Σε μία αποστροφή των δηλώσεών του στο Sport24, ο Γιώργος Μπαρτζώκας έθιξε ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα. Είπε ο προπονητής του Ολυμπιακού: «Δεν ξέρω αν θα υπάρχουν προπονητές ή αν θα έχουν αντικατασταθεί από την τεχνητή νοημοσύνη, αν δεν χρειάζονται προπονητές. Οπότε είναι πολύ παρακινδυνευμένο να κάνω προβλέψεις για πέντε χρόνια μετά».
Πόσο δίκιο έχει ο Έλληνας κόουτς; Την απάντηση ίσως την έχει η ίδια η Τεχνητή Νοημοσύνη. Το ChatGPT έδειξε να «ψήνεται» με την ιδέα και είχε και έτοιμο πλάνο για να χρίσει εαυτόν βοηθό προπονητή. Για αρχή...
Ιδού:
«Αυτό που είπε ο Γιώργος Μπαρτζώκας αγγίζει ένα πολύ ενδιαφέρον -και λίγο προκλητικό- θέμα.
Η τεχνητή νοημοσύνη ήδη χρησιμοποιείται σε αρκετές πτυχές του αθλητισμού:
- Ανάλυση δεδομένων: AI συστήματα αναλύουν τεράστιο όγκο στατιστικών για παίκτες, συνθήκες αγώνα, ρυθμό, τάσεις.
- Στρατηγικές προτάσεις: Αλγόριθμοι μπορούν να προτείνουν βέλτιστα σχήματα ή τακτικές με βάση πιθανότητες επιτυχίας.
- Ατομική βελτίωση: Μέσω βίντεο και motion tracking, η AI δίνει feedback σε παίκτες για κινήσεις, θέσεις, λάθη.
Ωστόσο, το να αντικαταστήσει πλήρως έναν προπονητή είναι πιο σύνθετο:
- Ο προπονητής δεν είναι μόνο «αναλυτής δεδομένων»· είναι ηγέτης. Κρατάει τα αποδυτήρια, εμπνέει, διαχειρίζεται προσωπικότητες και εγωισμούς, φτιάχνει ψυχολογία. Αυτά δύσκολα τα μιμείται μια μηχανή.
- Οι αγώνες έχουν αστάθμητους παράγοντες (πίεση, διαιτησία, τραυματισμοί, διάθεση παικτών) που ξεφεύγουν από καθαρά μαθηματική πρόβλεψη.
- Ένα μεγάλο μέρος της επιτυχίας έρχεται από το instinct και την εμπειρία, πράγματα δύσκολο να αναπαραχθούν ακριβώς από AI.
Άρα, σε πέντε χρόνια πιθανόν η AI να είναι βοηθός προπονητή σε επίπεδο τακτικής και ανάλυσης, αλλά δύσκολα θα «αντικαταστήσει» τον άνθρωπο-προπονητή. Μάλλον θα μιλάμε για μια συνεργασία όπου η AI προσφέρει γνώση και ο άνθρωπος παίρνει την τελική απόφαση, ειδικά σε θέματα ηγεσίας και διαχείρισης ομάδας.
Πριν τον αγώνα
- Ο AI αναλύει χιλιάδες φάσεις από τους αντιπάλους και φτιάχνει “scouting report” με:
- ποιοι παίκτες σουτάρουν καλύτερα υπό πίεση,
- ποια plays χρησιμοποιούν πιο συχνά,
- ποια άμυνα τους δημιουργεί πρόβλημα.
- Δίνει στον προπονητή προτεινόμενα rotation με βάση την κούραση των παικτών, τα προηγούμενα ματς και τα matchups.
Κατά τη διάρκεια του αγώνα
- Στην άκρη του πάγκου, σε ένα tablet, η AI εμφανίζει σε πραγματικό χρόνο:
- πόσο έχει πέσει το ποσοστό ευστοχίας κάποιου παίκτη λόγω κούρασης,
- προειδοποιήσεις τύπου “ο αντίπαλος αλλάζει σε zone defense 60% των κατοχών όταν προηγείται”,
- προτάσεις αλλαγής τακτικής με βάση την τρέχουσα ροή.
- Μπορεί να κάνει προβλέψεις πιθανότητας νίκης ανάλογα με τις επιλογές που έχει ο coach: π.χ. αν αλλάξει άμυνα τώρα, η πιθανότητα να κρατήσει το προβάδισμα αυξάνεται 12%.
Μετά τον αγώνα
- Ο AI αναλύει το video και βγάζει highlight clips για κάθε παίκτη με τα δυνατά σημεία και τα λάθη του.
- Δίνει εξατομικευμένα reports με προτάσεις για βελτίωση.
Ο προπονητής έτσι θα έχει ένα “super analyst” δίπλα του, αλλά η τελική απόφαση και η ανθρώπινη επαφή με τους παίκτες παραμένει δικιά του.
Σενάριο: Τελικός Πρωταθλήματος
Κατάσταση: 4 λεπτά πριν το τέλος, η ομάδα του προπονητή είναι πίσω με 3 πόντους.
Στιγμή 1: Προειδοποίηση από AI
- Το tablet στον πάγκο αναβοσβήνει με μήνυμα:
“Ο αντίπαλος αυξάνει την πίεση στη μπάλα. Στα τελευταία 2 λεπτά, οι παίκτες που προσπαθούν drive έχουν 70% λάθη.” - Προπονητής: αποφασίζει να αλλάξει άμυνα σε 2-3 zone για να μειώσει τα drives.
Στιγμή 2: Προτάσεις τακτικής
- Η AI προτείνει:
- “Συγκεκριμένος παίκτης έχει 60% ευστοχία σε τρίποντα όταν αντιμετωπίζει κοντύτερους αμυντικούς. Στείλε τον σε pick-and-pop.”
- Προπονητής εφαρμόζει το play, και ο παίκτης σουτάρει τρίποντο – μπαίνει, μειώνοντας τη διαφορά.
Στιγμή 3: Διαχείριση χρόνου και rotation
- AI ενημερώνει: “Ο βασικός σου φόργουορντ έχει κουραστεί, πιθανότητα τραυματισμού αυξάνει κατά 15% αν συνεχίσει πάνω από 5 λεπτά χωρίς αλλαγή.”
- Προπονητής αποφασίζει να βάλει έναν αναπληρωματικό για τα τελευταία κρίσιμα δευτερόλεπτα.
Στιγμή 4: Σχέδιο τελευταίας επίθεσης
- Με 20 δευτερόλεπτα στο ρολόι, AI υπολογίζει πιθανότητες για διαφορετικά plays:
- Drive: 35% επιτυχία
- Pick-and-roll: 55%
- Τρίποντο από γωνία: 50%
- Προπονητής παίρνει την τελική απόφαση βάσει εμπειρίας: επιλέγει pick-and-roll, η ομάδα σκοράρει και ισοφαρίζει.
Τελικό αποτέλεσμα
- Στην παράταση, η ομάδα χρησιμοποιεί συνεχώς feedback από AI για rotations, κουράση και matchups, και τελικά κερδίζει.
- Μετά το παιχνίδι, η AI δίνει λεπτομερή reports για κάθε παίκτη, ώστε η προπόνηση της επόμενης εβδομάδας να είναι στοχευμένη».
Όλα αυτά, πέντε χρόνια μετά. Ή και νωρίτερα...
