Οι ζημιές στις υποδομές της Μαριούπολης αγγίζουν τα 10 δισ. δολάρια
Σύμφωνα με μια πρώτη εκτίμηση των τοπικών αρχών
- Newsroom
Στη Χερσώνα, οι στρατιώτες κάνουν έρευνες στα σπίτια και οι κάτοικοι ψάχνουν αγωνιωδώς για φάρμακα: όσοι απέμειναν σε αυτήν την πόλη, στη νότια Ουκρανία, παρουσίασαν στο Γαλλικό Πρακτορείο μια ζοφερή εικόνα της ζωής υπό ρωσική κατοχή.
Η Χερσώνα, που αριθμούσε 283.000 κατοίκους πριν από τον πόλεμο, βρίσκεται στις εκβολές του ποταμού Δνείπερου, κοντά στην προσαρτημένη Κριμαία. Είναι η μοναδική μεγάλη πόλης που κατάφερε μέχρι στιγμής να καταλάβει ο ρωσικός στρατός, στις 3 Μαρτίου.
Το Γαλλικό Πρακτορείο συγκέντρωσε τηλεφωνικά μαρτυρίες έξι κατοίκων της Χερσώνας, όπου δεν υπάρχει κανείς ανταποκριτής διεθνούς μέσου ενημέρωσης. Και οι έξι ζήτησαν να μην αποκαλυφθεί το επώνυμό τους, γιατί φοβούνται ότι θα υποστούν αντίποινα.
Σύμφωνα με τους κατοίκους, οι ρωσικές δυνάμεις μπλοκάρουν τις παραδόσεις τροφίμων και ανθρωπιστικής βοήθειας στη Χερσώνα ενώ αρχίζει να παρατηρείται έλλειψη φαρμάκων.
«Αν περάσουμε άλλον έναν μήνα έτσι δεν θα χρειάζεται πια να μας βομβαρδίσουν. Η πείνα και οι αρρώστιες θα κάνουν την ίδια δουλειά», είπε ο Κίριλο, οδηγός ασθενοφόρου.
Όλοι οι κάτοικοι που μίλησαν στο AFP είπαν επίσης ότι είδαν ή άκουσαν να μιλούν για «επισκέψεις» Ρώσων στρατιωτών σε διαμερίσματά. «Αναζητούν ανθρώπους τα ονόματα των οποίων βρίσκονται σε διάφορες λίστες. Μπαίνουν στα σπίτια, είναι ένοπλοι, δεν μπορείς να αντισταθείς», εξήγησε η Τετιάνα, υπάλληλος σε ένα πανεπιστήμιο.
Μια κάτοικος της γειτονικής πόλης Καχόφκα, που είναι επίσης υπό ρωσικό έλεγχο, είπε ότι οι Ρώσοι «συλλαμβάνουν ανθρώπους», κυρίως ντόπιους ακτιβιστές και απόστρατους. «Δεν ξέρουμε πού τους πηγαίνουν», είπε.
Άδεια φαρμακεία
Οι ΗΠΑ διαβεβαίωσαν την περασμένη εβδομάδα ότι η Χερσώνα είναι «διαφιλονικούμενη πόλη» και το Κίεβο εξαπέλυσε επίθεση για να ανακτήσει τον έλεγχό της. Οι κάτοικοι όμως λένε ότι, μολονότι γίνονται μάχες στην περιφέρειά της, η πόλη είναι υπό τον έλεγχο της Μόσχας.
Παρ’ όλ’ αυτά, δεν έχουν αναφερθεί μεγάλες καταστροφές ή απώλειες λόγω των μαχών, όπως συμβαίνει στις άλλες πόλεις, στη Μαριούπολη ή το Τσερνίχιφ. Και παρά την παρουσία των ρωσικών δυνάμεων, οι κάτοικοι κατάφεραν να οργανώσουν διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στην κεντρική πλατεία.
«Είμαστε υπό κατοχή, όμως παραμένουμε πάντα με την Ουκρανία», συνόψισε η Μαρία, μια 24χρονη πωλήτρια.
Οι κάτοικοι είπαν ότι βασική ανησυχία τους μετά την εμφάνιση των ρωσικών αρμάτων ήταν η υγειονομική κρίση που χειροτερεύει. Η ινσουλίνη και άλλα φάρμακα παρουσιάζουν έλλειψη από τις πρώτες εβδομάδες της κατοχής. «Τα ράφια των φαρμακείων είναι άδεια. Μόνο νερό υπάρχει», είπε ο Κίριλο. Εθελοντές πηγαίνουν στα σπίτια για να αγοράσουν φάρμακα ενώ τα ασθενοφόρα καλούνται μόνο σε περιπτώσεις πολύ μεγάλης ανάγκης επειδή «δεν υπάρχει πλέον βενζίνη», πρόσθεσε.
Τα αποθέματα τροφίμων μειώνονται συνεχώς. Υπάρχουν ακόμη κρέας και λαχανικά, σε τιμές διπλάσιες των κανονικών, αλλά τα ζυμαρικά και το κριθάρι σπανίζουν. «Δεν αφήνουν την ανθρωπιστική βοήθεια να φτάσει εδώ. Έναν μήνα τώρα, δεν έχουν γίνει παραδόσεις τροφίμων», είπε η Αλιόνα, που εργάζεται στον τομέα των επικοινωνιών.
Ερευνούν τα πάντα
Τις τελευταίες ημέρες κυκλοφορούσαν φήμες ότι στη Χερσώνα έχει εισαχθεί ως νόμισμα το ρούβλι, όμως οι κάτοικοι διαβεβαίωσαν ότι το νόμισμα που κυκλοφορεί είναι το ουκρανικό χρίβνια.
Αν και στην πόλη οι ημέρες κυλούν σχετικά ήσυχα, οι μάχες συνεχίζονται στο γειτονικό χωριό Τσορνομπάιφκα.
«Κάθε νύχτα ξυπνάμε με τον ήχο των πυρών. Είναι σαν ξυπνητήρι», είπε η Τετιάνα.
Οι ουκρανικές αρχές είπαν ότι στην Τσορνομπάιφκα σκοτώθηκε ένας Ρώσος στρατηγός και ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είπε ότι αυτή η μάχη «θα γραφτεί στην ιστορία».
Το Κίεβο ανέφερε επίσης αυτήν την εβδομάδα ότι ανέκτησε τον έλεγχο πολλών χωριών στην περιφέρεια της Χερσώνας. Σε όσα παραμένουν υπό ρωσικό έλεγχο, η ζωή έχει αλλάξει. Η Μαρία, που κατοικεί στην Καχόφκα, στις όχθες του Δνείπερου, είπε ότι δεν μπορεί πλέον να πηγαίνει στη δουλειά της, σε ένα κατάστημα επίπλων που βρίσκεται σε μια γειτονική πόλη: ο δρόμος περνάει από έναν σταθμό ελέγχου του ρωσικού στρατού.
«Ψάχνουν τα πάντα. Κοιτάνε το τηλέφωνό σου, τα μηνύματά σου, πρέπει να τα διαγράφεις όλα» είπε. Για αυτό οι κάτοικοι μετακινούνται μόνο «αν είναι απόλυτη ανάγκη».
Η Χερσώνα, είπε η νεαρή γυναίκα, δεν ήταν έτοιμη για την επίθεση που εξαπέλυσε η Ρωσία από την Κριμαία. Οι ρωσικές δυνάμεις έθεσαν αμέσως υπό τον έλεγχό τους τον υδροηλεκτρικό σταθμό της Καχόφκα.
Η Μαρία είναι ακόμη σοκαρισμένη από την επίθεση εκ μέρους μιας χώρας όπου ζει ο πατέρας της. «Ο πατέρας μου είναι στη Ρωσία και μου λέει ότι όλα είναι ψέματα», θρηνεί η νεαρή. Σταμάτησε να του τηλεφωνεί.
Ανυποχώρητοι οι Ουκρανοί μαχητές στο Χάρκοβο«Πίσω μας είναι οι οικογένειές μας. Δεν μπορούμε να υποχωρήσουμε, δεν έχουμε επιλογή»: στα χαρακώματα, κάτω από καταιγισμό πυρών, οι Ουκρανοί στρατιώτες υπερασπίζονται το Χάρκοβο, τη δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της χώρας, από τις επιθέσεις του ρωσικού στρατού.
Καλώς ήρθατε στο «Σημείο Μηδέν», την τελευταία θέση των Ουκρανών «πριν από τον εχθρό», λέει ο λοχαγός «Μπεστ», που υποδέχεται τους δημοσιογράφους του Γαλλικού Πρακτορείου στη γραμμή του μετώπου για να μοιραστεί μαζί τους την επικίνδυνη και εξαντλητική καθημερινότητα των στρατιωτών του.
Με τα μάτια κόκκινα από την κούραση, αλλά με το ηθικό υψηλό, οι άνδρες αυτοί ανήκουν στην 92η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία, την κυριότερη μονάδα του στρατού που ανέλαβε να υπερασπιστεί το Χάρκοβο.
Οι άνδρες στρατοπεδεύουν σε ένα πρώην προάστιο, ανάμεσα στους κήπους και τα ερείπια των σπιτιών που καταστράφηκαν από τις οβίδες, σε μικρή απόσταση από έναν αυτοκινητόδρομο τεσσάρων λωρίδων και ένα δάσος που σηματοδοτεί τα όρια της πόλης. Το σημείο αυτό είναι «στρατηγικής σημασίας» γιατί ο δρόμος οδηγεί απευθείας στο κέντρο της πόλης. Χαρακώματα και άρματα το υπερασπίζονται.
Η γη τρέμει ανά διαστήματα, στον ρυθμό των οβίδων που πέφτουν εδώ κι εκεί σε όλη τη ζώνη.
Πέντε πτώματα Ρώσων στρατιωτών, μισόγυμνων, είναι ξαπλωμένα στην πρασιά ενός βενζινάδικου. Ένα πουλί τσιμπολογάει τους νεκρούς. Έπεσαν «σε μια απόπειρα διείσδυσης πίσω από τις γραμμές μας», λέει ένας αξιωματικός.
«Πάνε σχεδόν δύο εβδομάδες που σαπίζουν εκεί», συνεχίζει. Λόγω των συνεχών βομβαρδισμών ούτε ασθενοφόρο, ούτε κανείς άλλος δεν μπορεί να πάει να τα περισυλλέξει. Οι Ουκρανοί στρατιώτες έχουν άλλα πράγματα να κάνουν.
«Δεχόμαστε συνεχώς επιθέσεις, μέρα και νύχτα. Η τελευταία ήταν σήμερα το πρωί, πυρά του πυροβολικού», λέει ο νεαρός λοχαγός «Μπεστ», με το καλάσνικοφ στα χέρια.
«Ήταν η πρωινή γυμναστική», αστειεύεται ένας στρατιώτης, ο Ολέξι, που ήταν δικηγόρος πριν από τον πόλεμο και κατατάχθηκε εθελοντικά.
Ο λοχαγός δείχνει μια τρύπα που χάσκει στην πρόσοψη ενός σπιτιού. Καπνός υψώνεται από τα χαλάσματα. Δίπλα, ότι απέμεινε από μια ξύλινη καλύβα που χρησίμευε ως καντίνα για τους φαντάρους.
«Αυτοί οι αλήτες μας γκρέμισαν το ρεστοράν! Τι θα φάμε τώρα;» γελάει ένας υπαξιωματικός με κοζάκικο κούρεμα και την τούφα να πέφτει στο ξυρισμένο κρανίο του. Ο φλύαρος στρατιώτης, που ακουμπάει στο τιμόνι ενός φορτηγού με σπασμένα τζάμια, είναι υπεύθυνος για την «υλικοτεχνική υποστήριξη». Ψάχνει στο πεδίο της μάχης για οτιδήποτε θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει η ομάδα, φτάνοντας μέχρι και την ουδέτερη ζώνη που χωρίζει τους εμπολέμους.
«Μαζεύω λίγο απ’ όλα, οι Ρώσοι έρχονται εκεί για να πάρουν τα πτώματα», λέει ο σύγχρονος Τάρας Μπούλμπα, αφού αφηγήθηκε πώς σκότωσε τέσσερις Ρώσους με μια χειροβομβίδα. Στο φορτηγό του, έχει κουτιά με ρωσικά πυρομαχικά, μια γεννήτρια, ένα παλιό φτυάρι, κομμάτια από αλεξίσφαιρα γιλέκα – το ένα είναι τρυπημένο από σφαίρα.
Οι «Ιβάν», όπως οι Ουκρανοί αποκαλούν τους Ρώσους στρατιώτες, απέχουν λιγότερο από 4 χιλιόμετρα. «Συχνά επιχειρούν μικρές επιδρομές στις γραμμές μας. Πέντε σκοτώθηκαν πριν από λίγες ημέρες, στην τελευταία τους απόπειρα», λέει ο λοχαγός.
Ξαφνικά ακούγεται ο θόρυβος μιας μηχανής, που θυμίζει χορτοκοπτικό και όλα τα βλέμματα υψώνονται στον ουρανό. Διακρίνεται η φιγούρα ενός μικρού αεροπλάνου ανάμεσα στα γκρίζα σύννεφα. Είναι ένα ρωσικό Orlan, ένα μη επανδρωμένο αεροπλάνο, σύμφωνα με τον Ολέξι.
Αυτά τα παράξενα πουλιά «καταγράφουν τις ουκρανικές θέσεις και βοηθούν το ρωσικό πυροβολικό» να τις στοχοθετήσει, για αυτό «πρέπει απαραιτήτως να τα καταρρίψουμε», λέει. Οι στρατιώτες πυροβολούν αλλά το αεροπλάνο συνεχίζει ανενόχλητο την πτήση του.
«Αυτό σημαίνει ότι θα πέσουν ρουκέτες», προειδοποιεί ο υπαξιωματικός, σπρώχνωντας τους επισκέπτες σε μια στενή σκάλα, κρυμμένη κάτω από σακιά με άμμο. Στο υπόγειο, στο καταφύγιό τους, δύο στρατιώτες ετοιμάζουν τσάι. Στον τοίχο, κολλημένες παιδικές ζωγραφιές, μία από αυτές δείχνει ένα γαλαζοκίτρινο τανκ. «Αγαπητοί στρατιώτες, ευχαριστούμε που πολεμάτε για την αγαπημένη μας Ουκρανία», έχει γράψει το παιδικό χέρι.
Στην επιφάνεια, οι στρατιώτες πηδούν στα χαρακώματα, κρύβονται και περιμένουν την καταιγίδα των ρωσικών πυρών. «Αν πυροβολεί άρμα, θα πέσει σε δύο δευτερόλεπτα. Αν είναι ρουκέτα, σε τριάντα…» Ο πόλεμος εδώ γίνεται και με το αυτί.
Τα πυρά μπορεί να προαναγγέλλουν και μια επίθεση του πεζικού, εξηγεί ο Ολέξι. «Μια φορά, το σφυροκόπημα κράτησε σχεδόν έξι ώρες. Οι Ρώσοι νόμισαν ότι σκοτωθήκαμε και προωθήθηκαν στις θέσεις μας. Λάθος τους…» ειρωνεύεται ο υπαξιωματικός.
