- Newsroom
Στο Σουόνσι, μια πόλη της Ουαλίας όπου η θάλασσα μοιάζει πάντα έτοιμη να αλλάξει διάθεση και ο καιρός δεν δίνει ποτέ υποσχέσεις, δύσκολα θα περίμενε κανείς να βρει κάτι που θυμίζει Ελλάδα. Κι όμως, μέσα σε αυτό το τοπίο που μοιάζει μακρινό από τις εικόνες της πατρίδας, πέντε Ελληνίδες κατάφεραν να ξαναγεννήσουν μια αίσθηση οικειότητας.
Όχι δημιουργώντας κάποια σχολή, σύλλογο ή οργανισμό. Αλλά κάτι πολύ πιο ζωντανό: μια κοινότητα ανθρώπων, που αγαπούν τους ελληνικούς χορούς και βρήκαν τρόπο να «αναπνέουν» στον ρυθμό της παράδοσης. Πρόκειται για την ομάδα Greek Dances Cardiff.
Ήταν λίγα χρόνια πριν, το 2020, όταν η Μαίρη Βουλγαρίδου, βρέθηκε να ζει μόνιμα στο Σουόνσι κι άρχισε να αναζητά τρόπους να (επανα)συνδεθεί με τους ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς, που τόσο αγαπά. Η Μαίρη, Θεσσαλονικιά με βαθιά σχέση με τους συλλόγους, και με έξι χρόνια στην Κρήτη πριν μετακομίσει στο Ηνωμένο Βασίλειο, έψαχνε επίμονα για μια διέξοδο χορού. Αλλά δεν έβρισκε τίποτα. «Δεν γίνεται να μην υπάρχει τίποτα σε όλη την Ουαλία», σκέφτηκε. Αυτό το «τίποτα», όμως, έγινε το πρώτο νήμα μιας ιστορίας που σήμερα αγκαλιάζει δεκάδες ανθρώπους.
Η αρχή έγινε με μια ανάρτηση που κανείς δεν περίμενε ότι θα αλλάξει τα πράγματα. Εκεί κάπου, ανάμεσα στη νοσταλγία και την αποφασιστικότητα, ανέβασε στην ομάδα Greeks in Wales (Έλληνες στην Ουαλία) μια λιτή ανάρτηση: «Θέλετε να μαζευτούμε να χορέψουμε παραδοσιακά;». Η ανταπόκριση ήταν εντυπωσιακή. «Μου έγραφαν: “ναι, θέλουμε!”, “οργανώστε το σας παρακαλούμε!”», θυμάται.
Πολλές φορές ένα απλό αίτημα, μια παρότρυνση γίνεται αντανάκλαση μιας ανάγκης που μοιράζονται πολλοί. Αυτό ακριβώς συνέβη και στην περίπτωση της Μαίρης. Η πρώτη ανεπίσημη συνάντηση έγινε σε ελληνική βραδιά στο Porters στο Κάρντιφ. «Έλεγα: θα έρθουν δύο; Πέντε; Κανείς; Είχα άγχος», αφηγείται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και θυμάται την έκπληξη που ένιωσε, όταν τελικά εμφανίστηκαν περίπου 60 άτομα. «Έγινε χαμός! Μου έλεγαν όλοι: γιατί δεν το ξεκινάτε;»
Σε έναν χώρο γεμάτο ξύλινα τραπέζια και μυρωδιά μπίρας, ένας κύκλος χορών άρχισε να ξετυλίγεται σαν ένα κομμάτι Ελλάδας που έψαχνε καιρό να βγει στο φως.
Τον Ιανουάριο του 2024, η Εύη Τζίκα μετακομίζει στο Σουόνσι και αρχίζει να ψάχνει για ελληνικούς χορούς. «Ψαχνόμουν ήδη από τον Δεκέμβριο του ’23. Είδα το ποστ της Μαίρης και της έστειλα μήνυμα», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επίσης Θεσσαλονικιά Εύη. Η πρώτη της συνάντηση στο Σουόνσι δεν ήταν με γείτονα ή συνάδελφο, αλλά με τη Μαίρη. Την περίοδο εκείνη, στην ομάδα συμμετείχαν ήδη η Λία, η Κορίνα και η Σόνια, που ζουν στο Κάρντιφ, την πρωτεύουσα της Ουαλίας. Με τον ερχομό της Εύης, οι πέντε αυτές νεαρές και δραστήριες γυναίκες θα αποτελέσουν τον σταθερό πυρήνα - την «ψυχή» - της ομάδας.
Σε κάθε συνάντηση που οργανώνει η ομάδα -περίπου κάθε δίμηνο- δεν υπάρχουν χοροδιδάσκαλοι, δεν υπάρχουν «παραστάσεις». Μόνο η αγάπη όλων για την πλούσια χορευτική παράδοση της Ελλάδας. «Καμία από εμάς δεν είναι δασκάλα. Απλώς το κάνουμε επειδή μας αρέσει», λέει η Μαίρη και η Εύη συμπληρώνει: «Όποιος ξέρει έναν χορό και θέλει, μπαίνει και τον δείχνει. Είναι όλοι ευπρόσδεκτοι».
Ο χορός μαθαίνεται, όπως παλιά: ο καθένας αφήνει το αποτύπωμά του στον κύκλο. Ένα κοινό πολύχρωμο, σαν χάρτης. Στις συναντήσεις εμφανίζονται άνθρωποι από παντού: Έλληνες εργαζόμενοι στην περιοχή, Ελληνοκύπριοι φοιτητές, ομογενείς δεύτερης και τρίτης γενιάς, Ουαλοί και άλλοι Ευρωπαίοι που αγαπούν την ελληνική μουσική, ακόμη και άνθρωποι από την Κίνα, που απλώς έμαθαν για την ομάδα.
«Το κοινό είναι πολυποίκιλο», επισημαίνει η Εύη και παροτρύνει τη Μαίρη να μοιραστεί την ιστορία της Κλαιρ, μιας Ουαλής με Έλληνα παππού: «Δεν έχει πάει ποτέ Ελλάδα και όμως έρχεται σχεδόν σε όλα. Προσπαθεί να μιλήσει ελληνικά. Είναι απίστευτη!».
Σουόνσι - Κάρντιφ: δύο πόλεις, ένας παλμός
Μπορεί η Μαίρη και η Εύη να ζουν στο Σουόνσι, ωστόσο τα περισσότερα συναπαντήματα της ομάδας γίνονται στο Κάρντιφ, λόγω μεγαλύτερης ελληνικής κοινότητας. «Στο Κάρντιφ έχουμε περίπου 40 άτομα κάθε φορά», εξηγεί η Μαίρη. «Στο Σουόνσι γύρω στα 20. Το προσπαθήσαμε τρεις φορές, αλλά είναι μικρότερη η κοινότητα», προσθέτει η Εύη.
Τα μαθήματα δεν είναι μόνο για ενήλικες. Όταν έρχονται οικογένειες, ο χώρος αλλάζει ενέργεια. Η Εύη «ντύνει» με λέξεις και συγκίνηση την εικόνα: «Οι γονείς μάς λένε ότι είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να ακούνε ελληνική παραδοσιακή μουσική». Κι αυτή ίσως είναι η πιο τρυφερή σκηνή: παιδιά που μεγαλώνουν σε μια χώρα όπου η ελληνική μουσική δεν υπάρχει πουθενά, ακούνε για πρώτη φορά λύρα, κλαρίνο, νταούλι και συνδέονται πολιτισμικά με την Ελλάδα.
Τι σημαίνει παράδοση, όταν είσαι μακριά
Πίσω από τους χορούς, όμως, υπάρχει κάτι πιο βαθύ. Η Μαίρη το εξηγεί με λόγια που θα μπορούσαν να αποτελούν κομμάτι οποιασδήποτε αναφοράς Έλληνα της Διασποράς: «Όταν μένεις στο εξωτερικό, προσπαθώντας να προσαρμοστείς, αφήνεις άθελά σου πίσω την κουλτούρα σου. Ο χορός με φέρνει σε επαφή με το ποια είμαι».
Η Εύη συμπληρώνει με έναν δικό της, καθαρά πολιτισμικό τρόπο: «Στην Ελλάδα το έβλεπα σαν συνάθροιση. Εδώ κατάλαβα τον ρόλο της παράδοσης. Όταν δείχνω χορούς, νιώθω ότι μεταφέρω ιστορίες. Ρίζες».
Η παράδοση, όταν είσαι μακριά, δεν είναι φολκλόρ. Είναι μνήμη. Μια άτυπη κοινότητα που γεννήθηκε από ένα διαδικτυακό κάλεσμα, σήμερα απαρτίζεται από ανθρώπους που αν και δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους πριν έναν χρόνο, σχηματίζουν πια παρέες, ενώ κάθε φορά που συναντιούνται, ανυπομονούν για το επόμενο μάθημα.
Ένας κύκλος που συνεχίζει να ανοίγει
Στο Σουόνσι, όπου ο ουρανός αλλάζει χρώματα πιο συχνά κι από το νερό της παλίρροιας, υπάρχει πλέον μια σταθερά: ένας κύκλος ελληνικού χορού που ανοίγει κάθε φορά λίγο περισσότερο. Πέντε γυναίκες, χωρίς σκηνή, χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς τίτλους, φτιάχνουν μια μικρή Ελλάδα κάθε φορά που δεκάδες χέρια ενώνονται στο άκουσμα ενός ελληνικού παραδοσιακού σκοπού, δίνοντας το έναυσμα ν’ αρχίσει ο χορός. Ένας χορός που στο Σουόνσι καλά κρατεί…
Η ιστορία της Greek Dances Cardiff δεν είναι απλώς μια ιστορία χορού. Είναι μια ιστορία επανασύνδεσης, συλλογικότητας και πολιτισμικής επιμονής. Μια απόδειξη ότι, όσο μακριά κι αν βρίσκεται κανείς, η παράδοση βρίσκει τρόπο να επιστρέφει - όχι ως νοσταλγία, αλλά ως κοινός παλμός. Και κάπου ανάμεσα στο Σουόνσι και το Κάρντιφ, αυτός ο παλμός συνεχίζει να χτυπά, στον ρυθμό ενός κύκλου που δεν κλείνει ποτέ.
