολιτεία με ειδικό διάταγμα όρισε την Αγία Αικατερίνη Πολιούχο της πόλεως και την 25η Νοεμβρίου, ημέρα της εορτής της, ως ημέρα γενικής αργίας. Ήδη, όμως, από αρχές Νοεμβρίου, η πόλη ζει σε κλίμα θρησκευτικής ευλάβειας και πολιτιστικών εκδηλώσεων, γνωστές και ως "Αικατερίνεια".
Η Ιερά Μονή Σινά το 1965 πρόσφερε στην πόλη της Κατερίνης τεμάχια από το ιερό λείψανο της Αγίας Αικατερίνης, ως μόνιμη ευλογία της πόλης και των κατοίκων της. Η Κατερίνη έχει το μοναδικό προνόμιο να είναι η μοναδική πόλη της Ελλάδας που φέρει το όνομα της Αγίας Αικατερίνης.
