Κάποτε τα πράγματα στην εξωτερική πολιτική και γενικότερα στα γεωπολιτικά ήταν για την Ελλάδα πολύ εύκολα. Το μοτίβο ήταν σαφές: Ήσουν μέλος του ΝΑΤΟ; Τότε έπρεπε να συμμαχήσεις με τους Αμερικανούς και τους Δυτικοευρωπαίους και να έχεις ουσιαστικά απέναντί σου το Σύμφωνο της Βαρσοβίας και το μπλοκ των πρώην σοσιαλιστικών χωρών. Μετά ήρθε η δικτατορία και η καχυποψία για τη στήριξη του καθεστώτος της χούντας από τους Αμερικάνους και κυρίως η τραγωδία της Κύπρου που άλλαξαν τις διαθέσεις του κόσμου και έφεραν επί Κωνσταντίνου Καραμανλή την αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Επακολούθησε η επιστροφή στην Ατλαντική Συμμαχία και η ένταξη στην τότε ΕΟΚ και μετέπειτα Ευρωπαϊκή Ένωση, οπότε όλα επανήλθαν στην παλιά κανονικότητα.
Φυσικά σήμερα έχουν ανατραπεί τα πάντα. Το αντίπαλο δέος, που ήταν η Σοβιετική Ένωση και οι σοσιαλιστικές χώρες, δεν υπάρχει πια, ο αραβικός-μουσουλμανικός πόλος έχει ισχυροποιηθεί, ενώ νέες δυνάμεις, όπως η Κίνα αλλά και η Ινδία, έχουν εμφανιστεί στη διεθνή στάση σκακιέρα. Με την Ευρώπη να προσπαθεί μάταια να βρει την παλιά της ισχύ.
Σε αυτό το πολύ περίπλοκο πλέον γεωπολιτικό τοπίο, με πολλούς καινούργιους και όχι τόσο ισχυρούς όσο παλαιότερα παίκτες, η αναπροσαρμογή της στρατηγικής της κάθε χώρας είναι πολύ δύσκολη. Ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς ότι η εξαφάνιση του παλιού διπόλου ΗΠΑ-Σοβιετική Ένωση έχει δημιουργήσει τόσες αστάθειες που οι βομβαρδισμοί και οι πόλεμοι δεν είναι πια κάτι το πρωτοφανές. Ταυτόχρονα και εδώ στη γειτονιά μας η Τουρκία όλο και αυξάνει τη θέση της, ενώ στη Μέση Ανατολή το παιχνίδι γίνεται όλο και πιο περίπλοκο. Αν προσθέσουμε σε όλα αυτά τους απρόβλεπτους αρχηγούς των δύο πιο ισχυρών κρατών στον κόσμο (Τραμπ και Πούτιν) φτάνουμε σε μια διεθνή σκακιέρα, όπου μια χώρα σαν την Ελλάδα δεν είναι καθόλου εύκολο να βρει καινούργια πατήματα.
Σε αυτό το πλαίσιο έχει ενδιαφέρον το απόσπασμα της συνέντευξης του παραχώρησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Νέα Υόρκη στην αρχισυντάκτρια της «Wall Street Journal» Emma Tucker όταν ρωτήθηκε για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, αλλά και για την κινεζική «εισβολή» στην Ελλάδα μέσω του ΟΛΠ. Εκεί ο πρωθυπουργός διευκρίνισε ότι η απόφαση για τους Κινέζους ελήφθη την περίοδο της κρίσης και ότι ήταν οι μόνοι που κατέθεσαν προσφορά στο διαγωνισμό, αλλά και έστειλε και ένα πολλαπλό μήνυμα. Πρώτον ότι πέραν της συμμετοχής στο λιμάνι του Πειραιά τα επενδυτικά σχέδια της Κίνας στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλα. Δεύτερον ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις γίνονται ολοένα και πιο ισχυρές και παραμένουν για την Ελλάδα μια στρατηγική εταιρική σχέση. Τρίτον ότι η χώρα μας είναι πια στο σκληρό πυρήνα των χώρων που παίζουν ρόλο στην Ευρώπη. Και τέταρτον ότι το άνοιγμα προς νέες αγορές, όπως αυτή της Ινδίας, δεν είναι κάτι περιστασιακό. Αυτή είναι περίπου η νέα μας πολυδιάστατη γεωπολιτική πυξίδα.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 28.09.2025